Wednesday 13 February 2013

Παιδική φτώχεια: Ένα σύγχρονο κοινωνικό πρόβλημα

Ντούνης Ανδρέας
Πηγή socialpolicy
.
Η αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας αποτελεί ένα από τα πλέον σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα, τόσο σε διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο. Παρ’ ότι δεν υπάρχει ακόμη πλήρη συναίνεση ως προς τον ορισμό της (ανάλογα με στενά ή διευρυμένα κριτήρια και αντιλήψεις) αποτελεί κοινή επιδίωξη η διαδικασία άμβλυνσής της. 


Ενώ ο στενός ορισμός της παιδικής φτώχειας παραπέμπει σε τυπολογία αποστέρησης αγαθών και πόρων σε επίπεδο νοικοκυριού, ο διευρυμένος ορισμός της δίνει το έναυσμα  για μία πιο ολοκληρωμένη προσπάθεια καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού. Η ολιστική προσέγγιση του διευρυμένου ορισμού περικλείει πολιτικές για την σωστή ανάπτυξη των παιδιών, την καταπολέμηση συνθηκών που οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό τους, καθώς και την ολοκληρωμένη εκπαίδευση και φροντίδα κατά τα πρώτα στάδια της ζωής.
Στο συγκριτικό «μονοπάτι» αναπτυσσόμενων-ανεπτυγμένων χωρών είναι έκδηλη η διαφοροποίηση στην ένταση του φαινομένου καθώς και στις πολιτικές ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν για να συμβάλλουν στην μείωση των συνεπειών για τις ζωές των παιδιών. Στις υποανάπτυκτες/φτωχότερες χώρες κατά κανόνα υφίστανται περιπτώσεις απόλυτης φτώχειας, ενώ στον ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο κυριαρχεί το ζήτημα της σχετικής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. 
Αναφορικά με τα ελληνικά δεδομένα, η υφιστάμενη κοινωνικοοικονομική συγκυρία επιτρέπει την διερεύνηση κοινωνικών προβλημάτων που τα προηγούμενα χρόνια έμοιαζαν εκτός της δημόσιας συζήτησης και του πολιτικού διαλόγου, όπως αυτό της παιδικής φτώχειας, ως ένα μέσο περιορισμού των συνεπειών της παρατεινόμενης οικονομικής ύφεσης, των αυξανόμενων επιπέδων ανεργίας και των μεταβολών σε παραδοσιακούς θεσμούς κοινωνικοποίησης (μεταστροφή προς ολοένα και πιο πυρηνική οικογένεια).
Οι τρεις αλληλοσυμπληρούμενοι μηχανισμοί επιπέδων κοινωνικής πολιτικής (κράτος-αγορά-οικογένεια) συνιστώνται ως οι πλέον τελέσφοροι για την ολόπλευρη αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας. Κρίσιμος προσδιοριστικός παράγοντας επίτευξης αποτελεσματικών πολιτικών αποτελεί η ένταξη των γονέων στην αγορά εργασίας με κατάλληλους όρους (πλήρης και όχι ευέλικτη απασχόληση – μερική ή ορισμένου χρόνου). Παρακλάδι των πολιτικών αυτών αποτελούν τα μέτρα για τον συμβιβασμό οικογενειακής και εργασιακής ζωής, με κύριες προτάσεις την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών φύλαξης μικρών παιδιών (δωρεάν φύλαξη σε ειδικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς, βελτίωση και αύξηση των σχετικών υποδομών καθώς και του απασχολούμενου προσωπικού).

Ορισμός της παιδικής φτώχειας

Ο ορισμός της παιδικής φτώχειας παρουσιάζει ορισμένες μεθοδολογικές και ερμηνευτικές δυσκολίες.

Πρωτίστως, η ίδια η έννοια της φτώχειας δεν είναι σαφώς ορισμένη αλλά επηρεάζεται από την συγκριτική ευημερία και πλούτο των πολιτών των χωρών μεταξύ τους και ανά συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. 
Οι διεθνείς οργανισμοί αντιπαρήλθαν αυτήν την δυσκολία ορίζοντας και κατηγοριοποιώντας την φτώχεια ως σχετική (ως το επίπεδο εισοδήματος είναι χαμηλότερο του 60% του εθνικού ισοδύναμου διάμεσου εισοδήματος) και απόλυτη (η επιβίωση με εισόδημα που δεν υπερβαίνει το 1$ την ημέρα).

Τα παιδιά ανήκουν στην κατηγορία του πληθυσμού που, εκτός εξαιρετικών και παράνομων περιπτώσεων, δεν εργάζονται οπότε δεν έχουν ίδια εισοδήματα. 
Έτσι, ο προσδιορισμός του επιπέδου της παιδικής φτώχειας βάσει του εισοδήματος (χρηματική προσέγγιση) μπορεί να προσεγγιστεί μόνο υπό το πρίσμα του οικογενειακού εισοδήματος και δη του εισοδήματος των γονέων, το οποίο δεν αποτελεί αξιόπιστο στατιστικό μέτρο καθώς αμελείται η περίπτωση της δυσανάλογης ωφέλειας των παιδιών από την αύξηση του οικογενειακού εισοδήματος, και της ενδοοικογενειακής φτώχειας που πλήττει ως φαινόμενο κυρίως τις γυναίκες και τα παιδιά.

Εν κατακλείδι, η παιδική φτώχεια είναι προτιμότερο να οριστεί με βάση την αποστέρηση των παιδιών από βασικά αγαθά, δικαιώματα και υπηρεσίες που παρακωλύουν την κοινωνική τους κινητικότητα και την έξοδο τους από την φτώχεια μέσω μεγαλύτερων κοινωνικών ευκαιριών η οποία σε αρκετές περιπτώσεις καταμερίζεται άνισα κατά φύλο (έμφυλη διάσταση παιδικής φτώχειας) υπό το ολιστικό πρίσμα των κατοχυρωμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Playmobil κυκλοφόρησε μια νέα σειρά παιχνιδιών «στήνοντας» ένα ολόκληρο σκηνικό ληστείας τραπέζης!

Ελένη Τομπέα
Πηγή socialpolicy

Ενώ στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα γίνονται αλλεπάλληλες συζητήσεις για το φαινόμενο της βίας, η γνωστή εταιρεία παιχνιδιών Playmobil με τα χαρακτηριστικά πλαστικά ανθρωπάκια κυκλοφόρησε στην αγορά μια νέα σειρά παιχνιδιών «στήνοντας» ένα ολόκληρο σκηνικό ληστείας τραπέζης!

Playmobil armed robbery: Manufacturer's bank raid toy set

Η Γερμανική εταιρεία Playmobil απαντά απαθέστατα πως το παιχνίδι είναι μάλλον επιμορφωτικό μιας και παροτρύνει τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους και να δημιουργήσουν!
Είναι να απορεί κανείς για το διαστροφικό μυαλό της σημερινής κοινωνίας (αναφέρομαι στις κοινωνίες όλου του κόσμου) που ενώ καταδικάζει τη κάθε μορφή βίας, ωθεί όλο και περισσότερο σε αυτήν τους πολίτες της με τον κάθε δυνατό τρόπο. Τα μηνύματα που στέλνονται και οι εικόνες που προβάλλονται είναι ξεκάθαρα μιας και εστιάζουν στα πιο άγρια ένστικτα του ανθρώπου.
Αυτή τη φορά δεν έχουμε να κάνουμε με ενήλικες ούτε με εφήβους αλλά με αγνές παιδικές ψυχές που δηλητηριάζονται και μολύνονται από την πιο τρυφερή τους ηλικία. 
Το παιχνίδι που αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο στην ανάπλαση των παιδιών γίνεται ένα άσχημο «όπλο» στα χέρια τους μιας και η ψυχοσύνθεση τους μπορεί εύκολα να αναγάγει το παιχνίδι ως μια πραγματική και συνάμα φυσιολογική εικόνα του κόσμου.
Ήταν αναμενόμενο οργανώσεις προστασίας παιδιών και ανάλογες οργανώσεις κατά τη κατοχή και χρήση όπλων να αντιδράσουν για τη νέα αυτή τρέλα, όμως η Γερμανική εταιρεία Playmobil απαντά απαθέστατα πως το παιχνίδι είναι μάλλον επιμορφωτικό μιας και παροτρύνει τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους και να δημιουργήσουν!
Οι εικόνες μιλούν από μόνες τους!

Τα μικρομέγαλα

Δεν έχουν κλείσει ακόμα τα 6 τους χρόνια, και θαυμάζουν τη Ριάνα, ντύνονται σαν τη μαμά τους και σερφάρουν στο Διαδίκτυο ψάχνοντας για τις τελευταίες τάσεις στο μακιγιάζ. Ποιος φταίει για αυτή τη βιαστική ωρίμανση των μικρών κυριών; 
Όλες μας, όταν ήμασταν μικρές, δοκιμάζαμε τα τακούνια της μαμάς, μουτζουρωνόμασταν άτσαλα με το κραγιόν της και φορούσαμε τα βαριά μακριά κολιέ της. Τα παιδιά πάντα μιμούνται τις πράξεις των κοντινών τους προσώπων, κι αυτό δεν είναι καθόλου κακό. Ωστόσο, σήμερα βλέπουμε όλο και περισσότερα κοριτσάκια να σταυρώνουν κοκέτικα το πόδι, και όλο και περισσότερες μαμάδες να ενθαρρύνουν αυτή την ανήλικη κοκεταρία, είτε με το «άλλοθι» της θηλυκότητας είτε επειδή επιθυμούν οι κόρες τους να μοιάσουν στις μικρές σταρ που βλέπουν στα περιοδικά.

Η συμμετοχή των tabloids

Η μικρή Σούρι Κρουζ, στα 6 της χρόνια, έχει ήδη ανακηρυχθεί το απόλυτο fashion icon. Όπως κάθε celebrity που σέβεται τον εαυτό της, κυκλοφορεί κρατώντας χάρτινο κυπελλάκι με καφέ, φορώντας αληθινή μινκ, χρυσά γοβάκια, κραγιόν και oversized γυαλιά, κάνοντας τους παπαράτσι να στήνουν χορό με κάθε της εμφάνιση. Για την 6χρονη μοναχοκόρη του Τομ Κρουζ, υπάρχουν ήδη fashion blogs που αναλύουν τι φόρεσε κάθε φορά, πόσο κόστιζε κάθε της εμφάνιση και τι μάρκα ήταν. Αλλά, υπάρχει και το τίμημα. Η μικρή βαθύπλουτη fashionista πυροδότησε ολόκληρη εκστρατεία εναντίον των καταστημάτων που προσφέρουν ψηλοτάκουνα για παιδιά. 
Ψυχολόγοι υποστήριξαν πως αντίστοιχα προϊόντα «προσδίδουν πρόωρη σεξουαλικότητα στα μικρά κοριτσάκια», ενώ γιατροί επεσήμαναν πως τα ψηλοτάκουνα σε τόσο νεαρή ηλικία μπορεί να προκαλέσουν δυσκολίες στην ανάπτυξη, αλλά και ατυχήματα. Από την άλλη, δεν είναι μόνο τα παιδιά των σταρ. Είναι μια ολόκληρη βιομηχανία για… μικρομέγαλα, που στηρίζει όλη αυτή την φάρσα. Είναι η Γιουροβίζιον για παιδιά, είναι οι μικροί σεφ, τα talent show και τα ανίψια, παιδιά και βαφτιστήρια των διάσημων σχεδιαστών που ανεβαίνουν στις πασαρέλες. Μικρά παιδάκια, στριμωγμένα σε λιλιπούτειες αστραφτερές τουαλέτες, τραγουδούν, χορεύουν και υποκλίνονται στις κάμερες ως υπάρξεις χωρίς σαφή ρόλο, φύλο, ηλικία… Ούτε ακριβώς μεγάλοι, αλλά ούτε και ακριβώς παιδιά.

Το ανήλικο καταναλωτικό κοινό

Τα παιδιά σήμερα κάνουν ό,τι και οι μεγάλοι, μιας που δεν υπάρχει κάποιο προστατευτικό φράγμα από την ενήλικη ζωή. Αντίθετα, είναι εκτεθειμένα σε όλα τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της «ανοιχτής» κοινωνίας. Μπορούν να χαρούν ελεύθερα τα πάντα: Από τις καραμέλες μέχρι το Διαδίκτυο! Έτσι κι αλλιώς, δέχονται τα ίδια κοινωνικά δεδομένα με τους ενηλίκους και δεν υπάρχουν πουθενά πια διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα σε παιδική ηλικία, εφηβεία, νεότητα, ενηλικίωση, ωριμότητα και γηρατειά. Υπάρχουν μόνο ρόλοι, τους οποίους κάθε άτομο -ανήλικο ή ενήλικο- πρέπει να επιλέξει μόνο του. Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται η δυσκολία.

Μόδα για κάθε ηλικία;
Τον Αύγουστο του 2011, ένα editorial μόδας στη γαλλική Vogue έκανε το γύρο του κόσμου και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Πρωταγωνίστριά του η 10χρονη Τιλέιν Λουμπρί Μπλοντό, κόρη του πρώην διεθνούς γάλλου ποδοσφαιριστή Πατρίκ Μπλοντό και της ηθοποιού και τηλεπαρουσιάστριας Βερόνικα Λουμπρί. Η μικρή Τιλέιν πόζαρε σε αισθησιακές πόζες με ρούχα υψηλής ραπτικής και μακιγιάζ που θα ζήλευε η μεγαλύτερη βαμπ του Χόλιγουντ.
Με αφορμή τη συγκεκριμένη φωτογράφιση, η γαλλική κυβέρνηση συνέταξε μια έκθεση, προκειμένου να απαγορευτεί η συμμετοχή κοριτσιών κάτω των 16 ετών σε διαγωνισμούς ομορφιάς. Η συντάκτρια της έκθεσης, Σαντάλ Ζουανό, ζήτησε 
την απαγόρευση συμμετοχής παιδιών σε διαφημιστικές καμπάνιες, καθώς και την επιστροφή της στολής στα δημοτικά σχολεία, με στόχο την καταπολέμηση της «σεξουαλικοποίησής» τους.

Το Συμβούλιο Σχεδιαστών Μόδας των Ηνωμένων Πολιτειών

εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία καλεί όλους τους σχεδιαστές μόδας να μην αφήνουν ανήλικα κοριτσάκια να ανεβαίνουν στις πασαρέλες.
Στη Βρετανία, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον χειρίστηκε το ζήτημα προσωπικά και ήδη άρχισε να μοιράζει απαγορεύσεις. Μεταξύ των μέτρων, ήταν τα εξής: Κατάλληλη σήμανση στα video clips που προβάλλονται πριν από τις 9.00 το βράδυ, απομάκρυνση υπερβολικά σέξι αφισών από σημεία που γειτνιάζουν με σχολεία και απαγόρευση των αισθησιακών editorial μόδας με ανήλικα μοντέλα. Φυσικά, όπως σε κάθε σωστό debate, υπάρχει και ο αντίλογος. Κάποιοι πιο «φιλελεύθεροι» γονείς υποστηρίζουν πως τέτοια μέτρα τούς πηγαίνουν πίσω, στη δεκαετία του '50, και πως τα παιδιά πρέπει από νωρίς να εκτίθενται στην πραγματικότητα, ακόμα κι αν αυτή δεν συμβαδίζει με την αισθητική των γονέων. Το επιχείρημά τους είναι ότι όσο «προστατευμένα» από την Πολιτεία ή τον οποιονδήποτε Φορέα είναι τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς θα εκτεθούν στη φτήνια, την υποκουλτούρα και το πανταχού παρόν σεξ, ακόμα και μέσω της απλής συναναστροφής με πιο «απελευθερωμένους» συμμαθητές τους. Από την άλλη, οι ψυχολόγοι συμφωνούν σε ένα πράγμα: Τα κορίτσια πρέπει να έχουν την ευκαιρία που η ζωή έτσι κι αλλιώς τους δίνει: Να ζήσουν την ηλικία τους με τα πραγματικά χαρακτηριστικά της. Να μπορούν να ανακαλύψουν γιατί τα δικά τους νύχια είναι άβαφα, αλλά της μαμάς βαμμένα. Να μπορούν να προβάρουν τις γόβες μας, αλλά να επιστρέφουν στις μπαλαρίνες τους δίχως κλάματα. Να ζουν την ηλικία τους, και κηδεμόνας να μην είναι ο αυστηρός γονιός αλλά η δική τους κρίση, την οποία καλλιεργεί και ενισχύει στη σωστή κατεύθυνση το περιβάλλον τους.

Με τη συνεργασία της Νέλλης Θεοδοσίου (παιδοψυχολόγος).
πηγή: imommy

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki