Thursday 10 March 2016

Μήπως, όταν ρωτούν κάτι το παιδί σας,
απαντάτε εσείς για λογαριασμό του;

Από την Ίριδα Κρέμερ – Συμβουλευτική Ψυχολόγο

Πόσο “Χώρο” Δίνετε Στο Παιδί Σας;

Μήπως ασυνείδητα μπλοκάρετε την έκφραση του παιδιού σας και την δυνατότητα να αναπτύξει δεξιότητες; Το να είσαι γονιός δεν είναι εύκολη δουλειά και χρειάζεται ωριμότητα κι υπομονή σε κάποια σημεία.

Ποιος απαντάει τελικά;
 
Πολύ συχνά παρατηρώ γύρω μου ότι γονείς, παππούδες, γιαγιάδες και άνθρωποι που έχουν υπό την φροντίδα τους ένα παιδί, σπεύδουν να απαντήσουν για λογαριασμό του. Όταν ένας ενήλικας απευθύνει μια ερώτηση σε ένα παιδί κοιτάζει προς το μέρος του και σκύβει κοντά του, άρα για το παιδί είναι ξεκάθαρο ότι η ερώτηση απευθύνεται σ' εκείνο. 
Πολλά παιδιά, τα περισσότερα, δεν απαντούν άμεσα ή ντρέπονται και χρειάζονται λίγο χρόνο για να νιώσουν ασφάλεια, κοιτώντας τους γονείς τους για να πάρουν την επιβεβαίωση ότι είναι σωστό να απαντήσουν. Πολλοί γονείς πριν δώσουν χρόνο στο παιδί, ούτε μερικά δευτερόλεπτα, απαντούν για εκείνο.
Σε αυτή τη περίπτωση είτε το παιδί χρειάζεται χρόνο για να σκεφτεί, είτε για να πάρει θάρρος να απαντήσει, αυτομάτως ο γονιός έχει μπλοκάρει την δυνατότητα του παιδιού να μιλήσει για τον εαυτό του. 
Έτσι, το παιδί μαθαίνει ότι οι άλλοι απαντούν για εκείνο και δεν καλλιεργεί τη γνώμη του, οικειοποιώντας, στο μυαλό του, την απάντηση του γονιού ως δική του, ακόμα κι αν αυτή δεν το εκφράζει. Μην απαντάτε για τα παιδιά. Δώστε τους το βήμα και ενδυναμώστε την δική τους αυτοπεποίθηση, ώστε να εκφράζουν αργότερα επιθυμίες, απόψεις αλλά και παράπονα χωρίς δισταγμό και αυτό-αμφισβήτηση στο περιβάλλον τους.

Υπάρχουν επιλογές; 
Σε ένα κόσμο άπειρων επιλογών, (ποικιλία παιχνιδιών, τροφών, δραστηριοτήτων) σίγουρα ακόμα κι ένας ενήλικας θα δυσκολευόταν να καταλάβει τι από όλα επιθυμεί. Τα παιδιά δυσκολεύονται πολύ με τις πολλαπλές επιλογές και έχουν ανάγκη από καθοδήγηση και βοήθεια, όχι όμως «καπέλωμα»
Ο γονιός παίζει σημαντικό ρόλο στο να κατευθύνει το παιδί του σε μία επιλογή που ο ίδιος γνωρίζει ότι θα του αρέσει. Επειδή όμως μέσα από όλες τις καταστάσεις περνάμε μηνύματα για την ζωή στα παιδιά, καλό είναι σε κάθε περίπτωση να δίνουμε στο παιδί να κατανοεί ότι κάποιες φορές πραγματικά η «επιλογή» είναι μονόδρομος, αλλά να του μαθαίνουμε επίσης ότι στη ζωή μπορούμε και αρκετές φορές να επιλέξουμε. 
Αυτό σημαίνει ότι περιορίζουμε τις επιλογές βάσει αυτών που πιστεύουμε ότι θα αρέσει στο παιδί μας για να το διευκολύνουμε, αλλά παράλληλα δίνουμε 2-3 επιλογές για να του ενισχύσουμε την προσωπικότητα και να νιώσει ότι διαλέγει εκείνο κι όχι εμείς για αυτό.

Τι θα παίξουμε σήμερα; 
Το παιχνίδι είναι από τα πιο δυνατά μέσα έκφρασης και φαντασίας του παιδιού. Ένας γονιός μπορεί να κατανοήσει πολλά μέσα από το παιχνίδι που «στήνει» το παιδί ή μέσα από τις ζωγραφιές του, για τον ψυχισμό του. 
Όταν παίζετε με τα παιδιά σας ή ζωγραφίζετε μαζί, μην παίρνετε τον πρώτο ρόλο. Αφήστε το παιδί να φτιάξει την δική του ιστορία, αφήστε το να διαλέξει τα δικά του χρώματα, το δικό του ρεαλιστικό ή και μη ρεαλιστικό σκηνικό. Κάντε ένα βήμα πίσω και γίνετε ο δεύτερος παίκτης. 
Φυσικά το να δείξετε κάποιες δεξιότητες στο παιδί σας σε μια δημιουργική απασχόληση είναι θεμιτό, όμως το να δημιουργήσετε εσείς για εκείνο έρχεται πάλι να μπλοκάρει την έκφραση του και να ενστερνιστεί τη δική σας προσωπικότητα, που αργότερα σαν ενήλικας θα παλέψει για να κατανοήσει αν τελικά του ανήκει πραγματικά.

Δώστε τη δυνατότητα ελευθερίας στα παιδιά σας σε συνδυασμό με μία βάση ασφάλειας. 
Γίνετε το στήριγμα του στην μάθηση και την αυτοπεποίθηση του αλλά μην το επισκιάζετε πιστεύοντας ότι με αυτό τον τρόπο το βοηθάτε. Όπως όλοι οι ενήλικες γνωρίζουμε πολύ καλά, η προσωπική εμπειρία είναι ανεκτίμητη και δε μπορεί να συγκριθεί με κανέναν άλλον τρόπο μάθησης.

Μην «πνίγετε» το παιδί σας.
Αφήστε του «χώρο» να αναπτυχθεί

Μερικές φορές όσα δεν κάνουμε για τα παιδιά μας είναι εξίσου σημαντικά με αυτά που κάνουμε. 
Μάθετε τα τρία πράγματα που πρέπει να αποφύγετε.

Μην κάνετε τις σχολικές εργασίες του: 
Σίγουρα γνωρίζετε γονείς που μπαίνουν στον πειρασμό να διορθώσουν τα λάθη στην ορθογραφία από το τετράδιο του παιδιού τους μόλις αυτό πέσει για ύπνο. 
Η αλήθεια είναι ότι αφού ακούσει μερικές δεκάδες φορές τη φράση «δεν μπορώ να το κάνω», είναι ιδιαίτερα δελεαστικό για ένα γονιό να το κάνει ο ίδιος. Όμως αυτές οι υποχρεώσεις είναι του παιδιού και αν θέλετε να το διδάξετε να είναι εντάξει με τις υποχρεώσεις του στη ζωή του, θα πρέπει να το αφήσετε να ασχοληθεί μόνο του. 
Ποτέ μην κάθεστε δίπλα του όταν διαβάζει για το σχολείο, γιατί αυτό θα δώσει στο παιδί την αίσθηση ότι όποτε χρειαστεί, μπορεί να ζητήσει τη βοήθειά σας. Και όταν τελειώσει, ελέγξτε τι έχει κάνει. Στην περίπτωση που βρείτε λάθη, μην τα υποδείξετε, αλλά ζητήστε του να ελέγξει ξανά μόνο του μέχρι να τα εντοπίσει και να τα διορθώσει.
Είναι συχνό φαινόμενο για ένα γονιό να εκφράζει ό,τι πιστεύει πως θα ήθελε να πει το παιδί του, κυρίως όταν νιώθει ότι εκείνο νιώθει αμηχανία ή δυσκολεύεται να μιλήσει για τον εαυτό του. Όμως είναι σημαντικό να το αφήσετε να μάθει να εκφράζεται μόνο του. 
Γι’ αυτό ενθαρρύνετέ το από μικρή ηλικία να χρησιμοποιεί τη δική του φωνή, ρωτώντας για παράδειγμα ένα παιδάκι στην παιδική χαρά αν θέλει να παίξουν ή ζητώντας ένα ποτήρι νερό από το σερβιτόρο. 
Και σε κάθε περίπτωση, αφήστε το παιδί να λύσει μόνο τις διαφωνίες του με τους συνομηλίκους του. Θα διαπιστώσετε ότι όσο περνάει ο χρόνος το παιδί θα μπορεί να εκφράζει τις επιθυμίες και τα πιστεύω του με όλο και μεγαλύτερη σαφήνεια κι αυτό θα του προσφέρει ικανοποίηση και θα αυξήσει την αυτοπεποίθησή του.

Μη διαλέγετε τους φίλους του: 
Πιστεύετε ότι η κόρη σας θα έκανε πολύ καλή παρέα με εκείνο το χαριτωμένο κοριτσάκι στην τάξη της ή ότι θα ήταν τέλειο εάν ο γιος σας και ο γιος της κολλητής σας γίνονταν κι αυτοί κολλητοί–και μπορεί να έχετε δίκιο. 
Όμως οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ένα μάθημα που το παιδί σας πρέπει να μάθει χωρίς τη βοήθειά σας. Εσείς μπορείτε να του συστήνετε καινούρια πρόσωπα, αλλά η τελική επιλογή είναι δική του. 
Από την άλλη, είναι δική σας ευθύνη να φροντίσετε το παιδί σας να συναναστρέφεται συνομηλίκους του που έχουν τις ίδιες ηθικές αξίες με της δικής σας οικογένειας.

govastileto.gr

Παρατηρείτε ότι ανησυχείτε υπερβολικά για τα παιδιά σας;

Μήπως περνούν συνέχεια από τη σκέψη σας οι ερωτήσεις: 
«Τα παιδιά μου προοδεύουν κατάλληλα ακαδημαϊκά και κοινωνικά;»
«Θα είναι σε θέση τα παιδιά μου να αποκατασταθούν επαγγελματικά στο μέλλον;»
«Μήπως να καθιερώσω πιο αυστηρό ωράριο εξόδου για να βεβαιωθώ πως δεν ξεκίνησαν το κάπνισμα ή τα ναρκωτικά;»

Στη συνέχεια, ίσως πείτε στον εαυτό σας πως γίνεστε παρανοϊκοί και τα παιδιά σας είναι μια χαρά. Όμως, παραμένει μια γενικευμένη ανησυχία σχετικά με την ευημερία των παιδιών σας, ενώ γνωρίζετε πως μάλλον δεν χρειάζεται τόσο άγχος.
Το άγχος υπάρχει στην οικογένεια, όμως δεν είναι γενετικό.
Είναι αρκετά συνηθισμένο οι γονείς να ανησυχούν για την ανάπτυξη των παιδιών τους. Το άγχος είναι μία "κατάρα" που χτυπά τους περισσότερους γονείς. 
Οι γονείς που ανησυχούν για κάθε πτυχή της ζωής των παιδιών τους τείνουν να υπογραμμίζουν υπερβολικά τη σημασία της επίδοσης και των επιτεύξεων. 
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την άσκηση πίεσης στα παιδιά, των οποίων η έννοια της αυτοαξίας ορίζεται από το πώς οι άλλοι τους αξιολογούν και τους κρίνουν.

Η κατάρα του άγχους αντιμετωπίζεται και η αρχή ξεκινά από τους γονείς:

1. Επιλέξτε με σύνεση τους φίλους σας
Έχει βρεθεί πως το "είναι" του κάθε ανθρώπου αποτελείται από τον μέσο όρο του "είναι" των πέντε πιο ενεργών ανθρώπων στη ζωή του. Αυτό δεν είναι επιστημονικό πειστήριο, όμως, γενικά ευσταθεί. Δεν είναι τυχαίο πως όταν κάνετε παρέα με γονείς "εμμονικούς" με τις βαθμολογίες και τη σχολική επίδοση των παιδιών τους, παρατηρείτε τον εαυτό σας να αντιδρά εξίσου εμμονικά με τις επιδόσεις των δικών σας παιδιών. 
Το περιβάλλον μας συντελεί στη διαμόρφωση των σκέψεων και των συμπεριφορών μας με ένα σιωπηλό αλλά δυναμικό τρόπο!
Υπάρχουν γονείς που κατέχουν μία ολιστική προσέγγιση για την ανατροφή και την εκπαίδευση των παιδιών τους. Νοιάζονται για τους βαθμούς, αλλά επίσης αντιλαμβάνονται ότι η εκπαίδευση είναι μία δια βίου διαδικασία, η οποία δεν περιστρέφεται γύρω από το πόσα εικοσάρια παίρνουν τα παιδιά τους, ούτε από το πόσα πτυχία θα αποκτήσουν. Διαμορφώστε τη δέσμευσή σας σχετικά με αυτού του τύπου γονέα και αναζητήστε ανάλογους γονείς - φίλους!

2. Περιορίστε την ανησυχία σας σε προκαθορισμένο χρόνο
Εάν ανησυχείτε ανεξέλεγκτα, τότε συστήνεται να ορίσετε μία συγκεκριμένη ώρα της ημέρας που θα ανησυχείτε. Για παράδειγμα, μπορείτε να προγραμματίσετε πως τα δέκα λεπτά μετά το δείπνο θα είναι η συνεδρία ανησυχίας σας. Εάν μπαίνετε στον πειρασμό να ανησυχείτε εκτός από αυτόν τον προκαθορισμένο χρόνο, υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι θα υπάρχει η δυνατότητα ανησυχίας κατά τη διάρκεια της συνεδρίας σας.
Αυτή η τεχνική μπορεί να σας φαίνεται περίεργη, όμως είναι αποτελεσματική γιατί επιτρέπει την τμηματοποίηση της ανησυχίας σας και καταργεί τη γενικευμένη ανησυχία. Κατά τη διάρκεια αυτών των συνεδριών ανησυχίας καταγράψτε τους φόβους σας και σκεφτείτε πιθανές, αποτελεσματικές λύσεις. 
Εάν δεν μπορείτε να σκεφτείτε κάποια λύση για μία συγκεκριμένη ανησυχία, ίσως είναι μία ανησυχία για την οποία δεν μπορείτε να κάνετε κάτι αποτελεσματικό. Το άγχος προκύπτει όταν καταβάλλεστε από τις ανησυχίες σας. Προγραμματίζοντας καθημερινές συνεδρίες ανησυχίας, καταπολεμάτε αρνητικά συναισθήματα και πλέον δεν υπάρχουν άπειροι λόγοι που σας επιφέρουν άγχος.

3. Τέλος στη σύγκριση των παιδιών σας με άλλα παιδιά
Είναι φυσικό, αλλά δεν είναι υγιές, οι γονείς να συγκρίνουν την ανάπτυξη των παιδιών τους με εκείνη των άλλων παιδιών σε διάφορους τομείς όπως σχολική επίδοση, εξωσχολικές δραστηριότητες, σωματική ανάπτυξη, κοινωνικές δεξιότητες κτλ.
Κάποιοι νέοι ομολογούν πως η αγάπη των γονιών τους είναι υπό όρους. Πιστεύουν ότι οι γονείς τους θα τους αγαπήσουν περισσότερο εάν ήταν όσο έξυπνοι είναι ο Γιάννης ή όσο είναι η Κατερίνα, εάν είναι όσο κοινωνική είναι η Αριάδνη ή εάν ασχοληθούν με τα μαθήματα όπως ο Γρηγόρης. 
Οι νέοι αισθάνονται την ανάγκη να αποκτήσουν την αγάπη και την αποδοχή των γονιών τους. Αυτό προκαλεί μία αίσθηση ανασφάλειας, η οποία συνολικά μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξή τους στα επόμενα χρόνια. 
Αρχικά, δεσμευτείτε πως δεν θα συγκρίνετε τα παιδιά σας με άλλα παιδιά, παρουσία των παιδιών σας. 
Είναι προτιμότερο να τα συγκρίνετε σε προσωπικό χρόνο, ίσως μαζί με τον/την σύντροφό σας, αλλά τελικά χρειάζεται να προσπαθήσετε να σταματήστε τη σύγκριση γενικά. Καταγράψτε πόσες φορές συγκρίνετε το παιδί σας με άλλα και προσπαθήστε να μειώσετε αυτό τον αριθμό σε καθημερινή βάση.
allyou

Μη με μαλώνεις μάνα μου / και μη με κακοπαίρνεις...

"Jim Hawkins Leaves Home" by N.C. Wyeth, 1911
Μη με μαλώνεις μάνα μου
και μη με κακοπαίρνεις
θα φύγω μάνα μ' και θα κλαις

αχ, θα φύγω μάνα μ' και θα κλαις

πικρά θα μετανοιώνεις

αχ, θα κάμεις χρόνους να με δεις
χρόνους να μ'ανταμώσεις
θα 'ρχουνται μάνα μου οι γιορτές
κι οι μεγαλοβδομάδες
και θα'μαι εγώ στην ξενιτιά

Σαν εκκλησιά στην έρημο
που δεν τη λειτουργούνε
μοιάζει κι εκείνος που αγαπά
και δεν τον αγαπούνε

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki