Thursday 25 April 2024

Η γονική αποξένωση που έπεται ενός κακού διαζυγίου

Η γονική αποξένωση, που συχνά έρχεται ως αποτέλεσμα ενός κακού διαζυγίου, κάνει το παιδί να νιώθει συναισθηματικό βιασμό, από τους γονείς που το κατευθύνουν προς τη μία ή την άλλη πλευρά.

Γονείς που θέλουν να εκδικηθούν τον/την πρώην σύζυγο και χρησιμοποιούν τα παιδιά ως όπλο εναντίον του/της, είναι περιπτώσεις που λίγο πολύ όλοι γνωρίζουμε. Στην Ελλάδα η γονική αποξένωση παρατηρείται σε υψηλό ποσοστό, ως αποτέλεσμα της αποκλειστικής επιμέλειας, που συνήθως δίνεται μόνο στη μητέρα, ενώ ο πατέρας περιορίζεται σε ελάχιστες ημέρες ή και ώρες επικοινωνίας το μήνα με το παιδί.

Το διαζύγιο επηρεάζει βαθιά την ψυχολογία του παιδιού, καθώς σημαίνει απώλεια σταθερότητας οικογενειακού περιβάλλοντος, συχνά αλλαγή τόπου διαμονής, αισθήματα εγκατάλειψης, απόρριψης και ενοχής, αφού αποδίδει στον εαυτό του την ευθύνη της αποχώρησης του γονέα.

Παιδί και απομακρυσμένος γονέας στερούνται εμπειρίες οικειότητας, εγγύτητας, θαλπωρής, επικοινωνιακής αλληλεπίδρασης, φροντίδας και δέσμευσης. Για να αντέξει ο παιδικός ψυχισμός αυτό τον ψυχικό πόνο, από-επενδύει τα συναισθήματα που έτρεφε για τον απομακρυσμένο γονέα και δομεί ένα είδος «συναισθηματικού τείχους» ως προς την εσωτερίκευσή του.


Η διαδικασία αποξένωσης αρχίζει με την σταδιακή ενστάλαξη αρνητικών απόψεων και συναισθημάτων στο παιδί από τους γονείς. Απόρροια της συκοφάντησης του ενός από τον άλλο γονέα, είναι το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης, που αναφέρεται στο πώς επηρεάζεται και συμπεριφέρεται το παιδί λόγω αυτής της κατάστασης. Το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης χαρακτηρίζεται από συμπεριφορές, όπως:

  • Ξαφνικές δικαιολογίες του παιδιού με σκοπό να μη συναντήσει τον άλλο γονέα.
  • Άρνηση να λάβει δώρα ή χρήματα από τον άλλο γονέα.
  • Απροθυμία να δει πρόσωπα της οικογένειας του πατέρα ή της μητέρας.
  • Συμπτώματα όπως άγχος, νευρικότητα, κατάθλιψη, αδιαφορία προς τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια.
  • Εχθρότητα, απέχθεια, άρνηση για τηλεφωνική ή άλλη επαφή με τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια.
  • Φόβο να εκδηλώσει τα συναισθήματά του μπροστά στον γονέα από τον οποίο εξαρτάται με δικαστική απόφαση.

Σε κάθε περίπτωση η απώλεια του παιδιού από το γονέα που χάνει την κηδεμονία αποτελεί περίοδο πένθους και συναισθηματικά μπορεί να αντιστοιχεί στο συμβολικό θάνατο του παιδιού. Το να στρέφει ένας γονέας το παιδί εναντίον του άλλου γονέα είναι σαν να το στρέφει κατά του ίδιου του εαυτού. Τα παιδιά που εκτίθενται σε τέτοιες τοξικές γονεϊκές συμπεριφορές παρουσιάζουν περισσότερα συναισθηματικά προβλήματα.

citykidsguide.com
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Wednesday 24 April 2024

Πόλεμος, μωρία και συμφορά

Θα πειστεί κάποτε το χοντροκέφαλο ανθρώπινο γένος ότι μεγαλύτερη μωρία και συμφορά από τον πόλεμο δεν υπάρχει, και από τα παθήματα του θα διδαχθεί κάποτε ότι πρέπει να τον καταργήσει, σαν υπερβολικά οδυνηρό και ακριβό τρόπο για επίλυση διαφορών;

Εμμάνουελ Καντ

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

System Of A Down - Lonely Day (Γενοκτονία Αρμενίων - Armenian Genocide)

Οι System of a Down, επίσης γνωστοί με το ακρωνύμιο SOAD ή συντομότερα System, είναι ένα Αρμενικο-Αμερικάνικο metall/rock συγκρότημα από τη Νότια Καλιφόρνια, που σχηματίστηκε το 1994.
Αποτελείται από τους: 
Serj Tankian (κυρίως φωνητικά, αρμόνιο και ρυθμική κιθάρα), 
Daron Malakian (φωνητικά και κιθάρα), 
Shavo Odadjian (μπάσο) και 
John Dolmayan (ντραμς).
Such a lonely day, and it's mine
The most loneliest day of my life
Such a lonely day should be banned
It's a day that I can't stand

The most loneliest day of my life
The most loneliest day of my life

Such a lonely day shouldn't exist
It's a day that I'll never miss
Such a lonely day, and it's mine
The most loneliest day of my life

And if you go, I wanna go with you
And if you die, I wanna die with you

Take your hand and walk away

The most loneliest day of my life
The most loneliest day of my life
The most loneliest day of my life

Life
Such a lonely day, and it's mine
It's a day that I'm glad I survived
---------------
Τόσο μοναχική μερα
και ειναι δικια μου
η πιο μοναχική μερα της ζωής μου

Τοσο μοναχική μέρα
Δε θα 'πρεπε να απαγορεύεται
Αυτη η μερα που δεν μπορω να την αντεξω

H πιο μοναχικη μερα της ζωης μου
Η πιο μοναχικη μερα της ζωης μου

Τόσο μοναχική μερα
Δεν θα επρεπε να υπαρχει
Η μερα που ποτε δεν θα μου λειψει
Τόσο μοναχική μερα
και ειναι δικια μου
η πιο μοναχική μερα της ζωής μου

Kαι αν φυγεις, θελω να φυγω μαζι σου
Και αν πεθανεις, θελω να πεθανω μαζι σου

Παρε το χερι σου και φυγε

H πιο μοναχικη μερα της ζωης μου
Η πιο μοναχικη μερα της ζωης μου
H πιο μοναχικη μερα της ζωης μου
της ζωης μου

Τοσο μοναχική μερα
Και ειναι δικια μου
Η μερα που ειμαι ευτυχισμενος που επιβιωσα

24 Απριλίου 1915 – Σαν σήμερα η Γενοκτονία των Αρμενίων – Armenian genocide

Ξεκινά με την σύλληψη  250 διανοουμένων και ηγετών της αρμενικής κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη
Ως γενοκτονία των Αρμενίων (Αρμενικά: Հայոց Ցեղասպանություն) αναφέρονται τα γεγονότα εξόντωσης Αρμενίων πολιτών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εντολές για εκκαθαρίσεις Αρμενίων είχαν δοθεί νωρίτερα από το Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ (1894-96), ωστόσο η κύρια ευθύνη για τις πλέον εκτεταμένες σφαγές τους αποδίδεται στο κίνημα των Νεότουρκων (1908-18).
Ως έναρξη της Αρμενικής Γενοκτονίας συμβολικά θεωρείται η 24η Απριλίου του 1915, όταν η ηγεσία της Αρμενικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης φυλακίστηκε και εκατοντάδες Αρμένιοι της Πόλης απαγχονίστηκαν.

Τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι ο αριθμός των νεκρών Αρμενίων ήταν από 600.000 ως 800.000, ενώ Δυτικές και Αρμενικές πηγές ανεβάζουν τον αριθμό των σφαγιασθέντων στο 1.500.000.

Γενοκτονία των Αρμενίων: Μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες
Η Τουρκία αρνείται την ύπαρξη «γενοκτονίας» και ισχυρίζεται ότι πραγματοποιήθηκε ένας βίαιος εκτοπισμός του Αρμενικού πληθυσμού.
Η Γενοκτονία των Αρμενίων πραγματοποιήθηκε παράλληλα και με τον ίδιο τρόπο με γενοκτονίες σε βάρος και άλλων χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δηλ. των Ελλήνων και των Ασσυρίων (Νεστοριανών χριστιανών).

e-today.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Tuesday 23 April 2024

"Παιδική Προστασία" και Ελληνική Κοινωνία

Υπάρχουν γωνιές στις γειτονιές σου, που αποφεύγεις να κοιτάς. Υπάρχουν συμμαθητές των παιδιών σου, που δεν γνώρισες ποτέ γιατί ποτέ δεν φτάσανε στο σχολείο τους. 
Υπάρχουν σκιές ανθρώπων που σκουντάς, καθώς βιαστικά χτίζεις τη δική σου ζωή, μέχρι μια μέρα να σκουντηχθείς πίσω εσύ, από τον ανένταχτο ενήλικα πια, πρώην παιδί μιας δομής ιδρυματικής, άνθρωπο πλέον του κοινωνικού σου «περιθωρίου».
    Το 2008 επέστρεψα από την Μεγάλη Βρετανία. Δυο γονείς με βιώματα στην ιδρυματική φροντίδα του τόπου μας, φρόντισαν τα ακούσματά μου τα παιδικά, να γεμίσουν με ιστορίες από βικτωριανά κτήρια με υπόγεια, βίαιους φροντιστές, διευθύντριες δεσποινίδες με ράβδους και δωμάτια απομόνωσης για τα διαφορετικά παιδιά.    
Γέμισαν την παιδική φαντασία και με τραγούδια, παιχνίδια ομαδικά και ιστορίες εξαίρεσης από καλούς Σαμαρείτες- πάντα στην Ελλάδα το Αγαθό θα διασώζεται στην εξαίρεση! 

    Το 2011, υπό την ευθύνη μου, επικοινωνήσαμε μετά από μια σχεδόν διετή μελέτη, σε πανελλήνιο παιδοψυχιατρικό συνέδριο, κάτι που μπορεί να μοιάζει αυτονόητο. Η μελέτη απεδείκνυε πως αν σε μια ιδρυματική δομή παιδικής προστασίας παρέχεις εκπαίδευση και ψυχοθεραπεία για τα παιδιά και το προσωπικό, πετυχαίνεις το ποθούμενο: εξαφάνιση της βίας (από το προσωπικό στα φιλοξενούμενα παιδιά και μεταξύ των ανηλίκων), καθώς και ελαχιστοποίηση των ημερών νοσηλείας σε ενδονοσοκομειακά τμήματα παιδοψυχιατρικής νοσηλείας, που απαιτούνται για τα παιδιά των δομών όταν το προσωπικό δεν μπορεί να χωρέσει (να περιέξει, δηλαδή να αντέξει και να φροντίσει) την ψυχοσυναισθηματική τους κρίση (παραπ. 1).

    Μέσα από μια εκδήλωση αντίστασης στην αλλαγή(οι ιδρυματικές μονάδες λειτουργούν όπως και τα σωφρονιστικά καταστήματα, ως κλειστά συστήματα με όρους συχνά ομερτά) απαγορεύτηκε η (εθελοντική) επιστημονική παρέμβαση στη δημόσια δομή. Ένα χρόνο πριν είχα αποδεχθεί την πρόσκληση συνεργασίας από μια μικρή, ιδιωτικής πρωτοβουλίας δομή, το Ελληνικό Παιδικό Χωριό στο Φίλυρο, το οποίο αναλάμβανε να απαντήσει στο πρόβλημα της παραμέλησης και της κακοποίησης παιδιών και εφήβων, με ένα εργαλείο από μια πιο ευρωπαϊκή εποχή: την διεπιστημονικότητα και την οργάνωση των στελεχών σε ομάδες.

    Ο χώρος της παιδικής προστασίας παγκοσμίως, διατηρεί την πιο ταπεινή θέση στην κοινωνική παρέμβαση των πολιτικών σχεδιασμών, ακόμα πιο πίσω από τα δικαιώματα των πονεμένων συνανθρώπων κάθε μειοψηφικής ομάδας αλλά και του χώρου των εξαρτημένων ατόμων. Βλέπετε τα παιδιά δεν είναι ψηφοφόροι. 

    Ακόμα περισσότερο, τα παραμελημένα παιδιά στερούνται ακριβώς αυτού του προσώπου που θα τα εκπροσωπούσε στην ενήλικα οργανωμένη κοινωνία: του υπευθύνου ενήλικα φροντιστή! Γι’ αυτό εξάλλου και επιλέγεται από το προνοιακό και δικαστικό σύστημα, όχι σπάνια να διασωθεί ο μικρός ανθρωπάκος που ματώνει κάτω από την συνειδητή ή ασυναίσθητη ανημποριά του οικογενειακού του πλαισίου, με την μετακίνησή του σε ένα πλαίσιο παιδικής προστασίας.

    Δεν είναι «γκουρμέ» η εργασία στην παιδική προστασία. Δεν διατίθεται για πολιτικές και επιστημονικές παρεμβάσεις «αστραπής» και «εντυπωσιασμού». Οι ίδιοι οι χρόνοι που απαιτούνται για να φροντιστεί ένα παιδί είναι τρομακτικοί για το μυαλό του σύγχρονου και εκστασιασμένου από την τεχνολογική του υπερδύναμη, ανθρώπου.

Σε ένα από τα πιο σοβαρά ερευνητικό πρόγραμμα (project) παρέμβασης σε παιδικούς πληθυσμούς του περιθωρίου, τα γκέτο του Λονδίνου, τμήμα του οποίου μετέφερα στην ελληνική μου πραγματικότητα, η Camila Batmanghelidjh και οι συνεργάτες της (Παραπομπή 2), απέδειξαν πως για να ξεκινήσει να αλλάζει ένα κακοποιημένο παιδί ψυχισμό, δηλαδή για να εμπιστευτεί έναν ενήλικα φροντιστήχρειάζεται 2 έως 7 χρόνια συστηματικής και σταθερής φροντίδας από το ίδιο πρόσωπο! Αυτό δεν είναι ένα χρονικό όριο για θεραπεία της εμπειρίας του, είναι ένα χρονικό όριο για έναρξη της θεραπείας. 

    Από πλευράς ειδικών απαιτείται επίσης μια υψηλή εξειδίκευση και μια απόκτηση εμπειρίας σε αντίξοες συνθήκες. Στην πλειοψηφία τους τα περιστατικά σοβαρής κακοποίησης δεν θα ολοκληρώσουν ποτέ τη δικαστική διαδικασία. 

Βιασμένα παιδιά θεωρείται ότι σώθηκαν απλώς γιατί έχουν απομακρυνθεί από το γεωγραφικό σημείο κακοποίησης, τη βιολογική οικογένεια. Συγγενείς εξακολουθούν δικαιωματικά να έχουν επαφή, η πληροφορία χάνεται στο ενδιάμεσο των αλλαγών πλαισίων και ηχηρά απουσιάζει το ουσιαστικότερο εργαλείο που διαθέτει η επιστήμη μας σε παγκόσμιο (δυτικοευρωπαϊκό) επίπεδο: την συστηματική ψυχοθεραπευτική παρέμβαση στην πληγωμένη ύπαρξη. 

    Στο συγκλονιστικό του επίτομο έργο από την πρώτη γραμμή ο καθηγητής παιδοψυχιατρικής κ. Αμπατζόγλου θα τιτλοφορήσει «Αλλάζοντας Χέρια» (Παραπομπή 3) την εμπειρία κακοποίησης παιδιών με ιστορικό κακοποίησης μέσα από την απώλεια ιδρυματικών δομών που αποτυγχάνουν να σταθεροποιήσουν αρχικά το παιδί, στη συνέχεια τον έφηβο, μέχρι το σωφρονιστικό πλαίσιο/φυλακή, να καλωσορίσει ένα ενήλικο κορμί που ποτέ δεν έμαθε να σέβεται, γιατί δεν ένοιωσε να το σέβονται οι άλλοι.

    Γιατί δεν είναι δημόσια γνωστά αυτά; Γιατί δεν μας ενδιαφέρει συνήθως εκτός περιόδου Χριστουγέννων! Οι ιστορίες παιδικού πόνου πουλάνε, ντυμένες και καλυμμένες ωστόσο πίσω από ένα χολυγουντιανής έμπνευσης δράμα. 

Η «βρομιά» στην οθόνη συγκινεί, δίπλα μας ωστόσο μας αηδιάζει· αίσθημα αποστροφής! Στις γκρίζες περιοχές του νόμου και την λειψανδρία στελέχωσης υπηρεσιών, ο εργαζόμενος στην παιδική προστασία, καλείται να εκθέσει και πρακτικά τον εαυτό του να τον θέσει, μεταξύ παιδιού και κακοποιητικού περιβάλλοντος, με τις απειλές και τις μηνύσεις συχνά να είναι επί προσωπικού. Τα περισσότερα αστυνομικά τμήματα, δικαστικά κτήρια, προνοιακές υπηρεσίες, στερούνται κατάλληλα διαμορφωμένων χώρων για κακοποιημένα παιδιά, με τα παιδιατρικά ή παιδοψυχιατρικά τμήματα νοσοκομείων, να είναι συχνά ο πιο ασφαλής χώρος φιλοξενίας του τρομαγμένου παιδιού. 

Οι εμπειρίες δεν είναι εύκολο να περιγραφούν. Δεν θέλουμε να περνάνε από το μυαλό μας τέτοιες σκέψεις. Ζαλίζει η εικόνα ενός φαγωμένου από τρωκτικά παιδιού ή οι πληγές από καψίματα σε χέρια και σε πόδια… 

    Σε πολλές δημόσιες δομές και θεσμικούς φορείς υπάρχουν πρόσωπα που έχουν αφιερώσει τον εαυτό τους στο ζήτημα της προστασίας των παιδιών. Υπάρχει ένα δίκτυο προσώπων και φορέων που όλο και πιο συστηματικά αναγνωρίζεται, συστήνεται, συνεργάζεται και δημιουργεί μια ομπρέλα πάνω από το πονεμένο παιδί. 

    Η ιδιωτική πρωτοβουλία επίσης έχει να επιδείξει υπεύθυνο έργο και φαίνεται πως όταν μια πρωτοβουλία οργανώνεται τοπικά, σταθερά και ταπεινά (όπως το «Ελληνικό Παιδικό Χωριό» στο Φίλυρο, ο «Φάρος του Κόσμου» στον Δενδροπόταμο, η «Πρωτοβουλία για το Παιδί» στη Βέροια και τόσες άλλες) η κοινότητα το στηρίζει και η κοινωνικοποίηση των παιδιών αποκτά μια φυσιολογικότητα, καθώς η «καταγωγή» από τον τοπικό φορέα, αποστιγματοποιείται. 

    Δυσκολίες υπάρχουν. Μοιάζει οργανωμένα «κυκλώματα» να μπορούν να απειλήσουν και να αλλοιώσουν την δημόσια εικόνα μιας υπόθεσης παιδικής προστασίας. Άλλοτε θεσμικά πρόσωπα με μικρή ή καθόλου εμπειρία στην παιδική προστασία μπορούν να παρερμηνεύσουν ή να παρακωλύουν την ουσιαστική φροντίδα. Τα αλλεπάλληλα κύματα του προσφυγικού έφεραν μαζί τους και ανήλικους ναυαγούς πολέμων και ξεριζωμένων οικογενειακών δραμάτων, αυξάνοντας τον αριθμό παιδιών σε κρίση και την πολυπλοκότητα των περιστατικών. Ολοκληρώνοντας ωστόσο μια δωδεκαετία επιστημονικής πορείας στην Ελλάδα, συνεχούς συνεργασίας με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και ανθρώπους των φορέων παιδικής προστασίας, τα συγκινητικά παραδείγματα φροντίδας και συνεργασίας νικούν! Η δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου για φορείς και παιδιά είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. 

Ο πρόσφατος νόμος των αναδοχών έρχεται να μεταφέρει την παιδική προστασία σε μια νέα εποχή. Αυτά ωστόσο είναι εργαλεία! Και έχουν να κατανοηθούν ως εργαλεία από τους ειδικούς, τα θεσμικά πρόσωπα εξουσίας και τους εμπλεκόμενους φορείς. Εργαλεία που σκοπό έχουν να φροντίσουν ολιστικά το παιδί που ξεκινάει τη ζωή του από την χώρα του τραύματος. 

Εργαλεία που όταν άτσαλα εφαρμοστούν μπορεί να ξανατραυματίσουν! Εργαλεία που απαιτούν επιστημονικά σοβαρή και με κόπο αποκτημένη εκπαίδευση και θεραπεία, των ίδιων των ειδικών, των υποψηφίων αναδόχων και εθελοντών και εννοείται των ίδιων των παιδιών.

Πριν λίγες εβδομάδες, το Ελληνικό Παιδικό Χωριό στο Φίλυρο, μέσα και από τις συγκυρίες των δυο εγκλεισμών, έφθασε οικονομικά σε οριακή κατάσταση βιωσιμότητας. Σε μια χωρίς προηγούμενο εμπειρία, μια κοινωνία σε δοκιμασία σκληρή, από την οικονομική κρίση και την πανδημία, κίνησε γη και ουρανό να δείξει αλληλεγγύη σε ένα πλαίσιο παιδικής προστασίας που ζήτησε βοήθεια! 

 Συγκίνηση όμοια με την συγκίνηση που νιώθει ο υπεύθυνος φροντιστής, όταν λαμβάνει τη φωτογραφία και το μήνυμα από ένα πρώην-παιδί, που ενήλικα όταν σταθεί κλείνει πίσω του των κύκλο των ιδρυματικών φροντίδων, διεκδικώντας στη ζωή ίσους όρους φροντίδας και προσφέροντας ο ίδιος στην κοινωνία, τη δική του υπέροχη πορεία: γιατί αν μπορέσει ένα ακόμα παιδί να βρει την ομορφιά μέσα από μια ιστορία παραμέλησης και πόνου, είναι που όλος ο κόσμος κέρδισε αυτήν την ομορφιά του! 

  • Παραπομπή 1: «Πρόγραμμα Εκπαιδευτικής Διασύνδεσης Κέντρου Μέριμνας Ανηλίκων με Παιδοψυχιατρικές Υπηρεσίες. Πρόταση εφαρμογής για την συνολική βελτίωση της ποιότητας της ψυχικής υγείας παιδιών σε φροντίδα». Λάππας Α., Ευγενίου Α., Παπουτσόγλου Γ., Καραπιπέρη Β., Καραγιαννάκη Ι.. Ιπποκράτειο Γ. Ν. Θεσσαλονίκης/ Παπάφειο Κέντρο Παιδικής Μέριμνας, 7ο Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο 27-29 Μαΐου 2011
  • Παραπομπή 2: «Reaching teenage gang members», Camila Batmanghelidjh στο, «Teenagers and Attachment: Helping Adolescents Engage with Life and Learning», Andrea Perry, Worth Publishing, 2009
  • Παραπομπή 3: «Αλλάζοντας Χέρια. Διεπιστημονική προσέγγιση της διακίνησης και της τοποθέτησης των παιδιών», Αμπατζόγλου Γρηγόρης, University Studio Press, 2002

του Δρ. Αλέξη Λάππα, Ψυχίατρου Παιδιών και Εφήβων

alphapatras.gr

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki