Στην Ελλάδα γίνονται γύρω στις 600 υιοθεσίες τον χρόνο. Από αυτές
-εξαιτίας κυρίως των ασύλληπτων καθυστερήσεων-, ελάχιστες
πραγματοποιούνται µέσω των επιφορτισµένων δηµόσιων ιδρυµάτων, τα οποία
είναι το Κέντρο Βρεφών «Μητέρα», το Αναρρωτήριο Πεντέλης (το παλιό ΠΙΚΠΑ),
ο «Αγιος Στυλιανός» της Θεσσαλονίκης και ο «Άγιος Ανδρέας» στο
Καλαµάκι.
Αυτά τα δημόσια ιδρύματα ζήτηµα είναι αν ολοκληρώνουν 50 υιοθεσίες τον χρόνο. Όλη η υπόλοιπη «διακίνηση» γίνεται µέσω των λεγόµενων ελεύθερων ή ιδιωτικών υιοθεσιών, οι οποίες τελούν υπό την αιγίδα του νόµου από το 1996.
Αυτά τα δημόσια ιδρύματα ζήτηµα είναι αν ολοκληρώνουν 50 υιοθεσίες τον χρόνο. Όλη η υπόλοιπη «διακίνηση» γίνεται µέσω των λεγόµενων ελεύθερων ή ιδιωτικών υιοθεσιών, οι οποίες τελούν υπό την αιγίδα του νόµου από το 1996.
Στη θεωρία, ο εν λόγω νόµος επιτρέπει την άµεση συµφωνία µεταξύ βιολογικών
και υποψήφιων θετών γονέων, αλλά απαγορεύει ρητά το «αθέµιτο όφελος»,
δηλαδή την αγοραπωλησία. Στην πράξη, έχω απέναντί µου τη 43χρονη Εύα, που
δεν µασάει τα λόγια της. Υστερα από εφτά εξωσωµατικές στη διάρκεια ενός
γάµου που τελικώς ατύχησε, αποφάσισε πριν από δυόµισι χρόνια να αποταθεί
ως γυναίκα µόνη στο Κέντρο Βρεφών «Μητέρα».
Έκτοτε περιµένει. «Έχω βάλει ένα όριο· αν δεν έχω κάποια απάντηση από το
«Μητέρα» µέσα στο επόµενο δίµηνο, θα πάω στη λύση της ιδιωτικής υιοθεσίας.
Όπως κάνουν όλοι. Μου έτυχε δύο φορές σε αυτά τα δυόµισι χρόνια: µπορούσα
να πάρω το παιδί µέσα σε τρεις µέρες...» Πώς γίνεται, δηλαδή; «Σε παίρνει
κάποια µέρα τηλέφωνο ένας γιατρός ή ένας δικηγόρος, που ξέρει ότι
«ψάχνεσαι» και σου λέει,
«έχουµε ένα µωράκι. Θες να 'ρθεις να το πάρεις από την παραλία της
Μηχανιώνας, ας πούµε; Φέρε 20 χιλιάρικα, πες τι εξετάσεις θες και το
πήρες. Φέρ' τα την Πέµπτη, και την Κυριακή στο σπίτι σου».
Εγώ δεν θα µπω σε αυτή τη διαδικασία, γιατί τη θεωρώ απαράδεκτη. Υπάρχει
και η νόµιµη διαδικασία της ιδιωτικής υιοθεσίας, µε δικηγόρους που
εκπροσωπούν γονείς που για κάποιους λόγους αδυνατούν να µεγαλώσουν το
παιδί... Και πας κανονικά στο δικαστήριο». Όχι πως και εκεί δεν υπάρχει
ταλαιπωρία. Η 50χρονη Μαργαρίτα, που έχασε το βιολογικό παιδί της στα 17
του από ανίατη ασθένεια, βρήκε µε τα πολλά ένα κοριτσάκι πολύτεκτων
τσιγγάνων από την Καβάλα. Πέρασε όµως του λιναριού τα πάθη µέχρι να γίνει
το δικαστήριο, που της χάρισε το καινούργιο της παιδί.
ΣΤΟ ΚΕΝΟ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
Πριν από τρεις µήνες το Υπουργείο Δικαιοσύνης κατέθεσε το διαβόητο
νοµοσχέδιο, που ξεσήκωσε κάµποσο τηλεοπτικό ντόρο µε τη θέσπιση του
συµφώνου ελεύθερης συµβίωσης για τα ετερόφυλα (µόνο) ζευγάρια και τις
προτεινόµενες αλλαγές στο καθεστώς γονικής µέριµνας, οι οποίες, πάντως,
δεν υπογράφηκαν ποτέ και συνεπώς δεν θα ισχύσουν. Στο περιθώριο αυτών των
πιο πιασάρικων ζητηµάτων, το νοµοσχέδιο κόµιζε και κάποιες ρυθµίσεις που
αφορούσαν την υιοθεσία, οι οποίες χαιρετίστηκαν µε συνοπτικές διαδικασίες
από τα Μέσα ως σηµαντικές. Ηταν όντως; Ο Παναγιώτης Καγκελάρης, επί χρόνια
νοµικός σύµβουλος του Κέντρου Βρεφών «Μητέρα», είναι κατηγορηµατικός:
«Αυτοί που συνέταξαν το νοµοσχέδιο δεν ξέρουν ποια είναι τα προβλήµατα της
υιοθεσίας. Πιστεύω ότι είναι ένα κατά παραγγελία νοµοσχέδιο για να
εξυπηρετήσει ουσιαστικά τις υιοθεσίες εκτός ιδρυµάτων. Διότι προβλέπει
µόνο δύο τροποποιήσεις: η µία αφορά τη δικαστική αναπλήρωση της συναίνεσης
των φυσικών γονέων, όταν το παιδί έχει ήδη δοθεί σε ανάδοχη οικογένεια και
εκ των υστέρων οι βιολογικοί γονείς αρνούνται να συναινέσουν στην
ολοκλήρωση της υιοθεσίας. Αυτό, όµως, εν πολλοίς ίσχυε. Απλώς, αυτό που
έλεγε η νοµολογία ήρθαν και το καθιέρωσαν µε νόµο. Η δεύτερη τροποποίηση
αφορά το δικαίωµα των θετών γονέων να αλλάζουν το όνοµα του παιδιού. Αλλο
τίποτα δεν περιέχει».
Αντιθέτως, θα έλεγε κανείς, το νέο νοµοσχέδιο περιέχει κάποιες ρυθµίσεις
που επιτείνουν τον χρονοβόρο τραγέλαφο που επισύρει η υιοθεσία µέσω
ιδρυµάτων. Μέχρι σήµερα, για παράδειγµα, το Πολυµελές Πρωτοδικείο, που
αποφασίζει ούτως ή άλλως για τις υποθέσεις υιοθεσίας, µπορούσε να αφαιρεί
τη γονική επιµέλεια από τους φυσικούς γονείς, εφόσον συνέτρεχαν ικανοί
λόγοι. Τώρα, «µε την απαίτηση του νέου νόµου να αποφανθεί πρώτα το
Μονοµελές Πρωτοδικείο για την αφαίρεση της επιµέλειας και µετά την
τελεσιδικία αυτής της απόφασης να πηγαίνει η υπόθεση στο Πολυµελές
Πρωτοδικείο για τα περαιτέρω, καθυστερεί ακόµη περισσότερο η τέλεση της
υιοθεσίας, µε αποτέλεσµα να παραµένουν τα παιδιά στα ιδρύµατα», εξηγεί ο
κ. Καγκελάρης. Κι έχει και άλλες πολλές ενστάσεις ο νοµικός σύµβουλος για
το γενικότερο καθεστώς που διέπει τις υιοθεσίες: παιδιά που έχουν
εγκαταληφθεί σε ιδρύµατα και ουδείς ενδιαφέρεται γι' αυτά µένουν στα
αζήτητα, διότι ο νόµος επιβάλλει την πάση θυσία αναζήτηση των βιολογικών
γονέων. Η διαφορά ηλικίας µεταξύ υιοθετούντος και υιοθετούµενου, που έχει
ανέβει στα 50 χρόνια, από 45 που ίσχυε ως το 1999. Η καταστρατήγηση της
αρχής της µυστικότητας που πρέπει να διέπει την υιοθεσία, µε τις
υποχρεωτικές δηµοσιεύσεις στις εφηµερίδες... «Μας αγνόησαν κατά την
κατάρτιση του νοµοσχεδίου», καταλήγει ο κ. Καγκελάρης. Επισήµανση που
µάλλον δεν πολυξαφνιάζει, σε µια χώρα όπου ο θεσµός του οικογενειακού
δικαστηρίου απλώς αγνοείται επίσης.
Υπάρχει βέβαια πάντα και η εγγενής αναπηρία του όλου συστήµατος, που
διόλου δεν βοηθάει αυτά τα παιδιά ενός κατώτερου θεού να ορθοποδήσουν. Με
δύο µόλις εισαγγελείς ανηλίκων για όλο το Λεκανοπέδιο, οι οποίοι συχνά
γράφουν µόνοι τους τη δικογραφία, µπας και προχωρήσουν οι διαδικασίες...
Με 200 άτοµα προσωπικό στο Κέντρο Βρεφών «Μητέρα», όταν οι ανάγκες
απαιτούν τουλάχιστον 280, και την κρατική επιδότηση του ιδρύµατος να έχει
πέσει από το 1,7 εκατ. ευρώ το 2004, στο 1,2 εκατ. Ευτυχώς που το
πατροπαράδοτο φιλότιµο, η ευσυνειδησία και η αυτοθυσία βρεφοπαιδοκόµων και
κοινωνικών λειτουργών ζει και βασιλεύει.
Η Μαρία θυµάται την καθοριστική συµβολή µιας τέτοιας υπαλλήλου στη
διάρκεια της «νοητικής εγκυµοσύνης» της, όπως λέει αναφερόµενη στο
εννιάµηνο που κράτησαν οι δικές της συναντήσεις µε τους υπεύθυνους του
Κέντρου Βρεφών «Μητέρα», προτού πάρουν το οκέι για να προχωρήσουν στην
επιλογή παιδιού. «Πετύχαµε µια εξαιρετική κοινωνική λειτουργό. Αν δεν ήταν
η συγκεκριµένη μάλιστα µπορεί και να µην είχαµε προχωρήσει. Διότι είναι
τραυµατική εµπειρία όλο αυτό το ξεσκόνισµα, όλη αυτή η ψυχανάλυση του
εαυτού σου και του περίγυρού σου. Πρέπει να πεις και αλήθειες τις οποίες
δεν έχεις οµολογήσει ούτε στον εαυτό σου ούτε στον σύντροφό σου... Κι αν
δεν είσαι έτοιµος να το κάνεις, µπορεί και να σταµατήσεις σε αυτή τη φάση.
Μας πήγε, όµως, τόσο γλυκά η κοινωνική λειτουργός και µου ενέπνευσε τόση
εµπιστοσύνη και ανθρωπιά, που ακόµη και τώρα, όταν ζορίζοµαι κι
αναρωτιέµαι αν έχω κάνει το σωστό σε σχέση µε το παιδί, η πρώτη που µου
έρχεται στο µυαλό να πάρω είναι η Μίνα».
ΜΙΑ ΥΠΟΘΕΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ
Πέρα, βέβαια, από όλα αυτά τα γραφειοκρατικά, πίσω από το
πολυφωτογραφηµένο τρεντ των διασηµοτήτων που όλο και υιοθετούν παιδιά από
τον Τρίτο Κόσµο -ένας υπάλληλος από το ορφανοτροφείο του Μαλάουι είπε πως
«η Μαντόνα χρειάστηκε τόση ώρα να διαλέξει τον Ντέιβιντ όση κάνει για να
διαλέξει µια τσάντα»-, η υιοθεσία είναι κυρίως µια υπόθεση µε βαθιά και
αντιφατικά συναισθήµατα. Εξάλλου, όπως είπε και ο συγγραφέας Πέτρος
Τατσόπουλος σε µια συνέντευξη που έδωσε µε αφορµή την «Καλοσύνη των
ξένων», το αυτοβιογραφικό δοκίµιο που εξέδωσε αναλύοντας το ιστορικό και
τη... µυθολογία της προσωπικής του υιοθεσίας, «το αίµα δεν είναι µια
µπούρδα ακριβώς, αλλά υπάρχουν κι άλλες, πολύ καθοριστικές
επιδράσεις».
Υπάρχει, ας πούµε, το εκ των υστέρων παράπονο της Μαρίας, που ενθυµούµενη
την κρησάρα από την οποία πέρασε προτού «βρει» την Αθηνά της, λέει:
«Υπάρχουν φυσικοί γονείς που κάνουν παιδιά και είναι τρελοί, ανάξιοι και
ανάποδοι. Κι έχεις δυο ανθρώπους που βλέπεις τι λαχτάρα και τι επιθυµία
έχουν να αποκτήσουν ένα παιδί, και τους βασανίζεις τόσο πολύ. Μου φαίνεται
παρανοϊκό». Υπάρχει και το άχτι της Εύας, γιατί... «Οι γυναίκες που είναι
µόνες τους δεν µπορούν να πάρουν µη προβληµατικό παιδί, σύµφωνα µε τη
φασιστική πρακτική του «Μητέρα», πράγµα που δεν προβλέπεται από κανένα
νόµο. Και είναι τρελό, διότι εµπιστεύεσαι, δηλαδή, έναν άνθρωπο που είναι
µόνος του, τον θεωρείς µάγκα και ικανό να αναλάβει ένα παιδί, αλλά τον
θεωρείς τόσο µάγκα που θα αναλάβει κι ένα προβληµατικό παιδί;» Μα κι όταν
έπαψε να είναι µόνη και, ύστερα από µαραθώνιες συζητήσεις, ο νέος της
σύντροφος πείστηκε να την ακολουθήσει στον δρόµο της υιοθεσίας, η Εύα
βρέθηκε αντιµέτωπη µε νέα συναισθήµατα... γνήσιας νεοελληνικής παράνοιας.
«Κάποια στιγµή, ρώτησα το «Μητέρα»: «Παιδιά, αν κάνω πολιτικό γάµο µε τον
σύντροφό µου, θα είναι πιο εύκολο να πάρουµε το παιδί µαζί;» Και µου
είπαν: «Είσαι τρελή; Θα ξαναξεκινήσεις τη διαδικασία απ' την αρχή». Το
κράτος αυτό είναι παρανοϊκό! ∆ηλαδή, συγνώµη, σε έναν άνθρωπο που είναι 40
χρόνων και περιµένει τρία και τέσσερα χρόνια για υιοθεσία, δεν προβλέπεται
από τη διαδικασία να µεταβληθούν οι συνισταµένες της ζωής του;»
Αλλά οι συνισταµένες της ζωής µιας γυναίκας που επιλέγει την υιοθεσία
αλλάζουν ούτως ή άλλως δια παντός. Και τα συναισθήµατα πάνε κι έρχονται,
αδυσώπητα και συχνά απόλυτα. «Ακριβώς επειδή δεν θα έβγαινε από την κοιλιά
µου», θυµάται η Μαρία, «σκεφτόµουν στη διάρκεια της προπαρασκευής: Πες ότι
είναι όπως οι άλλες σχέσεις. Ενας έρωτας, που κάποια στιγµή είναι
κεραυνοβόλος και µετά σου περνάει... Πες ότι µέσα σε ένα εξάµηνο µπαίνω
σπίτι και δεν νιώθω την αγάπη που νόµιζα ότι θα ένιωθα. ∆ηλαδή, τι κάνεις
τότε; Το επιστρέφεις;». Η σκέψη αυτή βασάνισε αρκετά και τη Μιράντα, µια
φίλη από την Ελβετία, που έχοντας χάσει το δεύτερο παιδί της σε ηλικία
τριών µηνών αποφάσισε, µαζί µε τον άντρα της και τον 7χρονο γιο τους, να
φέρουν ένα 5χρονο κοριτσάκι από την Ουκρανία στο σπιτικό τους. Κι αν η
ίδια γρήγορα κατανίκησε τις αµφιβολίες και τους µύχιους φόβους της, ο
µικρός Πάτρικ, µετά την αρχική περίοδο χάριτος προς τη νεοαφιχθείσα, πήρε
µια µέρα την «αδελφούλα» του, την έβγαλε στον κήπο και µε νοήµατα και
κουτσοαγγλικά τής είπε: «Τα βλέπεις τα αεροπλάνα; Οποτε θέλεις, µπορείς να
µπεις σε ένα απ' αυτά και να πας πίσω στην Ουκρανία».
Ετσι είναι τα παιδιά -αφτιασίδωτα και πολιτικώς µη ορθά. Εξάλλου, η
υιοθεσία εκείνα αφορά πρωτίστως. Και εκεί τα συναισθήµατα, ακριβώς επειδή
είναι τόσο αφτιασίδωτα και χύµα, καθορίζουν υπάρξεις και σµιλεύουν πορείες
ζωής. Μπορεί ο Τατσόπουλος να δήλωσε ψιλοσκωπτικά στη συνέντευξή του ότι
«ο θεσµός της υιοθεσίας είναι σαν τη ρουλέτα. Εγώ καλόπεσα», αλλά η ουσία
και η αλήθεια της υιοθεσίας πηγαίνει πολύ βαθύτερα από τα σκάρτα δύο
εκατοστά των αυλακιών της ρουλέτας... Το βλέπεις στην αδιαµφισβήτητη
ιδρυµατοποίηση των παιδιών του Κέντρου Βρεφών «Μητέρα». Το ψυλλιάζεσαι,
όταν έρχεσαι αντιµέτωπος µε τον «εκµαυλισµό τους», όπως λέει η Εύα,
αναφερόµενη στα κόλπα και στα τερτίπια που έχουν ενσωµατώσει αυτά τα
παιδιά στη συµπεριφορά τους, σε µια τραγικά επαναλαµβανόµενη προσπάθεια να
προσελκύσουν το αποκλειστικό ενδιαφέρον ενός ακόµη υποψήφιου γονέα που
επισκέπτεται τον θάλαµό τους. Το διαβάζεις στην έκθεση της κοινωνικής
λειτουργού, που κάνει λόγο για «ένα κοριτσάκι µε φυσιολογικό νοητικό
δυναµικό, που φοιτά στο Νηπιαγωγείο, αλλά στερείται ερεθισµάτων και
εµπειριών εξαιτίας της πολύχρονης ιδρυµατικής προστασίας. Εχει
εσωτερικευµένο θυµό που του εγείρει µεγάλες εντάσεις, τις οποίες
εξωτερικεύει ψυχοκινητικά και λεκτικά. Συστήνεται ατοµική ψυχοθεραπεία και
εξασφάλιση ενός ασφαλούς και σταθερού πλαισίου φροντίδας». Ενός αληθινού
σπιτικού, δηλαδή.
Τι πρέπει να ξέρει όποιος σκέφτεται να υιοθετήσει ένα παιδί
• Το προς υιοθεσία παιδί πρέπει να είναι τουλάχιστον τριών µηνών.
Νωρίτερα απαγορεύεται να δοθεί η συναίνεση των φυσικών γονέων.
• Στις περιπτώσεις ιδιωτικών υιοθεσιών, ακόµη κι αν οι βιολογικοί γονείς δώσουν το παιδί αµέσως µετά τη γέννησή του στους θετούς, η νοµική διαδικασία δεν µπορεί να ξεκινήσει πριν από τη συµπλήρωση του τριµήνου.
• Δικαίωµα υιοθεσίας έχουν ενήλικες ηλικίας µεταξύ 30 και 60 ετών.
• Η διαφορά ηλικίας µεταξύ θετού γονιού και παιδιού δεν µπορεί να είναι µικρότερη από 18 και µεγαλύτερη από 50 χρόνια.
• Σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. υιοθεσία παιδιού του συζύγου), η διαφορά ηλικίας µπορεί να φτάσει τα 15 χρόνια.
• Απαιτούνται διάφορα δικαιολογητικά εκ µέρους των υποψήφιων γονιών, όπως λευκό ποινικό µητρώο, ιατρικές εξετάσεις που αποκλείουν σηµαντικές χρόνιες νόσους, στοιχεία εισοδήµατος κτλ.
• Μαζί µε τα παραπάνω, στο Πολυµελές Πρωτοδικείο που τελεί την υιοθεσία κατατίθεται και έκθεση κοινωνικού λειτουργού, η οποία, ύστερα από επισταµένη έρευνα και επαφή µε τους υποψήφιους γονείς, βεβαιώνει πως η δροµολογούµενη υιοθεσία είναι επ' ωφελεία του παιδιού.
• Οι πλούσιες οικογένειες δεν έχουν ουσιαστικό προβάδισµα, αλλά οι άπορες έχουν µειωµένες πιθανότητες υιοθεσίας.
• Δικαστική αναπλήρωση της συναίνεσης των φυσικών γονέων γίνεται όταν το παιδί είναι έκθετο ή άγνωστων γονιών, αν µετά από τουλάχιστον ένα χρόνο αναδοχής από ενδιαφερόµενη οικογένεια οι φυσικοί γονείς αρνούνται ξαφνικά να συναινέσουν στην ολοκλήρωση της υιοθεσίας ή στις περιπτώσεις που και οι δύο φυσικοί γονείς έχουν χάσει τη γονική µέριµνα.
• Αν το προς υιοθέτηση παιδί είναι 12 ετών και πάνω, και σε καλή ψυχονοητική κατάσταση, το δικαστήριο λαµβάνει υπόψη και τη δική του γνώµη.
• Επίσης λαµβάνεται υπόψη και η άποψη των παιδιών που ενδεχοµένως ήδη υπάρχουν στην οικογένεια.
• Τα ιδρύµατα που διαθέτουν παιδιά προς υιοθεσία είναι: το Κέντρο Βρεφών Μητέρα (τηλ. 210 2619.700, ηλικία παιδιών 0-4 ετών), η Παιδόπολη Αγιος Ανδρέας (τηλ. 210 9811.067, ηλικία παιδιών 6-12 ετών), το Αναρρωτήριο Πεντέλης (τηλ. 210 8043.230, ηλικία παιδιών 0-6 ετών) και το Δηµοτικό Βρεφοκοµείο Αγιος Στυλιανός (τηλ. 2310 939860, ηλικία παιδιών 0-4 ετών).
• Τα ιδρύµατα πραγµατοποιούν µια συνάντηση τον µήνα µε ενδιαφερόµενους γονείς, όπου γίνεται γενική ενηµέρωση περί του θεσµού της υιοθεσίας και ακολουθεί συµπλήρωση αίτησης και ενδελεχούς ερωτηµατολόγιου από τους γονείς. Υστερα από λίγους µήνες θα ειδοποιηθούν για την έναρξη εβδοµαδιαίων συναντήσεων µε κοινωνική λειτουργό και ψυχολόγο. Σε διάστηµα που ποικίλλει κατά περίπτωση, κατατίθεται η έκθεση των ειδικών στο επιστηµονικό και διοικητικό συµβούλιο του ιδρύµατος και εν συνεχεία, οι γονείς, ακολουθώντας χρονολογική σειρά προτεραιότητας, έρχονται σε επαφή µε τα υποψήφια παιδιά που έχει υποδείξει η κοινωνική λειτουργός. Μετά την οριστικοποίηση της επιλογής, ακολουθεί η δεκαπενθήµερη περίοδος προσαρµογής µεταξύ γονιών και παιδιού, πάντα στον χώρο του ιδρύµατος.
• Στις ιδιωτικές υιοθεσίες συνδετικός κρίκος µεταξύ φυσικών και θετών γονιών είναι συνήθως δικηγόροι και γυναικολόγοι. Συνιστάται επίσης η επαφή µε τις κοινωνικές υπηρεσίες δήµων και νοµαρχιών ή ακόµη και µε ορφανοτροφεία. Μετά την αξιολόγηση της κοινωνικής έρευνας και την κατάθεση των δικαιολογητικών, ακολουθεί το δικαστήριο, όπου παρουσιάζονται βιολογικοί και θετοί γονείς, αλλά σε διαφορετικές ηµέρες.
• Διακρατικές υιοθεσίες πραγµατοποιούνται µεν αλλά µόνον από Βουλγαρία, δεδοµένου ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόµη επικυρώσει τη σύµβαση της Χάγης για την Προστασία των Παιδιών και τη Συνεργασία στη Διακρατική Υιοθεσία (1993).
• Στις περιπτώσεις ιδιωτικών υιοθεσιών, ακόµη κι αν οι βιολογικοί γονείς δώσουν το παιδί αµέσως µετά τη γέννησή του στους θετούς, η νοµική διαδικασία δεν µπορεί να ξεκινήσει πριν από τη συµπλήρωση του τριµήνου.
• Δικαίωµα υιοθεσίας έχουν ενήλικες ηλικίας µεταξύ 30 και 60 ετών.
• Η διαφορά ηλικίας µεταξύ θετού γονιού και παιδιού δεν µπορεί να είναι µικρότερη από 18 και µεγαλύτερη από 50 χρόνια.
• Σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. υιοθεσία παιδιού του συζύγου), η διαφορά ηλικίας µπορεί να φτάσει τα 15 χρόνια.
• Απαιτούνται διάφορα δικαιολογητικά εκ µέρους των υποψήφιων γονιών, όπως λευκό ποινικό µητρώο, ιατρικές εξετάσεις που αποκλείουν σηµαντικές χρόνιες νόσους, στοιχεία εισοδήµατος κτλ.
• Μαζί µε τα παραπάνω, στο Πολυµελές Πρωτοδικείο που τελεί την υιοθεσία κατατίθεται και έκθεση κοινωνικού λειτουργού, η οποία, ύστερα από επισταµένη έρευνα και επαφή µε τους υποψήφιους γονείς, βεβαιώνει πως η δροµολογούµενη υιοθεσία είναι επ' ωφελεία του παιδιού.
• Οι πλούσιες οικογένειες δεν έχουν ουσιαστικό προβάδισµα, αλλά οι άπορες έχουν µειωµένες πιθανότητες υιοθεσίας.
• Δικαστική αναπλήρωση της συναίνεσης των φυσικών γονέων γίνεται όταν το παιδί είναι έκθετο ή άγνωστων γονιών, αν µετά από τουλάχιστον ένα χρόνο αναδοχής από ενδιαφερόµενη οικογένεια οι φυσικοί γονείς αρνούνται ξαφνικά να συναινέσουν στην ολοκλήρωση της υιοθεσίας ή στις περιπτώσεις που και οι δύο φυσικοί γονείς έχουν χάσει τη γονική µέριµνα.
• Αν το προς υιοθέτηση παιδί είναι 12 ετών και πάνω, και σε καλή ψυχονοητική κατάσταση, το δικαστήριο λαµβάνει υπόψη και τη δική του γνώµη.
• Επίσης λαµβάνεται υπόψη και η άποψη των παιδιών που ενδεχοµένως ήδη υπάρχουν στην οικογένεια.
• Τα ιδρύµατα που διαθέτουν παιδιά προς υιοθεσία είναι: το Κέντρο Βρεφών Μητέρα (τηλ. 210 2619.700, ηλικία παιδιών 0-4 ετών), η Παιδόπολη Αγιος Ανδρέας (τηλ. 210 9811.067, ηλικία παιδιών 6-12 ετών), το Αναρρωτήριο Πεντέλης (τηλ. 210 8043.230, ηλικία παιδιών 0-6 ετών) και το Δηµοτικό Βρεφοκοµείο Αγιος Στυλιανός (τηλ. 2310 939860, ηλικία παιδιών 0-4 ετών).
• Τα ιδρύµατα πραγµατοποιούν µια συνάντηση τον µήνα µε ενδιαφερόµενους γονείς, όπου γίνεται γενική ενηµέρωση περί του θεσµού της υιοθεσίας και ακολουθεί συµπλήρωση αίτησης και ενδελεχούς ερωτηµατολόγιου από τους γονείς. Υστερα από λίγους µήνες θα ειδοποιηθούν για την έναρξη εβδοµαδιαίων συναντήσεων µε κοινωνική λειτουργό και ψυχολόγο. Σε διάστηµα που ποικίλλει κατά περίπτωση, κατατίθεται η έκθεση των ειδικών στο επιστηµονικό και διοικητικό συµβούλιο του ιδρύµατος και εν συνεχεία, οι γονείς, ακολουθώντας χρονολογική σειρά προτεραιότητας, έρχονται σε επαφή µε τα υποψήφια παιδιά που έχει υποδείξει η κοινωνική λειτουργός. Μετά την οριστικοποίηση της επιλογής, ακολουθεί η δεκαπενθήµερη περίοδος προσαρµογής µεταξύ γονιών και παιδιού, πάντα στον χώρο του ιδρύµατος.
• Στις ιδιωτικές υιοθεσίες συνδετικός κρίκος µεταξύ φυσικών και θετών γονιών είναι συνήθως δικηγόροι και γυναικολόγοι. Συνιστάται επίσης η επαφή µε τις κοινωνικές υπηρεσίες δήµων και νοµαρχιών ή ακόµη και µε ορφανοτροφεία. Μετά την αξιολόγηση της κοινωνικής έρευνας και την κατάθεση των δικαιολογητικών, ακολουθεί το δικαστήριο, όπου παρουσιάζονται βιολογικοί και θετοί γονείς, αλλά σε διαφορετικές ηµέρες.
• Διακρατικές υιοθεσίες πραγµατοποιούνται µεν αλλά µόνον από Βουλγαρία, δεδοµένου ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόµη επικυρώσει τη σύµβαση της Χάγης για την Προστασία των Παιδιών και τη Συνεργασία στη Διακρατική Υιοθεσία (1993).