Σελίδες

Thursday, 8 May 2008

Η αγάπη ως αντικαταθλιπτικό

ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΕΤΕ
ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
ΚΑΙ NA ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΤΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ 
Η αγάπη είναι τόσο σημαντική για την ψυχοσωματική μας ισορροπία όσο είναι και το νερό για τη βιολογική. Όσο περισσότερο αγαπούμε, τόσο πιο 'γεμάτοι' αισθανόμαστε σε συναισθηματικό επίπεδο και επιβεβαιωνόμαστε υπαρξιακά.

Όσο λιγότερο αγαπούμε, τόσο περισσότερο ευάλωτοι γινόμαστε σε διάφορες αρνητικές καταστάσεις που επηρεάζουν την ψυχολογία μας, όπως π.χ. η κατάθλιψη. Η σύνδεση μεταξύ αισθημάτων αγάπης και καταθλιπτικών συμπτωμάτων, είναι αντιστρόφως ανάλογη. Δηλαδή όσο περισσότερη αγάπη είναι εμφανής στη ζωή μας τόσο λιγότερο ευάλωτοι παρουσιαζόμαστε, μπροστά στην 'ασθένεια ' του αιώνα μας όπως έχει χαρακτηριστεί, την κατάθλιψη.

Η αγάπη είναι πιθανόν ένα από τα καλύτερα αντικαταθλιπτικά, γιατί ένας από τους συνηθέστερους λόγους που οδηγούμαστε σε κατάθλιψη είναι η σκέψη ότι δεν μας αγαπάει κανείς.
Τα περισσότερα άτομα με κατάθλιψη δεν αγαπούν τους εαυτούς τους και δεν αισθάνονται ότι οι άλλοι τους αγαπούν.
Επικεντρώνονται εξαιρετικά στους εαυτούς τους, γεγονός που τους καθιστά λιγότερο ελκυστικούς και τους αποθαρρύνει από την δυνατότητα ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων που θα τους βοηθήσουν να αγαπηθούν.
Υπάρχει ένας μύθος στους καιρούς μας ότι η αγάπη είναι κάτι που απλά συμβαίνει δίνοντας της έτσι μεγάλη τυχαιότητα... Τα άτομα με κατάθλιψη λοιπόν, πολλές φορές παθητικά αναμένουν να βρεθεί κάποιος να τους εκδηλώσει αισθήματα αγάπης. Όμως η αγάπη δεν αναπτύσσεται έτσι. Για να αγαπηθείς και να διαρκέσει αυτή η αγάπη χρειάζεται ενεργητικότητα, κοινωνικοποίηση καθώς και εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων.
Οι περισσότεροι εννοιολογικά κωδικοποιούμε την αγάπη μέσα από την λαϊκή κουλτούρα.' Μαθαίνουμε' ότι η αγάπη είναι κάτι μαγικό που μας δίνει φτερά. Ωστόσο αυτή η εκλαϊκευμένη αντίληψη της αγάπης αποτελείται από μη ρεαλιστικές προσδοκίες που αναπτύσσουμε και σχετίζονται με τον αυτοσκοπό της 'διασκέδασης'. Το υλιστικό πρότυπο μας μαθαίνει η προσοχή μας να έλκεται από οτιδήποτε έχει ως επακόλουθο την πρόσκαιρη ικανοποίηση. Έτσι λοιπόν αποκωδικοποιούμε ως αγάπη ο,τιδήποτε απλά αποσπά την προσοχή μας και παρουσιάζεται ως ερωτικό σκίρτημα, γεμάτο ενθουσιασμό αλλά χωρίς ποιότητα...
Μια συνέπεια αυτού είναι το γεγονός, ότι όταν βιώνουμε την πραγματική αγάπη αναστατωνόμαστε και απογοητευόμαστε γιατί αυτού του είδους η αγάπη δεν ταυτίζεται με το ανάλογο κοινωνικό πρότυπο της αγάπης. Κάποιοι από μας γινόμαστε απαιτητικοί και αγχωτικά διεκδικούμε την αγάπη όπως εμείς την έχουμε προκαθορίσει και ας είναι -όπως είπαμε πριν- λανθασμένα οροθετημένη.
Είναι λοιπόν απαραίτητο πριν προσπαθήσουμε να συσχετιστούμε με την αγάπη να αναρωτηθούμε για την ορθότητα του ιδιαίτερου τρόπου που αντιλαμβανόμαστε την αγάπη. Πολλές φορές η δική μας ερμηνεία για την αγάπη συσχετίζεται με συναισθήματα κατάθλιψης, όταν αναλαμβανόμαστε ότι δεν μπορούμε να την βιώσουμε.
Παρακάτω προτείνω μια στρατηγική που πιθανότατα σας βοηθήσει να προσδοκάτε πιο αισιόδοξα την αγάπη, ως κάτι που μπορείτε και εσείς να γευθείτε: Διαχωρίσετε τον ενθουσιασμό από την αγάπη. Ο ενθουσιασμός είναι το ψυχολογικό στάδιο ενός έντονου σκιρτήματος. Είναι έντονο αλλά δεν έχει μεγάλη διάρκεια. Είναι το πρώτο στάδιο μιας μαγευτικής έλξης που όλα δείχνουν να είναι τέλεια. Κατά μέσο όρο αυτό το στάδιο διαρκεί περίπου έξι μήνες. Υπό συνθήκες μπορεί να οδηγήσει στην δημιουργία αισθημάτων αγάπης, για αυτό το λόγο λοιπόν δεν είναι επιθυμητό να αυθυποβάλλεστε πως κάθε φορά που νιώθετε το σκίρτημα ότι σίγουρα θα εξελιχθεί σε αγάπη.Για να είσαστε σε θέση να βιώσετε την αγάπη είναι επιθυμητό να έχετε την κατάλληλη ψυχολογία καθώς και να διαθέτετε την ανάλογη προσωπικότητα. Ο Έρικ Φρομ προσδιόρισε την αγάπη ως «πράξη θέλησης». Αυτό σημαίνει ότι οι ίδιοι δίνετε τα κίνητρα στον εαυτό σας για να συναντηθείτε κάποια στιγμή με την αγάπη. Ο τολμών νικά εξάλλου. Η κοινωνικοποίηση σας εξαρτάται άμεσα από τις μεθόδους επικοινωνίας που χρησιμοποιείτε. Αυτή η επικοινωνία θα σας βοηθήσει να αισθανθείτε ότι κάποιος σας κατανοεί και ότι δεν είστε μόνοι. Θωρακίζετε τον εαυτό σας λοιπόν απέναντι στην κατάθλιψη και στις θλιβερές σκέψεις ότι θα είστε παντοτινά μόνοι σας.Πάντα υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ δυο ανθρώπων και ακόμα και όταν μια σχέση εξελίσσεται καλά αυτές θα αναδύονται. Το σημαντικό σε αυτό το στάδιο είναι να εντοπίσετε τις διαφορές αυτές και να τις διαπραγματευτείτε από κοινού, έτσι ώστε να μη σας απομακρύνουν από το σύντροφο σας και δηλητηριαστεί η σχέση. Αυτό γίνεται συνήθως κατανοώντας το κοινωνικό και πολιτιστικό υπόβαθρο του άλλου όπως και με το να μπορείτε να εκφράσετε στο σύντροφο σας ποιοι είσαστε και τι θέλετε ξεκάθαρα. Όταν οι διαφορές σας κοινοποιηθούν και στους δυο, τις επεξεργάζεστε μαζί μέχρι να οδηγηθείτε σε ένα κοινό στάδιο όπου και οι δυο αισθάνεστε ασφαλείς και μπορείτε να παρουσιάζεστε όπως πραγματικά είστε χωρίς να καταπιέζεστε.
Επικεντρωθείτε στο σύντροφο σας. Αποκρυπτογραφήστε τις ανάγκες του και μην ασχολείστε αποκλειστικά με το αν σας συμπεριφέρεται καλά και με το τι κερδίζετε εσείς από αυτή τη σχέση. Τί πραγματικά χρειάζεται ο σύντροφος σας ώστε να αισθάνεται καλά; Αυτή ομολογουμένως είναι μια αρκετά δύσκολη ικανότητα να μαθευτεί λόγω της κοινωνικής κουλτούρας μας η οποία μας επιβάλλει να «φοράμε» ένα ναρκισσιστικό προσωπείο όπου κάτω από αυτό, οι ανάγκες μας και μόνο, προσελκύουν την προσοχή μας. Φυσικά σε όλη την διαδικασία δεν ξεχνάτε την ύπαρξη σας, βεβαιωνόσαστε ότι φροντίζετε ποιοτικά και τον εαυτό σας.
Συχνά η κατάθλιψη κρατά εγκλωβισμένους τους ανθρώπους στους εαυτούς τους, έτσι ώστε να αδυνατούν να προσηλωθούν στους άλλους άρα δεν μπορούν και να μάθουν να αγαπούν. Όσο περισσότερο ασχολείστε με τους άλλους και μαθαίνετε να αλληλεπιδράτε και αναγνωρίζετε /ανταποκρίνεστε στις ανάγκες των άλλων τόσο πιο «διαβασμένοι» θα είστε για να μπορείτε να αγαπήσετε. Η «πραγματικότητα» της κατάθλιψης δεν είναι η μόνη που μπορεί να ερμηνεύσει τα καθημερινά φαινόμενα. Η πραγματικότητα του αγαπημένου σας είναι εξίσου σημαντική με τη δική σας και είναι πολύ θετικό να το αναγνωρίσετε αυτό. Αν βρίσκεστε σε καταθλιπτικό στάδιο προσπαθήσετε να ξεφύγετε από την εγωκεντρική διάσταση που συντηρεί την κατάθλιψη σας.
Πολλές φορές επίσης η κατάθλιψη σας είναι δυνατόν να σχετίζεται με ευερεθιστότητα απέναντι σε καταστάσεις απόρριψης σας.
Λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης που συνεπάγεται η κατάθλιψη, οποιαδήποτε δυσαρμονία στη σχέση σας αυτόματα αποκωδικοποιείται από σας τους ίδιους ως δική σας 'ανικανότητα'.
Η 'ανικανότητα' που οι ίδιοι λοιπόν αποδίδετε σε σας, ασυνείδητα σας επιβεβαιώνει ότι αξίζετε μια απορριπτική συμπεριφορά από το σύντροφο σας. Όμως έτσι τελικά η απόρριψη σας στην πραγματικότητα γεννιέται από τον δικό σας λανθασμένο τρόπο μετάφρασης κάποιου υπαρκτού ή μη υπαρκτού προβλήματος στη σχέση και ενδυναμώνει την κατάθλιψη. Πριν σας αγαπήσουν είναι αναγκαίο να αγαπάτε τους εαυτούς σας και να ενδυναμώσετε την αυτοαντίληψη σαςΈνας αποτελεσματικός τρόπος να αντισταθείτε σε αυτό το φαινόμενο είναι να συνειδητοποιήσετε ότι αυτός ο αυτόματος τρόπος σκέψης είναι δυνατός αλλά εικονικός, δηλαδή υπόκειται σε αλλαγή. Υπό την μορφή εσωτερικού διαλόγου διορθώστε την λανθασμένη εκτίμηση σας και πείτε π.χ: «δεν με απορρίπτει πραγματικά ο σύντροφος μου, αυτή δεν είναι πραγματική επιβεβαίωση προβληματικότητας μου» ή «δεν πρέπει να αυτοκατηγορούμαι, είναι κάτι που δεν ήξερα να αντιμετωπίσω αλλά τώρα προσπαθώ γενναία».
Όταν λοιπόν ερμηνεύσετε την κατάσταση με ένα διαφορετικό τρόπο τότε μπορείτε να προσπαθήσετε να δράσετε ενεργητικότερα και δυναμικότερα μέσα στη σχέση. Εδώ λοιπόν επιβεβαιώνεται ο αρχαίος μας προγονός, φιλόσοφος Επίκτητος που διακήρυξε ότι δεν επηρεαζόμαστε τόσο από τα φαινόμενα όπως συμβαίνουν αλλά πολύ περισσότερο από τον τρόπο που τα ερμηνεύουμε.Στον Αλχημιστή ο Κοέλο διαμήνυσε ότι αν κάτι το θελήσουμε πάρα πολύ τότε το σύμπαν θα συνωμοτήσει μαζί μας για να το πετύχουμε. Στη περίπτωση της αγάπης θα μπορούσε αυτό να σημαίνει ότι μόνο αν ενεργοποιήσουμε τον εαυτό μας, έχουμε πιθανότητες να πορευθούμε στο μονοπάτι της αγάπης ....
Η κατάθλιψη δεν είναι ανυπέρβλητο εμπόδιο στην προσπάθεια να αγαπηθούμε και να αγαπήσουμε. Για να διαβούμε με περίσσιο θάρρος όμως, χρειάζεται προσωπική ανάπτυξη και αισιόδοξη θέαση των πραγμάτων.

http://www.cognitiveanalytic.gr

Κάπνισμα και εγκυμοσύνη: Πείτε «όχι» στο τσιγάρο και προστατέψτε το μωρό σας

«Όχι» στο τσιγάρο
Κάθε έγκυος εύχεται να φέρει στον κόσμο ένα υγιές μωρό. Ωστόσο, η υγεία του μωρού συχνά εξαρτάται και από τη μητέρα του, καθώς κάποιες "κακές" συνήθειές της στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με σημαντικότερη το κάπνισμα, επηρεάζουν τη ζωή του εμβρύου. Είναι, λοιπόν, υποχρέωσή της να πει "όχι" στο τσιγάρο, να ενημερωθεί και να προστατέψει τη ζωή του παιδιού της.
Οι επιστήμονες κρούουν διαρκώς τον κώδωνα του κινδύνου για τις σοβαρότατες συνέπειες στην υγεία των παιδιών από το κάπνισμα στη διάρκεια της κύησης. Προειδοποιούν ότι το τσιγάρο διπλασιάζει σχεδόν τον κίνδυνο αποβολής και τον κίνδυνο ενός πρόωρου τοκετού· ευθύνεται και για τη γέννηση λιποβαρών μωρών.
Το κάπνισμα ενοχοποιείται για την εμφάνιση διαβήτη και παχυσαρκίας στα παιδιά, οδηγεί σε μειωμένη ικανότητα μάθησης και προβληματική συμπεριφορά, κάνει το παιδί επιρρεπές στο ψέμα, στο κλέψιμο και στη βία. Το τσιγάρο, επίσης, αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου του παιδιού την πρώτη εβδομάδα της ζωής του.
Για όλα τα παραπάνω σοβαρά προβλήματα που οδηγούν ακόμα και στο θάνατο του βρέφους, κάθε έγκυος καπνίστρια μπορεί και πρέπει να ενημερωθεί και να απαρνηθεί το τσιγάρο για χάρη της ζωής του παιδιού που θα φέρει σύντομα στον κόσμο.

Κίνδυνος αποβολής, πρόωρου τοκετού, γέννησης λιποβαρούς βρέφους
Η γέννηση ενός λιποβαρούς βρέφους οφείλεται στα προϊόντα της καύσης του τσιγάρου, τα οποία παράγουν ορισμένες ουσίες στο αναπνευστικό σύστημα, όπως το διοξείδιο του άνθρακα -που δεσμεύεται πιο εύκολα από την αιμοσφαιρίνη στο αίμα.

Έτσι, αντί η αιμοσφαιρίνη να δεσμεύει μόρια οξυγόνου και να τα μεταφέρει στο έμβρυο, για να αναπνέει, δεσμεύει διοξείδιο του άνθρακα, με αποτέλεσμα να φτάνει λιγότερο οξυγόνο στο παιδί, το οποίο, τελικά, θα γεννηθεί με μικρότερο βάρος από το κανονικό.

Μάλιστα, πρόσφατα, επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστόνης υποστήριξαν ότι έλυσαν το "γρίφο" σύμφωνα με τον οποίο οι έγκυοι που καπνίζουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να γεννήσουν πρόωρα ή λιποβαρή μωρά. Όπως επισημαίνουν, το "μυστικό" είναι ο τρόπος που αντιδρούν στον καπνό του τσιγάρου δύο συγκεκριμένα γονίδια του οργανισμού.

Πρόκειται για τα γονίδια CYP1A1 και GSTTI, που ρυθμίζουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα εξουδετερώνει τα χημικά συστατικά του καπνού του τσιγάρου. Εάν αυτά τα δύο γονίδια λείπουν ή είναι ανενεργά, αυξάνονται οι πιθανότητες της εγκύου καπνίστριας να γεννήσει πρόωρο ή χαμηλού βάρους βρέφος.
Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι το κάπνισμα επηρεάζει και τη διάρκεια ζωής του πλακούντα. Έτσι, αντί ο πλακούντας να λειτουργεί σαράντα εβδομάδες, εάν η έγκυος καπνίζει, ο χρόνος αυτός περιορίζεται στις τριάντα έξι ή το πολύ στις τριάντα οκτώ. Αν δεν μπορείτε, λοιπόν, να απαρνηθείτε το τσιγάρο, τουλάχιστον μην το αποκρύψετε από το γιατρό σας. Πρέπει να είναι ενημερωμένος, για να παρακολουθεί την κατάσταση του πλακούντα.


Εμφάνιση διαβήτη και παχυσαρκίας
Βρετανοί ειδικοί προειδοποιούν ότι οι έγκυοι που δεν διακόπτουν το τσιγάρο θέτουν τους απογόνους τους σε κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη και να παρουσιάσουν παχυσαρκία σε κάποιο στάδιο της ζωής τους.
Μολονότι η εκτίμηση αυτή προκύπτει από σχετικά πρόσφατη έρευνα -σημεία της οποίας αντικρούονται από ομάδες επιστημόνων-, καλό θα ήταν να μην το διακινδυνεύσετε...
Ως βάση της μελέτης χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα 17.000 γεννήσεων το Μάρτιο του 1958 στη Βρετανία και πληροφορίες που αφορούν στο κάπνισμα κάθε εγκύου (μετά τον τέταρτο μήνα κύησης).
Με το πέρας των ερευνών, οι επικεφαλείς δηλώσαν πεπεισμένοι πως επιπλέον μελέτες θα επιβεβαιώσουν το συσχετισμό ανάμεσα στο κάπνισμα της εγκύου και στον αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν τα παιδιά διαβήτη τύπου 2 και συμπτωματολογία παχυσαρκίας.

Ακόμα και στο θάνατο...
Το κάπνισμα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου του παιδιού την πρώτη εβδομάδα της ζωής του, υπογραμμίζουν οι γιατροί και απευθύνουν έκκληση προς τις εγκύους να πολεμήσουν τον "εχθρό" του παιδιού τους.
Σύμφωνα, μάλιστα, με έρευνα Δανών επιστημόνων, ένας στους τέσσερις θανάτους νεογνών και βρεφών που διανύουν τον πρώτο χρόνο της ζωής τους οφείλεται στο γεγονός ότι οι μητέρες τους δεν διέκοψαν το κάπνισμα.
Η μελέτη, που διενεργήθηκε σε δείγμα 25.000 κυήσεων την περίοδο 1989-1996, κατέδειξε για πρώτη φορά ότι η διακοπή του καπνίσματος στην αρχή της εγκυμοσύνης μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τις πιθανότητες επιβίωσης των νεογέννητων. Μόνο στη Δανία, το κάπνισμα ευθύνεται για το θάνατο 150 βρεφών ετησίως.

Τάση προς βίαη συμπεριφορά
Μειωμένη ικανότητα μάθησης, προβληματική συμπεριφορά, τάση προς το ψέμα, το κλέψιμο και τη βία ενδέχεται να παρουσιάσουν παιδιά των οποίων οι μητέρες δεν απαρνήθηκαν το τσιγάρο την περίοδο της εγκυμοσύνης.
Με βάση σχετικά πρόσφατη αμερικανική έρευνα, τα παιδιά που οι μητέρες τους καπνίζουν στη διάρκεια της κύησης διατρέχουν πενταπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν "χαρακτηριστικά αρνητικής συμπεριφοράς" σε σχέση με εκείνα των οποίων οι μητέρες δεν καπνίζουν.
Εάν, μάλιστα, η έγκυος καπνίστρια είναι κάτω των 20 ετών, οι πιθανότητες να παρουσιάσει το παιδί της τάση προς τη βία είναι εννέα φορές μεγαλύτερες.
Επιπλέον, το τσιγάρο είναι δυνατόν να προξενήσει συγγενείς δυσπλασίες ή ανωμαλίες στο κεντρικό νευρικό σύστημα του παιδιού.

Για όλα τα παραπάνω, λοιπόν, 
πείτε «όχι» στο τσιγάρο 
και προστατέψτε το μωρό σας.

Επιμέλεια: Ευαγγελία Μπίφη health.in.gr

Τα σημάδια παιδικής κακοποίησης εκδηλώνονται πριν από τα 12

«Η κακοποίηση των παιδιών, κυρίως η σωματική και σεξουαλική, αποτυπώνεται ανεξίτηλα στην ψυχή τους και οι επιπτώσεις εκδηλώνονται πριν ακόμη γίνουν 12 ετών»,
προειδοποιεί η διακεκριμένη δρ Ψυχολογίας Ελένη Αγάθωνος, εκ των ομιλητών στο Συμπόσιο «Ψυχική Ανθεκτικότητα στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία», που διοργάνωσε η Ένωση «Μαζί για το παιδί».
 
Όπως είπε:
  • Ένα στα δύο παιδιά προσχολικής ηλικίας, θύματα βίας, που φιλοξενούνται λίγες ώρες κάθε μέρα σε Κέντρα Απασχόλησης Παίδων μέχρι την ηλικία των 11,4 ετών, παρουσιάζουν προβλήματα ψυχικής υγείας σε μεγέθη διπλάσια του γενικού πληθυσμού.
  • Το ποσοστό της ψυχικής αυτής διαταραχής των παιδιών στην Ελλάδα αντιστοιχεί σε εκείνο των παιδιών που παρακολουθούνται από ψυχιατρικές υπηρεσίες στην Αγγλία.

Τα παραδείγματα που ανέφερε είναι χαρακτηριστικά:
«Η Χαρούλα σε ηλικία 2,5 μηνών κακοποιήθηκε σωματικά από τον πατέρα της, παρουσίασε τραυματική μηνιγγίτιδα και έχασε μόνιμα την ακοή της.
Χρειάστηκε ψυχοκοινωνική φροντίδα από ειδική επιστημονική ομάδα για να ζήσει σήμερα φυσιολογικά και μεγάλωσε με τη μητέρα της».

«Ο Κώστας στην ίδια ηλικία κακοποιήθηκε σωματικά, εκείνος από τη μητέρα του, και φιλοξενήθηκε επί τρία χρόνια σε ίδρυμα. Επέστρεψε στην οικογένειά του που συνέχισε να τον παραμελεί και στην εφηβεία παρουσίασε διαταραχές συμπεριφοράς, διέπραξε ανθρωποκτονία και κλείστηκε σε φυλακή ανηλίκων».

Σύμφωνα με έρευνα σε 8 ευρωπαϊκές χώρες (πρόγραμμα «Δάφνη») για τα παιδιά κάτω των 5 ετών - θύματα ενδοοικογενειακής βίας που φιλοξενήθηκαν σε ιδρύματα (στην Ελλάδα έγινε από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού με ερευνήτριες τις κ.Θ. Αγάθωνος, Βιβή Τσιμπούκα, Αγγ. Σκουμπουρδή):
  • Ο μέσος όρος παραμονής κακοποιημένου παιδιού σε ίδρυμα της χώρας μας είναι 26 μήνες (ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη)! 
  • Τα 4 στα 5 παιδιά εισήχθησαν στο ίδρυμα από μαιευτήριο ή νοσοκομείο.
  • Το ένα στα 5 από αυτά τα παιδιά ζει το υπόλοιπο της ζωής του με κάποιας μορφής αναπηρία.
  • Το 1 στα 3 ήταν μοναχοπαίδι.
  • Το 66% των παιδιών δόθηκαν για υιοθεσία σε Ελληνες.
  • Το 18% επέστρεψαν στον ένα ή και στους δυο γονείς τους.
  • Το 4% δόθηκαν σε ανάδοχη οικογένεια και το 2% σε συγγενική ανάδοχη οικογένεια.
  • Το 6% μεταφέρθηκαν σε μικρότερο ίδρυμα και το 4% σε μεγαλύτερο.

Στο συμπόσιο τονίστηκε ότι «ένα κακοποιημένο παιδί μπορεί να αποφύγει την ψυχιατρική διαταραχή, τη χρήση ουσιών, τον κίνδυνο να μείνει άστεγος ή να διαπράξει ποινικό αδίκημα ή να βιαιοπραγήσει ως ενήλικος: Αν τύχει της φροντίδας μιας αρκετά καλής μητέρα ή πρόσωπου, που μεριμνά για αυτό κατ' αποκλειστικότητα, αν έχει τη στήριξη των παππούδων και των γιαγιάδων (φαινόμενο που σήμερα σπανίζει) ή έχει υγιείς συναναστροφές με συμμαθητές του, ώριμους ενήλικες και σωστούς επαγγελματίες
».

Της ΜΑΙΡΗΣ ΠΙΝΗ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 31/01/2009