Σελίδες

Monday, 28 July 2008

Προσωπική υγιεινή και μάχη για την επιβίωση - Το σωστό πλύσιμο των χεριών - Hand Washing

Τα 2,5 εκατομμύρια ξεπερνά ο αριθμός των ανθρώπων που δεν έχουν καμία πρόσβαση σε αξιοπρεπείς συνθήκες προσωπικής υγιεινής.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Παγκόσμιας Υγιεινής, τέσσερις στους δέκα ανθρώπους, κυρίως παιδιά, πεθαίνουν κάθε χρόνο από μεταδοτικές ασθένειες που πλήττουν κατά βάση τον τρίτο κόσμο.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στη δυτική Ασία, όπου 750 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από μολυσματικές ασθένειες και διάρροια.
Παρόλ' αυτά, η κατάσταση στη συγκεκριμένη περιοχή βελτιώθηκε τα τελευταία χρόνια σε σχέση με το παρελθόν, έπειτα από έντονες παρεμβάσεις της διεθνούς κοινότητας.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι σε συνέδριο που διεξήχθη στο Νέο Δελχί, οι κυβερνήσεις των ασιατικών χωρών αποφάσισαν να ξοδέψουν το 2% του ΑΕΠ τους για την βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών σε συνθήκες υγιεινής.
Σύμφωνα με τη UNICEF, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ασιατικές χώρες δρουν ανταγωνιστικά, προσπαθώντας εμμέσως να επιβληθούν στην περιοχή και να σημειώσουν μεγαλύτερη πρόοδο σε σχέση με τις γειτονικές χώρες.

Washing Hands - Six Steps 

Μια απλή καθημερινή συνήθεια, όπως το πλύσιμο των χεριών, αποτελεί ίσως την αποτελεσματικότερη ασπίδα προστασίας από πολλές θανατηφόρες ασθένειες.
Με την πάροδο του χρόνου γίνονται όλο και περισσότερες προσπάθειες για να γίνει πλήρως κατανοητό ότι η ανθρώπινη υγιεινή δεν είναι πολυτέλεια. Η ανθρώπινη υγιεινή είναι δικαίωμα και μέσο πρόληψης.

Αυτός είναι και ο λόγος που τα Ηνωμένα Έθνη καθιέρωσαν τη 15η Οκτωβρίου ως παγκόσμια ημέρα για το πλύσιμο των χεριών.

Μια απλή καθημερινή συνήθεια, όπως το πλύσιμο των χεριών, αποτελεί ίσως την αποτελεσματικότερη ασπίδα προστασίας από πολλές θανατηφόρες ασθένειες.

Στη φετινή εκστρατεία των Ηνωμένων Εθνών συμμετείχαν 120 εκατομμύρια παιδιά από 70 χώρες τα οποία έπλυναν τα χέρια τους ταυτόχρονα, υπογραμμίζοντας τη σημασία της καθημερινής υγιεινής μέσω του πλυσίματος των χεριών.

Πηγή:
 

Τα δικαιώματα του παιδιού είναι υπό διωγμό

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΟΥ ΚΚΕ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
Η αντίθεση του Κόμματος στην ετήσια έκθεση της «Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου» της Βουλής, επισημαίνεται σε υπόμνημα που κατέθεσε η βουλευτής Δ. Μανωλάκου
Την αντίθεση του ΚΚΕ, στην ετήσια έκθεση της «Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου» της Βουλής, κατέθεσε η βουλευτής του ΚΚΕ, Διαμάντω Μανωλάκου, με σχετικό υπόμνημα, που αφορούσε ιδιαίτερα τα δικαιώματα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα παιδιά. Το υπόμνημα κατατέθηκε στη Βουλή, στις αρχές Ιούλη.Ο ετήσιος απολογισμός της Επιτροπής, αν και διαπίστωνε τα σοβαρά προβλήματα που αφορούν το εγκαταλελειμμένο παιδί, σε καμιά περίπτωση δεν αναγνώριζε τις αιτίες που τα δημιουργούν. Επιπλέον ενδεικτικό στοιχείο της δουλειάς της Επιτροπής είναι ότι δεν αναδεικνύει μέσα απ' την Εκθεση και τις επιμέρους Εισηγήσεις της, «ποια πολιτική ευθύνεται για τη δημιουργία, τη διατήρηση ή όξυνση, αυτών των προβλημάτων», όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά. Μάλιστα, κάποιες εισηγήσεις, μετακυλίουν την ευθύνη από το ένα κόμμα του δικομματισμού στο άλλο!
Σήμερα, ο «Ρ», παρουσιάζει αναλυτικά αποσπάσματα από το Υπόμνημα, το οποίο αναδεικνύει, το πώς ο σοσιαλισμός αντιμετώπιζε το παιδί. Παράλληλα, παρουσιάζει το πλαίσιο των προτάσεων του ΚΚΕ, για το θέμα, όπως αυτές καταγράφτηκαν και στο υπόμνημα.
Οι πραγματικές αιτίες των προβλημάτων του παιδιού
«Παρά τις επιμέρους θετικές προτάσεις που περιλαμβάνονται σε κάποιες από τις εισηγήσεις, δε θα συμφωνήσουμε στο σύνολό τους», σημειώνεται εξαρχής στο υπόμνημα, διότι «δεν αναγνωρίζουν τις αιτίες αυτών των σοβαρών προβλημάτων (...) Αιτίες που έχουν να κάνουν με την ίδια τη φύση του καπιταλιστικού συστήματος, που έχει σαν βάση την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, την εμπορευματοποίηση της Υγείας, της Παιδείας, του Πολιτισμού, του ανθρώπινου πόνου, των παιδιών, φτάνει οι καπιταλιστές να βγάζουν το προσδοκώμενο κέρδος και υπερκέρδος».
«Είναι υπό διωγμό», τονίζεται «τα δικαιώματα του παιδιού ιδιαίτερα του παιδιού χωρίς οικογένεια, του παιδιού με αναπηρίες, του μεταναστόπουλου και του Τσιγκανόπουλου, γιατί η φτώχεια, η ανέχεια, η ανεργία, ΟΙ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΕΙΣ, οι πόλεμοι των ιμπεριαλιστών πλήττουν πρώτα απ' όλους τα παιδιά».

Το παιδί και οι χώρες του σοσιαλισμού
Το κείμενο του υπομνήματος, συνεχίζει κάνοντας μια σύντομη αναφορά για το παιδί στις χώρες του σοσιαλισμού. Αναλυτικά, το υπόμνημα σημειώνει:
«Στις σοσιαλιστικές χώρες, το παιδί θεωρούνταν "προνομιούχα τάξη" υπό μία έννοια. Σήμερα στο νησί της επανάστασης στην Κούβα, είναι η "προνομιούχα τάξη".
Είναι πασίγνωστα τα κρατικά κέντρα για το εγκαταλελειμμένο παιδί ή αυτό χωρίς οικογένεια που ιδρύονται αμέσως μετά την Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση στην πρώην Σοβιετική Ενωση (ΣΕ), με την καθοδήγηση του Μακαρένκο.
Τα κρατικά δίκτυα των βρεφονηπιακών σταθμών, των κέντρων πολιτισμού και αθλητισμού για το παιδί, το γενικευμένο πρόγραμμα διακοπών με ένα πλήρες δίκτυο κατασκηνώσεων, ήταν η απάντηση του σοσιαλισμού στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.
Εκεί που ο σοσιαλισμός άνοιξε κυριολεκτικά καινούριους δρόμους στα ανθρώπινα δικαιώματα, ήταν στην ολόπλευρη στήριξη των παιδιών με αναπηρίες με βάση τις κατακτήσεις της επιστήμης που την ανέπτυξαν παραπέρα σε ξεχωριστό επίπεδο.
Η ποιότητα και το εύρος των ειδικών σχολείων, τα κέντρα αποκατάστασης, αυτισμού και νευρολογικών παθήσεων ήταν από τα καλύτερα στον κόσμο».
Θέσεις του ΚΚΕ - Στόχοι πάλης
«Οι θέσεις του ΚΚΕ, για αποκλειστικά Δημόσιο και Δωρεάν υψηλής ποιότητας σύστημα Υγείας, Πρόνοιας, Παιδείας, Ειδικής Αγωγής, Ενιαίο και Καθολικό με απαγόρευση της επιχειρηματικής δράσης, αφορούν άμεσα το παιδί, ξεχωριστά το παιδί με ιδιαίτερα προβλήματα. Το ΚΚΕ διεκδικεί:
  • Κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού στα πλαίσια των Δημόσιων Κέντρων Υγείας (ΚΥ), αλλά και Κέντρα Συμβουλευτικής Γονέων.
  • Δημόσιο Δίκτυο παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών για όλα τα παιδιά με δωρεάν υπηρεσίες 100% χρηματοδοτούμενες από τον κρατικό προϋπολογισμό.
  • Κοινωνικές υπηρεσίες στήριξης των νέων ζευγαριών, ιδιαίτερα όταν αποκτήσουν παιδί.
  • Ολόπλευρη στήριξη της μητέρας με ανάπηρο παιδί, της ανάπηρης που έχει δικαίωμα να γίνει μητέρα.
  • Δημόσιο δίκτυο παιδικών κατασκηνώσεων για τα παιδιά των εργαζόμενων, των ανέργων, των αυτοαπασχολούμενων και των μικροαγροτών.
  • Δημόσια, δωρεάν, Κέντρα, Ξενώνες ή Διαμερίσματα για ανοιχτή ή κλειστή περίθαλψη, ανάλογα με τις ανάγκες για παιδιά και εφήβους κακοποιημένα ή χωρίς οικογένεια, ανάπηρα αλλά και ψυχικά ασθενή.
  • Μέτρα στήριξης της μονογονεϊκής οικογένειας με δωρεάν παροχή όλων των κοινωνικών και υγειονομικών υπηρεσιών.
  • Δύο χρόνια υποχρεωτική δημόσια και δωρεάν προσχολική αγωγή, τριετή για τα παιδιά που έχουν ανάγκη ειδικής αγωγής.
  • Ενιαίο δημόσιο 12χρονο σχολείο και ειδικό για όσες κατηγορίες αναπήρων εκεί χρειάζεται.
  • Μέτρα για την αντιμετώπιση της σχολικής διαρροής, και την απαγόρευση της παιδικής εργασίας.
Ακόμα αφορούν το παιδί τα αιτήματα όπως: Επίδομα ανεργίας σε όσους ενήλικες αναζητούν δουλειά και όσο διαρκεί η ανεργία τους 1.120 ευρώ τον μήνα, 1.400 ευρώ κατώτερο βασικό μισθό, σύνταξη στο 80% του τελευταίου μισθού και όχι κατώτερη των 1.120 ευρώ τον μήνα».
Εξειδικευμένα μέτρα
«Ακόμα, το ΚΚΕ απαιτεί:
  • Για το εγκαταλελειμμένο και κακοποιημένο παιδί
-- Ιδρυση δημόσιου φορέα για τη δωρεάν ολόπλευρη στήριξη αυτών των παιδιών. Φορέας που πρέπει να λειτουργεί με 100% χρηματοδότηση από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και με απαγόρευση κάθε ιδιωτικής δράσης.
-- Ο δημόσιος αυτός φορέας να λειτουργεί με ισχυρό κοινωνικό έλεγχο, να έχει στην αποκλειστική ευθύνη του την υιοθεσία και την αναδοχή των εγκαταλελειμμένων παιδιών. Να έχει πανελλαδική διάρθρωση. Να διασυνδέεται με το σύστημα Υγείας σε όλες του τις βαθμίδες και τις άλλες κοινωνικές υπηρεσίες.
-- Να διασυνδέεται με τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που πρέπει να είναι στελεχωμένα με κοινωνικές υπηρεσίες κύρια μέσα στα μεγάλα σχολικά συγκροτήματα.
-- Ενταξη στα προγράμματα μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών, ο εντοπισμός παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο, κακοποιημένων ή παιδιών με επικίνδυνους γονείς.
-- Να αναπτύσσει προγράμματα για παιδιά και εφήβους με άλλους δημόσιους φορείς για την καταπολέμηση της εξάρτησης από ουσίες, ενάντια στη ναρκωκουλτούρα, τον αλκοολισμό, την κακοποίηση του παιδιού, και τη συγκάλυψή της, την πορνεία και γενικώς την αντικοινωνική συμπεριφορά.
  • Για το παιδί με αναπηρία ή το παιδί με ειδικές ανάγκες
-- Πολιτική πρόληψης της αναπηρίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Για να σταματήσει η χώρα μας να είναι χώρα παραγωγής αναπήρων.
-- Ολόπλευρη ενημέρωση και αντίστοιχες δημόσιες δωρεάν υπηρεσίες για προγενετικό έλεγχο και ασφαλή κύηση.
-- Αναπτυγμένες κοινωνικές υπηρεσίες, στα δημόσια μαιευτήρια, νοσοκομεία αλλά και στα Κ.Υ που να στηρίζουν το παιδί και το ζευγάρι όταν διαπιστωθεί αναπηρία. Κοινωνικές υπηρεσίες που θα είναι ενήμερες και θα παραπέμπουν στα κατάλληλα δημόσια κέντρα για πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση. Αυτά τα κέντρα να καλύπτουν όλη τη χώρα, χωρίς να χρειάζεται η οικογένεια να μεταναστεύει στα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα και Θεσ/νίκη).
-- Μέτρα για την αντιμετώπιση των παιδικών ατυχημάτων στο σπίτι, στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, στο σχολείο, στα αθλητικά κέντρα και στα κέντρα ψυχαγωγίας, αλλά και στο δρόμο. Με προγράμματα ενημέρωσης, κατάλληλη στελέχωση των σχολείων και λοιπών κέντρων και μονάδων.
-- Μέτρα για ασφαλή κτίρια και υποδομές, κατάλληλα διαμορφωμένα ανάλογα με τις ανάγκες των παιδιών.
-- Να σταματήσουν οι γονείς να πληρώνουν για θεραπείες, φάρμακα, αναλώσιμα, τεχνικά βοηθήματα που είναι αναγκαία, για το ανάπηρο παιδί τους.
-- Δημόσια κέντρα αποκατάστασης με δωρεάν υπηρεσίες που να καλύπτουν όλη τη χώρα με βάση τις ανάγκες.
-- Δημόσια κέντρα ανοιχτής ή κλειστής, προσωρινής ή μόνιμης παραμονής και για περιστατικά σε κρίση για τα παιδιά με βαριές αναπηρίες και τη στήριξη της οικογένειάς τους».
Για τα παιδιά Ελλήνων και μεταναστών
Οι προτάσεις του ΚΚΕ, σημειώνεται στο υπόμνημα, αφορούν όλα τα παιδιά που διαμένουν στην Ελλάδα. Παιδιά Ελλήνων και ξένων εργατών, των ανέργων, των μειονοτήτων, τα Τσιγκανόπουλα κλπ. «Παλεύουμε για την πρόσληψη προσωπικού στα ειδικά σχολεία και το άνοιγμα σε όλες τις περιοχές. Την κατάργηση των τροφείων σε όποια ιδρύματα ή σταθμούς έχουν επιβληθεί. Θεωρούμε ότι η ολόπλευρη στήριξη των παιδιών και η εγγύηση των δικαιωμάτων τους, ιδιαίτερα του εγκαταλελειμμένου παιδιού, αυτού με αναπηρίες, του μεταναστόπουλου κλπ. μπορεί να υλοποιηθεί μόνο στα πλαίσια μιας λαϊκής εξουσίας, που με πανεθνικό κεντρικό σχεδιασμό τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής και οι τομείς κοινωνικής πολιτικής θα γίνουν κοινωνική ιδιοκτησία και ο παραγόμενος πλούτος όπως και οι κατακτήσεις της επιστήμης και της τεχνολογίας θα είναι στην υπηρεσία των εργαζόμενων και των παιδιών τους» σημειώνεται.

Η ατομική ψυχολογία του A. Adler - Οικογενειακός Αστερισμός

Ο Adler θεωρεί τον άνθρωπο ως ένα κοινωνικό ον, ικανό να αυτοκαθορίζεται και να δημιουργεί.
Ο άνθρωπος είναι προσανατολισμένος σε στόχους, κυρίως κοινωνικούς και είναι ικανός να πάρει την τύχη στα χέρια του.
Στα πρώτα χρόνια της ζωής του ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τις φυσικές και άλλες αδυναμίες του και δοκιμάζει το «αίσθημα της κατωτερότητας» που τον ωθεί σε μια διαρκή προσπάθεια να το ξεπεράσει και να φτάσει στην ανωτερότητα που είναι ο στόχος του.
 
Το αίσθημα κατωτερότητας πηγάζει και από τα αποθαρρυντικά - μειωτικά μηνύματα που παίρνουν οι άνθρωποι από τους γονείς. Δηλαδή η αποθάρρυνση, η απόρριψη, η αδιαφορία, η υπερπροστασία, το «παραχαϊδεμα», προκαλεί έλλειψη αυτοπεποίθησης, ανασφάλεια, εξάρτηση, εσωτερική σύγχυση και άλλες «μη υγιείς» αντιδράσεις.

Βασικό μέσο για να μπορέσει να φτάσει το άτομο την ανωτερότητα είναι ο μηχανισμός αντιστάθμισης π.χ. για να ξεπεράσει μια αναπηρία, φτάνει σε αξιοθαύμαστες αθλητικές επιδόσεις. Αν δεν το πετύχει, ο μηχανισμός μετατρέπεται σε υπεραντιστάθμιση που οδηγεί το άτομο στην απομόνωση και αρνείται στοιχεία της πραγματικότητας.  
Στον αγώνα για ανωτερότητα το άτομο υιοθετεί από τα πρώτα χρόνια της ζωής του ένα στυλ ή ένα «σχέδιο ζωής» που καθορίζεται από τις πεποιθήσεις που έχει διαμορφώσει για τον εαυτό του υπό την επίδραση των μηνυμάτων που έχει δεχθεί από τους σημαντικούς άλλους στα παιδικά του χρόνια.
Το "σχέδιο ζωής" του καθενός είναι μοναδικό και χαρακτηρίζεται από μια σχετική συνέπεια (ανάλογα το επίκεντρό του - αυτό θα διέπει πάντα το άτομο) και έχει καθοριστική σημασία, γιατί σύμφωνα με αυτό διαμορφώνεται η ζωή του.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στο ψυχολογικό κλίμα της οικογένειας και στην δυναμική που αναπτύσσεται μεταξύ των μελών της.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ
  • ΜΟΝΑΧΟΠΑΙΔΙ : παραχαϊδεμένο, κακομαθημένο, νιώθει ανίκανο γιατί οι ενήλικες είναι ικανότεροι, είναι το επίκεντρο της προσοχής, συχνά χαίρεται τη θέση του, εγωκεντρικό, βασίζεται στους άλλους, νιώθει αδικημένο όταν τα πράγματα δεν του έρχονται βολικά, δεν συνεργάζεται, "διαίρει και βασίλευε" προκειμένου να πετύχει, μπορεί να έχει μέτριες σχέσεις σαν παιδί αλλά καλύτερες όταν μεγαλώσει, ευχαριστεί τους άλλους μόνο όταν το θέλει, δημιουργικό, μπορεί να έχει ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά μεγαλύτερου αλλά συναισθήματα ανεπάρκειας και απαιτήσεις μικρότερου.
  • ΠΡΩΤΟ ΠΑΙΔΙ : είναι για λίγο καιρό μοναχοπαίδι, συνήθισε να είναι το επίκεντρο, πιστεύει ότι πρέπει να κερδίσει και να διατηρήσει την υπεροχή του πάνω στα άλλα παιδιά, να είναι σωστό, να έχει τον έλεγχο και συχνά αισθάνεται ότι είναι σημαντικό, με την γέννηση του δεύτερου παιδιού μπορεί να αισθανθεί παραμελημένο, ότι δεν το αγαπούν, προσπαθεί να ξανακερδίσει την προσοχή των γονέων μέσω της συμμόρφωσης, αν αποτύχει υιοθετεί αρνητική συμπεριφορά, μπορεί να αναπτύξει ανταγωνιστική, υπεύθυνη συμπεριφορά ή να γίνει αποθαρρυμένο, πολλές φορές αγωνίζεται να βοηθήσει και να προστατέψει τους άλλους, αγωνίζεται για να ευχαριστεί τους άλλους.
  • ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΙΔΙ : δεν είχε ποτέ ολόκληρη την προσοχή των γονέων του γιατί πάντα υπάρχει το πρώτο παιδί που είναι πιο προχωρημένο και πιο μπροστά από αυτό, αντιδρά όπως στους αγώνες, διαρκώς προσπαθεί να ξεπεράσει το πρώτο παιδί. Αν το πρώτο είναι "καλό" το δεύτερο μπορεί να γίνει "κακό", αναπτύσσει ικανότητες που το πρώτο παιδί δεν έχει. Αν το πρώτο είναι πετυχημένο μπορεί να νιώθει αβεβαιότητα για τις ικανότητές του, μπορεί να γίνει επαναστάτης, συνήθως δεν του αρέσει η θέση του, αισθάνεται "πιεσμένο" αν γεννηθεί τρίτο παιδί, μπορεί να καταπιέζει τα αδέρφια του.
  • ΜΕΣΑΙΟ ΠΑΙΔΙ (στα τρία) : δεν έχει ούτε τα δικαιώματα του μεγάλου ούτε τα προνόμια του μικρού, πιστεύει ότι η ζωή είναι άδικη, νιώθει ότι δεν το αγαπούν, παραμελημένο, "πιεσμένο", δεν αισθάνεται ότι έχει θέση στην οικογένεια, γίνεται αποθαρρυμένο και "προβληματικό" παιδί ή ανυψώνεται καταπιέζοντας τα άλλα αδέρφια του, είναι ευπροσάρμοστο, μαθαίνει να συμβιώνει με τα μεγαλύτερα και με τα μικρότερα αδέρφια του.
  • ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΠΑΙΔΙ : συμπεριφέρεται σαν μοναχοπαίδι, πιστεύει ότι όλοι είναι ικανότεροι, περιμένει τους άλλους να πάρουν πρωτοβουλίες να ενεργούν και να πάρουν την ευθύνη, αισθάνεται μικρό και αδύναμο, νομίζει ότι δεν το παίρνουν στα σοβαρά, καταδυναστεύει την οικογένεια με το να το υπηρετούν και να περνά το δικό του, ή έχει αισθήματα κατωτερότητας ή μεταμορφώνεται σε δρομέα και ξεπερνάει τα αδέρφια του, παραμένει το μωρό, συχνά συμμαχεί με το μεγαλύτερο εναντίον του μεσαίου.
Ο Adler θεωρεί ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον γιατί έχει τρία κοινωνικά χρέη ζωής :
  • Τη φιλία (που αναφέρεται σε προσωπικό επίπεδο).
  • Την οικογένεια (το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο)
  • Την εργασία (αφορά την κοινωνία γενικότερα)