Οι Μαθησιακές Δυσκολίες είναι μια σειρά διαταραχών, οι οποίες επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού να ερμηνεύει αυτό που ακούει ή βλέπει και να συνδέει πληροφορίες από διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου.
Ως συνέπεια, το παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες στο χειρισμό του γραπτού και προφορικού λόγου, σε μαθηματικούς υπολογισμούς, στο συντονισμό, στον αυτοέλεγχο και στην προσοχή.
Οι δυσκολίες αυτές - δυνατό να συνυπάρχουν περισσότερες από μια - παρουσιάζονται στα παιδιά πολύ νωρίς, αλλά αναγνωρίζονται με τη φοίτησή τους στο σχολείο.
Τα παιδιά που παρουσιάζουν Μ.Δ., παρόλο ότι έχουν φυσιολογική νοημοσύνη, παρουσιάζουν σοβαρή απόκλιση μεταξύ των νοητικών τους ικανοτήτων και της σχολικής τους επίδοσης. Με άλλα λόγια, ενώ είναι έξυπνα παιδιά, η σχολική τους επίδοση είναι συνήθως χαμηλή, έστω και εάν μελετούν όσες ώρες απαιτούνται για το επίπεδο ή την τάξη τους.
Πώς οι Μαθησιακές Δυσκολίες επιδρούν στη καθημερινή ζωή
Οι Μαθησιακές δυσκολίες φαίνονται να είναι συνδεδεμένες με τη σχολική επίδοση των παιδιών, στην πραγματικότητα όμως έχουν να κάνουν και με τη καθημερινότητά τους. Ειδικότερα, ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να παρουσιάσει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Χαμηλή αυτοεικόνα και αυτοπεποίθηση. Η αποτυχία στο χειρισμό κάποιων καταστάσεων, τόσο στο σχολικό περιβάλλον, όσο και στο περιβάλλον του σπιτιού, αποτελεί αρνητικό στοιχείο στο κτίσιμο της αυτοεικόνας.
- Δυσκολίες στις σχέσεις με τους συμμαθητές και συνομήλικούς του. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων, σε ανεπαρκή αλληλεπίδραση και μια γενικότερη δυσκολία στη δημιουργία και διατήρηση σχέσεων με άλλους.
- Ανωριμότητα και παλινδρόμηση σε πιο «παιδικές» συμπεριφορές.
- Φοβίες.
- Δυσκολίες στην ανάπτυξη των λεπτών και αδρών δεξιοτήτων, με συνέπεια να επηρεαστεί αρνητικά η συμμετοχή σε αθλήματα, στο χορό κλπ.
- Παράπονα για σωματικούς πόνους, όπως στομαχόπονους, πονοκεφάλους, συχνή ενούρηση κλπ.
- Λανθασμένη αντίληψη για την εικόνα του σώματός του.
Μαθησιακές δυσκολίες και οικογένεια
Πολλές φορές οι μαθησιακές δυσκολίες είναι μια πολύ δύσκολη και αγχωτική κατάσταση για τους γονείς και τα άλλα μέλη της οικογένειας (αδέλφια).
Οι γονείς ψάχνουν απεγνωσμένα απαντήσεις σε αυτό που συμβαίνει στο παιδί τους. Συχνά «θυμώνουν», νιώθουν «ενοχές», αισθάνονται ότι είναι κάτι που δεν μπορούν να χειριστούν. Στα αρχικά στάδια της διάγνωσης των μαθησιακών δυσκολιών, είναι δυνατό οι γονείς να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στο να αποδεχτούν την κατάσταση του παιδιού τους, απευθύνονται δε σε διάφορους ειδικούς, αναζητώντας κάποιον ο οποίος θα τους ανακουφίσει, λέγοντάς τους ότι δεν συμβαίνει οτιδήποτε.
Στην προσπάθειά τους να καλύψουν τα κενά που παρουσιάζει το παιδί τους στον μαθησιακό τομέα, γίνονται «πιεστικοί» και «υπερβολικοί», καταλήγουν σε ιδιαίτερα μαθήματα, στη δε προσπάθειά τους να καλύψουν τα κενά, στον κοινωνικό τομέα, γίνονται «υπερπροστατευτικοί».
Αυτές οι στάσεις και συμπεριφορές ενισχύουν αρνητικά το παιδί, αυξάνοντας την ανωριμότητά του, και τούτο γιατί προσκολλάται και εξαρτάται όλο και περισσότερο από τους γονείς του.
Πρόσθετα, οι μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις σχέσεις του παιδιού με τα αδέλφια του, τα οποία βιώνουν την «ιδιαίτερη» φροντίδα που αυτό τυγχάνει από τους γονείς, με συνέπεια να προκαλούνται ζήλια, αντίδραση, πιθανή επιθετικότητα και ενοχές.
Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς
- Αποδεχόμαστε τις δυσκολίες του παιδιού μας.
- Συνεργαζόμαστε με το σχολείο του.
- Απευθυνόμαστε για σωστή αξιολόγησή του.
- Στηρίζουμε και ενθαρρύνουμε κάθε προσπάθειά του, όσο ασήμαντη και να είναι.
- Βοηθούμε στην τήρηση ενός σταθερού, αλλά όχι πιεστικού προγράμματος μελέτης, σε τακτικές ώρες.
- Δημιουργούμε ατμόσφαιρα που ενθαρρύνει το παιδί για μελέτη, σε δικό του χώρο, όπου να νιώθει άνετα, να έχει καλό φωτισμό, να κάθεται ίσια στην καρέκλα.
- Παρέχουμε όλα τα μέσα και βοηθήματα για μάθηση.
- Ενθαρρύνουμε το παιδί. Υπάρχει πάντα χρόνος για βελτίωση.
- Λαμβάνουμε υπόψη τις ανάγκες του για παιχνίδι και χαλάρωση.
- Αυξάνουμε τις ευκαιρίες για κοινωνική επαφή με άλλα παιδιά.
- Εμπλουτίζουμε το πρόγραμμά του με δραστηριότητες ευχάριστες για το ίδιο και οι οποίες βοηθούν στην ανάπτυξη του συντονισμού, της κοινωνικοποίησης και της συναισθηματικής ενδυνάμωσης.
- Δίνουμε ευκαιρίες για πρωτοβουλίες.
- Του αναθέτουμε ευθύνες, ανάλογες με την ηλικία του, όπως, ντύσιμο, μπάνιο, δωμάτιο, τσάντα κλπ.
- Έχουμε απαιτήσεις.
- Οριοθετούμε τη συμπεριφορά του. Έχει συνέπειες όπως και για τα άλλα μέλη της οικογένειας.
- Είμαστε δίκαιοι με όλα τα παιδιά της οικογένειας.
- Αποφεύγουμε να κάνουμε πράγματα στη θέση του ή να τα αναθέτουμε σε άλλο παιδί της οικογένειας.
- Ενδυναμώνουμε το παιδί ώστε να αντέχει σε αποτυχίες και να μάθει σιγά-σιγά να τις χειρίζεται.
- Αποφεύγουμε να ζητούμε από τα άλλα παιδιά της οικογένειας να δείχνουν συνεχώς κατανόηση.
Καταληκτικά, κάθε αποτυχία του παιδιού μας στο μαθησιακό ή στον κοινωνικό τομέα, εύλογα μας προκαλεί ένα εσωτερικό πόνο.
Μην θεωρήσετε την αποτυχία του ως προσωπική σας αποτυχία. Ελέγχουμε το δικό μας άγχος και συναισθήματα. Η σωστή από μέρους σας αντιμετώπιση, θα το βοηθήσει να μάθει να χειρίζεται τις δυσκολίες του, έχοντας μια συνεχή ανάπτυξη και εξέλιξη.
Δώρα Παπαγεωργίου, Κλινική Ψυχολόγος
