Καλή Χρονιά !!

Το Χαμομηλάκι
Σας εύχεται
Χρόνια Πολλά
και
Καλή Χρονιά 

Άλλο πράγμα ο Santa Claus της Coca Cola κι άλλο ο Άϊ Βασίλης της Ορθοδοξίας!

Santa Claus VS Άι Βασίλη

Διαβάστε, την ιστορία του Αγίου Βασιλείου
και του Santa Claus

Ο δικός μας Άι Βασίλης, 
.

ο Άγιος Βασίλειος της Ορθοδοξίας,

ο Πατέρας της Εκκλησίας και διδάσκαλος της Οικουμένης, τι σχέση μπορεί να έχει με αυτόν της παγκοσμιοποίησης
και της Νέας εποχής;

 ο Santa Claus της Coca Cola

1. Είναι λεπτός, ολιγαρκής, ασθενικός, με μακριά μαύρη γενειάδα, αφού δεν πρόλαβε να γεράσει (έφυγε σε ηλικία 49 ετών) και γενικά πρόσωπο άσκησης και όχι ευτραφέστατος, με προτεταμένη κοιλιά, ροδοκόκκινα μάγουλα, γαλανομάτης και πονηρός γέρος, δηλαδή πρόσωπο της καλοπέρασης που είναι ο άλλος!
2. Έρχεται από την Καισάρεια της Καππαδοκίας (Μ. Ασία) και όχι από την Λαπωνία της Φιλανδίας, όπως όρισε η φαντασία κάποιων !
3. Είναι Μέγας και Θεοφόρος Πατέρας της Εκκλησίας, ιδεώδης και στοργικός Ποιμενάρχης, οργανωτής του μοναχικού βίου, αδαμάντινη ψυχή, αληθινός Άγιος, ταπεινός υπηρέτης του Χριστού, με απέραντη αγάπη σε Αυτόν και την Εκκλησία Του, για την οποία αγωνίστηκε μέχρι τέλους και ήρθε σε ρήξη με τους αιρετικούς, αλλά και τις τότε κοσμικές εξουσίες, κατατροπώνοντάς τους με την αγιότητα της ζωή τους και τη δύναμη του πνεύματός του και όχι… ντίλερ των πάσης φύσεως εμπορευμάτων που είναι ο άλλος!
4. Μορφώθηκε πολύ, έγινε πανεπιστήμονας της εποχής του (σπούδασε φιλολογία, μαθηματικά, φιλοσοφία, ρητορική, ηθική, αστρονομία, ιατρική, γεωμετρία και διαλεκτική), και στη συνέχεια μέγας διδάσκαλος και απαράμιλλος παιδαγωγός, με πολύτιμο και ανυπέρβλητο συγγραφικό έργο που το μελετά έκτοτε η ανθρωπότητα (είπαν πως και μόνο αυτό θα αρκούσε να τον δικαιώσει ως μεγάλο), γι’ αυτό και η μεν Εκκλησία τον ονόμασε Οικουμενικό Διδάσκαλο, η δε Ιστορία «Μέγα», όσο ελαχίστους ως τα σήμερα, ενώ ο άλλος της δύσης, που δεν έχει ΚΑΝΕΝΑ ΑΛΛΟ ΠΡΟΣΟΝ, πλην αυτό της προώθησης των εμπορευμάτων.
5. Δεν είναι τυχαίο πως τα κάλαντά μας λένε, πως έρχεται από την Καισάρεια όπου «βαστάει πέννα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι», το καλαμάρι του πνεύματος, που με αυτό το «χαρτί ομίλει» (=μιλούσε) και όχι το σακί που είναι γεμάτο από την ύλη του εμπορίου. Κι όταν ακουμπάει το ραβδί του, το κάνει για «να πει την αλφαβήτα», δηλαδή ακόμα και τότε που ξαποσταίνει από την πεζοπορία, πάλι διδάσκει τους ανθρώπους «γράμματα σπουδάγματα, του Θεού τα πράγματα» και δεν χαιρετάει τα πλήθη πετώντας με τους ταράνδους ως κομήτης ή ως ξωτικό😏!
6. Ποτέ του δεν μοίρασε δώρα στα παιδιά αλλά τους έδινε πάντοτε την απέραντη αγάπη του, τα διαχρονικά αγαθά της παιδείας και την αρχιερατική του ευλογία και τώρα που βρίσκεται μετά των Αγίων του Θεού ΜΕΣΙΤΕΥΕΙ και παρακαλεί τον Θεό γι’ αυτά , ιδιαίτερα δε όταν τον επικαλούνται, και όχι μια φορά τον χρόνο τα εφήμερα, κάποτε δε και επιβλαβή προϊόντα της κατανάλωσης. Έτσι προσφέρει τα μέγιστα στα παιδιά και δεν τα παραπλανεί ή και τα ζημιώνει, όπως ο άλλος !
7. Αγαπούσε πλήρως τον πάσχοντα και τον φτωχό, ήταν φιλάνθρωπος και ελεήμων, έδωσε όλη του την περιουσία προς τον σκοπό αυτό, επιτέλεσε σπάνιο έργο αγάπης στα παγκόσμια χρονικά και με το πρωτοφανές για την εποχή του υπέρ-ίδρυμα, την γνωστή Βασιλειάδα, παρείχε ό,τι καθένας είχε ανάγκη και δεν μοίραζε απλώς και μόνο δώρα, χωρίς να κάνει καμιά απολύτως άλλη φιλανθρωπική πράξη (όπως κάνει ο άλλος) ακριβώς γιατί δεν είναι φιλάνθρωπος αλλά έμπορος (στην καλύτερη περίπτωση)!
8. Με την χάρη και την αγιότητά του κερδίζει τις καρδιές των ανθρώπων και δεν μπαίνει απλώς στα σπίτια τους για τα περιττά προϊόντα των πολυεθνικών και μάλιστα από τις καμινάδες, λες και είναι κάποιο δαιμόνιο σαν τα καλλικαντζάρια!
9. Δεν πετάει με έλκηθρα και ταράνδους στον αέρα, πράξη μαγική, αλλά καταπολεμά και με τα συγγράμματά του όλες τις μαγικές και αποκρυφιστικές πρακτικές, όπως την αστρολογία, την μαντική, την οιωνοσκοπία κλπ!
10. Η αγιασμένη του μορφή φαίνεται, επίσης, στα κάλαντα πάλι, όπου πήγαινε πεζοπορώντας και με το ραβδί του, το οποίο μόλις το ακουμπούσε κάτω για να πει την αλφαβήτα, πετούσε ξαφνικά κλωνάρια «κι απάνω στα κλωνάρια του πέρδικες κελαηδούσαν», δείγμα της αντίληψης του λαού, πως η παρουσία ενός τέτοιου Αγίου ήταν μεγάλη ευλογία !
11. Όταν κάποιοι μιμούνται τη ζωή του Αγίου, κατά την προτροπή της Εκκλησίας μας «εορτή Αγίου, μίμηση Αγίου», κάποιοι άλλοι ντύνονται με την στολή του «Χοντροβασίλη»(!) και κυκλοφορούν στους δρόμους ή συμμετέχουν σε διάφορες εκδηλώσεις (ως και στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες είναι καταγεγραμμένη χορωδία από 408 τέτοιους «Άι Βασίληδες»!) , λες και είναι αποκριά, γιατί δεν υπάρχει κάτι ανώτερο που θα μπορούσε αυτός να εμπνεύσει!
12. Αναμφισβήτητα ο Άγιος Βασίλειος της Εκκλησίας μας υπήρξε σε όλα του Μέγας και γι’ αυτό το τροπάριο του λέγει πως «ο λόγος του ακούστηκε σε όλη την οικουμένη, δογμάτισε θεοπρεπώς, τράνωσε την φύση των όντων (μέσα από τις ομιλίες τους για τη δημιουργία του κόσμου, την αποκαλούμενη Εξαήμερο) και έβαλε σε τάξη τα ήθη των ανθρώπων», εκεί που ο άλλος δεν θέλει να τα βάλει τον καταναλωτισμό και το μπούχτισμα της ύλης, σε πλήρη αταξία !

Κι όμως αυτόν τον Μεγάλο Ιεράρχη , έρχεται ο άλλος της Δύσης, το σύμβολο της παγκοσμιοποίησης της εορτής, μετά το δέντρο, να τον επισκιάσει και να τον υποκαταστήσει , ως και αυτό το όνομά του πήρε !
Γιατί η «Νέα Εποχή» αυτόν τον παχύσαρκο γέρο θέλει να προσέχουμε και να αγαπούμε όλοι, αυτόν κάθε φορά με πολύ λαχτάρα να περιμένουμε και να υποδεχόμαστε, αυτόν να έχουμε φωτισμένο στα σπίτια, τις αυλές, τις καρδιές μας.
Η Αγιότητα, η πνευματικότητα, η πίστη στο Χριστό, η αφιέρωση στην υπηρεσία Του, η όντως φιλανθρωπία, η μόρφωση κλπ είναι πράγματα παρακατιανά και απεχθή γι’ αυτήν και πρέπει να περιφρονηθούν, να προσπεραστούν, να καταργηθούν! Εκείνο που προέχει είναι η «μαγεία των Χριστουγέννων» με ό,τι αυτό σημαίνει !!! Πρόκειται για ένα τέλεια κατασκευασμένο κοινωνικό ΨΕΜΑ, καθαρά δυτικής προέλευσης κι αυτό,για την προσωποποίηση του «πνεύματος» που η «Ν. Εποχή» θέλουν να έχουν τα Χριστούγεννα, ιδιαίτερα δε στα μάτια των παιδιών, για κλασικό προϊόν της παγκοσμιοποίησης με βάση το οποίο ισοπεδώνονται παραδόσεις, αξίες, αλλά και μεγάλα ή και ιερά πρόσωπα των λαών όπως ο Ιεράρχης Μέγας Βασίλειος, για κλασικό παράδειγμα ενός εξωτικού προσώπου μιας εξωτικής, επιφανειακής, ψεύτικης και γεμάτης … μαγείας εορτής και ΟΧΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ και ΑΛΗΘΙΝΗΣ, όπως την θέλει η Ορθοδοξία μας !
Τόσο ψεύτικος, λοιπόν, που δεν θα τον βρείτε ούτε στα παραμύθια της γιαγιάς μας! Ακόμα κι αυτή αναρωτιέται , ποιος είναι αυτός ο «Άι Βασίλης», που ξαφνικά τώρα τελευταία φέρνει τα δώρα και γιατί δεν τα έφερνε κάποια χρόνια πριν… Τόσο εξωπραγματικού, που ούτε και τώρα δεν μπορεί να σκεφτεί κάτι για να τον βάλει στα παραμύθια της!
Και μετά είναι κάποιοι που αναρωτιούνται γιατί δεν μπορεί (ο Άι Βασίλης της Κόκα Κόλα) να μας γεμίσει εκεί στο καταχείμωνο τις καρδιές, ούτε κι αυτών των παιδιών που στο τέλος κυριεύονται με θλίψη!
«Το θάνατο δεν τον φοβά­μαι, όχι βέβαια ένεκα των έργων μου, αλλά επειδή πιστεύω στο έλεος του Θεού».

www.agiooros.net
Προστέθηκε από 24grammata

Η Ιστορία του Αγίου Βασιλείου και του Santa Claus

Ο Άγιος Βασίλης είναι ο αγαπημένος άγιος των παιδιών. Το διαχρονικό ερώτημα για την ύπαρξή του δεν αφορά μόνο την προσφορά των δώρων αλλά και τη σχέση του κοκκινοφορεμένου με την άσπρη γενειάδα παππού, με την ελληνική χριστιανική παράδοση. Ποια είναι λοιπόν η ιστορία του ή η ιστορία τους;

Ο ορθόδοξος Άγιος Βασίλης ούτε με δώρα έχει σχέση, ούτε με χιόνια και έλκηθρα. Αντίθετα, αυτά που κρατάει στα χέρια του είναι «χαρτί και καλαμάρι» και βέβαια καθόλου χρήματα. Πατρίδα του θεωρείται η βιβλική Καισάρεια της Καππαδοκίας, το σημερινό Kayseri της Τουρκίας. Η περιοχή μνημονεύεται για πρώτη φορά από τον Ηρόδοτο και αποτέλεσε πεδίο διαμάχης για πολλούς λαούς, εξαιτίας των πλουσίων κοιτασμάτων της σε χρυσό, ασήμι και χαλκό. Τον 4ο μ.Χ. αιώνα αποτέλεσε το κέντρο του μοναστικού βίου που άνθησε στις βραχώδεις σπηλιές της περιοχής. Η Καισάρεια ήταν επίσης η «πατρίδα» ενός, μετέπειτα πολύ γνωστού και πικάντικου εδέσματος, του παστουρμά.

Ο ελληνικός, λοιπόν, Άγιος Βασίλης, όπως αναφέρει ο καθηγητής λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Μηνάς Αλεξιαδής, είναι «κάτι ανάμεσα στον Μέγα Βασίλειο της Καισαρείας, έναν από τους τρεις ιεράρχες και σε ένα πρόσωπο-σύμβολο του Ελληνισμού, που έφευγε από τα βάθη της Ασίας και έφτανε παντού: από τον Πόντο μέχρι την Πελοπόννησο και από την Μακεδονία μέχρι τον Κύπρο. 

Ο δικός μας Άγιος Βασίλης είναι πεζοπόρος, κρατά στα χέρια του ένα ραβδί, συζητά με όλους τους ανθρώπους στο δρόμο και εύχεται καλοτυχία και καλή χρονιά στον κόσμο. Δεν έχει σάκο, ούτε κοφίνι. Δε φέρνει δώρα, αλλά την καλοχρονιά… Η 1η Ιανουαρίου ήταν η μέρα θανάτου του Μεγάλου Βασιλείου και έτσι η ελληνική παράδοση θεώρησε ότι ο Άγιος Βασίλης είναι εκείνος που φέρνει καλοτυχία και ευλογεί τη χρονιά…».

Ο ελληνικός λοιπόν Άγιος Βασίλης ακολουθεί τα χριστιανικά πρότυπα και ιδεώδη. Ψιλόλιγνος, ασκητής, πεζοπόρος χωρίς ιδιαίτερες προσωπικές ανάγκες γυρνάει όλο τον κόσμο (προσοχή: εκεί που θεωρείται ότι υπάρχει ελληνοχριστιανικό στοιχείο!) και μοιράζει ευχές. Οι υπόλοιποι δεν έχουν ανάγκη από καλοτυχία. Παρουσιάζεται έτσι ως ένα ακόμα σύμβολο της ορθόδοξης εκκλησίας για να συντηρήσει τη διαχρονικότητα και τη συνέχεια του ελληνικού στοιχείου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, στην περιοχή της πάλαι ποτέ βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ο Άγιος Βασίλης αποτελεί ουσιαστικά σύμβολο της λιτότητας και της ασκητικής ζωής. Δίνοντας μόνο την ευχή του αποτρέπει κάθε επιθυμία ή/και απαίτηση των πιστών προς την απόκτηση του ευζείν.

Αντίθετα, ο δυτικός κόσμος γνωρίζει έναν Άγιο Βασίλη, η εικόνα του οποίου είναι ο συνασπισμός μύθων και παραδόσεων ολόκληρης της Ευρώπης. Έναν Άγιο Βασίλη, που έχει υπερκεράσει και τον ορθόδοξο ανταγωνιστή του. Για τους προτεστάντες της Βόρειας και Κεντρικής Γερμανίας είναι ο «Weihnachtsmann», ο «άνθρωπος των Χριστουγέννων», ενώ για τους Άγγλους είναι ο «πατέρας των Χριστουγέννων» (father Christmas).

Ο συμπαθής γενειοφόρος κύριος με το έλκηθρο προέρχεται από τον Άγιο Νικόλαο. Για τους καθολικούς, ο Άγιος Νικόλαος είναι ο Santa Claus. Ή, διαφορετικά, Sinterklaas, στα ολλανδικά. Οι Ολλανδοί μετανάστες ήταν άλλωστε αυτοί που εξήγαγαν τη λέξη στην Αμερική τον 17ο αιώνα, όπου οι αγγλόφωνοι πληθυσμοί την υιοθέτησαν ως Santa Claus. Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στην Μικρά Ασία τον 3ο αιώνα μ.Χ. Είναι ο προστάτης των παιδιών και των ανθρώπων της θάλασσας. Κατά το 19ο αιώνα, ο Άγιος Νικόλαος θεωρήθηκε σε ολόκληρη περίπου την Ευρώπη το Christkindlein (το παιδί του Χριστού), ο οποίος παρέδιδε κρυφά παιχνίδια στα παιδιά.

Η πρώτη καταγραφή του ολλανδικού μύθου έγινε το 1809 από τον συγγραφέα Ουάσιγκτον Ίρβινγκ, ο οποίος – στο βιβλίο του «A history of New York» – περιέγραψε την άφιξη ενός αγίου πάνω σε άλογο, την παραμονή της γιορτής του Αγίου Νικολάου.  Το 1812, ο Ίρβινγκ αναθεώρησε το βιβλίο του και ο Άγιος Νικόλαος εμφανίζεται μέσα σε ένα βαγόνι, το οποίο μπορεί και πετάει πάνω από τα δέντρα. Λίγο αργότερα, το 1823, ο ιερέας Κλέμεντ Κλαρκ Μουρ, έγραψε ένα παιδικό ποίημα σε εφημερίδα της Νέας Υόρκης. Εκεί περιέγραφε τον Άγιο Νικόλαο σαν καλικάντζαρο που έμπαινε στα σπίτια από την καμινάδα και ταξίδευε με ιπτάμενο έλκηθρο που το έσερναν οχτώ τάρανδοι: Ντάσερ, Ντάνσερ, Μπράνσερ, Βίξεν, Κόμετ, Κιούμπιντ, Ντόντερ και Μπλίτσεν.

Η έμπνευση όμως του Αμερικανού εικονογράφου Τόμας Ναστ υπήρξε καθοριστική για την μετέπειτα πορεία του Santa Claus. Εκείνος ήταν που ζωγράφισε τον Santa Claus για το «Harper’s magazine» το 1863 και συνέχισε να το ζωγραφίζει μέχρι τα 1890. Κάποια στιγμή μέσα στη δεκαετία του 1860 ο πρόεδρος των ΗΠΑ Αβραάμ Λίνκολιν του ζήτησε να φτιάξει μία προπαγανδιστική εικόνα του Santa Claus με κάποιους στρατιώτες του. Ήταν από τις πρώτες προσπάθειες άσκησης ψυχολογικού πολέμου στους αντιπάλους. Ο Ναστ στη συνέχεια, προσέθεσε και άλλες λεπτομέρειες, όπως ότι το εργαστήρι του Santa βρίσκεται στον Βόρειο Πόλο. Ο επίσημος όμως σχεδιαστής του Άγιου Βασίλη, που καθιέρωσε η Κόκα Κόλα και όλοι αυτόν γνωρίζουμε, είναι ο Huddon Sundblom.

Το υποτιθέμενο, επίσημο χωριό του Santa Claus είναι το Κορβατουντούρι (Korvatunturi) και βρίσκεται μόλις οκτώ χιλιόμετρα βόρεια του Ροβανιέμι της Λαπωνίας, στον Αρκτικό Κύκλο. Κορβατουντούρι σημαίνει «το ύψωμα του αυτιού» (Ear Fell). Επειδή λοιπόν, η περιοχή είχε κάπως το σχήμα του αυτιού, θεωρήθηκε ότι ο Άγιος Βασίλης ζούσε εκεί και «άκουγε» τις επιθυμίες των παιδιών.

Ωστόσο, το Ροβανιέμι θεωρείται πατρίδα του Αϊ-Βασίλη μόλις από τα τέλη του 19ου αιώνα. Καθώς οι θρύλοι γύρω από το πρόσωπο του Santa Claus πλήθαιναν, όλοι ήθελαν να μάθουν πού μένει. Κι επειδή γκρι τάρανδοι ήταν δύσκολο να υπάρξουν στον Βόρειο Πόλο, οι εφημερίδες το 1927 αποκάλυψαν ότι ο Αϊ-Βασίλης μένει στη φινλανδική Λαπωνία. Ο γκρι τάρανδος είναι, άλλωστε, το εθνικό ζώο της Λαπωνίας. Το μυστικό αποκαλύφθηκε σε εκπομπή του φινλανδικού ραδιοφώνου του 1927: ο Santa Claus μένει στο Κορβατουντούρι.

Τα υπόλοιπα τα ανέλαβαν οι εφημερίδες που αναπαρήγαγαν τον μύθο, ενώ η Κόκα Κόλα με τη γνωστή διαφήμιση έβαλε την τελευταία πινελιά: η εικόνα του Santa Claus με την κόκκινη στολή και τη λευκή γενειάδα είναι κατασκευή της Κόκα Κόλα. Τον έφτιαξε έτσι για τη διαφήμιση του δημοφιλούς ποτού το 1931. Ενώ, λοιπόν, η Κόκα Κόλα χρησιμοποιεί την εικόνα του Santa Claus για να αυξήσει την κατανάλωσή της κατά την χειμερινή περίοδο, μετά από εβδομήντα χρόνια «συνεργασίας» διαπιστώνεται ότι και ο Santa Claus διαδόθηκε χάρη στην Κόκα Κόλα. Η κυρίαρχη εικόνα του Santa Claus πια είναι του συμπαθούς γενειοφόρου ένστολου πάνω στο έλκηθρο να παραδίδει δώρα και να πίνει Κόκα Κόλα. Τα Χριστούγεννα μάλιστα, κυρίως στις παιδικές και εφηβικές ηλικίες, έγιναν άρρηκτα συνδεδεμένα, όχι με την εικόνα του Χριστού αλλά μ’ αυτή του Άγιου Βασίλη.

Το Κορβατουντούρι το οποίο καθιερώθηκε ως το χωριό του Άγιου Βασίλη το 1927, άρχισε να αξιοποιείται τουριστικά μόλις στις αρχές του 1980. Καθώς οι υπόλοιπες τουριστικές περιοχές της Φιλανδίας δεν έφερναν αρκετά έσοδα, η Φιλανδική κυβέρνηση αποφάσισε να προωθήσει τον Άγιο Βασίλη.

Χωρίς την ύπαρξη του, η Λαπωνία δε θα είχε καμιά διαφορά με τις υπόλοιπες περιοχές του αρκτικού κύκλου. Με τη δημιουργία του όμως η Λαπωνία απόκτησε ιδιαίτερη τουριστική και οικονομική άξια. Το χωριό προσφέρει στους ενήλικες τη «νοσταλγία» της παιδικότητας, τη «ρομαντικότητα» του να γίνουν και να παραμείνουν παιδιά. Από την άλλη μεριά τα παιδιά «οπτικοποιούν» τις ιστορίες που έχουν ακούσει για τον Άγιο Βασίλη. Μ’ αυτόν τον τρόπο το χωριό του Άγιου Βασίλη αλλά και ο ίδιος ο Άγιος Βασίλης που ζει σ’ αυτό, δίνουν «σάρκα και οστά» στην αφηρημένη εικόνα των «Χριστουγέννων» και του «Άγιου Βασίλη».

Καταναλώνοντας έτσι τον Άγιο Βασίλη, καταναλώνουμε και τη νοσταλγική αντίληψη των Χριστουγέννων.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος κόντρα στον καιρό ευχήθηκε, με τη σοφία του, να ζήσουμε το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων που είναι η αγάπη.

Καλά Χριστούγεννα και Καλή Χρονιά!!!

Δ. Στ.

(Τα ιστορικά στοιχεία και μέρος του κειμένου δανείστηκα, με την ευγενική παραχώρησή του, από άρθρο του Βασίλη Λυρίτση στο http://feleki.wordpress.com) www.livanis.gr

Προστέθηκε από 24grammata

Η ιστορία της Βασιλόπιτας

Το κόψιμο της βασιλόπιτας είναι από τα ελάχιστα αρχέγονα έθιμα που επιβιώνουν.

Η αναζήτησή μας για τις ρίζες του εθίμου της βασιλόπιτας, μας οδηγεί πίσω, στην αρχαιότητα, στις προσφορές άρτου ή και μελιπήκτων των αρχαίων ημών προγόνων, προς τους θεούς, κατά τη διάρκεια εορτών. Αναφέρει ο λαογράφος Φίλιππος Βρετάκος (“Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των”):

“Οι πρόγονοί μας εις την αρχαιότητα κατά τας μεγάλας αγροτικάς εορτάς προσέφερον εις τους θεούς, ως απαρχήν, έναν άρτον. Επί παραδείγματι κατά την εορτήν του θερισμού, που ελέγετο Θαλύσια και ήτο αφιερωμένη εις την Δήμητρα, κατασκευάζετο από το νέον σιτάρι ένας μεγάλος εορταστικός άρτος (ένα καρβέλι), που ελέγετο “Θαλύσιος άρτος”, κατά δε την προς τιμήν Απόλλωνος εορτήν των Θαργηλίων εψήνετο, κατά το έθιμον,ο “θάργηλος άρτος”.

——————————————-

Στο Σέλινιο Χανίων, για παράδειγμα, ζυμώνονταν με λάδι, αλεύρι , ζάχαρη και πολλά μυρωδικά, σύμβολα της αφθονίας των οικογενειακών αγαθών. Και μόλις την έστρωνε η νοικοκυρά στο ταψί, σχεδίαζε στην όψη της με πιρούνι τσιμπητό σταυρό και άλλα πλουμίδια , που σκοπό είχαν να εξορκίσουν το κακό μάτι. Παρόμοια πίτα, με ζάχαρη και μυρωδικά, ετοίμαζαν και στις Κυδωνίες. Κι επί πλέον με κλειδί τη στόλιζαν με παράξενα σχήματα, για να κλειδώσουν την κακογλωσσιά, ενώ με δαχτυλήθρα, σύμβολο της νοικοκυροσύνης, γέμιζαν με σχέδια τα ενδιάμεσα κενά, για να είναι οι γυναίκες του σπιτιού γερές και προκομμένες.

Γλυκές βασιλόπιτες συνήθιζαν κυρίως στα αστικά κέντρα, αλλά και σε αρκετές αγροτικές περιοχές της πατρίδας μας. Τα υλικά ήταν περίπου τα ίδια. Ποίκιλε μόνο, από τόπο σε τόπο και από οικογένεια σε οικογένεια, ο τρόπος διακόσμησής της, “τα γράμματα” όπως έλεγαν. Στολίδια δηλαδή από ζυμάρι, που το καθένα αντιστοιχούσε σε μια ευχή, έναν πόθο ή μια λαχτάρα. Ετσι η γυναίκα του γεωργού “έγραφε” στην πίτα το αλέτρι, τα ζωντανά, τα στάχυα, τα σακιά με το γέννημα, για να τα ευλογεί ο Αι-Βασίλης και να δώσει η χάρη του πλούσια σοδειά. Η γυναίκα του τσέλιγκα το μαντρί, τα πρόβατα ,τα σκυλιά, τις καρδάρες με το γάλα .Η γυναίκα του αμπελουργού τα κούτσουρα, το βαρέλι, το πατητήρι και ό,τι άλλο ποθούσε η καρδιά της να ευλογεί ο καλοσυνάτος Αγιος.

Η παραδοσιακή Μικρασιατική βασιλόπιτα ήταν πολύ εντυπωσιακή σε εμφάνιση και γεύση. Έμοιαζε με ένα μεγάλο τραγανό πεντανόστιμο μπισκότο στολισμένο με δικέφαλο αετό στη μέση, ενδόμυχο ίσως πόθο και ευχή για εθνική νεκρανάσταση και ανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. 

Η Κωνσταντινουπολίτικη πάλι βασιλόπιτα ήταν γλυκιά, φουσκωτή, αρωματισμένη με χίλια δυο μπαχαρικά και έφερε στο μέσον μεγάλο Β, το αρχικό του Αι- Βασίλη, ή το αρχικό του ονόματος του νοικοκύρη, ενώ γύρω χαραγμένα ξόμπλια με το ψαλίδι, παρέπεμπαν σε πουλιά με ανοιγμένα φτερά.

Όμως η περισσότερο συνηθισμένη πατροπαράδοτη ελληνική πρωτοχρονιάτικη πίτα ήταν η αλμυρή, πολύφυλλη και με κύριο στοιχείο γέμισης το κρέας, όπου τις ενδόμυχες ευχές και τον βαθύτερο συμβολισμό δεν έκρυβε η διακόσμηση. Άλλωστε δεν έμεναν περιθώρια για στολίδια, αφού πάνω και κάτω...