Εσείς βλέπετε ένα χάος στο δωμάτιό του, αλλά το παιδί σας
έχει άλλη άποψη. Όμως, δεν είναι δύσκολο να βρείτε τη... χρυσή τομή και να το
μάθετε να βάζει τα πράγματά του –και αργότερα τη ζωή του- σε τάξη.
Για τα παιδιά η τάξη δεν έχει κανένα
απολύτως νόημα, είναι απλώς ένα καθήκον των μεγάλων. |
Ο Νικόλας είναι τριών ετών και το αγαπημένο του παιχνίδι
είναι το «μηχανικός αυτοκινήτων». Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που παίζει το
δωμάτιό του μετατρέπεται σε γκαράζ με αμέτρητα εργαλεία και αυτοκινητάκια
σκορπισμένα παντού. Λίγο αργότερα τα παρατάει όλα για να δει στην τηλεόραση τα
αγαπημένα του κινούμενα σχέδια, τα οποία μετά από λίγη ώρα διαδέχεται η
κατασκευή ενός κάστρου από δεκάδες ξύλινα τουβλάκια, πάνω στο χαλί του σαλονιού
αυτή τη φορά. Η έντονη δραστηριότητα του Νικόλα –όπως και όλων των παιδιών της
ηλικίας του– καταλαμβάνει χρόνο και κυρίως χώρο.
Η κατάσταση σας είναι λίγο πολύ γνωστή: Για να κάνετε δυο βήματα στο δωμάτιό του χωρίς να σκοντάψετε χρειάζεται να βγάλετε από τη μέση τα μισά παιχνίδια του, ενώ αυτοκινητάκια, κούκλες, μαρκαδόροι, πλαστελίνες και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε είναι «διακτινισμένα» σε όλο το σπίτι, το οποίο μοιάζει με πεδίο μάχης. Αφήστε μας να μαντέψουμε: Η πρώτη σας αντίδραση είναι να συμμαζέψετε και η δεύτερη να βάλετε τις φωνές, ελπίζοντας ότι την επόμενη φορά θα σκεφτεί από μόνο του να βάλει τα πράγματά του στη θέση τους. Μάταιη ελπίδα!
Για τα παιδιά η τάξη δεν έχει κανένα απολύτως νόημα, είναι απλώς ένα καθήκον των μεγάλων. Τότε, όμως, τι πρέπει να κάνετε; Να παρατήσετε την προσπάθεια και να πάρετε απόφαση ότι από εδώ και στο εξής εσείς θα είστε η παραδουλεύτρα του; Η απάντηση είναι όχι. Γιατί, όσο περίεργο κι αν σας φαίνεται, όλα τα πιτσιρίκια αγαπούν την τάξη. Απλώς, όπως έχει πει και η διάσημη ιταλίδα παιδαγωγός Μαρία Μοντεσόρι «η αγάπη για την τάξη, όπως την αντιλαμβάνονται τα παιδιά, απέχει πολύ από τη στεγνή και ψυχρή έννοια που εμείς οι ενήλικοι έχουμε στο μυαλό μας».
Η κατάσταση σας είναι λίγο πολύ γνωστή: Για να κάνετε δυο βήματα στο δωμάτιό του χωρίς να σκοντάψετε χρειάζεται να βγάλετε από τη μέση τα μισά παιχνίδια του, ενώ αυτοκινητάκια, κούκλες, μαρκαδόροι, πλαστελίνες και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε είναι «διακτινισμένα» σε όλο το σπίτι, το οποίο μοιάζει με πεδίο μάχης. Αφήστε μας να μαντέψουμε: Η πρώτη σας αντίδραση είναι να συμμαζέψετε και η δεύτερη να βάλετε τις φωνές, ελπίζοντας ότι την επόμενη φορά θα σκεφτεί από μόνο του να βάλει τα πράγματά του στη θέση τους. Μάταιη ελπίδα!
Για τα παιδιά η τάξη δεν έχει κανένα απολύτως νόημα, είναι απλώς ένα καθήκον των μεγάλων. Τότε, όμως, τι πρέπει να κάνετε; Να παρατήσετε την προσπάθεια και να πάρετε απόφαση ότι από εδώ και στο εξής εσείς θα είστε η παραδουλεύτρα του; Η απάντηση είναι όχι. Γιατί, όσο περίεργο κι αν σας φαίνεται, όλα τα πιτσιρίκια αγαπούν την τάξη. Απλώς, όπως έχει πει και η διάσημη ιταλίδα παιδαγωγός Μαρία Μοντεσόρι «η αγάπη για την τάξη, όπως την αντιλαμβάνονται τα παιδιά, απέχει πολύ από τη στεγνή και ψυχρή έννοια που εμείς οι ενήλικοι έχουμε στο μυαλό μας».
Φανταστείτε τον εαυτό σας να φτιάχνει έναν πύργο με
τουβλάκια. Όταν ο πύργος γίνει τόσο ψηλός που είναι μοιραίο να γκρεμιστεί, τι
κάνετε; Τα μαζεύετε και τα βάζετε στο κουτί τους. Ένα παιδί, όμως, που περνάει
πολλές ώρες παίζοντας με τουβλάκια, δεν μπορεί με τίποτα να ακολουθήσει αυτό τον
παράξενο τρόπο σκέψης. Σε λίγο θα του χρειαστούν για να φτιάξει, π.χ., ένα
τρενάκι ή μια γέφυρα. Αν τα αφήσει, λοιπόν, στο πάτωμα, έτοιμα για χρήση, δεν θα
χρειαστεί να τα ξαναβγάλει από το κουτί τους. Τι πιο λογικό.
Κάντε εσείς την αρχή
Όπως συμβαίνει και με τους μεγάλους, υπάρχουν παιδιά που
είναι πιο τακτικά και άλλα που είναι λιγότερο. Με το να τους μαθαίνουμε όμως ότι
κάθε αντικείμενο έχει τη δική του θέση, τα διδάσκουμε να σέβονται τα πράγματά
τους αλλά και τον κόπο των άλλων. Αλλά κυρίως τα βοηθάμε να οργανώσουν τον
φυσικό και νοητικό τους χώρο. Βασικό ρόλο παίζει το παράδειγμα των γονιών. Αν
εκείνοι αγαπούν την τάξη και φροντίζουν να τακτοποιούν το χώρο τους, τότε και τα
παιδιά καθώς μεγαλώνουν ακολουθούν το πρότυπό τους. Ακόμα και τα μωρά παρατηρούν
πολύ προσεκτικά τι συμβαίνει στο περιβάλλον τους και αποκτούν τον δικό του τρόπο
σκέψης σε μεγάλο ποσοστό με τη μίμηση. Αν συμβιώνουν με γονείς υπερβολικά
τακτικούς ή ακατάστατους, ενδέχεται να μην καταφέρουν να αντιληφθούν τη
χρησιμότητα της τακτοποίησης και να έχουν πρόβλημα σε αυτό τον τομέα ακόμα και
ως ενήλικοι. Όταν αναφερόμαστε στην «τάξη», δεν εννοούμε απλά ότι τα πράγματα
πρέπει να είναι στη θέση τους. Η έννοια της τάξης περιλαμβάνει