Alfred Adler: Το αίσθημα κατωτερότητας ξεκινά από την παιδική ηλικία - Inferiority complex

.................

Ο Άντλερ υιοθέτησε την άποψη ότι οι βασικές δομές συμπεριφοράς, το στυλ ζωής του ατόμου διαμορφώνεται μέσα στα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής του και παγιώνεται γύρω στο τέλος της εφηβείας, αντίθετα με τον δάσκαλό του, τον Φρόυντ, ο οποίος πίστευε ότι η σεξουαλικότητα ήταν το κλειδί. 

Επιπρόσθετα ο Άντλερ υποβάθμισε τον καθοριστικό ρόλο της σεξουαλικότητας και έδωσε κεντρική σημασία στο ρόλο που διαδραματίζει η έμφυτη τάση του ατόμου για δημιουργία ενός συμπλέγματος κατωτερότητας.

Πώς γεννιέται αυτό το αίσθημα;
Το παιδί, το κάθε παιδί, μικρό και αδύναμο στην αντιπαράθεσή του με τους ενήλικους του περιβάλλοντός του, οικείους, συγγενείς, φίλους ή τρίτους, αισθάνεται σωματικά και μυικά αυτό που πραγματικά είναι – δηλαδή ασθενέστερο μικρότερο, υποδεέστερο. 

Οι γονείς του, όπως οι γονείς του κάθε παιδιού που από αμάθεια ή αφέλεια ή για λόγους παιχνιδιού ειρωνεύονται συχνά το παιδί, του δείχνουν αδιαφορία ή το αντιμετωπίζουν με έλλειψη στοργής, τείνουν να ενισχύσουν τα συναισθήματα κατωτερότητας που αισθάνεται το παιδί.

Ο ρόλος της μητέρας είναι κεντρικός στη θεωρία του Άντλερ για δύο κυρίως λόγους 

-Εάν η μητέρα είναι εξαιρετικά απαιτητική απέναντι στο παιδί ενισχύει υπέρμετρα τα υποκειμενικά του συναισθήματα κατωτερότητας. 

-Εάν πάλι η μητέρα είναι υπερβολικά προστατευτική το εμποδίζει να κατανοήσει σωστά και να αξιολογήσει ορθά το περιβάλλον και τις απαιτήσεις της ζωής θεωρώντας τον εαυτό του επίκεντρο της προσοχής τρίτων και του δημιουργεί ψευδαισθήσεις παντοδυναμίας. 

Η σταθερή αναζήτηση δύναμης και εξουσίας -αντίδοτα για τα θεμελιακά συναισθήματα αδυναμίας και κατωτερότητας που διακατέχουν το παιδί- οδηγεί το άτομο στην ανεδαφική θεώρηση παντοδυναμίας του (σύμπλεγμα ανωτερότητας) ή το καθηλώνει στη φοβική θέση της αδυναμίας των παιδικών του χρόνων οπότε και εστιάζεται το σύμπλεγμα κατωτερότητας.

thessalonikiartsandculture

enallaktikidrasi

Διδάσκουμε στα παιδιά μας το bullin από πρώτο χέρι Discipline: Teaching Through Love Instead of Fear

“However we treat the child, the child will treat the world.”

Pam Leo

Ένα απ' τα σημαντικότερα θέματα στα σχολεία σήμερα είναι ο εκφοβισμός. 

Οι γονείς και οι δάσκαλοι έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά με το πώς θα τον σταματήσουν.

Discipline: Teaching Through Love Instead of Fear

Οι ενήλικες χωρίς να το συνειδητοποιούμε όμως μαθαίνουμε αυτή την εκφοβιστική συμπεριφορά με το να την επιδεικνύουμε όταν χρησιμοποιούμε την πνευματική και σωματική μας ανωτερότητα σαν απειλή για να πείσουμε τα παιδιά να κάνουν κάτι.

Όταν ακούω γονιό να μετρά, 1,2,,,, πάντα αναρωτιέμαι τι θα πουν στο παιδί ότι θα συμβεί μετά το μέτρημα, όταν ο γονιός φτάσει στο 3. Είναι η απειλή του χτυπήματος, του κατσαδιάσματος, της απομόνωσης, της εγκατάλειψης (φεύγω χωρίς εσένα)ή είναι η στέρηση της αγάπης και της αποδοχής;

Οποιαδήποτε και αν είναι η απειλή συχνά δεν ακούω 3, όπως προβλέπεται, υπό την απειλή του τι θα συνέβαινε αν ο γονιός έφτανε στο 3 το παιδί κάνει αυτό που ο γονιός λέει. 

Οι γονείς χρησιμοποιούν απειλές για να κάνουν τα παιδιά να συνεργαστούν γιατί αυτό τους υποδείκνυαν καθώς μεγάλωναν και αυτοί. 

Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε εξοικειωμένοι με την φράση "αλλιώς" κάναμε ότι μας έλεγαν με τον φόβο ακόμα και αν δεν ξέραμε τι θα είναι αυτό το "αλλιώς".Καθώς το μέτρημα φαίνεται να είναι μαγικό για την πειθαρχία, δεν υπάρχει μαγεία στις απειλές

Τα παιδιά ξέρουν ότι οι ενήλικες είναι πιο μεγαλόσωμοι και πιο δυνατοί. 
Όχι μόνο οι απειλές δεν δουλεύουν πια αλλά τα παιδιά πλέον έχουν μάθει να χρησιμοποιούν και τον ίδιο τρόπο για να πετύχουν αυτό που θέλουν.
Αρκετοί γονείς βλέπουν την μη συνεργασία των παιδιών σαν μια πρόκληση στην δική τους εξουσία απέναντι στα παιδιά τους. Μόλις αντιλαμβανόμαστε την μη συνεργάσιμη συμπεριφορά που συνήθως πίσω απ αυτή υπάρχει μη ακάλυπτη ανάγκη, ή προκαλείται από μη ρεαλιστικές δικές μας προσδοκίες, δεν πρέπει να το παίρνουμε σαν κάτι προσωπικό. 
Μερικές φορές οι ανάγκες μας και το πρόγραμμά μας έρχεται σε σύγκρουση με αυτές των παιδιών.
Τα παιδιά πχ που είναι απορροφημένα μέσα στο παιχνίδι τους δεν θέλουνε να τα διακόψουμε για να πάμε να κάνουμε κάποια δουλεία εκτός σπιτιού. Όταν ο γονιός θέλει να κάνει κάτι και το παιδί κάτι άλλο έχουμε σύγκρουση αναγκών. 
Αυτή η σύγκρουση μετατρέπεται σε διαμάχη όταν οι γονείς χρησιμοποιούν την δύναμη του φόβου αντί την δύναμη της αγάπης. Ο δεσμός – δέσιμο που έχουν οι ενήλικες με τα παιδιά είναι το πιο δυνατό "εργαλείο"
Ένας ισχυρός δεσμός δημιουργείται μέσα στον χρόνο όταν οι γονείς με στοργή και σταθερότητα αντιμετωπίζουν τις πρωταρχικές ανάγκες των παιδιών.
Οι απειλές επικοινωνούν "το τί σκέφτεσαι, νιώθεις, θέλεις, έχεις ανάγκη, δεν είναι σημαντικά για μένα" . Όταν επιλύουμε τις συγκρούσεις δείχνοντας στο παιδί ότι οι ανάγκες τους και τα συναισθήματα τους μετράνε, δυναμώνουμε τον δεσμό μας και αποφεύγουμε τις διαμάχες.
Αν θέλουμε να μάθουμε στα παιδιά μας την αγάπη αντί το μίσος, πρέπει να μάθουμε να χρησιμοποιούμε μεθόδους επίλυσης συγκρούσεων στην καθημερινή μας αλληλεπίδραση με αυτά. 

Καθώς τα παιδιά μαθαίνουν τον εκφοβισμό απ τους γονείς , θα μάθουν ότι ο τρόπος επίλυσης προβλημάτων είναι αυτός και απ το σπίτι θα μεταφερθεί στο σχολείο.
Τα πολύ μικρά παιδιά μαθαίνουν τρόπους επίλυσης συγκρούσεων αν τους το υποδείξουμε. 
Όταν πχ 2 παιδιά θέλουν το ίδιο παιχνίδι μπορούμε να τους δείξουμε έναν τρόπο επίλυσης αυτής της διαμάχης.
Όταν υπάρχει σύγκρουση αναγκών επειδή ο γονιός θέλει να κάνει μια μικροδουλειά και το παιδί να μείνει σπίτι να παίξει, μπορούμε να πούμε "ας λύσουμε το πρόβλημα και να δούμε αν υπάρχει τρόπος να κάνουμε και οι δύο αυτό που έχουμε ανάγκη". Ίσως μπορεί το παιδί να πάρει το παιχνίδι μέσα στο αμάξι ή η δουλειά να μετατεθεί για άλλη μέρα.
Όταν ο γονιός είναι έτοιμος να φύγει απ την παιδική χαρά και το παιδί θέλει να παίξει κι άλλο ας προτείνουμε έναν συμβιβασμό πέντε λεπτών παραπάνω και να κάνουμε κάτι διασκεδαστικό μόλις γυρίσουμε σπίτι. Συχνά δεν είναι τόσο το ότι θέλει να φύγει απ' την παιδική χαρά το παιδί αλλά, ότι δεν θέλει να τελειώσει η διασκέδαση. 
Όταν μαθαίνουμε στο παιδί ότι όλων οι ανάγκες είναι εξίσου σημαντικές με το να θεωρούμε τις δικές του σημαντικές του μαθαίνουμε να εκτιμά και τις ανάγκες των άλλων. Θα έχει φορές που δεν θα διαθέτουμε παραπάνω χρόνο να ‘’ ακούσουμε ‘’ την ανάγκη του παιδιού ή ακόμα και να τη ‘’ ακούσουμε ‘’ και πάλι το παιδί δεν θα μπορεί να συνεργαστεί.
Σ' αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να επιτρέψουμε στο παιδί να έχει τα δικά του συναισθήματα. Δεν είναι ποτέ εντάξει να πεις στο παιδί ότι φεύγεις χωρίς αυτό από κάπου. Η απειλή με εγκατάλειψη τρομοκρατεί το παιδί.
Όταν το παιδί έχει ένα ταντρουμ, επειδή θα φύγει απ' την παιδική χαρά μπορεί να μην είναι τόσο το ότι θα φύγει από εκεί αλλά αυτό να είναι το κερασάκι στην τούρτα που θα είναι η αιτία να απελευθερώσει τις συσσωρευμένες ματαιώσεις όλης της μέρας. 
Όταν ξεσπάσει το κλάμα το παιδί θα είναι πιο συνεργάσιμο.

Όταν το παιδί αντιδρά αρνητικά σε μια λογική απαίτησή μας πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει σύγκρουση αναγκών.
Μετρώντας 1,2,3 επικοινωνούμε στο παιδί "είμαι μεγαλύτερος από εσένα και πιο δυνατός και καλύτερα να κάνεις αυτό που σου λέω αλλιώς θα (με κάποιο τρόπο) σε πληγώσω".
Όταν ένα μεγάλο παιδί λέει σε ένα μικρότερο “αν δεν κάνεις αυτό που σου λέω θα σε πληγώσω” το αποκαλούμε εκφοβισμό, όταν το κάνει ο ενήλικας στο παιδί είναι πειθαρχεία.

Όταν συμπεριφερόμαστε στα παιδιά με τρόπο που αφαιρούμε την αξιοπρέπεια τους, τους μαθαίνουμε πως να το κάνουν με την σειρά τους στους άλλους.
Αν θέλουμε να σταματήσει ο εκφοβισμός πρέπει να σταματήσουμε να τα εκφοβίζουμε.
Η δύναμη του φόβου περνάει εύκολα και γρήγορα και μακροπρόθεσμα, η δύναμη της αγάπης θέλει περισσότερη δουλεία και χρόνο αλλά τα παιδιά δεν θα χάσουν ποτέ από αυτή.

Συμμορφώνονται για να αυτοαμυνθούν. Αν ο μόνος τρόπος για να κάνουμε τα παιδιά μας να κάνουν ότι ζητάμε είναι με το να εκφοβίζουμε με την σωματική μας δύναμη και το μέγεθός μας , πως θα το κάνουμε όταν δεν θα είμαστε πλέον πιο μεγάλοι και πιο δυνατοί; 

Ρωτήστε τον γονιό οποιουδήποτε εφήβου αν το μέτρημα ακόμα μετρά. 

Οι ενήλικες και τα παιδιά έχουν διαφορετικές ανάγκες. 

Το παιδί απλά έχει ανάγκη να κλάψει να ξελαφρώσει απ το στρες όλης της μέρας. Θα ακολουθήσει πιο εύκολα αν του πούμε "ξέρω ότι είσαι στεναχωρημένος και μπορείς να κλάψεις όσο θες" . 

Μόλις αναγνωρίσουμε ότι οι ανάγκες μας είναι σε σύγκρουση μπορούμε να προσπαθήσουμε να επιλύσουμε το πρόβλημα. Έμαθα να λέω "όταν συμπεριφέρεσαι έτσι ξέρω ότι κάτι δεν πάει καλά, επειδή οι άνθρωποι που αγαπιούνται δεν συμπεριφέρονται έτσι ο ένας στον άλλο, μπορείς να μου πεις τί έχεις ανάγκη ή τί σε πληγώνει" αν θυμηθώ και σταματήσω και ρωτήσω μια απλή ερώτηση αλλάζει όλο το πλαίσιο της διαμάχης. "σ, αγαπώ και το τι νιώθεις και έχεις ανάγκη είναι σημαντικό για μένα".

Μετάφραση : Χριστίνα Βογιατζή.

sigmalive