Ενδείξεις μαθησιακών δυσκολιών
Οι δάσκαλοι είναι συνήθως οι πρώτοι που εντοπίζουν τις μαθησιακές
δυσκολίες των παιδιών. Κάποιες φορές τα σημάδια είναι εμφανή για
παράδειγμα, παρά τις συνεχείς προσπάθειες του μαθητή, δεν σημειώνεται
καμία πρόοδος στην ανάγνωση ή στις πράξεις πολλαπλασιασμού. Ωστόσο,
κάποια παιδιά προσπαθούν με κάθε τρόπο να κρύψουν τις αδυναμίες τους
επειδή αισθάνονται άσχημα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σε τομείς
που οι περισσότεροι συνομήλικοί τους δεν δυσκολεύονται καθόλου.
Κάποια λιγότερο εμφανή σημάδια που αποτελούν ενδείξεις για μαθησιακές
δυσκολίες είναι τα εξής:
Αδυνατεί να αξιοποιήσει πλήρως τις ικανότητές του
Το ότι ένα παιδί φαίνεται να έχει πολλές δυνατότητες αλλά η επίδοσή του
σε ένα συγκεκριμένο μάθημα ή η συνολική σχολική του επίδοση είναι χαμηλή
αποτελεί ένδειξη για κάποια μαθησιακή δυσκολία.
Το φαινόμενο αυτό συχνά αναφέρεται ως ασυμφωνία μεταξύ ικανότητας και
επίδοσης η απόκλιση δηλαδή μεταξύ του τι θα μπορούσε να κάνει ένας
μαθητής και του τι τελικά κάνει.
Αυτό μπορεί να εκδηλώνεται στην τάξη με διάφορους τρόπους:
- Έχει πολύ υψηλές επιδόσεις όταν γράφει εκθέσεις, αλλά δυσκολεύεται πολύ στα μαθηματικά ή το αντίθετο.
- Απαντάει σωστά στις προφορικές ερωτήσεις, αλλά αδυνατεί να εκφράσει τις ιδέες του γραπτώς.
- Η ευφυΐα του είναι εμφανής όταν τον γνωρίζεις, ωστόσο δεν αποτυπώνεται στην επίδοσή του.
Δεν προσπαθεί αρκετά
Τα παιδιά που, παρόλο φαίνονται να έχουν πολλές δυνατότητες, δεν τα
πηγαίνουν πολύ καλά στο σχολείο, δίνουν την εντύπωση ότι δεν προσπαθούν
όσο θα έπρεπε. Ενήλικες με μαθησιακές δυσκολίες θυμούνται ότι, πριν τη
διάγνωση, τους έλεγαν συχνά στο σχολείο ότι δεν προσπαθούν αρκετά.
Παιδιά που δίνουν την εντύπωση ότι δεν προσπαθούν, μπορεί στην
πραγματικότητα να προσπαθούν πολύ χωρίς αποτελέσματα ή να προσπαθούν να
«κρύψουν» μία αδυναμία τους.
Δείχνει αποδιοργανωμένος/η
Αν χρειάζεται να υπενθυμίζετε συνεχώς σε κάποιον μαθητή τι πρέπει να
κάνει, ίσως θεωρείτε ότι δεν σας προσέχει, ενώ αυτό που μπορεί να
συμβαίνει είναι ότι δυσκολεύεται σε τομείς που απαιτούν βραχυπρόθεσμη
μνήμη, όπως το να συγκρατεί, να επεξεργάζεται και να αναπτύσσει
καινούριες ιδέες. Φαινόμενο δηλαδή που εμφανίζεται συχνά σε παιδιά με
μαθησιακές διαταραχές.
Προσπαθεί να μην κάνει αισθητή την παρουσία του/της
Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες συχνά προσπαθούν να αποκρύψουν τις
δυσκολίες τους από τους δασκάλους και τους συμμαθητές τους. Ακόμα και αν
καταφέρνουν, με λίγη παραπάνω προσπάθεια, να ανταπεξέρχονται στις
σχολικές απαιτήσεις, η αυτοεκτίμησή τους επηρεάζεται. Τα παιδιά που
είναι πολύ ντροπαλά, κάθονται στην τελευταία σειρά και γενικά αποφεύγουν
με κάθε τρόπο να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στην τάξη, ίσως
προσπαθούν να αποκρύψουν κάποια μαθησιακή δυσκολία.
Συμπεριφέρεται άσχημα
Σε πολλές περιπτώσεις, το παιδί αντιδρά με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο.
Αντί να προσπαθεί να μην κάνει εμφανή την παρουσία του, συμπεριφέρεται
άσχημα, προσπαθώντας να δώσει έμφαση σε άλλους τομείς ώστε να περάσουν
απαρατήρητες οι αδυναμίες του. Γίνεται επιθετικό, κάνει πολλή φασαρία
στην τάξη, ή προσποιείται ότι είναι πολύ «άνετο» για να ασχοληθεί με τις
σχολικές του επιδόσεις.
Δεν κάνει τις εργασίες του
Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες δεν παραδίδουν τις εργασίες τους
έγκαιρα ή πολλές φορές και καθόλου. Αυτό μπορεί να συμβαίνει για
διάφορους λόγους:
- Το παιδί ντρέπεται να παραδώσει μία λανθασμένη ή ατελή εργασία.
- Λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζει στους τομείς της μνήμης και της οργάνωσης μπορεί να ξεχάσει εντελώς ότι έπρεπε να κάνει κάποια εργασία.
- Ακόμα και όταν τελικά κάνει την εργασία του, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να την ξεχάσει σπίτι.
Είναι λογικό κάθε παιδί να πάει κάποια στιγμή αδιάβαστο στο σχολείο,
αλλά αν αυτό συμβαίνει τακτικά σε έναν συγκεκριμένο μαθητή, καλό θα ήταν
να εξετάσετε τους λόγους.
Δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου
Τα παιδιά με μαθησιακές διαταραχές συχνά αδυνατούν να διαχειριστούν και
να οργανώσουν τον χρόνο τους, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα
τόσο στο σχολείο, όσο και στο σπίτι. Κάποια ενδεικτικά σημάδια είναι τα
εξής:
- Ένα παιδί αργεί να ολοκληρώσει οποιαδήποτε δραστηριότητα, είτε αυτό είναι μία σχολική εργασία, είτε το να βάλει τα παπούτσια του.
- Ένας μαθητής του οποίου οι γονείς αναφέρουν ότι χρειάζεται πολλές ώρες για να ολοκληρώσει τις εργασίες του στο σπίτι.
- Ένα παιδί που καθυστερεί στο σχολείο και δίνει πάντα την εντύπωση ότι βιάζεται ό,τι κι αν κάνει.
Άγχος στα διαγωνίσματα
Είναι λογικό τα παιδιά να δυσκολεύονται κάποιες φορές με τα
διαγωνίσματα, αλλά αν ένας μαθητής δείχνει να δυσκολεύεται πιο πολύ από
το συνηθισμένο, ίσως έχει κάποια μαθησιακή διαταραχή. Ενδεικτικά σημάδια
είναι τα εξής:
- Ένας μαθητής που σε κάθε διαγώνισμα «αγωνίζεται» να τελειώσει εντός του καθορισμένου χρόνου, παρά τις τακτικές υπενθυμίσεις.
- Ένας μαθητής που παραδίδει πάντα τελευταίος τις ασκήσεις που γίνονται στην τάξη.
- Ένας μαθητής που αποτυγχάνει σε διαγωνίσματα για τα οποία είχε προετοιμαστεί.
- Ιδιαίτερα δυσανάγνωστος γραφικός χαρακτήρας.
- Υπερβολικό άγχος πριν από κάθε διαγώνισμα.
Έντονα συναισθήματα
Το σχολείο μπορεί να μετατραπεί σε συναισθηματικό «ναρκοπέδιο» για τα
παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Είτε λόγω της προσπάθειάς τους να
συμβαδίσουν με τους συμμαθητές τους, είτε λόγω των δυσκολιών που
αντιμετωπίζουν με τις εργασίες, η αυτοπεποίθηση των παιδιών αυτών είναι
εύκολο να κλονιστεί.
- Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες νιώθουν συχνά ντροπή και αμηχανία και η αυτοεκτίμησή τους βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Το ότι ένας μαθητής δείχνει να είναι καταθλιπτικός, θλιμμένος ή απογοητευμένος μπορεί να οφείλεται σε κάποια μαθησιακή δυσκολία που δεν έχει διαγνωστεί.
- Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες συνήθως εμφανίζουν πολύ άγχος σε θέματα που σχετίζονται με το σχολείο και αυτό συμβαίνει σε μεγαλύτερο βαθμό πριν τη διάγνωση, που δεν κατανοούν γιατί αδυνατούν να συμβαδίσουν με τους συμμαθητές τους.
- Επιπλέον, τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζουν συχνά πρόβλημα στη διαχείριση των συναισθημάτων τους. Αδυνατούν δηλαδή να επεξεργαστούν και να εξωτερικεύσουν επιτυχώς αυτά που νιώθουν, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματικές εντάσεις. Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν περιπτώσεις παιδιών που χάνουν την ψυχραιμία τους όταν πρέπει να μείνουν σε μία συγκεκριμένη θέση ή που ξεσπούν σε κλάματα όταν τους ζητείται να κάνουν μία δύσκολη εργασία.
Απουσίες
Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες συχνά κάνουν μεγάλη προσπάθεια να
αποφύγουν όποιο θέμα σχετίζεται με το σχολείο και τους αγχώνει ή τους
προκαλεί αγωνία. Πιθανά σημάδια είναι τα εξής:
- Υπερβολικός αριθμός απουσιών.
- Απουσιάζουν από το σχολείο ως «άρρωστοι» μέρες που πρόκειται να γράψουν κάποιο σημαντικό διαγώνισμα.
- Αρνούνται να συμμετάσχουν σε απαιτητικές εργασίες.
- Βρίσκουν δικαιολογίες για να βγαίνουν τακτικά από την τάξη όταν δυσκολεύονται.
Με την κατάλληλη προσοχή και υποστήριξη, ένας μαθητής με μαθησιακές
δυσκολίες μπορεί να σημειώσει σημαντική πρόοδο , τόσο στο σχολικό
περιβάλλον όσο και έξω από αυτό.
