Τα παραδοσιακά Ελληνικά φαγητά «των φτωχών» που χάθηκαν με τα χρόνια...

Η μπομπότα, η θρεψίνη, το ζαχαρόψωμο και άλλα τρόφιμα «των φτωχών» που χόρταιναν τους Έλληνες τον περασμένο αιώνα.

Η μπομπότα

Γνωστή και ως το ψωμί ή η πίτα των φτωχών, η μπομπότα ήταν η εναλλακτική του σπάνιου σε δύσκολες περιόδους αλευριού από σιτάρι. 

Ήταν στην ουσία ένας χυλός από καλαμποκάλευρο, αλατισμένο νερό και λάδι, αυγό ή κάποια γέμιση, αν υπήρχε.

Πετιμέζι και Θρεψίνη

Ως την δεκαετία του ’60, τότε που δεν υπήρχαν… πραλίνες φουντουκιού και maple syrup για να αλείφουμε στο ψωμί, οι φέτες αλείφονταν κατά κόρον με πετιμέζι ή θρεψίνη. 

Το πετιμέζι είναι το παχύρρευστο προϊόν που προκύπτει από τον μούστο των σταφυλιών, 

ενώ η θρεψίνη, που κυκλοφορούσε στο εμπόριο σε κουτί με μια χαρακτηριστικότατη φωτογραφία ενός μικρού παιδιού, ήταν μια κρέμα που αποκαλούταν και σταφιδίνη, επίσης από τα σταφύλια. 

Αυτό ήταν το πιο συνηθισμένο και θρεπτικό κολατσιό των παιδιών τις δεκαετίες του ’50 και του ’60.

Ζαχαρόψωμο

Μια φέτα ψωμί με ζάχαρη ήταν ο πιο γρήγορος και οικονομικός τρόπος να ξεκινήσουν τα παιδιά τη μέρα τους πριν φύγουν για το σχολείο, τις περασμένες δεκαετίες. 

Η «συνταγή» είναι πολύ απλή: Το ψωμί απλώς βρεχόταν ελαφρώς με νερό και πασπαλιζόταν με ζάχαρη.

Τσιγαρίδες

Σε παλαιότερες εποχές ανά την Ελλάδα – και σε κάποιες επαρχίες ακόμη – κάθε οικογένεια είχε το γουρουνάκι της, που «θυσιαζόταν» κοντά στα Χριστούγεννα. 

Επειδή όμως δεν έπρεπε να πάει χαμένο καθόλου κρέας, τα μικρά κομμάτια από ξύγκι που περίσσευαν, έμπαιναν σε καζάνια με νερό και αλάτι, και προέκυπταν κομμάτια χοιρινού σαν μπέικον, που διατηρούνταν ως και τα επόμενα Χριστούγεννα.

Μπλουγούρι και τραχανάς

Στην ύπαιθρο το μπλουγούρι (γνωστό πλέον ευρέως ως πλιγούρι) και ο τραχανάς ήταν πάντα χειροποίητα και πιο διαδεδομένα από τα ζυμαρικά όπως τα μακαρόνια και το ρύζι που μπήκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην κουζίνα και κέρδισαν το… μονοπώλιο των συνοδευτικών στα πιάτα. 

Το πλιγούρι είναι ψιλό δημητριακό από αποξηραμένο σιτάρι και ο τραχανάς, ξινός ή γλυκός, είναι ζυμαρικό φτιαγμένο από αλεύρι και γάλα ή γιαούρτι. 

Ευτυχώς, αυτά τα δύο χαμένα τρόφιμα, επανήλθαν το τελευταίο διάστημα, ακόμα και στις κουζίνες μεγάλων σεφ, που αποφάσισαν να πρωτοτυπήσουν με μια επιστροφή σε παλιές αξίες, κάνοντας τάση το «τραχανότο» ή βρίσκοντας στο πλιγούρι το «νέο» super food.

Ρεβιθόψωμο

Τα ρεβίθια στην Κατοχή ήταν χρήσιμα ακόμα και για την παρασκευή υποκατάστατου ροφημάτων, όπως ο καφές. 

Αλλά με το συγκεκριμένο όσπριο και αλεύρι, φτιαχνόταν και ψωμί, το λεγόμενο ρεβιθόψωμο που με λίγο αλεύρι και λάδι, γέμιζε το τραπέζι σε εποχές ανέχειας.

Jim Jimmy (Κλεισθένης)

Το Χαμομηλάκι

Πώς να βοηθήσω το παιδί μου να μάθει Ιστορία;

Δεν είναι εύκολο για έναν μαθητή Δημοτικού να θυμάται δεκάδες ημερομηνίες, εκατοντάδες ονόματα και ακόμα περισσότερα σημαντικά γεγονότα, ειδικά όταν, εκτός από την Ιστορία, πρέπει να διαβάσει και όλα τα υπόλοιπα μαθήματα. 

Για να ανακουφίσετε το παιδί από τον πονοκέφαλο της ατελείωτης παπαγαλίας, δείτε με ποιους τρόπους μπορείτε να το βοηθήσετε και -γιατί όχι;- να θυμηθείτε εσείς Ιστορία μαζί του.
Στην αρχή, φροντίστε να είστε δίπλα του έτσι ώστε να το καθοδηγήσετε, όμως όταν δείτε ότι έχει πάρει το κολάι, αφήστε το να εφαρμόσει μόνο του όσα του μάθατε.

Διαβάστε-υπογραμμίστε-θυμηθείτε
Ο πρώτος τρόπος είναι και ο κλασικός: η υπογράμμιση. 

Η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσετε αποτελείται από 3 εύκολα βήματα:
1. Διαβάστε μαζί με το παιδί το απόσπασμα που έχει να μάθει. Φροντίστε να εστιάζετε στα σημαντικά σημεία, αλλάζοντας τον τόνο της φωνής σας.
2. Υπογραμμίστε με χρωματιστό μαρκαδόρο τις σημαντικές πληροφορίες κάθε παραγράφου (ημερομηνίες, ονόματα, γεγονότα) και γράψτε έναν σύντομο πλαγιότιτλο δίπλα στην καθεμία. Μ’ αυτόν τον τρόπο, θα έχετε δημιουργήσει μία μικρή περίληψη του μαθήματος.
3. Δώστε λίγο χρόνο στο παιδί, ώστε να προσπαθήσει να μάθει τα υπογραμμισμένα σημεία και τους πλαγιότιτλους και στο τέλος κάντε του λίγες βασικές ερωτήσεις για να σας πει τι θυμάται.

Η Ιστορία μέσα από τη λογοτεχνία
Ένα λογοτεχνικό βιβλίο που αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα μπορεί να δώσει στα παιδιά περισσότερες γνώσεις από το κλασικό βιβλίο Ιστορίας του σχολείου. 

Δεν υποτιμάμε τα σχολικά εγχειρίδια, όμως είναι πολύ διαφορετικό να διαβάζεις ένα λογοτεχνικό έργο με πλοκή, χαρακτήρες και... περιπέτεια και, ευτυχώς, έχουμε πολλούς αξιόλογους Έλληνες συγγραφείς που έχουν «ντύσει» την ιστορία με το ταλέντο τους. 

Τα βιβλία της Άλκης Ζέη είναι από τις καλύτερες επιλογές που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, αφού όχι μόνο πραγματεύονται γεγονότα της σύγχρονης Ελλάδας, αλλά τα παρουσιάζουν μέσα από τα μάτια των παιδιών-πρωταγωνιστών τους. 

Η αγαπημένη μας «Μωβ ομπρέλα», «Το καπλάνι της βιτρίνας» και «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» αναβιώνουν τη ζωή στη χώρα μας από τα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά έως την απελευθέρωση. 

Και στον «Ψεύτη παππού», όμως, τα παιδιά θα ταυτιστούν με τον μικρό Αντώνη που ακούει τις ιστορίες του παππού του από τη δικτατορία, στον «θείο Πλάτωνα» θα μάθουν ότι η πολιτική προσφυγιά ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν, ενώ στο επαναστατικό «Κοντά στις ράγιες» θα γνωρίσουν την ταραχώδη πολιτική ιστορία της Ρωσίας μέσα από τα μάτια της Σάσας.

Τα βιβλία αυτά, που μπορείτε να διαβάσετε και εσείς για να θυμηθείτε τα παιδικά σας χρόνια, συμπληρώνουν τη βιβλιοθήκη της Άλκης Ζέη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Έτσι, το παιδί θα έρθει σε επαφή με την ιστορία από την πένα μιας από τους σημαντικότερες συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας, που καταφέρνει να αποδώσει τα γεγονότα με τρόπο προσιτό στους μικρούς της αναγνώστες. 

Αναπαράσταση των σημαντικών γεγονότων
Η Ιστορία μπορεί να γίνει θεατρικό παιχνίδι! 

Σ’ αυτή την περίπτωση, θα χρειαστεί να επιστρατεύσετε τις υποκριτικές και σκηνοθετικές σας ικανότητες για να αναπαραστήσετε τα σημαντικά γεγονότα του μαθήματος, όπως μια ιστορική μάχη. 

Μοιράστε ρόλους και αρμοδιότητες, πάρτε θέσεις και στήστε ένα σκετσάκι που θα βασίζεται στο μάθημα που πρέπει να διαβάσει το παιδί. 

Αν έχετε χρόνο και όρεξη, μπορείτε ακόμα και να μεταμφιεστείτε – σίγουρα το παιδί θα έχει κάποιο αποκριάτικο αξεσουάρ που θα βοηθήσει. 

Διαφορετικά, χρησιμοποιήστε τη φαντασία σας. Μπορείτε, για παράδειγμα, να φορέσετε σεντόνια αντί για χλαμύδες ή χιτώνες, αν θέλετε να αναπαραστήσετε ένα επεισόδιο απ' την αρχαία Ελλάδα.

Οικογενειακές έξοδοι και εκδρομές με (ιστορικό) ενδιαφέρον
Ωραίοι οι παιδότοποι και οι παιδικές χαρές, όμως δεν είναι κακό πού και πού να οργανώνετε οικογενειακές εξόδους και εκδρομές σε μέρη με ιστορικό ενδιαφέρον, όπως μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. 

Πριν βιαστείτε να απορρίψετε αυτήν την ιδέα, βγάλτε από το μυαλό σας το πόσο ανιαρά σας φαίνονταν όλα αυτά όταν αναγκαστικά τα επισκεπτόσαστε ως μαθητές στις εκδρομές του σχολείου. 

Πλέον, τα πράγματα έχουν αλλάξει και τα περισσότερα μουσεία αλλά και ιστορικοί χώροι έχουν γίνει πιο... kid-friendly. 

Το Μουσείο της Ακρόπολης, για παράδειγμα, δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να γνωρίσουν περισσότερα για τα εκθέματά του αλλά και την ιστορία μας μέσα από τα «δανειστικά σακίδια», που περιλαμβάνουν ψηφιακό παιχνίδι, διασκεδαστικές δραστηριότητες και χάρτες – καθόλου άσχημα δηλαδή!

mama365

https://www.youtube.com/watch?v=2cTN8-zMzvs

Το Χαμομηλάκι