Τα άτομα με υπερθυμησία ανακαλούν μνήμες από τότε που ήταν… μερικών μόλις ημερών. Όσοι έχουν το σύνδρομο θυμούνται τα πάντα, κυριολεκτικά, αλλά αυτό δεν είναι κάθε φορά ευχάριστο. Οι εμπειρίες τους δείχνουν ότι επαναλαμβάνονται και τα συναισθήματα των αναμνήσεων, καλά ή άσχημα…
Για τους περισσότερους, οι πρώτες αναμνήσεις χρονολογούνται γύρω στην ηλικία των τεσσάρων ετών. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που μπορούν να ανακαλούν μνήμες μερικών μόλις… ημερών από τη γέννησή τους και μάλιστα με καθηλωτικές λεπτομέρειες.
Πρόκειται για ένα σύνδρομο το οποίο οι επιστήμονες ονομάζουν Ανώτατη Αυτοβιογραφική Μνήμη (Highly Superior Autobiographical Memory – HSAM) ή αλλιώς υπερθυμησία.
Μια τέτοια περίπτωση είναι και η Αυστραλή Ρεμπέκα Σάροκ, από το Μπρισμπέιν.
«Όταν ήμουν περίπου μιας εβδομάδας θυμάμαι να είμαι τυλιγμένη με αυτή τη ροζ κουβερτούλα. Πάντα για κάποιο λόγο ήξερα πότε με κρατούσε η μαμά μου. Ενστικτωδώς το γνώριζα και ήταν η αγαπημένη μου αγκαλιά» είχε παραδεχθεί η 27χρονη σήμερα κοπέλα σε πρόσφατη ραδιοφωνική συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο Radio 4, του BBC.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα άτομα με HSAM μπορούν αστραπιαία και αβίαστα να θυμηθούν τι έκαναν, τι φορούσαν ή πού βρίσκονταν οποιαδήποτε στιγμή της ζωής τους.
Μπορούν ακόμα να θυμηθούν κάποιο γεγονός προσωπικό ή δημόσιο – π.χ. κάποια είδηση που είχε απασχολήσει την κοινή γνώμη – με φωτογραφική ακρίβεια και τρομακτική λεπτομέρεια, σχεδόν σαν να το ξαναζούν.
Η υπερθυμησία ανακαλύφθηκε στις αρχές του 2000 και μέχρι σήμερα μόλις 60 άτομα σε όλο τον κόσμο έχουν επίσημα διαγνωσθεί με το συγκεκριμένο σύνδρομο.
Η χαμογελαστή Ρεμπέκα Σάροκ έχει μάθει πλέον
να διαχειρίζεται την εξωπραγματική της ικανότητα
να ταξιδεύει στον χρόνο και στις αναμνήσεις της
H Ρεμπέκα ουσιαστικά είναι ένας… ταξιδιώτης στον χρόνο, καθώς μπορεί να ανατρέξει σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή της ζωής της και να θυμηθεί τα πάντα γύρω από αυτήν. Μεγαλώνοντας, θεωρούσε ότι η ικανότητά της να ανακαλεί τις αναμνήσεις της με ανατριχιαστική λεπτομέρεια, ήταν απόλυτα φυσιολογική και πίστευε μάλιστα ότι και όλοι οι άλλοι γύρω της μπορούσαν να κάνουν το ίδιο. Μέχρι που μια μέρα οι γονείς της την φώναξαν για να παρακολουθήσουν μαζί μια τηλεοπτική εκπομπή γύρω από άτομα με HSAM.
«Ήταν 23 Ιανουαρίου του 2011. Όταν τα άτομα που φιλοξενούνταν στην εκπομπή θυμούνταν συγκεκριμένα πράγματα, οι δημοσιογράφοι το θεωρούσαν εκπληκτικό. Τότε θυμάμαι ρώτησα τους γονείς μου γιατί κάτι τέτοιο θεωρείται εκπληκτικό; Δεν είναι φυσιολογικό;».
Οι γονείς της τής εξήγησαν ότι αυτό δεν συμβαίνει συχνά και ότι υπήρχε πιθανότητα και η ίδια να είχε το εν λόγω σύνδρομο.
Στη συνέχεια, η οικογένεια ήρθε σε επαφή με τους επιστήμονες που αναφέρονταν στην εκπομπή, οι οποίοι υπέβαλαν στην Ρεμπέκα σε μια σειρά από εξετάσεις. Το 2013, οι ειδικοί αποφάνθηκαν ότι το κορίτσι έχει HSAM.
Στο μυαλό των ατόμων με υπερθυμησία, οι αναμνήσεις παραμένουν πάντα ζωντανές, έτοιμες να ξεδιπλώσουν εικόνες και συναισθήματα του παρελθόντος
Γιατί όμως κάποιοι γεννιούνται με υπερθυμησία;
Η έρευνα γύρω από το σπάνιο σύνδρομο βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς πρόκειται για μια σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη των επιστημόνων και οι άνθρωποι με HSAM είναι πολύ λίγοι. Μελέτες ωστόσο έχουν δείξει ότι το μέγεθος του κροταφικού λοβού – της περιοχής του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη – είναι αρκετά μεγαλύτερο στα άτομα αυτά, από ότι στους… κοινούς θνητούς. Το ίδιο συμβαίνει και με τον κερκοφόρο πυρήνα, ο οποίος συνδέεται με την διαδικασία της μάθησης.
Η καταγραφή των αναμνήσεων με τόσο μεγάλη ακρίβεια και «ζωντάνια» μπορεί για τον επιστημονικό κόσμο να αποτελεί φυσικά συναρπαστικό αντικείμενο μελέτης, όμως για τους ίδιους τους ασθενείς η όλη διαδικασία δεν είναι πάντα ευχάριστη.
Η Ρεμπέκα, για παράδειγμα, περιγράφει τον εγκέφαλό της ως μόνιμα «υπερφορτωμένο», ενώ το γεγονός ότι διαρκώς αναβιώνει καταστάσεις του παρελθόντος της προκαλεί έντονους πονοκεφάλους και αϋπνία. Η ίδια ταλαιπωρείται ακόμα από στρες και κατάθλιψη. Και αυτό γιατί η εκπληκτικά κοφτερή μνήμη της, της δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεται μόνιμα σε μια συναισθηματικά φορτισμένη μηχανή του χρόνου.
«Αν θυμηθώ κάτι που συνέβη όταν ήμουν τριών ετών, η συναισθηματική μου απόκριση στο συγκεκριμένο γεγονός θα είναι αντίστοιχη με εκείνη ενός τρίχρονου παιδιού, παρά το γεγονός ότι είμαι πλέον ενήλικη»
είχε δηλώσει η κοπέλα. Και είναι ακριβώς αυτός ο διχασμός μεταξύ καρδιάς και μυαλού που οδηγεί τους ασθενείς με HSAM σε σύγχυση, εκτοξεύοντας τα επίπεδα του στρες τους στα ύψη.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι αυτοί έχει να κάνει με τις δυσάρεστες αναμνήσεις τους, οι οποίες δεν απαλύνονται ποτέ στη μνήμη τους. Η Ρεμπέκα έχει πλέον μάθει να χρησιμοποιεί τις θετικές αναμνήσεις της για να υπερκαλύπτει τις αρνητικές. «Στην αρχή κάθε μήνα επιλέγω τις καλύτερες αναμνήσεις που είχα συγκεντρώσει για τον ίδιο μήνα κατά τα προηγούμενα χρόνια». Κάτι τέτοιο, κατά τα λεγόμενά της, την βοηθάει να επικεντρώνεται σε θετικές εμπειρίες και να υποβαθμίζει τις λεγόμενες «επεμβατικές αναμνήσεις» οι οποίες την ρίχνουν ψυχολογικά.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα άτομα με υπερθυμησία θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην έρευνα γύρω από τη λειτουργία του εγκεφάλου, προσφέροντας πολύτιμες εξηγήσεις για την αντίληψη του κόσμου από βρέφη και παιδιά μικρής ηλικίας, τα οποία δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσουν σκέψεις, συναισθήματα και πιο περίπλοκες έννοιες.
Κάποιοι ασθενείς ισχυρίζονται ότι μπορούν να ελέγξουν τα όνειρά τους, γεγονός που σημαίνει ότι θα μπορούσαν ενδεχομένως να συμβάλλουν στη μελέτη του ύπνου και της διαδικασίας της δημιουργίας των ονείρων.
Παρά τις δυσκολίες που συνοδεύουν το σύνδρομο του… κολλημένου δίσκου παρόλα αυτά, η Ρεμπέκα επιμένει ότι δεν θα το άλλαζε με τίποτα. «Εξαιτίας της αυτιστικής μου αυτής συμπεριφοράς, δε μου αρέσουν οι αλλαγές. Θέλω να συνεχίσω να σκέφτομαι και να αισθάνομαι με τον ίδιο τρόπο, όμως θα ήθελα να ανακαλύψω τρόπους να το αντιμετωπίζω όλο αυτό. Είμαι αυτή που γνώριζα πάντα και θέλω να παραμείνω έτσι» είχε τονίσει κατά τη συνέντευξή της η νεαρή Αυστραλή.
Το Χαμομηλάκι
