Παρομοίως, συναντάται και μία παθολογική μορφή της οικονομίας χρημάτων η οποία δεν αφορά μόνο τα χρήματα ή τα υλικά αγαθά, αλλά εκφράζει και κάποιες βαθύτερες πτυχές της προσωπικότητας.
«Όσο πιο πολλά δίνεις, τόσο πιο πολύ το απολαμβάνεις. Η τσιγκουνιά «πνίγει» την ευτυχία και η γενναιοδωρία την εντείνει»
Orison S. Marden
Τα χαρακτηριστικά ενός μίζερου ανθρώπου
Οι μίζεροι – ή αλλιώς παθολογικοί οικονόμοι χρημάτων- προσπαθούν να αποφύγουν οποιοδήποτε είδος πληρωμής. Συνήθως, όμως, έχουν ένα σταθερό εισόδημα και μία μόνιμη θέση εργασίας. Εάν κάποιος τους ρωτήσει, θα πουν ότι τα βγάζουν πέρα οικονομικά επειδή αποταμιεύουν χρήματα και δεν ξοδεύουν αλόγιστα.
Είναι αυτοί που φορούν τα ίδια ρούχα για χρόνια, προκειμένου να μη πάρουν καινούργια. Δεν χρησιμοποιούν τηλέφωνο, κλείνουν τα φώτα και αγοράζουν τα φθηνότερα προϊόντα στο σουπερμάρκετ, ακόμα και χαμηλής ποιότητας.
Στην ακραία περίπτωση, καλούν κάποιον για φαγητό μόνο όταν είναι μεγάλη ανάγκη. Εάν πρόκειται να δώσουν ένα δώρο, αγοράσουν το φτηνότερο. Και μερικές φορές το κρατούν για τον εαυτό τους ή το αποθηκεύουν για να το δώσουν αργότερα σε κάποιον άλλον.
Όλη αυτή η συμπεριφορά δεν σημαίνει ότι δεν έχουν χρήματα, ή ότι κάνουν επενδύσεις για το μέλλον. Απλώς αποταμιεύουν χρήματα για αποταμιεύουν. Ή για να έχουν τις «δύσκολες ημέρες» - όπως λένε.
Τσιγκουνιά στα χρήματα, τσιγκουνιά στα συναισθήματα
Το χειρότερο σε έναν άνθρωπο που είναι μίζερος είναι ότι η έκπτωση δεν αφορά μόνο τα χρήματα. Έχει να κάνει και με τα συναισθήματα, τα αισθήματα και την επένδυση ενέργειας στους ανθρώπους γύρω τους.
Αφού δεν αγοράζουν για οικονομικούς λόγους υλικά αγαθά, με τον ίδιο τρόπο δεν είναι καθόλου γενναιόδωροι με τα συναισθήματά τους προς τους άλλους. Ο μίζερος άνθρωπος κρατά τα πάντα για τον εαυτό του και, γι’ αυτό το σκοπό, ζει μέσα στη δική του εσωτερική φυλακή.
Μιζέρια: ως χαρακτηριστικό προσωπικότητας
Είναι πολύ δύσκολο να ζήσεις ή να διατηρήσεις έναν μεγάλο δεσμό με έναν τσιγκούνη. Αυτό συμβαίνει διότι πρέπει να αποταμιεύσουν χρήματα που θα έδιναν στην αγορά εάν επρόκειτο να συμβιώσουν με κάποιον άλλον και γιατί πιστεύουν ότι οι άλλοι μπορεί να τους καλοπιάσουν ή να τους εκμεταλλευτούν.
Πολλές φορές, αυτά τα άτομα επισκέπτονται μόνο μέρη όπου δε χρειάζεται να πληρώσουν. Εάν χρειαστεί, συνήθως κάνουν τα «στραβά μάτια» όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή της πληρωμής. Συχνά, θυμώνουν και κάνουν σκηνές για «φουσκωμένους» λογαριασμούς σε εστιατόρια, μαγαζιά ή και στο νοικοκυριό.
Από τη σκοπιά ενός ψυχαναλυτή
Ο τσιγκούνης άνθρωπος είναι στην πραγματικότητα φοβισμένος και οργανώνει τη ζωή του με την φαντασίωση ότι τα ελέγχει όλα. Η ψυχανάλυση θα έβγαζε πόρισμα ότι το θέμα ενός τέτοιου ατόμου έγκειται στην καθήλωση του στο πρωκτικό στάδιο.
Όταν το παιδί βιώνει μία τραυματική ή υπερβολική φάση συγκράτησης και ελέγχου του εντέρου, συχνά αναπτύσσει μία εμμονή με τη φύλαξη και αποφεύγει τη δοτικότητα. Αυτό μεταφράζεται στην ενήλικη ζωή ως μιζέρια ή τσιγκουνιά. Μίζερο θα λέγαμε κάποιον που, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, εκμεταλλεύεται τη θέση των άλλων για τα δικά του γούστα.
Γι’ αυτό το λόγο δε δίνει τίποτα και οι άλλοι «φορτώνονται» τα δικά του έξοδα, ακόμα και αν έχουν χαμηλότερες οικονομικές απολαβές. Επίσης, ο μίζερος άνθρωπος δε καταλαβαίνει ότι βλάπτει τον εαυτό του με αυτό που κάνει, εφόσον ισοσκελίζει και μεταφράζει τα πάντα με βάση τα χρήματα. Δεν διασκεδάζει, γιατί θεωρεί ότι και η διασκέδαση θα πρέπει να είναι ακριβή για να είναι κατάλληλη. Με λίγα λόγια, είναι ένας φαινομενικά άχαρος άνθρωπος.
Τσιγκουνιά = ένα είδος φυλακής
Ένας τσιγκούνης παγιδεύεται ανάμεσα στους δικούς του φόβους. Είναι κάποιος που βιώνει καταθλιπτικά συμπτώματα και φαντασιώνεται την οικονομική καταστροφή. Συνδέει τα πάντα με τα χρήματα και ρισκάρει χωρίς δισταγμό τις σχέσεις με τους συντρόφους ή τους φίλους του.
Μπορούμε να πούμε ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι τσιγκούνηδες έχουν το ρόλο του «εκμεταλλευτή» στις σχέσεις και γι΄αυτό σχεδόν πάντα καταλήγουν μόνοι τους, με μία περιουσία που έχουν αποταμιεύσει και η οποία τελικά καταλήγει σε χέρια άλλου…
