Ναι, γύρω στα δεύτερα γενέθλια μπορεί και μόνο του!

Μπορεί να μην το περιμένατε, όμως το νήπιο μπορεί να κάνει τα παρακάτω πράγματα μόνο του

Καθώς το παιδί περνά στη νηπιακή ηλικία, η φράση «Μόνος/η μου!» αρχίζει να συναγωνίζεται το «Μαμά!» σε συχνότητα εμφάνισης στο σπίτι σας. 

Κάποιες φορές σας διασκεδάζει, όταν όμως είστε σίγουροι ότι δεν είναι σε θέση να… ανταποκριθεί στις προγραμματικές του δηλώσεις, ενδέχεται να σας εκνευρίζει ή και να σας ανησυχεί. 

Ωστόσο, υπάρχει περίπτωση κάποιες φορές να υποτιμάτε τις δυνατότητές του. 

Δείτε μήπως έχει δίκιο να υποστηρίζει ότι δεν χρειάζεται πια τη βοήθειά σας, αλλά μην επιμείνετε να κάνει κάτι μόνο του όταν επιμένει πως θέλει να το κάνετε εσείς. 

Δεν πρόκειται για μια επιστροφή σε συμπεριφορές μικρότερης ηλικίας, αλλά για την ανάγκη του να αισθανθεί τη φροντίδα σας.

Πράγματα που όντως μπορεί να κάνει ένα νήπιο

Να φάει μόνο του
Από την ηλικία των 18 μηνών, παρά τα αναπόφευκτα ατυχήματα, ήδη μπορεί να τα καταφέρει αρκετά καλά σε αυτό. 

Δώστε του κουτάλια και πιρούνια κατάλληλα για την ηλικία του, ετοιμάστε του πηχτά γεύματα που θα το βοηθήσουν να γεμίσει το κουτάλι του και να μην το αδειάσει στη διαδρομή και αφήστε το να προπονηθεί.

Να ντυθεί
Ένα νήπιο μπορεί να βγάλει τα ρούχα του ήδη από την ηλικία των 13 με 20 μηνών – λογικά, αυτό το έχετε ήδη μάθει με τον δύσκολο τρόπο. Από τα δύο περίπου έτη, όμως, μπορεί να κάνει τις πρώτες του προσπάθειες στο να βάλει κάτι πάνω του, ειδικά αν αυτό είναι φαρδύ και ελαστικό. 

Μέχρι τους 30 μήνες της ζωής του θα αρχίσει να τα πηγαίνει καλύτερα, όμως θα πρέπει να είστε πάντα στο πλάι του για να το βοηθήσετε με οδηγίες, αλλά και έμπρακτα.

Να γεμίσει (και να αδειάσει) ένα ποτήρι
Γύρω στα δεύτερα γενέθλιά τους, τα παιδιά έχουν αρχίσει να δείχνουν ιδιαίτερη αγάπη στα παιχνίδια με το νερό. 

Εκμεταλλευτείτε αυτό το γεγονός δίνοντάς του ένα μεγάλο και μερικά μικρότερα δοχεία και μαθαίνοντάς του πώς να μεταφέρει το περιεχόμενο από το ένα στο άλλο. 

Σύντομα θα μπορεί να βάλει μόνο του γάλα στα δημητριακά του! 

Ως τότε, φροντίστε τα παιχνίδια σας να γίνονται σε εξωτερικό χώρο ή πάνω από τον νεροχύτη. Ένα από τα πράγματα που σίγουρα θα λατρέψει, θα είναι να παρακολουθεί το νερό… να ξεχειλίζει.

Να πλύνει τα δόντια του
Στην ίδια ηλικία, σας έχει παρακολουθήσει ήδη πολλές φορές να πλένετε τα δόντια σας αλλά και να βουρτσίζετε τα δικά του. 

Δώστε του την οδοντόβουρτσα και δείξτε του τι κινήσεις πρέπει να κάνει. 

Μέχρι την ηλικία των 6 ετών, καλό είναι να αναλαμβάνετε εσείς τη διαδικασία μετά από λίγο ή να μοιράσετε τα βουρτσίσματα, δίνοντάς του το πρωινό και κρατώντας την ευθύνη του (σημαντικότερου) βραδινού πλυσίματος.

Να βοηθήσει στις δουλειές του σπιτιού
Εντάξει, δεν πρόκειται να βάλει πλυντήριο, όμως μπορεί να μαζέψει τα παιχνίδια του και να σας βοηθήσει να κάνετε τις κάλτσες του ζευγάρια. 

Ο στόχος δεν είναι να εκτελέσει τέλεια τις αγγαρείες που θα του αναθέσετε, αλλά να τις αντιμετωπίσει ως αυτονόητο – ή ακόμα και διασκεδαστικό – μέρος της καθημερινότητας. 

Για να το βοηθήσετε, δώστε του αναλυτικές οδηγίες για κάθε εργασία ξεχωριστά. Έτσι δεν θα νιώσει ότι πρέπει να κάνει πολλά πράγματα.

Να χτενιστεί
Αν το κεφαλάκι του στολίζουν πλούσια, μακριά μαλλιά, το χτένισμα ενδέχεται να είναι δυσάρεστη εμπειρία για όλους σας – ακόμη περισσότερο αν πρόκειται για μπουκλάκια. 

Βάλτε το να καθίσει μπροστά στον καθρέφτη και δώστε του μία χτένα με αραιά δόντια και στρογγυλεμένες άκρες. 

Μπορείτε να του περιγράψετε τι πρέπει να κάνει ή να του το εξηγείτε ενώ το χτενίζετε εσείς. 

Όταν μάθει να το κάνει μόνο του, εκείνο θα πονάει λιγότερο και εσείς θα γλιτώσετε από άφθονη γκρίνια.

Να πλύνει τα χέρια του
Όσο νωρίτερα του δείξετε πώς να κρατά τα χεράκια του καθαρά, τόσο το καλύτερο. 

Πάρτε ένα υγρό σαπούνι χεριών με κάποιον από τους αγαπημένους του ήρωες, βάλτε το να πατήσει σε ένα σκαμπό και εξηγήστε του βήμα – βήμα τον σωστό τρόπο να ξεφορτωθεί τα μικρόβια. 

Αν προσθέσετε και ένα ευχάριστο τραγουδάκι, θα καταλήξει να ανυπομονεί για αυτή τη διαδικασία!

imommy

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Πώς να στηρίξεις το έφηβο παιδί σου που πενθεί την απώλεια ενός αγαπημένου του προσώπου

Η απώλεια είναι μια διαδικασία που απαιτεί από τον άνθρωπο να στραφεί τόσο προς τα μέσα ώστε να επεξεργαστεί τα συναισθήματα που παράγει, όσο και να στρέψει το βλέμμα του προς τα έξω, ώστε να αναζητήσει το υποστηρικτικό περιβάλλον που θα τον στηρίξει στη διαχείριση αυτή.

Και στην εποχή της Covid-19, η στροφή αυτή προς τα έξω έχει πολλούς περιορισμούς, λόγω των κανόνων ασφαλείας που καλούμαστε να τηρήσουμε για να προστατευτούμε και να προστατεύσουμε τους άλλους. Ειδικά, όταν αναφερόμαστε σε εφήβους που θρηνούν μια απώλεια που σχετίζεται με τη νόσο Covid -19, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που χρειάζεται να λάβουμε υπόψιν μας.

Το πένθος στην εφηβεία

Οι έφηβοι τείνουν στην ηλικία αυτή να αναζητούν τρόπους να ανεξαρτητοποιηθούν, μετακινούν τα σημεία αναφοράς τους και υποστήριξης, από τους γονείς στους φίλους τους και η εμπειρία μιας σημαντικής απώλειας όπως ο θάνατος, μπορεί να τους δημιουργήσει άγχος, ανασφάλεια και πολλά άλλα δύσκολα συναισθήματα.

Παράλληλα θέτει πρακτικά αλλά και υπαρξιακά ερωτήματα τα οποία η απουσία εμπειρίας, δεν τους επιτρέπει να απαντήσουν. Επιπρόσθετα ο κοινωνικός ρατσισμός που επιφέρει η ίδια η νόσος δυσκολεύει την κατάσταση ακόμη περισσότερο.

Ως γενικός κανόνας, το τελετουργικό του αποχαιρετισμού (ταφή, καύση), παραμένει σημαντικό, καθώς φέρνει κοντά τους ανθρώπους που πενθούν. Παράλληλα δίνει τη δυνατότητα στους εφήβους να συναντηθούν, να εκφραστούν συναισθηματικά, να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλο, να έχουν την αίσθηση ότι δεν είναι μόνοι. Η παρουσία των ενηλίκων λειτουργεί ως σημείο αναφοράς, καθώς παρατηρώντας τους, αντιγράφουν ή απορρίπτουν τρόπους που διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους.

Η πανδημία έχει αλλάξει τον τρόπο πένθους

Ωστόσο στον καιρό της πανδημίας, η δυνατότητα αυτή δεν διέπεται από τους ίδιους κανόνες λόγω των περιοριστικών μέτρων, με αποτέλεσμα η φυσική αλληλεπίδραση αλλά και η κοντινή στήριξη να απουσιάζουν. Έτσι οι έφηβοι, για τους οποίους η σύνδεση και το μοίρασμα είναι σημαντικά, επιλέγουν κυρίως τα social media και το διαδίκτυο για να «συναντηθούν» με τους φίλους τους και να μοιραστούν τις ανησυχίες και τα ερωτήματα τους.

Ο θάνατος είναι ένα συγκλονιστικό γεγονός και, για τον έφηβο που μέχρι τη στιγμή εκείνη, είναι το πιο πιθανό ότι δεν υπήρχε στον ορίζοντα του, τρομακτικός. Ο θάνατος που έρχεται ως αποτέλεσμα της νόσου Covid – 19 συνδέεται όμως και με κάποιες επιπρόσθετες προκλήσεις που είναι σημαντικό να τις αναγνωρίσουμε. Μια από τις μεγαλύτερες είναι ότι ο θάνατος είναι πλέον ένα γεγονός το οποίο δεν έρχεται μόνο σε ανθρώπους ηλικιωμένους ή ανθρώπους που νοσούν από μια καταληκτική ασθένεια.

Μπορεί να συμβεί ακόμα και σε συνομήλικους ή γονείς που δεν είναι ηλικιωμένοι

Πλέον ο ιός προσβάλλει και υγιείς ανθρώπους, δεν κάνει ηλικιακές διακρίσεις και η πίστη ότι προσβάλλονται μόνο οι ηλικιωμένοι ή/και όσοι έχουν υποκείμενα νοσήματα είναι πλέον ξεπερασμένη.

Πολλοί άνθρωποι συνοδεύουν άμεσα την είδηση ενός θανάτου από Covid-19 με το ερώτημα: «έπασχε και από κάτι άλλο;» Το ερώτημα αυτό έχει δύο στόχους. Ο πρώτος είναι η προσπάθεια αυτού που ρωτά να ανακουφίσει το προσωπικό του άγχος. Η σκέψη είναι «αν είχε και άλλα προβλήματα υγείας αυτός που πέθανε, εγώ μπορώ να φροντίσω την υγεία μου και να μην πεθάνω». Ο δεύτερος λόγος είναι η μετάθεση της ευθύνης για το θάνατο «δεν έφταιγε η νόσος αλλά ο άνθρωπος που δε φρόντιζε την υγεία του».

Η διαχείριση της θλίψης και του πένθους

Μια τέτοια αντιμετώπιση καλεί τον έφηβο να διαχειριστεί, πέρα από τη θλίψη του , τα συναισθήματα της ντροπής και της ενοχής (ντρέπομαι να πω ότι πέθανε ο πατέρας μου από covid-19, γιατί με τον τρόπο αυτό είναι σαν να παραδέχομαι ότι δεν φρόντιζε τον εαυτό του) ή (αφού πολλοί λένε ότι η covid-19 δεν υπάρχει, τότε θα με κοροϊδεύουν αν πω τι πιστεύω). Οι πεποιθήσεις αυτές μετατρέπουν το πένθος από θάνατο εξαιτίας της covid-19 σε πένθος ταμπού ή απαγορευμένο πένθος.

Μια ακόμη σημαντική πρόκληση αποτελεί η στάση που οι ίδιοι οι έφηβοι επιλέγουν να κρατήσουν απέναντι στους φίλους τους.  Καθώς αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στη ζωή τους και η αποδοχή τους είναι καθοριστική, παρατηρούν το πως οι φίλοι στέκονται απέναντι στη νόσο. Ταυτίζονται χωρίς απαραίτητα να συμφωνούν καθώς η ανάγκη να ανήκουν σε μια ομάδα είναι πιο δυνατή.

Άλλοτε παρατηρούμε τους εφήβους να θέτουν σε κίνδυνο τον εαυτό τους με επικίνδυνες συμπεριφορές όπως μη χρήση μάσκας ή μη τήρηση των κανόνων υγιεινής. Επιπρόσθετα, πηγή άγχους και εκνευρισμού αποτελούν για τους εφήβους οι διαφορετικές απόψεις που μπορεί να υπάρχουν μέσα στην ίδια την οικογένεια του για το θέμα. Συγκρούσεις και δημιουργίες «παρατάξεων» κάτω από την ίδια στέγη, αλλά και απόρριψη του εφήβου και των απόψεων του, συμβαίνουν συχνά και φτάνουν μέχρι τα γραφεία των ειδικών για την επίλυση τους.

Η προσωπικότητα του, το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνει παίζουν σημαντικό ρόλο στην έκφραση του κυκεώνα των συναισθημάτων που παράγει ο θάνατος από την νόσο αυτή.

Ο έφηβος χρειάζεται στήριξη, αφού εξ ορισμού η ίδια η εφηβεία είναι μια κατάσταση η οποία συνεπάγεται απώλειες και αλλαγές

Η Ψημενάτου (2018) αναφέρει «Ένα άλλο πρόβλημα σε αυτή την ηλικία είναι η πίεση που μπορεί να δέχεται ο έφηβος/η από την ομάδα των συνομηλίκων του που, άθελά της, απαιτεί από αυτόν να διατηρεί το «προσωπείο του σκληρού/ης». Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι σε αυτή την ηλικιακή ομάδα έχουμε συχνότερα απόπειρες αυτοκτονίας, αυξημένη χρήση αλκοόλ ή και ναρκωτικών ουσιών, ως αποτέλεσμα της συσσωρευμένης πίεσης. Η φροντίδα που μπορούμε να παρέχουμε στους εφήβους περιλαμβάνει τη διατήρηση της καθημερινής τους ρουτίνας, σωματική επαφή και αγκαλιές (εφόσον το επιθυμούν), περιβάλλον ανοικτό στον διάλογο χωρίς κριτική, ενθάρρυνση ώστε να εκφράσουν το πένθος τους με τον δικό τους τρόπο (ζωγραφική, μουσική, κολλάζ κλπ.)»

Το πένθος είναι μια διαδικασία που δεν πρέπει να λαμβάνει χώρα πίσω από κλειστές πόρτες

Μιλώντας για το θάνατο, τα συναισθήματα μας, τον άνθρωπο που πέθανε, βοηθούμε την έκφραση των συναισθημάτων του εφήβου που, ακόμα και αν δεν συμμετέχει μιλώντας, ακούει. Με τον τρόπο αυτό, ενσωματώνει τις πληροφορίες που δίνουμε εκείνη τη στιγμή και τις επεξεργάζεται αργότερα μόνος του. Για να μπορούμε να σταθούμε δίπλα στα παιδιά μας ειδικά αυτή την περίοδο θα πρέπει να έχουμε ήδη δημιουργήσει το περιβάλλον και τις κατάλληλες συνθήκες από πριν.

Αποδοχή, υποστήριξη, αγάπη, περιέργεια, νοιάξιμο

Με αυτόν τον τρόπο κρατάμε τον δίαυλο της επικοινωνίας ανοιχτό ώστε να προσεγγίσουμε τον έφηβο στις δύσκολες και συνάμα προκλητικές ώρες που θα βιώσει μέσα από το θάνατος ενός αγαπημένου από την νόσο Covid – 19. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να ενθαρρύνουμε τους φίλους των παιδιών μας να συμμετέχουν και αυτοί ενεργά και να στηρίξουν ο ένας τον άλλον στη διαδικασία.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Ψημενάτου, Ν. (2018). Πένθος, το Ταξίδι στη Χώρα του Παράδοξου. Εκδόσεις Φίλντισι, Αθήνα

Δημήτρης Κουτζαμάνης
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Συντονιστής ομάδας γονέων ΑΜΚΕ ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ
Μαθήματα Ζωής

infokids.gr

Τι δείχνει για το παιδί η δημιουργία φανταστικού φίλου;

Τι προσφέρει στο παιδί ο φανταστικός φίλος;

Είτε το παιδί μας επιμένει ότι ο φίλος του χρειάζεται τη δική του καρέκλα στο τραπέζι είτε το ακούμε να μιλάει με έναν αόρατο φίλο όποτε βρίσκεται στο δωμάτιο μόνο του, δεν πρέπει να βιαστούμε να ανησυχήσουμε. Η επινόηση φανταστικών φίλων είναι αρκετά συνηθισμένη κατά την παιδική ηλικία. Συγκεκριμένα, μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Ορεγκον διαπίστωσε ότι μέχρι την ηλικία των 7, τουλάχιστον το 37% των παιδιών είχε έναν φανταστικό φίλο.

Γνωρίζοντας τον φανταστικό φίλο του παιδιού…

Οι φανταστικοί φίλοι έρχονται σε πολλές διαφορετικές μορφές. Μπορεί να βασίζονται σε κάποιον που ήδη γνωρίζει το παιδί, σε έναν χαρακτήρα παραμυθιού ή ακόμα και σε ένα παιχνίδι. Μερικές φορές προέρχονται αποκλειστικά από τη φαντασία του παιδιού. Είναι ως επί το πλείστον ανθρώπινοι, αλλά μπορούν επίσης να είναι ζώα. Αυτοί οι φίλοι μπορεί να είναι πάντα εκεί ή μπορεί να έρθουν και να φύγουν. Ενδέχεται να υπάρχουν μόνο σε ορισμένα σημεία όπως το σπίτι ή την κουζίνα και μπορεί να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται χωρίς προφανή λόγο.

Ο φανταστικός φίλος του παιδιού μπορεί να είναι κάποιος που:

• ακούει και υποστηρίζει το παιδί
• παίζει με το παιδί
• μπορεί να κάνει πράγματα που δεν μπορεί να κάνει το παιδί
• είναι ξεχωριστός και ανήκει μόνο στο παιδί
• δεν κρίνει και δεν βλάπτει το παιδί
• επιτρέπει στο παιδί να εξερευνήσει έναν κόσμο που δημιουργεί το ίδιο

Τι δείχνει για το παιδί η δημιουργία φανταστικού φίλου;

Ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά παίζουν ή μιλούν για τους φίλους τους μπορούν να μας πουν πολλά για το πώς αισθάνονται. Ετσι, οι φανταστικοί φίλοι μάς δίνουν μια εικόνα για τον εσωτερικό κόσμο των παιδιών μας, καθώς και για τις προτιμήσεις και τις αντιπάθειές τους.

Μερικές έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά με φανταστικούς φίλους είναι πιο πιθανό να είναι πρωτότοκα ή μοναχοπαίδια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι φανταστικοί φίλοι είναι μόνο για τα παιδιά που νιώθουν μοναχικά. Ενώ ορισμένοι γονείς ανησυχούν ότι η εφεύρεση ενός φανταστικού φίλου σημαίνει ότι ένα παιδί δεν έχει πραγματικούς φίλους, οι φανταστικοί φίλοι δεν δείχνουν κοινωνικά προβλήματα ή έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων. Στην πραγματικότητα, οι μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά που έχουν φανταστικούς φίλους είναι αρκετά κοινωνικά και δημιουργικά.

Οι φανταστικοί φίλοι δεν αποτελούν ένδειξη ότι ένα παιδί είναι προβληματικό. Ομως, οι φανταστικοί φίλοι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιούν τα παιδιά για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους. Για παράδειγμα, τα παιδιά που έχουν βιώσει κάποια τραυματική εμπειρία, μπορεί να βασίζονται σε φανταστικούς φίλους για να τους βοηθήσουν.

Τι προσφέρει στο παιδί ο φανταστικός φίλος;

Πέρα από μια διασκεδαστική συντροφιά, οι φανταστικοί φίλοι μπορούν να χρησιμεύσουν και ως ένας καλός τρόπος εξάσκησης κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως η επίλυση συγκρούσεων. Ετσι, η συζήτηση με έναν φανταστικό φίλο μπορεί ακόμη και να βελτιώσει τις δεξιότητες επικοινωνίας του παιδιού. Η συμμετοχή σε διάλογο με έναν φανταστικό φίλο απαιτεί από το παιδί να λάβει υπόψη του τη θέση του φανταστικού φίλου. Κατά συνέπεια, τα παιδιά με φανταστικούς φίλους μπορεί να είναι καλύτερα στην κατανόηση της θέσης ενός άλλου ανθρώπου και να έχουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση.

Πώς να αλληλεπιδράσουμε με τον φανταστικό φίλο του παιδιού

*Δεν πρέπει να αμφισβητούμε την ύπαρξη του φανταστικού φίλου του παιδιού μας. Αντ’ αυτού, είναι εντάξει να παίζουμε μαζί του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να του σερβίρουμε φαγητό. Μπορούμε να ορίσουμε ορισμένα όρια σε αυτά που είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε.

*Είναι σημαντικό να μην αφήνουμε τον φανταστικό φίλο να επωμίζεται τις συνέπειες για την κακή συμπεριφορά του παιδιού μας. Αν το παιδί προσπαθεί να πετύχει κάτι τέτοιο, μπορούμε να απαντήσουμε κάτι όπως: «Δεν με νοιάζει ποιος από εσάς δημιούργησε αυτό το χάος στην κουζίνα, αλλά περιμένω να το τακτοποιήσετε».

*Μπορούμε να κάνουμε ερωτήσεις σχετικά με τον φανταστικό φίλο, όπως «Τι είδους πράγματα θέλει να κάνει ο φίλος σου για διασκέδαση;». Το παιδί πιθανότατα θα χαίρεται να μας λέει τα πάντα για τον φίλο του, αποκαλύπτοντας έτσι πτυχές της δικής του προσωπικότητας.

Πότε το παιδί θα ξεπεράσει τον φανταστικό φίλο του

Τα περισσότερα παιδιά ξεπερνούν τους φανταστικούς φίλους τους όταν ξεκινούν το δημοτικό, αλλά δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία κατά την οποία πρέπει να επιμείνουμε ώστε το παιδί να σταματήσει να ασχολείται με τον φανταστικό του φίλο. Αλλωστε, καταλαβαίνουν ότι ο φανταστικός τους φίλος δεν είναι πραγματικά εκεί – ακόμη και όταν επιμένουν ότι ο φίλος τους χρειάζεται το δικό του… παγωτό. Αφήνουμε λοιπόν το παιδί να αποφασίσει πότε θα σταματήσει να αλληλεπιδρά με τον φανταστικό του φίλο. Μέχρι τότε, απολαμβάνουμε την… επιπλέον παρέα στο σπίτι μας.

Πότε πρέπει να απευθυνθούμε σε ειδικό

Στη σπάνια περίπτωση που το παιδί δυσκολεύεται να διαχωρίσει την πραγματικότητα από τη φαντασία, είναι σημαντικό να απευθυνθούμε σε παιδοψυχολόγο, χωρίς αυτό ωστόσο να σημαίνει ότι υπάρχει απαραίτητα κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας.

vita.gr