Η μάθηση είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που έχει μελετηθεί από διάφορους κλάδους της επιστήμης, όπως η ψυχολογία, η παιδαγωγική, η βιολογία κλπ. Έρευνες έχουν δείξει ότι όλοι οι άνθρωποι μαθαίνουν με διαφορετικό τρόπο, εστιάζουν σε διαφορετικού τύπου πληροφορίες και εμφανίζουν την τάση να αντιδρούν με διαφορετικούς τρόπους σε ερεθίσματα που δέχονται από τις πληροφορίες αυτές. Τα είδη των μαθησιακών στυλ έχουν αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας, αφού η κατανόηση των διαφορετικών στυλ που εφαρμόζουν οι άνθρωποι όταν μαθαίνουν μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Υπάρχουν δε περισσότερα από 80 ερωτηματολόγια, τα οποία σχετίζονται με πληθώρα διαφορετικών θεωριών και μοντέλων αναφορικά με τα μαθησιακά στυλ.Εσύ πώς μαθαίνεις; Μερικοί µαθητές αισθάνονται πιο άνετα με την προσέγγιση της μάθησης μέσα από θεωρίες και αφηρηµένες έννοιες, κάποιοι προτιμούν πρακτικές δραστηριότητες και την παρατήρηση φαινοµένων, ενώ άλλοι κλίνουν προς την ενδοσκόπηση. Ένα στυλ µάθησης δεν είναι καλύτερο ή ανώτερο από ένα άλλο, είναι απλά διαφορετικό. Το μοντέλο του Fleming (1987) προτείνει τέσσερις μαθησιακούς τύπους.
Βασικοί τρόποι μάθησης: Κάθε τύπος μας δίνει πληροφορίες για το πώς ένας άνθρωπος προτιμά να μαθαίνει:
‣Ο οπτικός (visual) μαθησιακός τύπος
Μαθαίνει πιο αποτελεσματικά μέσα από χάρτες, διαγράµµατα, ταµπέλες καθώς και βέλη, κύκλους, ιεραρχίες και άλλες διατάξεις που χρησιµοποιούν οι άνθρωποι για να παρουσιαστεί ό,τι θα µπορούσε να είχε παρουσιαστεί µε λέξεις. Για τον οπτικό τύπο είναι χρήσιµο ένα οργανόγραµµα µε σύµβολα, που να παρουσιάζει με οπτικό τρόπο τη σχέση µεταξύ των εννοιών. Απολαμβάνει, επίσης, τη ζωγραφική και το σχέδιο, δείχνει ενδιαφέρον για μηχανές και εφευρέσεις, μοντελισμό και προτιμά παιχνίδια κατασκευών.
‣ Ο αναγνωστικός/λεκτικός (reading/ write) μαθησιακός τύπος:
Μαθαίνει πιο αποτελεσματικά μέσα από λεκτικές πληροφορίες, ανάγνωση και συγγραφή πληροφοριών. Προτιµά τη διδασκαλία µε εποπτικά μέσα, π.χ. power point, αναζητά πληροφορίες από τα λεξικά, τις εγκυκλοπαίδειες, το Διαδίκτυο και αξιοποιεί γραπτές πηγές πληροφόρησης.
‣ Ο ακουστικός (auditory) μαθησιακός τύπος:
Μαθαίνει πιο αποτελεσματικά μέσα από πληροφορίες που «ακούγονται ή οµιλούνται», όπως οµαδικές συζητήσεις, εισηγήσεις, ακούγοντας ραδιόφωνο, ενημερωτικές οµιλίες, διαβάζοντας διαδικτυακές συνοµιλίες κ.λπ. Ο τύπος αυτός είναι συνήθως καλός αναγνώστης και στα παιχνίδια λέξεων, ενώ θυμάται εύκολα ημερομηνίες και ονόματα.
‣ Ο κιναισθητικός (kinesthetic) μαθησιακός τύπος:
Μαθαίνει πιο αποτελεσματικά µέσω της εµπειρίας και της πρακτικής άσκησης. Χρησιµοποιεί όλες τις αισθήσεις του (όραση, αφή, γεύση, όσφρηση και ακοή) για να έχει πολυαισθητηριακές εµπειρίες και δίνει έµφαση στην πραγματική διάσταση των πληροφοριών. Αξιοποιεί πολλά παραδείγµατα, προσοµοιώσεις και πρακτική εξάσκηση. Ο τύπος αυτός απολαμβάνει τα αθλήματα ή άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με κίνηση και η πρακτική εμπειρία τού επιτρέπει να συμμετέχει ενεργά στην ανακάλυψη του κόσμου και έτσι μαθαίνει καλύτερα.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ένας άνθρωπος δεν είναι απαραίτητο να έχει ένα μόνο μαθησιακό στυλ, αλλά μπορεί να έχει στοιχεία από όλα, που συνθέτουν ουσιαστικά και τη μοναδική προσωπικότητά του.
Aπό τη Βάνα Ρόζου, υποψήφια διδάκτορα ΕΚΠΑ, διδάσκουσα Σχολής Εκπαίδευσης Mediterranean College.
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι