Από τη στιγμή που αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την εικόνα τους και να τη συγκρίνουν με αυτές που βλέπουν στα social media, αρχίζουν να αναρωτιούνται για την εμφάνισή τους και παρουσιάζουν μικρά ή μεγαλύτερα κόμπλεξ: “έχω μεγάλη μύτη”,
“τα αυτιά μου πετάνε”,
“έχω μικρό στήθος”,
“είμαι άσχημη”,
“είμαι χοντρή”…
Σε ποια ηλικία εμφανίζονται τα κόμπλεξ εμφάνισης;
Τα κόμπλεξ δεν εμφανίζονται στα πολύ μικρά παιδιά καθώς ακόμα δεν έχουν αίσθηση της εμφάνισής τους, δεν έχουν ορίσει ακόμα το τι είναι “ομορφιά”. Ένα τετράχρονο για παράδειγμα μπορεί να βλέπει κούκλα την κυρία που το προσέχει κι ας είναι 50 χρόνων! Όταν όμως αρχίζουν να μεγαλώνουν και να κοιτάνε τον εαυτό τους στον καθρέφτη, να τον συγκρίνουν με τις εικόνες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, τότε βλέπουν ψεγάδια… Αυτό ξεκινάει μετά τα 8 και αρχίζει να εντείνεται στην προεφηβεία (10-11 ετών) και να κορυφώνεται στην εφηβεία!
Γιατί όλο αυτό αφορά κυρίως τα παιδιά σε εφηβεία και προεφηβεία;
Τα παιδιά αρχίζουν να έχουν συνείδηση του εαυτού τους και της ταυτότητάς τους γύρω στα 11, όταν δηλαδή ξεκινά η προεφηβεία. Τότε θέλουν με κάποιο τρόπο να βρουν το δικό τους στιλ και να ξεφύγουν από τις νόρμες που τους έχουν επιβάλει οι γονείς τους. Πού βρίσκουν τα νέα τους πρότυπα;
Στα social media! Όπου οι εικόνες είναι συνήθως τέλειες γιατί έχουν περάσει από… φίλτρα!
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα φύλα;
Στην περίοδο της προεφηβείας ή νωρίτερα τα πράγματα είναι ίδια για τα δυο φύλα. Δεν συμβαίνει το ίδιο και στην εφηβεία. Τα νεαρά κορίτσια έχουν να… αντιμετωπίσουν πολύ μεγαλύτερες και… τρομακτικότερες αλλαγές στο σώμα τους και αυτό είναι αρκετά δύσκολο να το διαχειριστούν ενίοτε σε σχέση με τα συνομήλικα αγόρια που δεν βλέπουν τόσο δραματικές αλλαγές!
Πώς γεννιέται ένα κόμπλεξ σε ένα παιδί;
Το κόμπλεξ ξεκινά εσωτερικά και στη συνέχεια διοχετεύεται στο εξωτερικό. Δηλαδή έχει ένα πρότυπο, που το βλέπει τέλειο στα μάτια του και στη συνέχεια αρχίζει να κάνει συγκρίσεις με τα δικά του χαρακτηριστικά: μαλλιά, μάτια, μύτη, σώμα. Αρχίζει να βλέπει διαφορές και -κατά τη γνώμη του- ατέλειες…
Στη συνέχεια, οι σκέψεις του επιβεβαιώνονται από το περιβάλλον του, όχι πάντα κακοπροαίρετα. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί πιστεύει ότι έχει πεταχτά αυτιά και οι φίλοι του για να τον πειράξουν του έχουν κολλήσει το παρατσούκλι “dumbo” (από το Ελεφαντάκι), τότε εύκολα γεννιέται ένα κόμπλεξ!…
Μπορεί το κόμπλεξ να κρύβει βαθύτερα θέματα;
Αν το παιδί διαμαρτύρεται συνεχώς για ένα στοιχείο της εμφάνισής του, τότε πρέπει ενδεχομένως να ψάξετε βαθύτερες αιτίες που συμβαίνει αυτό. Έχει να κάνει με τη γενικότερη αυτοεκτίμηση και αυτοεικόνα του. Αν το πρόβλημα είναι βαθύ, μπορεί να χρειαστεί και επέμβαση ενός ειδικού.
Πώς θα αλλάξετε την εικόνα που έχει για τον εαυτό του;
Όταν ανακαλύψετε την… πηγή του προβλήματος, πρέπει να προσπαθήσετε να του τονώσετε την αυτοεκτίμηση. Πώς; Να τονίσετε τα θετικά του σημεία και να του εξηγήσετε ότι κάποιος μπορεί να είναι όμορφος ανεξαρτήτως των προτύπων της κοινωνίας. Παράλληλα, εξετάστε λίγο τα… είδωλά του και προσπαθήστε να καταλάβετε τι του αρέσει σε αυτά. Στη συνέχεια, προτείνετέ του εναλλακτικά μοντέλα και πρότυπα που δεν είναι τέλεια αλλά είναι ωστόσο αγαπητά!
Προσοχή στα υπερβολικά κοπλιμέντα!
Προσοχή όμως! Όταν προσπαθείτε να του ανεβάσετε την αυτοπεποίθηση, μην καταφύγετε σε υπερβολές του τύπου “είσαι η πιο όμορφη” κλπ. Γιατί μπορεί να έχετε το αντίθετο αποτέλεσμα: να δημιουργήσετε ένα… ψώνιο! Εξηγείστε του ότι η ομορφιά είναι κάτι το υποκειμενικό και ότι πρέπει να αγαπάμε τον εαυτό μας με τα προτερήματα αλλά και τις ατέλειές του!
Νίκη Κοσκινά
