«Η επιστήμη πρέπει να διδάσκεται από το Νηπιαγωγείο»

«Η επιστήμη πρέπει να διδάσκεται από το Νηπιαγωγείο»

Giorgio Parisi Νόμπελ Φυσικής 2021

Στα παιδιά αρέσουν τα παραμύθια. Η ποίησή τους και η φαντασία που εκφράζει τα γοητεύουν. Τα βοηθάει να αναπτύξουν και τη δική τους φαντασία. Αναπτύσσονται όμως και μεγαλώνουν «προικισμένα» εν δυνάμει και με τη συσσωρευμένη πείρα εκατοντάδων χιλιάδων χρόνων. Ο τρόπος που προσλαμβάνουν τη γνώση ακολουθεί κατ’ αναλογία τα διαχρονικά βήματα του ανθρώπου, στην προσπάθεια του να κατανοήσει τον κόσμο που τον περιβάλει και να τον προσαρμόσει στις ανάγκες του.

Γοητευτικά τα παραμύθια! Μπορούν να παρουσιάσουν τα πιο σοβαρά θέματα με τον πιο ανάλαφρο τρόπο, πρέπει πάντοτε όμως να γίνεται η διάκριση ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα.

Για την ανάπτυξη και την εξέλιξη των παιδιών καθοριστικός είναι ο ρόλος της οργανωμένης γνώσης, της επιστήμης.

Ο πολιτισμός, όπως τον ξέρουμε σήμερα θα ήταν ανέφικτος από υλική άποψη, χωρίς την επιστήμη, γράφει ο φυσικός και ερευνητής John D. Bernal.

O Giorgio Parisi, Νόμπελ Φυσικής του 2021, μας προτρέπει: 

«Η επιστήμη πρέπει να διδάσκεται από το Νηπιαγωγείο».

Το 1676 ο Ισαάκ Νεύτων γράφει στο φίλο του Ρόμπερτ Χουκ, 

«Αν είδα μακρύτερα είναι επειδή στάθηκα στους ώμους γιγάντων».

Ναι, η επιστήμη έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτισμική εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Ναι, τα παιδιά πρέπει να μυηθούν στην κορυφαία κατάκτηση του ανθρώπου, από την τρυφερή ακόμη ηλικία τους.
Ναι, τα παιδιά μπορούν σήμερα και πρέπει να έχουν την ευκαιρία «να πατήσουν στους ώμους γιγάντων, για να δουν μακρύτερα…».

Η εξέλιξη των επιστημών και της τεχνολογίας και η διάδοση της πληροφορίας με την ταχύτητα του φωτός ανοίγουν διάπλατα στα νεαρά μέλη της κοινωνίας παράθυρα για να κατακτήσουν τη γνώση. Τα παιδιά μπορούν σήμερα με σχετική ευκολία να γνωρίσουν ολόπλευρα τον κόσμο που τους περιβάλλει. Από τους ωκεανούς, από όπου σύμφωνα με τις ενδείξεις ξεπήδησε η ζωή, έως τα αχανή μεσοαστρικά διαστήματα. 

Από τον μικρόκοσμο έως την απεραντοσύνη του Σύμπαντος.

Τα σύγχρονα παιδιά μαθαίνουν να χειρίζονται με απίστευτη ευκολία ηλεκτρονικά παιχνίδια, υπολογιστές και ηλεκτρονικές συσκευές, διατρέχουν όμως τον κίνδυνο να αγνοήσουν τις ρίζες τους, να περιοριστούν σε πολύ λίγες γνώσεις για τον πραγματικό κόσμο που τα περιβάλλει, για την ιστορική διαδρομή του ανθρώπου.

Από μικρή ηλικία βομβαρδίζονται από τα σκουπίδια των reality της τηλεόρασης και τη βιαιότητα των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και δελεάζονται από το απατηλά αστραφτερό όνειρο της εύκολης επιτυχίας, της επιχειρηματικότητας.

Πιστεύουν με ευκολία αυτά που λένε οι αστρολόγοι στις πρωινές τηλεοπτικές εκπομπές, για τη μυστικιστική επίδραση των ζωδίων στη ζωή μας. Με κάτι τέτοια καλόπιαναν οι παρατηρητές αστρονόμοι τους βασιλιάδες, χιλιάδες χρόνια πριν, για να εξασφαλίσουν τον επιούσιο και οικονομική στήριξη για τις έρευνές τους.
   Το «κάρμα», η «θετική ενέργεια», η «καλή αύρα» που τους σερβίρουν οι κάθε λογής «ξεματιάστρες» δίνουν στρεβλές και παραπλανητικές απαντήσεις στα επίμονα ερωτηματικά των παιδιών και των νέων ανθρώπων, γυρίζοντας τους πολιτισμικά στο Μεσαίωνα.

     Η Πολιτεία έως τώρα δεν έχει αφουγκραστεί τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών. Δεν έχει προστατέψει ανήλικους και ενήλικες από την αγοραία αγυρτεία των λογής-λογής συμφερόντων, ιδεοληψιών, προλήψεων, προκαταλήψεων, σκοταδισμού. 

Δε διαφωτίζει. Με την «ατολμία» της να διορθώσει «τα κακώς κείμενα», συσκοτίζει. Άλλες είναι οι έγνοιες της και είναι άσχετες με τα παιδιά και την παρεχόμενη Παιδεία.

     Εδώ έρχονται οι εκπαιδευτικοί να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη μόρφωση των παιδιών. Με την προσωπική τους κατάθεση ψυχής και διεκδικώντας τη ριζική αλλαγή στο περιεχόμενο και την ποιότητα των σπουδών του δημόσιου δωρεάν σχολείου, μπορούν να ξυπνήσουν το ενδιαφέρον των παιδιών, να τους δώσουν κίνητρα για την κατάκτηση της γνώσης κι αντί για τη μισή αλήθεια, που ισοδυναμεί με ψέμα, να τα οδηγήσουν στην αλήθεια ολόκληρη.
     Ο Δάσκαλος μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να βρουν το δρόμο τους, να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, παρακολουθώντας την μακρόχρονη εξελικτική πορεία του ανθρώπου. 

Με την προσωπική τους μελέτη, με την έρευνά τους, να «ανακαλύψουν» ξανά στην πράξη τις επιστήμες, τους νόμους της Φυσικής, της Χημείας της Βιολογίας… Να εφεύρουν ξανά βήμα-βήμα τα Μαθηματικά, πολύτιμο εργαλείο που ανοίγει όλες τις πόρτες της σύγχρονης επιστήμης. Να γνωρίσουν τη Φύση και τα πλάσματά της και να τους αποδώσουν την αξία τους. Μέσα από τη γνώση της ιστορικής διαδρομής της ανθρωπότητας να δώσουν στον άνθρωπο τη θέση ακριβώς που του αναλογεί και του αξίζει, χωρίς το κυνήγι των ξέφρενων ανταγωνισμών και των βίαιων αντιπαραθέσεων.
     Η Αστρονομία Για Παιδιά είναι ένα μικρό δείγμα μιας τέτοιας προσπάθειας. Είναι εναλλακτικά μαθήματα για τους μαθητές του Δημοτικού και επιδιώκουν να δώσουν μια άλλη διάσταση στη μαθησιακή διαδικασία μέσα στην τάξη. Είναι προϊόν δίχρονης προσπάθειας εν μέσω πανδημίας.

Τρεις μικροί μαθητές έχουν απορίες, ερωτηματικά, περιέργεια να γνωρίσουν τη Χώρα με τους Χιλιάδες Ήλιους. Συζητούν και κάνουν μια μαγευτική περιήγηση στον έναστρο ουρανό, κι ένα φανταστικό ταξίδι στο Ηλιακό Σύστημα.

Τέσσερις θεματικές Ενότητες-Κεφάλαια, –Ο Ήλιος, Τα Άστρα, Το Ηλιακό Σύστημα, Οι Πλανήτες- φιλοδοξούν με τη βοήθεια του Power Point να δώσουν στους μικρούς μαθητές προσιτές γνώσεις αστρονομίας που και οι ενήλικες θα έπρεπε να γνωρίζουν.

Διάλογοι, υπό μορφή ερωτήσεων, απλά πειράματα, διαθεματική και διαδραστική προσέγγιση, εικόνες και μουσική διανθίζουν τα επιστημονικά θέματα, κάνοντάς τα ανάλαφρα, χωρίς έκπτωση στην επιστημονικής τους εγκυρότητα.

Ιδιαίτερη φροντίδα καταβλήθηκε για να έχουν οι διαφάνειες, όσο είναι δυνατόν εκτός Πλανηταρίου, μια καλή προσέγγιση των εικόνων του ουρανού που θα μπορούσαν να έχουν τα παιδιά, με την προσωπική τους παρατήρηση δια ζώσης.

Το πρόγραμμα συνοδεύεται από πλήρεις οδηγίες. Έχει ευελιξία που διευκολύνει τον εκπαιδευτικό να προσαρμόσει την προβολή στο μάθημά του και χρονικά και ηλικιακά. Εμπεριέχει εν δυνάμει και τη δυνατότητα να πάει ο εκπαιδευτικός και ένα βήμα παραπέρα, ανάλογα με τη δημιουργική του φαντασία και την ανταπόκριση των μαθητών. Απευθύνεται σε όλη τη γκάμα των ηλικιών από το Νηπιαγωγείο έως και την Στ΄ Δημοτικού, σύμφωνα με την κρίση του εκπαιδευτικού και ανάλογα με την ωριμότητα του ακροατηρίου στο οποίο απευθύνεται.

Η Αστρονομία για Παιδιά διατίθεται δωρεάν για τα δημόσια σχολεία, με την προσδοκία να φανεί χρήσιμη σε μαθητές και εκπαιδευτικούς.

Η χρήση του προγράμματος είναι ελεύθερη γενικά για μη εμπορικούς σκοπούς, αρκεί να αναφέρονται οι πηγές.
Νοέμβριος 2021

ΤΟΥΛΑ ΠΑΝΤΟΥ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΝΤΟΣ, Μαθηματικοί 

selidodeiktis

 Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Πρέπει από το Νηπιαγωγείο το παιδί να γράφει και να διαβάζει;

Οι περισσότεροι γονείς, ξεκινώντας το παιδί τους το Νηπιαγωγείο, επιθυμούν να του προσφέρουν τα καλύτερα, ενώ έχουν αγωνία για το αν το παιδί τους θα καταφέρει να ανταποκριθεί σε όλα όσα θα του ζητηθούν σε αυτό τον νέο χώρο.  

 

Στο πλαίσιο της ολόπλευρης ανάπτυξης του παιδιού, ένας από τους ρόλους του Νηπιαγωγείου είναι η  σταδιακή προετοιμασία και η προσαρμογή των παιδιών στις μελλοντικές απαιτήσεις που θα συναντήσουν στο Δημοτικό.

Σε τι, όμως, έγκειται η σωστή προετοιμασία;  

Ένα από τα θέματα που συζητείται αρκετά είναι το θέμα της Γραφής και της Ανάγνωσης. Ας δούμε τι έχουν να μας πουν οι ειδικοί για αυτό το θέμα.

Πρέπει να μάθει να γράφει και να διαβάζει ένα παιδί από το Νηπιαγωγείο;  

της Έρης Πιπεράκη

Είναι ένα ερώτημα που απασχολεί τους γονείς και προβληματίζει αρκετούς εκπαιδευτικούς, αφού αρκετά συχνά οι γονείς ανησυχούν, θεωρώντας ότι δεν πρέπει να χάνεται χρόνος και ότι το παιδί τους πρέπει ήδη από το νηπιαγωγείο να μάθει ν’ αναγνωρίζει αλλά και να γράφει τα γράμματα κι έτσι συνθέτοντάς τα να γράφει και να διαβάζει λέξεις.

Είναι όμως έτοιμα τα παιδιά αυτής της ηλικίας να εκπαιδευτούν στη γραφή και ανάγνωση ή μήπως εκπαιδεύοντάς τα   παραβλέπουμε όλους αυτούς τους παράγοντες που πρέπει να έχουν αναπτυχθεί επαρκώς, ώστε ένα παιδί να ενταχθεί αβίαστα και φυσικά αποτελεσματικά στο γραπτό λόγο;

Ο προφορικός λόγος είναι εγγενές συστατικό της ανθρώπινης φύσης. 

Όλα τα παιδιά κατακτούν τη γλώσσα του άμεσου περιβάλλοντός τους και  αποκτούν προφορικό λόγο, εφόσον δεν υπάρχουν σοβαρά αισθητηριακά ή νευρολογικά προβλήματα. Ο προφορικός λόγος δε διδάσκεται αλλά κατακτιέται μέσα σ’ ένα πλαίσιο όπου υπάρχει επικοινωνία και αλληλεπίδραση.

Αντίθετα, ο γραπτός λόγος δεν αποτελεί μέρος της υπόστασης του ανθρώπου. 

Για ν’ αποκτήσουν τα παιδιά γραπτό λόγο πρέπει να διδαχθούν συστηματικά και να εξασκηθούν, αλλά πρώτα πρέπει να έχουν φτάσει σ’ ένα τέτοιο σημείο αισθητηριακής και νευρολογικής ωρίμανσης που θα τους επιτρέψει ν’ αναπτύξουν ομαλά αυτήν την ικανότητα, χωρίς να δυσκολευτούν και ν’ απογοητευτούν.

Για να μπορέσει ένα παιδί να γράψει και να διαβάσει χρειάζεται να έχει αναπτύξει:

• Καλή αντίληψη του χώρου και δεξιότητες προσανατολισμού στο χώρο, ώστε να κατανοεί οδηγίες που αφορούν χωρικές έννοιες.

• Ικανότητες παρατήρησης και  οπτικής διάκρισης.

• Ικανότητες ακουστικής διάκρισης.

• Οπτική και ακουστική μνήμη.

• Ικανότητες σειροθέτησης.

• Μνήμη αλληλουχιών.

• Επαρκές λεξιλόγιο και κατανόηση των νοημάτων που εκφέρονται μέσω των λέξεων.

• Ικανότητα αναγνώρισης των μερών ενός όλου.

• Ικανότητα διάσπασης του όλου σε μέρη.

• Ικανότητα σύνθεσης του όλου από τα μέρη που αποτελείται.

• Ικανότητες ομαδοποίησης και ταξινόμησης πληροφοριών.

• Αυτοέλεγχο για να διατηρεί την προσοχή του.

• Φωνολογική επίγνωση.

Όλες αυτές τις ικανότητες, το νήπιο τις κατακτά κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του στο νηπιαγωγείο ενώ παράλληλα, σταδιακά, αποκτά φωνολογική επίγνωση.

Για να μάθει ανάγνωση και γραφή ένα παιδί πρέπει πρώτα να έχει αποκτήσει φωνολογική επίγνωση. Να κατανοήσει δηλαδή ότι οι λέξεις αποτελούνται από μικρότερες μονάδες χωρίς νόημα (συλλαβές – φωνήματα) και ν’ αρχίσει να σκέφτεται πάνω στη γλώσσα, διακρίνοντας αρχικά τις συλλαβές και μετά τα φωνήματα από τα οποία αποτελείται μια λέξη.

Αν ένα παιδί δεν μπορεί να μας πει από ποιες συλλαβές αποτελείται η λέξη «γάλα» τότε δεν θα καταφέρει να μάθει να τη διαβάζει όσο κι αν του διδάξουμε ανάγνωση και  μόνο όταν καταφέρει να την  αναλύσει στα φωνήματα που την αποτελούν, τότε πλέον θα μπορέσει ν’ αντιστοιχίσει τα φωνήματα με οπτικά σχήματα δηλαδή γράμματα.

Ένα παιδί μπορεί να  καταλάβει ότι τη λέξη μπορούμε να τη χωρίσουμε όχι μόνο σε συλλαβές αλλά και σε φωνήματα, να κάνει δηλαδή φωνημική ανάλυση και σύνθεση, γύρω στην ηλικία των 6 ετών.

Μόνο  αφού έχει κατακτήσει   αυτή την ικανότητα, μπορούμε να προχωρήσουμε στην αντιστοίχηση, δηλαδή στη σύνδεση των φωνημάτων με την εικόνα τους (γράμματα) και στη γραφή των λέξεων. Μέχρι τότε, τα νήπια μπορεί ν’ απεικονίζουν κάποια γράμματα, ακόμα και το όνομα τους ή και λέξεις που βλέπουν, αλλά στην πραγματικότητα απεικονίζουν κάποια σύμβολα χωρίς να έχουν κατανοήσει το γλωσσικό τους φορτίο.

Στο Νηπιαγωγείο, όλες οι δραστηριότητες λαμβάνουν υπόψη τις ατομικές διαφορές από νήπιο σε νήπιο, δεδομένου ότι κάποια νήπια κατακτούν ορισμένες ικανότητες νωρίτερα από κάποια άλλα, τα οποία με τη σειρά τους επιδεικνύουν καλύτερη επίδοση σε άλλους αναπτυξιακούς τομείς.

Στην εξελικτική τους πορεία, όλα τα παιδιά θα κατακτήσουν ικανότητες απαραίτητες για να αντιμετωπίσουν τις μελλοντικές απαιτήσεις στο Δημοτικό.

Η εξέλιξη κιναισθητικών, αντιληπτικών, μνημονικών, γλωσσικών και μεταγλωσσικών ικανοτήτων που γίνεται στο Νηπιαγωγείο, καθιστά ένα νήπιο έτοιμο να εκπαιδευτεί αβίαστα και αποτελεσματικά, χωρίς να δυσκολευτεί/πιεστεί/απογοητευτεί, στην εκμάθηση ανάγνωσης και γραφής ένα χρόνο αργότερα, στην Α΄ Δημοτικού.

________________

Πηγή: parents.gr

Σεπτέμβρης, ο Τρυγητής

Καλό Μήνα, "χαμομηλάκια" (μικρά και μεγάλα)!!

Χρόνια Πολλά Αθηνά, 
και σε όλα τα κοριτσάκια που γιορτάζουν σήμερα... και είναι πολλά!!

δείτε εδώ

Καλά κρασιά!!

Ονομασίες του μήνα Σεπτέμβρη

Αττικός μήνας: ΒΟΗΔΡΟΜΙΩΝ (15 Σεπτεμβρίου - 13 Οκτωβρίου)
Ο Σεπτέμβριος -Τρυγητής- παράγεται απ' τη λατινική Septem (=επτά). Ήταν ο έβδομος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου, τότε που ο χρόνος άρχιζε από το Μάρτη.

Η πρώτη Σεπτεμβρίου -Πρωτοσταυριά- ορίστηκε από το 313 μ.Χ. ως αρχή των θρησκευτικών δεκαπεντάχρονων περιόδων της λεγόμενης Ινδίκτου. Τις Ινδικτιώνες τις καθιέρωσαν οι Άγιοι Πατέρες -επηρεασμένοι από τους Ρωμαίους- για φορολογικούς κυρίως σκοπούς.

Την Πρωτοσεπτεμπριά οι αγρότες «καλούσαν» με διάφορους τρόπους και τεχνικές που θυμίζουν αρχαία θεσμοφόρια, το «πνεύμα της βλαστήσεως». Ο σπόρος που ήταν προορισμένος για τη σπορά «στέλλεται εις την εκκλησίαν διά να ευλογηθεί». Στην Κω κρεμούν στο εικονοστάσι το σύμβολο της «Αρκιχρονιάς»: μια αρμαθιά από ρόδι, σταφύλι, κυδώνι, σκόρδο και φύλλο από τον πλάτανο του Ιπποκράτη.

Τρυγητής: «Η πρώτη ημέρα του (Σεπτέμβρη) Τρυγητή χαιρετιζόταν στη Θράκη με τύμπανα και τραγούδια. Οι ληνοί συνοδεύονταν δ' ομάδων ορχουμένων και αδόντων. Την νύκτα παρέες προσωπιδοφόρων εν τυμπάνοις και αλαλαγμοίς τρέχουν στους δρόμους».

Τα δρώμενα αυτά θυμίζουν αρχαία Οσχοφόρια στα οποία νέοι φορώντας στεφάνια από κλαδιά αμπέλου (όσχους) ξεκινούσαν από τον ναό του Διονύσου πηγαίνοντας προς τους αμπελώνες και τα πατητήρια. Λέγεται επίσης Σταυρός και Σποριάς.
Το Σεπτέμβρη ο τρύγος συνεχίζεται ενώ αρχίζει η σπορά και το όργωμα.

Γιορτές στο μήνα Σεπτέμβριο

Του Αγίου Μάμαντος (2 Σεπτεμβρίου). Είναι άγιος βοσκός. Παλιά γίνονταν  θυσίες προβάτων στα ξωκλήσια του, «προσέχοντας το αίμα να τρέξει μες στ' αυλάκι το νερό, που βγαίνει κάτω από το ιερό της εκκλησίας» (Σκύρος).

Το Γενέθλιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου). Της Παναγιάς της Αποσοδειάς (Αιτωλία), της Καρυδούς (Καστοριά).
Της Υψώσεως του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου). 

πηγή