Σελίδες

Sunday, 19 November 2023

Το «Σύνδρομο της Άδειας Φωλιάς» - Empty-nest syndrome

Κάποτε παντρευόμαστε, κάνουμε παιδιά, αγοράζουμε ένα μεγαλύτερο σπίτι που να χωράει όλη η οικογένεια. 
Πληρώνουμε δόσεις στην τράπεζα για χρόνια ολόκληρα.
Περνάνε τα χρόνια, δουλεύουμε πολύ για να μπορούμε να προσφέρουμε στην οικογένειά μας. Πολύ τρέξιμο, και καθόλου χρόνος για τον εαυτό μας.
Οι δόσεις της τράπεζας για το καινούριο σπίτι τελειώνουν. 
Επιτέλους! Μπορούμε να ηρεμήσουμε και να χαρούμε τη ζωή μαζί με την οικογένειά μας.

Την οικογένειά μας; 
Ποια οικογένεια; Ούπς... τι έγινε;
Τα παιδιά μεγάλωσαν. Παιδικός σταθμός, δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο. Και μετά τι;
Ανοίγουν τα φτερά τους. Σε κάποια σχολή, πιθανώς σε άλλη πόλη. Δουλειά, τα πρώτα φλερτάκια /δεσμοί. Η πρώτη τους ερωτική απογοήτευση (συνήθως είμαστε εκεί να βοηθήσουμε και να συμπαρασταθούμε).... 
Η επόμενη σχέση. Φεύγουν.
Πιό "έμπειρα" πιά, δεν μας έχουν πια ανάγκη, ούτε για συμπαράσταση.

Είναι πολλές οι έρευνες που έχουν γίνει σχετικά με το τι συμβαίνει όταν τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι, συνήθως με την αφορμή των πανελλαδικών εξετάσεων. 

Έχουν ειπωθεί πολλά, αναφορικά με το τι θα κληθούν να αντιμετωπίσουν, πως θα προσαρμοστούν ομαλότερα στη νέα κατάσταση και πως θα διαχειριστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την αυτονομία  και την ανεξαρτησία τους.
    Ενώ λοιπόν έχουμε δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για το πώς τα παιδιά περνούν σε μια νέα φάση ζωής, από την παιδική και εφηβική στην ενήλικη ζωή, σπάνια ασχολούμαστε με τους γονείς και με το πώς εκείνοι διαχειρίζονται τη συγκεκριμένη περίοδο, η οποία λειτουργεί για τους περισσότερους ως ορόσημο για τη μετέπειτα ζωή τους.

    Πέρα από το δυσβάσταχτο οικονομικό φορτίο της συντήρησης ενός επιπλέον νοικοκυριού, οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι και με ένα ακόμη ζήτημα, συναισθηματικής φύσης αυτή τη φορά. Η απομάκρυνση των παιδιών από την πατρική στέγη σηματοδοτεί την αλλαγή μιας έως τώρα δεδομένης κατάστασης. Τα παιδιά μπαίνουν στη φάση της ενηλικίωσης και το τοπίο για τους γονείς αλλάζει ριζικά.

Κατά πόσο όμως είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν αυτές τις αλλαγές;
Έρευνες που έχουν γίνει, ήδη από τη δεκαετία του ̉70, καταδεικνύουν ότι στην  πλειοψηφία τους οι γονείς δυσκολεύονται αρκετά από τη νέα αυτή κατάσταση και τα συναισθήματα τα οποία βιώνουν έχουν περιγραφεί ως «σύνδρομο της άδειας φωλιάς».  
Το σύνδρομο αυτό επηρεάζει και τους δύο γονείς, περισσότερο όμως τη μητέρα. Υπάρχουν, βέβαια, και μελέτες που διαπιστώνουν ότι είναι ο πατέρας αυτός που υποφέρει περισσότερο όταν τα παιδιά παίρνουν το δικό τους δρόμο. Οι γονείς φαίνεται να αποδιοργανώνονται και μοιάζουν να μη μπορούν να προσδιορίσουν πλέον το ρόλο τους, αφού το σημείο αναφοράς τους –τα παιδιά απουσιάζει.
    Αν το ζευγάρι πέρασε μια ζωή αφιερωμένη στα παιδιά παραγκωνίζοντας τη μεταξύ τους σχέση, μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπο με δύσκολα συναισθήματα όπως απογοήτευση,  νοσταλγία ή και κατάθλιψη, και καθώς οι γονείς βρίσκονται συνήθως στη μέση ηλικία, η πιθανή έλλειψη στόχων και ενδιαφερόντων μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. 
    Αν, όμως, παράλληλα με την ανατροφή των παιδιών οι γονείς φρόντισαν να ενισχύουν και να βελτιώνουν και τη δική του σχέση, η περίοδος αυτή μπορεί να είναι το έναυσμα για μια νέα εποχή που χαρακτηρίζεται από καλύτερες σχέσεις στο ζευγάρι, αυξημένη ικανοποίηση και περισσότερη ελευθερία.  

Επιπλέον, υπάρχει περισσότερος χρόνος που μπορεί να αφιερωθεί στην επίτευξη προσωπικών τους στόχων που ίσως είχαν παραμεριστεί.
Είναι λοιπόν, η οπτική από την οποία θα δουν οι γονείς την« άδεια φωλιά» εκείνη που θα καθορίσει το πως θα την αντιμετωπίσουν.  

Είτε, δηλαδή, ως το τέλος μιας εποχής όπου θεωρούσαν τον εαυτό τους χρήσιμο και απαραίτητο, είτε ως ευκαιρία για νέα ξεκινήματα.

Ελένη Βασιλειάδου - Ψυχολόγος