Γράφει: Αντωνίου Άρτεμις, Σύμβουλος Ψυχολόγος και Συνθετική Θεραπεύτρια
Συνήθως η βία έχει πορεία φαύλου κύκλου. Αρκετοί μελετητές αυτού του φαινομένου (όπως π.χ. ο Lenore Walker) έχουν παρουσιάσει ένα μοντέλο γνωστό ως ο «κύκλος της βίας». Παρακάτω παρουσιάζω μια από τις εκδοχές του:
1η Φάση: Ο μήνας του μέλιτος
Αυτή η φάση χαρακτηρίζεται συνήθως από τρυφερότητα, απολογία, προσφορά (π.χ. δώρα, προσφορά βοήθειας σε κάτι που συνήθως ο ‘θύτης’ δεν βοηθάει) και ολοφάνερη παύση της βίας.
2η φάση: Η οικοδόμηση της έντασης
Αυτή η φάση συνήθως χαρακτηρίζεται από φτωχή και ‘ρηχή’ επικοινωνία, ένταση, τρόμο ή φόβο μήπως προκληθεί καβγάς.
3η φάση: Το ξέσπασμα
Σε αυτή τη φάση είναι χαρακτηριστικές οι εκρήξεις βίας και τα περιστατικά κακοποίησης. Είναι συνήθως σε αυτή τη φάση όπου αυτός που βρίσκεται στο ρόλο του θύματος αποφασίζει ή σκέφτεται σοβαρά να κάνει κάτι για την κατάσταση, π.χ. να ζητήσει ή να δεχτεί βοήθεια.
4η φάση: Η μετάνοια
Είναι η φάση κατά την οποία αυτός/η που παίζει το ρόλο του θύτη προετοιμάζει το έδαφος για την 1η Φάση (‘το μήνα του μέλιτος’) δείχνοντας φανερά μετάνοια για τις πράξεις του/της, εκφράζοντας συναισθήματα τύψεων, δίνοντας υποσχέσεις για αλλαγή – ότι π.χ. ‘ήταν η τελευταία φορά που συνέβη’ – κάτι που, όμως, αν πρόκειται για το φαύλο κύκλο της βίας δυστυχώς δεν συμβαίνει και στην πραγματικότητα.
Θεωρώ σημαντικό να σημειωθεί εδώ ότι ‘ο κύκλος της βίας’ ΔΕΝ ισχύει πάντα και για όλες τις περιπτώσεις. Υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν καλύπτονται από αυτή την προσέγγιση.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ζήσει τουλάχιστον ένα περιστατικό κακοποίησης ή βίας σε μικρό ή μεγάλο βαθμό τουλάχιστον μια φορά σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Είναι, όμως, μια συμπεριφορά που δεν πρέπει είναι ανεκτή, ούτε νομικά, ούτε ηθικά, ούτε ψυχολογικά από τις σημερινές κοινωνίες, αφού τα αποτελέσματά της μόνο επιβλαβή μπορεί να είναι. Είναι, επίσης, μια συμπεριφορά που ενθαρρύνεται ή όχι μέσω της μάθησης.
Γι’ αυτό είναι και ένα τόσο σημαντικό θέμα παιδείας, εκπαίδευσης, ενημέρωσης και παραδειγματισμού.
Μερικοί άνθρωποι ζουν τη βία καθημερινά και έχουν τόσο πολύ αποθαρρυνθεί, που δεν μπορούν ούτε καν πια να την αναγνωρίσουν. Ή φτάνουν να πιστεύουν ότι το αξίζουν, ή ότι ‘έτσι είναι και δεν αλλάζει’. Συνήθως αυτοί οι άνθρωποι αισθάνονται βαθιά αδύναμοι. Αισθάνονται ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για αυτό. Ότι αυτή είναι η μόνη πραγματικότητα. Όμως, αυτό είναι λάθος! Αλλά για να αρχίζει αυτό να αλλάζει είναι πολύ σημαντικό να ζητήσει την κατάλληλη βοήθεια και αυτός που δέχεται τη βία, και αυτός που την ασκεί (σπανιότερο αλλά εξίσου σημαντικό).
Κάτι για να σκεφτείς:
Πώς θα δρούσες ή θα αντιδρούσες σε περίπτωση μιας βίαιης πράξης ή συμπεριφοράς κακομεταχείρισης εναντίον σου ή εναντίον ενός ανθρώπου που αγαπάς ή ακόμη αν το έβλεπες να συμβαίνει εναντίον κάποιου στη γειτονιά ή στο δρόμο; Γιατί;
Υπάρχει κάτι που θα μπορούσες πιθανότατα να κάνεις προτού προκύψει μια βίαιη ή απειλητική συμπεριφορά; Αν όχι, γιατί; Αν ναι, πώς;
Πιστεύεις ότι μπορούν να υπάρχουν τρόποι πρόληψης γι’ αυτό το θέμα; Αν ναι ποιοι θα ήταν αυτοί; Τι θα μπορούσες να κάνεις εσύ για αυτό;
Πού μπορείς να απευθυνθείς για άμεση βοήθεια
Κ.Ε.Θ.Ι: http://www.kethi.gr/greek/kentra/index.htm
Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας / Βοήθεια για τη βία μέσα στην οικογένεια:
Tηλ. 210 36 16 232 - 210 36 16 232
Γραμμή SOS της Γενικής Γραμματείας Ισότητας:
Tηλ. 210 32 20 900 - 210 32 20 900
Κέντρα Υποδοχής Κακοποιημένων Γυναικών (Γ.Γ.Ι.):
Tηλ. Αθήνα: 210 52 35 318 & 210 52 35 250 - 210 52 35 250 Τηλ. Πειραιάς: 210 41 12 091 - 210 41 12 091 - 210 41 29 101
ΑΛΛΗΛΕΓΓΎΗ (Ξενώνες υποδοχής της Εκκλησίας της Ελλάδος)
Αγ. Ζώνης 91 Τηλ. 800 11 37 777 - 800 11 37 777 (χωρίς χρέωση)
