Οι άνθρωποι που «κρατάνε μούτρα»

Η Όλγα, 45 ετών, είναι πολύ θυμωμένη με την κουμπάρα της. Βγήκε ραντεβού με τον πρώην της την επόμενη εβδομάδα μετά τον χωρισμό τους (μόνο που αυτά έγιναν όταν η Όλγα ήταν στο Γυμνάσιο!).
Η Μαρία κρατάει μούτρα στη μητέρα της γιατί πιστεύει ότι αγαπούσε περισσότερο τη μικρότερη αδερφή της.
Ο Γιώργος δε μπορεί να συγχωρήσει τον μεγάλο του αδερφό γιατί θεωρεί ότι τον καταπίεζε όταν ήταν παιδιά.

Αυτά είναι μερικά παραδείγματα ανθρώπων της διπλανής πόρτας που κρατάνε μούτρα. Είναι θυμωμένοι μία ζωή με κάποιον άλλον και κατηγορούν κάποιο άλλο άτομο για τη δυστυχία τους. 

Οι άνθρωποι μπορεί να κρατάνε μούτρα σε κάποιον για λίγες μέρες, λίγους μήνες, ή για μια ζωή. 

Δε μπορούν να αποχωριστούν τον θυμό απέναντι σε αυτόν που «δεν τους φέρθηκε σωστά» στο παρελθόν, παρόλο που λένε ότι θέλουν να το πετύχουν.

Γιατί οι άνθρωποι κρατάνε μούτρα, αφού συχνά λένε ότι δεν το θέλουν;

1. Ταυτότητα.
Ένας σημαντικός λόγος είναι ότι το να κρατάνε μούτρα τους δίνει ταυτότητα.
Ξέρουν ποιοι είναι.
Λένε «είμαι ο άνθρωπος που του φέρθηκαν άσχημα/άδικα».
Ο θυμός και η αίσθηση θυματοποίησης ορίζουν το ποιος είναι. Ο άνθρωπος αυτός έχει έναν σκοπό στη ζωή του- να ανακοινώσει σε όλους πόσο άσχημα του φέρθηκαν, πόσο αδικημένος είναι. Αισθάνεται ότι έχει απόλυτο δίκαιο και ο «αντίπαλος» απόλυτο άδικο.
Η ταυτότητα αυτού του ατόμου είναι ο θυμός και η αίσθηση ότι είναι θύμα.

2. Σύμβολο και απόδειξη ψυχικού πόνου.
Θεωρούν ότι αν κρατάνε μούτρα σε αυτόν που τους αδίκησε, δεν ξεχνάνε τι τους συνέβη.
Θυμίζουν στον εαυτό τους και στους άλλους ότι όλοι τους χρωστάνε, ότι είναι οι αδικημένοι και ότι περιμένουν να αποκατασταθεί η αδικία.

3. Προσπάθεια να πάρουν παρηγοριά και καλοσύνη που δεν πήραν στο παρελθόν.
Έτσι, μένουν κολλημένοι σε έναν κύκλο αρνητικής ενέργειας και τοξικού θυμού που καταλήγει να τους ορίζει.
Το ότι κρατάνε μούτρα σε κάποιον γίνεται κεντρικό θέμα στη ζωή τους και επηρεάζει όλη τους τη συμπεριφορά και το πώς σχετίζονται με άλλους.
Με κάθε τρόπο «διαφημίζουν» ότι υποφέρουν και χρειάζονται έξτρα φροντίδα, προσοχή, συμπαράσταση και καλοσύνη από το κάθε άτομο που γνωρίζουν.

4. Τρόπος σκέψης.
Πολλοί άνθρωποι κρατάνε μούτρα επειδή έχουν έναν συγκεκριμένο, απόλυτο τρόπο σκέψης.
Βλέπουν το κάθε τι στη ζωή μονοδιάστατα, σωστό-λάθος, άσπρο-μαύρο και δε μπορούν να αντιληφθούν τις ενδιάμεσες αποχρώσεις.
Ο απόλυτος αυτός τρόπος σκέψης όμως δεν του βοηθάει να δουν τα πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία ή να κατανοήσουν ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες που οδήγησαν τον άλλον στη συγκεκριμένη συμπεριφορά.

5. Έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Βαθιά μέσα τους, οι άνθρωποι που κρατάνε μούτρα δεν έχουν αυτοπεποίθηση- παρόλο που δείχνουν να έχουν, αφού είναι πεπεισμένοι ότι «έχω δίκαιο γι’ αυτό που μου συνέβη και θέλω να δικαιωθώ».
Αυτό όμως δείχνει ότι μέσα τους αμφισβητούν την αξία τους, περιμένουν όχι απλώς τη συγγνώμη του άλλου, αλλά να ξαναγραφτεί η προσωπική τους ιστορία, κάτι που φυσικά δε γίνεται.
Γι’ αυτό ακόμα και αν ο άλλος τους ζητήσει συγγνώμη, οι άνθρωποι που κρατάνε μούτρα δεν το δέχονται ή και αν το δεχτούν, εξακολουθούν να κρατάνε μούτρα!

6. Συναισθηματικά εργαλεία.
Οι άνθρωποι αυτοί δε διαθέτουν τα απαραίτητα συναισθηματικά εργαλεία για να διαχειριστούν τις διαφορές τους με άλλους.
Για παράδειγμα, δε γνωρίζουν πώς να επιλύουν συγκρούσεις ή διαφωνίες με ειρηνικό τρόπο. Επίσης, δεν ξέρουν πώς να ηρεμήσουν τον εαυτό τους, πώς να βρουν εσωτερική γαλήνη.

7. Προσωπικότητα και περιβάλλον.
Μερικοί άνθρωποι έχουν το είδος της προσωπικότητας αλλά και τις εμπειρίες της παιδικής ηλικίας που ευνοούν τη στάση του να κρατούν μούτρα.
Έτσι, άνθρωποι που είναι πιο εσωστρεφείς, ευαίσθητοι, διαισθητικοί και επικριτικοί είναι πιο πιθανό ότι θα κρατήσουν μούτρα για πολύ καιρό σε κάποιον που πιστεύουν ότι τους αδίκησε.

Το πρόβλημα είναι ότι κρατώντας μούτρα…
…δεν καταφέρνεις να πάρεις αυτό που θέλεις, δηλαδή το να αισθανθείς καλά. Δε σε βοηθάει να γιατρευτείς, να ξεπεράσεις το ψυχικό τραύμα και να επουλωθεί η πληγή στην ψυχή σου.

Αντίθετα, κρατώντας μούτρα είναι σαν να ρίχνεις αλάτι στην πληγή σου.
Υποφέρεις συνέχεια.
Κάτι που είναι το αντίθετο από αυτό που θέλεις να πετύχεις! Μένεις με τον θυμό σου, αλλά χωρίς την παρηγοριά που χρειάζεσαι.

Η λύση
Για να απαλλαχθείς από την τοξική συνήθεια του να κρατάς μούτρα, το βασικό ΔΕΝ είναι να συγχωρήσεις τον άλλον- αν και σίγουρα αυτό βοηθάει. Αρκεί να θυμάσαι ότι συγχωρώ δε σημαίνει ξεχνώ! Σημαίνει επιτρέπω στον εαυτό μου να προχωρήσει.

Ακόμα πιο σημαντικό για να απελευθερωθείς από το αρνητικό συναίσθημα του «κρατάω μούτρα» και τον συνοδευτικό θυμό, είναι να μάθεις να αγαπάς τον ίδιο σου τον εαυτό.
Η καρδιά και ο νους μας κουβαλάνε τον πόνο, αλλά και το αντίδοτο σε αυτόν.

Έτσι, για να σταματήσεις να προκαλείς στον εαυτό σου πόνο και θυμό με το να κρατάς μούτρα σε κάποιον που σε αδίκησε, θα χρειαστεί να ξαναδείς και να ξαναζήσεις την ιστορία που σε κάνει να υποφέρεις.

Θα χρειαστεί να «μπεις» πάλι μέσα στο συναίσθημα που βίωσες τότε, όχι απλώς να θυμηθείς τα γεγονότα.
Όταν στρέψεις την προσοχή σου μέσα σου, στην καρδιά σου, ο πόνος σου δε θα είναι απλώς κάτι που σου συνέβη από έξω προς τα μέσα, ένα αγκάθι. Θα τον βιώσεις ως κομμάτι του εαυτού σου. Θα τον δεις με άλλο μάτι, με μία αίσθηση συμπόνοιας και καλοσύνης προς τον ίδιο σου τον εαυτό.

Όταν κρατάς μούτρα στον άλλον, κρατάς μούτρα και στον εαυτό σου. Αντί να τιμωρείς τον εαυτό σου, θα αρχίσεις να τον βλέπεις με αγάπη και καλοσύνη.

Θα γίνεις πιο συμπονετικός απέναντι σε εσένα. Θα αναλάβεις την ευθύνη να δώσεις στον εαυτό σου όλα αυτά που θεωρείς ότι «έπρεπε» να σου δώσει κάποιος άλλος για να είσαι εσύ καλά.

Έτσι όμως βάζεις την ευθύνη της δικής σου ζωής στα χέρια κάποιου άλλου. Όταν εσύ πάρεις τα ηνία της ζωής σου στα χέρια σου, γίνεσαι ο άνθρωπος που δίνεις στον εαυτό σου αυτά που χρειάζεται για να είναι καλά.

Και αυτό σε βάζει στο μονοπάτι της ίασης. Έτσι επουλώνονται οι ψυχικές πληγές σου, μαλακώνει το μέσα σου, γαληνεύει η καρδιά και ο νους σου και χαμογελάς πάλι!

Ο Θυμός είναι ένα βασικό φυσιολογικό συναίσθημα που αισθανόμαστε όταν νιώθουμε ότι κάτι δεν πάει καλά.

περισσότερα εδώ: Liza-varvogli
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Το bullying μέσα στην Οικογένεια / Λεκτική κακοποίηση

Οι περισσότεροι άνθρωποι  πιστεύουν ότι ο εκφοβισμός (bullying) γίνεται μόνο έξω από το σπίτι και ότι τα πράγματα είναι ιδιαίτερα σοβαρά μόνο όταν εμπεριέχεται σωματική βία, κακοποίηση. 

Δυστυχώς, δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τον αντίκτυπο της συναισθηματικής κακοποίησης που προκαλούν στους γύρω τους και από πόσο νωρίς τα παιδιά γνωρίζουν αυτή την τόσο «αθώα βία» κάτω από το πέπλο της προστασίας.

Η λεκτική βία συνήθως συμβαίνει μέσα στα όρια των σχέσεων γονέα-παιδιού, προσωπικών-επαγγελματικών σχέσεων και φιλίας. Ωστόσο, μπορεί επίσης να συμβεί μεταξύ γνωστών, μακρινών μελών της οικογένειας και συναδέλφων. Αποτελεί μια υποκατηγορία ψυχολογικής ή συναισθηματικής κακοποίησης, που εκδηλώνεται με τη χρήση επιθέτων, προσδιοριστικών και βλαπτικών ετικετών όπως  χαζός,  ψεύτης κλπ. Σκόπιμα αποφεύγουν να  μοιράζονται τα συναισθήματα και τις σκέψεις, κατηγορώντας το θύμα για πράγματα που δεν ελέγχει, αντισταθμίζοντας τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις αναμνήσεις του θύματος.

Η σωματική κακοποίηση μπορεί να είναι συστηματική ή  και περιστασιακή, ενώ η συναισθηματική κακοποίηση συμβαίνει καθημερινά. 

Η συναισθηματική κακοποίηση μπορεί να έχει αθόρυβες αρνητικές επιπτώσεις στο θύμα με την πάροδο του χρόνου. Είναι στην πραγματικότητα μια βαθμιαία διάβρωση της αίσθησης του εαυτού τους, του σεβασμού, της αυτοεκτίμησης τους.

Σημάδια της λεκτικής βίας:

• Δημιουργία απειλών (έμμεσες – άμεσες)
• Απομόνωση του θύματος από τους φίλους και την οικογένειά του
• Προσπάθεια ελέγχου της ζωής του θύματος
• Τιμωρώντας το θύμα για να κάνει ό,τι θέλει ο κακοποιός
• Εισβολή στην ιδιωτική ζωή του άλλου
• Αμφισβήτηση της λογική του θύματος
• Προσβολές

Όμως, το θύμα πρέπει να θυμάται ότι δεν είναι δικό του λάθος. 

Η λεκτική βία δεν είναι φυσιολογική, αλλά τα συναισθήματά τους είναι υπαρκτά, πραγματικά και πηγάζουν από αυτά που βιώνουν.

Οι επιδράσεις της λεκτικής βία έχουν ευρύ φάσμα. Το θύμα μπορεί να είναι στην άρνηση αρχικά. Για όποιον το βιώνει,  είναι ασύλληπτο ότι βρίσκεται  σε μια τέτοια κατάσταση. Επομένως, είναι φυσικό να νομίζει ότι είναι λάθος και μπορεί να νιώθει:

• Ντροπή
• Σύγχυση
• Απελπισία
• Φόβος
• Πόνο
• Μυϊκή ένταση
• Ταχυκαρδία
• Εφιάλτες
• Κατήφεια
• Δυσκολία συγκέντρωσης

Επίσης η λεκτική κακοποίηση μπορεί να είναι τόσο σοβαρή όσο και η σωματική κακοποίηση. Με την πάροδο του χρόνου, και οι δύο μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και ψυχικές διαταραχές. Το θύμα μπορεί επίσης να αντιμετωπίσει:

• Κοινωνική απόσυρση και μοναξιά
• Αϋπνία
• Ενοχή
• Χρόνιο πόνο
• Χρόνια κόπωση
• Ανησυχία
• Κατάθλιψη

Η λεκτική βία σε μια στενή σχέση μπορεί να προκαλέσει βαθιά ψυχολογική ζημιά, η οποία μπορεί να επιμένει πολύ καιρό μετά τη λήξη της σχέσης. Μπορεί ακόμη και να προκαλέσει νευρικό κλονισμό και άγχος. Έτσι, σε σοβαρές περιπτώσεις, το θύμα της λεκτική βία μπορεί να χάσει την  εμπιστοσύνη στον εαυτό και τους γύρω του, την ταυτότητα του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάσπαση, απόγνωση, θυμό, άγχος, και πολλές  άλλες συμπεριφορές.

Αν η αγάπη… τότε…
Η χρήση βίας μπορεί να φαίνεται καμιά φορά ότι κάνει καλό, το καλό αυτό όμως είναι προσωρινό, ενώ το κακό που προξενεί είναι μόνιμο.

 Χαρά Αναστασοπούλου, Λογοπαθολόγος-Λογοθεραπεύτρια

schooltime.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Μαμά, μπαμπά, με πήραν σβάρνα οι άνθρωποι...

... και θέλω μια αγκαλιά απόψε!

Μαμά, μπαμπά, με πήραν σβάρνα οι άνθρωποι, κι απόψε τρύπωσα σαν το παιδάκι, από κάτω απ' το κρεβάτι.

Μαμά, μπαμπά, απόψε με τρομάζει το σκοτάδι κι έχω ανάψει όλα τα φώτα, μα ρε γαμώτο, και πάλι είναι θεοσκότεινα εδώ μέσα.
Μαμά, μπαμπά, που είστε να με πάρετε αγκαλιά;

Μαμά, μπαμπά, “μην κλαις”, όλο μου λέγατε, γιατί στους άντρες τα δάκρυα δεν ταιριάζουν, όμως απόψε εγώ θέλω να κλάψω, έστω και κρυφά, μη με μαλώσετε που δεν τηρώ όλες σας τις προσταγές.

Μαμααά, κρυώνω, για την ακρίβεια, έχω παγώσει, έλα να με σκεπάσεις, μαζεύτηκα κουβάρι κι ακόμη ξεπαγιάζω!
Μπαμπααά, έλα να με πιάσεις από το χέρι και να πας μια βόλτα, κανένας δεν με πάει βόλτες πια μπαμπά, κανείς δεν με ρωτάει αν τις χρειάζομαι.

Μαμά, έπεσα κάτω και πονάω, δεν βγάζω αίμα στα γόνατα μου όπως παλιά, μα εσύ καλού κακού, πάρε το βαμβάκι και το ιώδιο σου, κι έλα να με σηκώσεις, πονάω πολύ μαμά.
Μπαμπά, δώσε μου χαρτζιλίκι, θέλω κάτι γλυκό να πάω να αγοράσω, είναι πικρό το στόμα μου μπαμπά, το ίδιο κι η ψυχή μου, και κόψε μου και μια φέτα καρπούζι απ' το ψυγείο, δεν μπορώ μονός μου μπαμπά, σήμερα φοβάμαι πιο πολύ να μην κοπώ, δεν τις αντέχω κι άλλες χαρακιές.

Μαμά, μπαμπά, ανοίξτε μου την πόρτα να κατέβω στην αυλή και σας το υπόσχομαι, πως όταν θα είναι έτοιμο το φαγητό και με καλέσετε, θα ανέβω πάνω για να φάμε όλοι μαζί, θα σας ακούσω. Ούτε κι εγώ θέλω να τρώω άλλο μόνος. 

Στο υπόσχομαι μαμά μου, θα τις προσέχω τις γλάστρες σου. Τώρα πια κλοτσάω την μπάλα μου πολύ προσεκτικά. 

Κι εσένα στο υπόσχομαι σου λέω ρε μπαμπά, μη με φωνάζεις, δεν θα μιλάω με τους αγνώστους, τους άγνωστους τους έχω φοβηθεί, μα πόσο δίκιο είχες!

Μαμά, μπαμπά, απόψε λέω κακές κουβέντες, απόψε δεν θα κάνω προσευχή, ούτε τα δόντια μου θα πάω να τα πλύνω. Απόψε, θα πέσω στο κρεβάτι με τα ρούχα μου, θα το λερώσω το σεντόνι απ' τα παπούτσια μου, θα γίνω ένα πολύ κακό παιδί, και τι κατάλαβα που τόσα χρόνια ήμουνα καλός;

Μαμά, μπαμπά, απόψε ήμουν λιγάκι άτακτος, έπαιξα μαξιλαροπόλεμο με δυο φόβους μου, έναν που μετά από εσάς, δεν έχω ούτε μια φορά αγαπηθεί, κι έναν ακόμα, που μετά απ' το φευγιό σας, όλοι μου φέρονται λες κι είμαι ένα παιδί που του αξίζει μονάχα η τιμωρία, γιατί τόλμησε και παρέμεινε ένα ανόητο παιδί… Μα δεν τους νίκησα, οι φόβοι είχαν πιο μεγάλα μαξιλάρια.

Μπαμπά, μαμά, με έχουνε πάρει σβάρνα οι άνθρωποι σας λέω, και τρύπωσα από κάτω απ' το κρεβάτι, όπως τότε που ήμουνα μικρός, κι έχω φτιάξει μια άγρια θάλασσα από δάκρυα εδώ από κάτω, μα μη φοβάστε, τις θυμάμαι πάντα τις ορμήνιες σας, θα προσέχω και δεν θα πάω να κολυμπήσω στα βαθιά. Κουράστηκα να πνίγομαι και να μην είστε εδώ να με γλιτώσετε.

Μπαμπά, μαμά, συγγνώμη για όσα είδατε απόψε, αύριο σας το ορκίζομαι, θα είμαι πιο καλά, θα ξετρυπώσω απ' την φωλιά μου, απόψε όμως σας παρακαλώ, αφού δεν έρχεστε, αφήστε με τουλάχιστον να κλάψω!

πηγή
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι