Μια μέλισσα καθισμένη σ’ ένα λουλούδι κέντρισε ένα παιδάκι. Και το παιδί φοβάται τις μέλισσες και λέει πως σκοπός της μέλισσας είναι να κεντρίζει τους ανθρώπους.
Ο ποιητής θαυμάζει τη μέλισσα που είναι προσκολλημένη στην καρδιά του λουλουδιού και λέει πως ο σκοπός της μέλισσας είναι να ρουφάει το άρωμα του λουλουδιού.
Ο μελισσοκόμος, βλέποντας πως η μέλισσα μαζεύει τη γύρη των λουλουδιών και το γλυκό χυμό τους και τα μεταφέρει στη κυψέλη, λέει πως ο σκοπός της είναι να συγκεντρώνει το μέλι.
Άλλος μελισσοκόμος, που μελέτησε από πιο κοντά τη ζωή του μελισσιού, λέει πως η μέλισσα μαζεύει τη γύρη και το χυμό για να θρέψει τις νέες μέλισσες και να βγάλει καινούργια βασίλισσα, πως ο σκοπός της είναι η διαιώνιση του είδους.
Άλλος μελισσοκόμος, που μελέτησε από πιο κοντά τη ζωή του μελισσιού, λέει πως η μέλισσα μαζεύει τη γύρη και το χυμό για να θρέψει τις νέες μέλισσες και να βγάλει καινούργια βασίλισσα, πως ο σκοπός της είναι η διαιώνιση του είδους.
Ο βοτανολόγος παρατηρεί πως καθώς η μέλισσα πετάει με τη γύρη των δίοικων λουλουδιών στον ύπερο, τον γονιμοποιεί και βλέπει σ’ αυτό το σκοπό της μέλισσας.
Άλλος παρακολουθώντας τη διασπορά των φυτών, βλέπει πως η μέλισσα συνεργεί στη διασπορά αυτή κι καινούργιος αυτός παρατηρητής μπορεί να πει πως σ’ αυτό βρίσκεται ο σκοπός της μέλισσας.
Άλλος παρακολουθώντας τη διασπορά των φυτών, βλέπει πως η μέλισσα συνεργεί στη διασπορά αυτή κι καινούργιος αυτός παρατηρητής μπορεί να πει πως σ’ αυτό βρίσκεται ο σκοπός της μέλισσας.
Όμως ο τελικός σκοπός της μέλισσας δεν εξαντλείται ούτε με τον ένα ούτε με το, άλλο, ούτε με τον τρίτο σκοπό, που είναι σε θέση να ανακαλύψει ο ανθρώπινος νους. Όσο ψηλότερα προχωρεί ο ανθρώπινος νους στην ανακάλυψη των σκοπών αυτών, τόσο πιο φανερό γίνεται γι’ αυτόν το απρόσιτο του τελικού σκοπού. Για τον άνθρωπο είναι προσιτή μονάχα η παρακολούθηση της αντιστοιχίας της ζωής της μέλισσας προς τ’ άλλα φαινόμενα της ζωής. Το ίδιο πρέπει να ειπωθεί και για τους σκοπούς των ιστορικών προσώπων και των λαών.
Λέων Τολστόι «Πόλεμος και Ειρήνη». Εκδόσεις Γκοβόστης. Μετάφραση από τα ρωσικά: Κοραλία Μακρή.
A bee settling on a flower has stung a child. And
the child is afraid of bees and declares that bees exist to sting
people. A poet admires the bee sucking from the chalice of a flower and
says it exists to suck the fragrance of flowers. A beekeeper, seeing the
bee collect pollen from flowers and carry it to the hive, says that it
exists to gather honey. Another beekeeper who has studied the life of
the hive more closely says that the bee gathers pollen dust to feed the
young bees and rear a queen, and that it exists to perpetuate its race. A
botanist notices that the bee flying with the pollen of a male flower
to a pistil fertilizes the latter, and sees in this the purpose of the
bee's existence. Another, observing the migration of plants, notices
that the bee helps in this work, and may say that in this lies the
purpose of the bee.
But the ultimate purpose of the bee is not exhausted by the first, the second, or any of the processes the human mind can discern. The higher the human intellect rises in the discovery of these purposes, the more obvious it becomes, that the ultimate purpose is beyond our comprehension.
But the ultimate purpose of the bee is not exhausted by the first, the second, or any of the processes the human mind can discern. The higher the human intellect rises in the discovery of these purposes, the more obvious it becomes, that the ultimate purpose is beyond our comprehension.
All that is accessible to man is the relation of
the life of the bee to other manifestations of life. And so it is with
the purpose of historic characters and nations.
