Παιδιά και κλασσική λογοτεχνία - «Αντί για παραμύθια, τους διαβάζω Σαίξπηρ»

Από πολύ νωρίς πρέπει τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με τα κλασικά έργα, υποστηρίζουν οι ειδικοί

 

«Μέσα από τα βιβλία της κλασικής λογοτεχνίας μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας για όλα τα θέματα που αφορούν τη ζωή. Στις σελίδες τους, άπειρες φορές αποκαλύπτονται οι απαντήσεις σε ερωτήματα και ζητήματα που προκύπτουν τόσο σε προσωπικά ζητήματα όσο και στις σχέσεις με τους γύρω μας, ακόμη και με τα παιδιά μας».

Η Ειρήνη Καλτίδου, φιλόλογος, είναι μητέρα τεσσάρων παιδιών. Έχει έναν γιο 16 ετών και τρεις κόρες οι οποίες είναι 14, 12 και τα 6 χρόνων αντίστοιχα. Τα έργα των κλασικών συγγραφέων που βρίσκονταν στη βιβλιοθήκη της έγιναν η χείρα βοηθείας που έχει ανάγκη ένας νέος γονιός στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, κλείνοντας τα μάτια μπροστά σε τίτλους που έμοιαζαν μεν ελκυστικοί, αλλά χωρίς εγγυήσεις για το αποτέλεσμά τους.

Όπως τονίζει χαρακτηριστικά η κ. Ειρήνη Καλτίδου, «διάβαζα στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία κλασική λογοτεχνία- στην αρχή εκείνα που ήταν γραμμένα για παιδιά από τα κλασικά εικονογραφημένα, για παράδειγμα. Στην εφηβεία τους τώρα πια αναζητούν τα έργα των μεγάλων συγγραφέων. Εκείνο όμως που είναι για μένα πιο σημαντικό και πιο ουσιαστικό είναι ότι εκείνα τα αναγνώσματα και οι ιστορίες των μεγάλων συγγραφέων αποτέλεσαν αφορμή για να τεθούν πολλά θέματα συζήτησης ανάμεσά μας».

Σαν συμβουλές
Οι μεγάλοι συγγραφείς μπορούν να προσφέρουν καλύτερες συμβουλές στους γονείς από θεραπευτές ή βιβλία σχετικά με τη συμπεριφορά στα παιδιά. Και όπως επισημαίνει ο Ευγένιος Τριβιζάς, συγγραφέας και καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Reading στη Μεγάλη Βρετανία, ασφαλώς δοκιμασμένα κλασικά έργα με διαχρονικά θέματα έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη και διαπαιδαγώγηση των παιδιών, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν εξίσου σημαντικά και επωφελή σύγχρονα έργα. 

Ο κ. Τριβιζάς τονίζει: «Ας μην ξεχνάμε όμως ότι πολλά από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας τα οποία περιλαμβάνονται στην κατηγορία των παιδικών βιβλίων, όπως "Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ" ή τα έργα του Μαρκ Τουέιν για παράδειγμα, δεν γράφτηκαν αρχικά για παιδιά. Το γεγονός ότι σε ένα εξώφυλλο φιγουράρει το εντυπωσιακό όνομα ενός γίγαντα της λογοτεχνίας δεν αρκεί για να είμαστε σίγουροι για την καταλληλότητα και εγκυρότητα του περιεχομένου». Πολλά εξαρτώνται, τονίζει ο γνωστός συγγραφέας, από την ποιότητα, την υπευθυνότητα και την πιστότητα των διαφόρων μεταφράσεων, συμπτύξεων, αποδόσεων και παραφράσεων του κλασικού έργου, οι οποίες πολλές φορές λόγω του ότι οι συγγραφείς δεν ζουν πλέον για να πάρουν τους υπεύθυνους στο κυνήγι, ακρωτηριάζουν, υποβαθμίζουν ή ακόμα και προδίδουν το πρωτότυπο δημιούργημα.

«Βέβαια τα μικρότερα παιδιά δεν μπορούν να διαβάσουν τα κλασικά αυτά αριστουργήματα στην αρχική τους μορφή. Για τους εφήβους όμως σίγουρα είναι εκατό φορές προτιμότερα από αδέξιες και πρόχειρες σύγχρονες απομιμήσεις».

ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Ναι στους κλασικούς, αλλά με προσοχή στις διασκευές και τις μεταφράσεις, είναι η συμβουλή προς τους γονείς

«Η λογοτεχνία μιλά για τον κόσμο πιο ουσιαστικά»

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ και πατέρας ενός 13χρονου κοριτσιού Βαγγέλης Ραπτόπουλος επισημαίνει την αναγκαιότητα της κλασικής λογοτεχνίας στη ζωή των παιδιών. Η επίδρασή τους έχει ευεργετικά αποτελέσματα, γιατί όπως τονίζει ο κ. Ραπτόπουλος «ένα κλασικό έργο μπορεί να λειτουργήσει σφαιρικά και ουσιαστικά».
Επισημαίνει ακόμη ότι τα σύγχρονα βιβλία που απευθύνονται στους γονείς και δίνουν οδηγίες και αναλύσεις – επιστημονικά ίσως τεκμηριωμένες- αναφέρονται περισσότερο στη λογική. «Ένα λογοτεχνικό έργο όμως επιδρά στον συναισθηματικό κόσμο με τρόπο έμμεσο και κάθε φορά διαφορετικό».
Η αξία ενός κλασικού έργου για τον κ. Ραπτόπουλο εντοπίζεται και στο ότι «ένα κλασικό έργο δεν μιλάει μόνο για τα ωραία και ορθολογικά που σίγουρα οι γονείς μιλούν στα παιδιά γι΄ αυτά. Οι μεγάλοι συγγραφείς μιλούν και για το "κακό" μέσα από τα γραπτά τους, προσφέροντας στους μικρούς αναγνώστες όχι μόνο μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την πραγματικότητα και τα στοιχεία που τη συνθέτουν, αλλά και τους δίνουν τη δυνατότητα να το "τιθασεύουν"».

 Η τέχνη πρέπει να υπάρχει στη ζωή των γονιών και των παιδιών σε κάθε μορφή της όχι μόνο μέσα από τα βιβλία των μεγάλων συγγραφέων, παρατηρεί ο Β. Ραπτόπουλος.

«Ένας πίνακας ζωγραφικής, μια καλή ταινία ή ένα ωραίο θεατρικό έργο έχουν την ίδια ευεργετική επίδραση στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών».

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ζωή Λιάκα zliaka@dolnet.gr

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 13 Αυγούστου 2009  εφημερίδα τα ΝΕΑ

View article...

Γονείς και Εκπαιδευτικοί κατά της βίας στην Εκπαίδευση -6

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΤΕ ΑΛΛΑΓΗ
Υπάρχουν άνθρωποι στην κοινότητά σας οι οποίοι δεν άκουσαν ποτέ τις εκφραζόμενες εδώ ιδέες. Είναι η ώρα να τις ακούσουν, δε συμφωνείτε;

Μπορείτε να βοηθήσετε να σπαρθούν οι σπόροι μίας νέας γενεάς που να ενδιαφέρεται και να συνεργάζεται περισσότερο και να είναι λιγότερο βίαιη αν μοιραστείτε αυτές τις πληροφορίες με άλλους—φίλους, συναδέλφους, γείτονες, γονείς των φίλων των παιδιών σας, κοινοτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, τους δασκάλους των παιδιών σας, τοπικές και κρατικές εκπαιδευτικές αρχές και με τους κυβερνητικούς σας εκπροσώπους.  

Πιστεύουμε ότι ο καθένας πρέπει να ακούσει αυτό το μήνυμα.

Γνωρίζουμε ότι μερικοί άνθρωποι στην κοινότητά σας θα απορρίψουν τα συμπεράσματά μας για τους κινδύνους του δαρμού. Μερικοί θα αρνηθούν να το σκεφτούν ή ίσως και να ενοχληθούν ή να γίνουν εχθρικοί διότι αυτή η πληροφόρηση τους κάνει να αισθάνονται υπερβολικά αμήχανα. Αυτό δε μας απογοητεύει. Δεν πρέπει να απογοητεύει και εσάς. Υπάρχουν άλλοι που θέλουν να μάθουν γιατί η παλιά οικεία μέθοδος κοινωνικοποίησης παιδιών είναι τόσο λίγο αποτελεσματική.

Επίσης, υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι ήδη μεγαλώνουν τα παιδιά τους χωρίς βία αλλά χρειάζονται την επιβεβαίωση ότι πράττουν σωστά. Ο ρόλος σας είναι να πλησιάσετε αυτούς τους ανθρώπους και να τους αναφέρετε ό,τι γνωρίζετε για το θέμα. Δώστε τους ένα αντίγραφο του ‘Καθαρές Κουβέντες’. Και μιλήστε τους για την ιστοσελίδα μας, “Project NoSpank” όπου μπορούν να μάθουν τους 1001 λόγους αποχής από το δαρμό.
Έχουμε την πεποίθηση ότι σύντομα κάποια μέρα η πολιτισμένη ανθρωπότητα θα κοιτάζει πίσω με έκπληξη και λύπη τον καιρό που οι άνθρωποι πίστευαν ότι κάνει καλό στα παιδιά ο δαρμός

Όλα τα μέρη:

1. Γονείς και Εκπαιδευτικοί κατά της βίας στην Εκπαίδευση -1
2. Γονείς και Εκπαιδευτικοί κατά της βίας στην Εκπαίδευση -2
3. Γονείς και Εκπαιδευτικοί κατά της βίας στην Εκπαίδευση -3
4. Γονείς και Εκπαιδευτικοί κατά της βίας στην Εκπαίδευση -4
5. Γονείς και Εκπαιδευτικοί κατά της βίας στην Εκπαίδευση -5
6. Γονείς και Εκπαιδευτικοί κατά της βίας στην Εκπαίδευση -6

Όταν μιλούν οι ειδικοί....

«Το καταλληλότερο άτομο να υποστεί ψυχανάλυση είναι κάποιο που ανεξάρτητα από το πόσο ανίκανο είναι τη δεδομένη χρονική στιγμή, είναι, γενικά ή εν δυνάμει, δυνατή προσωπικότητα. Αυτό το άτομο μπορεί να έχει ήδη επιτύχει σημαντικές ικανοποιήσεις- με φίλους, στο γάμο του, στη δουλειά ή μέσω ιδιαίτερων ενδιαφερόντων και χόμπι- αλλά παρόλα αυτά πλήττεται σημαντικά από μακροχρόνια συμπτώματα: κατάθλιψη ή άγχος, σεξουαλική ανικανότητα, ή σωματικά συμπτώματα χωρίς καμία εμφανή σωματική αιτία. Κάποιος μπορεί να βασανίζεται από προσωπικά εθιμοτυπικά ή εξαναγκασμούς ή από επαναλαμβανόμενες σκέψεις τις οποίες δεν γνωρίζει κανείς άλλος. Κάποιος άλλος μπορεί να ζει μια καταπιεσμένη ζωή απομόνωσης και μοναξιάς, ανίκανος να νιώσει κοντά σε οποιονδήποτε.
Ένα θύμα παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης μπορεί να υποφέρει από ανικανότητα να εμπιστευθεί τους άλλους. Κάποιοι άνθρωποι αρχίζουν ψυχανάλυση εξαιτίας επαναλαμβανόμενων αποτυχιών στη δουλειά ή στις ερωτικές σχέσεις τους, οι οποίες δεν οφείλονται στην τύχη αλλά σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Άλλοι χρειάζονται ψυχανάλυση επειδή ο χαρακτήρας τους ουσιαστικά περιορίζει τις επιλογές τους και τις επιθυμίες τους.» (Αμερικάνικη Ένωση Ψυχαναλυτών)