Από εμάς, τους γονείς, μαθαίνουν τι να εκτιμούν, πώς να φέρονται, και τι να περιμένουν από την ζωή μέσα από χιλιάδες φαινομενικά ασήμαντες στιγμές στην διάρκεια της καθημερινής οικογενειακής ζωής.
Η ατμόσφαιρα αυτή μπορεί να είναι φιλική εχθρική, ανταγωνιστική ή συνεργάσιμη αυταρχική ή επιτρεπτική τακτική ή χαώδης και είναι αυτή που δίνει στα παιδιά τα πρότυπα για τη δημιουργία της δικής τους συμπεριφοράς.
Οι ρόλοι των δύο φύλων που παίζονται από τους γονείς αποτελούν για τα παιδιά κατευθυντήριες γραμμές, για το πώς θα καθορίσουν την δική τους στάση έναντι του άλλου φύλου. Μπορούν να δεχθούν ή να απορρίψουν τα πρότυπα που δίνουν οι γονείς τους.
Η ψυχολογική τοποθέτηση ενός παιδιού μέσα στην οικογένεια είναι συχνά ανάλογη με την θέση του σε σχέση με τα αδέλφια του, πρώτο παιδί, δεύτερο παιδί κλπ. Ένα παιδί επηρεάζεται περισσότερο από τον αδελφό με τον οποίο έχει τις μεγαλύτερες διαφορές. Οι θέσεις αυτές μέσα στον οικογενειακό αστερισμό επηρεάζουν απλά την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. Δεν την καθορίζουν γιατί ο καθένας παίρνει τις αποφάσεις του μόνος του.
Ένας άλλος παράγων που επηρεάζει άμεσα την ζωή των παιδιών, είναι η στάση των γονιών και η συμπεριφορά τους προς τα παιδιά και τον εαυτό τους.
Πολλές φορές τα παιδιά μας εισπράττουν τα πιο ισχυρά μηνύματα για τις αξίες και τη συμπεριφορά μας τις στιγμές εκείνες που εμείς δεν δίδουμε καθόλου σημασία.
Τα παιδιά είναι σαν τα σφουγγάρια και ρουφούν ότι κάνουμε και ότι λέμε.
Τα παιδιά μας δεν μας μιμούνται απλώς. Τα παιδιά μας ταυτίζονται το βαθύτερο μας «είναι» το οποίο όχι μόνο δεν τους διαφεύγει αλλά και το φωτογραφίζουν όσο και αν το κρύψουμε.
Το αποτέλεσμα της ανατροφής των παιδιών δεν είναι πάντα το αναμενόμενο γιατί την αντίδραση την αποφασίζει το παιδί και όχι ο γονιός.
Η Πηνελόπη Δέλτα έλεγε ότι όλοι αγαπάμε τα παιδιά μας αλλά δεν ξέρουμε πως.
Η επικοινωνία παιδιών και γονιών βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και στην διάθεσή μας να παραδεχθούμε ότι οι γνώσεις μας έχουν όρια. Να παραδεχθούμε ότι δεν είμαστε παντογνώστες.
Έχετε πάντα κατά νου ότι η εμπιστοσύνη μεταξύ γονιού και παιδιού, πρέπει να είναι αμοιβαία. Τα παιδί έχει ανάγκη να νοιώθει ότι το εμπιστεύονται Η πιο αξιόλογη ένδειξη ότι μπορεί και αυτό να μας έχει εμπιστοσύνη, είναι η αναγνώριση από μέρους μας της αξία του παιδιού και της σημασίας του σαν ανθρώπινο πλάσμα.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να κερδίσουμε την συνεργασία των εφήβων όταν οι γονείς, οι δάσκαλοι αλλά και οι άλλοι ενήλικες, τους μεταχειριζόμαστε με τρόπους που οι έφηβοι νοιώθουν ότι τους μειώνουν.
Μια δοκιμασμένη και αποτελεσματική τεχνική για να βοηθήσουμε τον έφηβο να διδαχθεί από τα λάθη του είναι απλά και μόνο να τον αφήσουμε να έχει την εμπειρία από τις συνέπειες της συμπεριφοράς του.
Στην περίοδο της εφηβείας όταν εμφανίζονται οι πρώτες τάσεις στο παιδί για αυτονόμηση και ανάληψη πρωτοβουλιών, η στήριξη των γονιών οδηγούν τις επιλογές του στη σωστή κατεύθυνση
Η επικοινωνία γονιών και παιδιών παρουσιάζει αυξανόμενες δυσκολίες που θέτουν τους γονείς σε αυξανόμενα διλήμματα.
Γι΄ αυτό λοιπόν η υπεύθυνη υποστήριξη των γονιών και η ενημέρωσή τους είναι όχι μόνον πολύτιμη αλλά και αναγκαία.
Με την κατάλληλη ενημέρωση ο γονεϊκός ρόλος ενισχύεται και ο γονιός βοηθιέται.
Η επικοινωνία διεξάγεται με λεκτικό και μη λεκτικό πεδίο. Η έκφραση του προσώπου και ο τόνος της φωνής μας δίνουν μηνύματα είτε εμείς ακούμε είτε όχι. Μπορούμε να επικοινωνούμε με ένα χαμόγελο ένα συνοφρύωμα , ένα χάδι στην πλάτη.
Η θέση μας είναι δύσκολη και λεπτή. Το να ξέρεις πότε να παρεμβαίνεις και πότε να παραμερίζεις, πότε να επαινείς και πότε να κάνεις εποικοδομητική κριτική, είναι τέχνη και όχι επιστήμη και αυτό είναι κάτι που οι γονείς θα πρέπει να το καλλιεργήσουν και να το εξασκήσουν πολύ καλά.
Όσο πιο υγιής, πλήρης και ολοκληρωμένη είναι η σχέση μεταξύ γονιών και παιδιών τόσο περισσότερο αυξάνεται η δυνατότητα να αντιληφθεί το παιδί την εξελισσόμενη αυτοεκτίμησή του, την αναπτυσσόμενη βελτίωσή του αλλά και την μακροπρόθεσμη ενδυνάμωση των σχέσεών του με όλους τους άλλους.
Ρούλα Κωτούδη
Σύμβουλος Επικοινωνίας