Το μελάνωμα, ο πιο επιθετικός καρκίνος του δέρματος, συνεχίζει να προσβάλλει ολοένα και περισσότερους και μάλιστα και νεώτερες ηλικίες. Η υπεβολική έκθεση των νέων στον ήλιο, η μόδα με ρούχα που καλύπτουν λιγότερο το σώμα και οι περιβαλλοντικές αλλαγές, θεωρούνται τα αίτια αυτής της εξάπλωσης. Περισσότεροι από 50.000 Ευρωπαίοι κάθε χρόνο ανακαλύπτουν ότι μια «αθώα» ελιά στο σώμα τους έγινε ο πιο επιθετικός καρκίνος του δέρματος.
Ο επίκουρος καθηγητής Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπεύθυνος της Μονάδας Σπίλων και Μελανώματος στο Νοσοκομείο «Α. Συγγρός» κ. Αλέξανδρος Ι. Στρατηγός ενημερώνει για τα σημεία εμφάνισης του μελανώματος, εντοπίζει τους ανθρώπους που κινδυνεύουν περισσότερο και προειδοποιεί για τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης.
Επίσης, συμβουλεύει πώς να κάνετε αυτοεξέταση για το μελάνωμα, πότε να ανησυχήσετε για μια ελιά και πώς να προστατευθείτε αποτελεσματικά από τον ήλιο.
Το ύπουλο μελάνωμα χτυπάει τους νέους
Τετρακόσια τουλάχιστον νέα κρούσματα μελανώματος εμφανίζονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Η συχνότητα του πιο επιθετικού καρκίνου του δέρματος υπολογίζεται ότι αυξήθηκε κατά 30% την τελευταία πενταετία.
«Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος του δέρματος που προέρχεται από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν τη χρωστική του δέρματος (μελανίνη)», εξηγεί ο κ. Αλέξανδρος Ι. Στρατηγός, επίκουρος καθηγητής Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπεύθυνος της Μονάδας Σπίλων και Μελανώματος στο Νοσοκομείο «Α. Συγγρός».
«Σε αντίθεση με τα καρκινώματα του δέρματος, που προέρχονται από τα κερατινοκύτταρα και έχουν βραδεία τάση ανάπτυξης και καλή πρόγνωση (παλαιότερα τα λέγαμε επιθηλιώματα), το μελάνωμα έχει επιθετική βιολογική συμπεριφορά, που μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή του ανθρώπου, εάν δεν διαγνωσθεί έγκαιρα».
Πού εμφανίζεται
Συχνότερα εμφανίζεται σε περιοχές του δέρματος, όπως η ράχη (στους άνδρες) και τα κάτω άκρα (στις γυναίκες), περιοχές δηλαδή που είναι προφυλαγμένες κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών και εκτίθενται απότομα σε έντονη ηλιακή έκθεση, όπως συμβαίνει κατά την αρχή του καλοκαιριού. Μπορεί, ωστόσο, να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του δέρματος, ακόμα και σε σημεία που είναι προφυλαγμένα από την ηλιακή έκθεση, όπως το τριχωτό της κεφαλής ή οι γλουτοί.
Υπάρχει επίσης μία μορφή μελανώματος η οποία παρουσιάζεται στο πρόσωπο και αναπτύσσεται σε μεγάλης ηλικίας ανθρώπους, στο έδαφος μίας προϋπάρχουσας κηλίδας που μεγαλώνει πολύ αργά με τον χρόνο (κακοήθης φακή).
Τα αίτια
Σήμερα η κύρια αιτία ανάπτυξης μελανώματος είναι: - Η υπερέκθεση στην υπεριώδη ακτιβολία (αποτελεί τον ενοχοποιητικό παράγοντα στο 70%- 80% των περιπτώσεων).
Άλλοι παράγοντες που συμμετέχουν είναι:
- Γενετικοί παράγοντες.
- Ανοσοκαταστολή.
- Παρουσία γιγαντιαίων συγγενών σπίλων («ελιών» που υπάρχουν από τη γέννηση).
- Ορισμένες σπάνιες κληρονομικές δερματοπάθειες, όπως η μελαγχρωματική ξηροδερμία.
«Ο ήλιος αποτελεί τον αιτιολογικό παράγοντα του μελανώματος στη πλειονότητα των περιπτώσεων», τονίζει ο κ. Στρατηγός. «Αν και ο μηχανισμός δράσης της υπεριώδους ακτινοβολίας στη γένεση του μελανώματος δεν είναι επακριβώς γνωστός, υποθέτουμε ότι η διαλείπουσα έκθεση (αυτή που προσλαμβάνουμε στις καλοκαιρινές διακοπές) είναι πιο σημαντική, ειδικά όταν συμβαίνει σε ανοιχτόχρωμο, μη προσαρμοσμένο δέρμα». Τα έντονα ηλιακά εγκαύματα σε οποιαδήποτε ηλικία αποτελούν δείκτη επικινδυνότητας για τη νόσο. «Το κατά πόσον τα ίδια τα εγκαύματα συμβάλλουν στην παθογένεση του μελανώματος με την πρόκληση ογκογόνων μεταλλάξεων στο γενετικό υλικό των μελανοκυττάρων ή αποτελούν απλώς έναν δείκτη της ευαισθησίας του δέρματος, βρίσκεται υπό διερεύνηση», λέει ο κ. Στρατηγός.
Η κληρονομικότητα
Σε ένα ποσοστό 10% των περιπτώσεων υπάρχει κληρονομικότητα, με την έννοια ότι συνυπάρχουν και άλλα κρούσματα μελανώματος μέσα στην ίδια οικογένεια. Εκτός από το οικογενειακό ιστορικό, γενετική προδιάθεση συνήθως υπάρχει σε ασθενείς που εκδηλώνουν μελάνωμα σε νεαρή ηλικία (κάτω των 30 ετών) και σε ανθρώπους που εμφανίζουν περισσότερα...
