Όσα θα θέλατε να μάθετε και ποτέ δεν θα τολμούσατε να ρωτήσετε…
Της Κατερίνας Νικολοβιέννη
«… δίχως εγωισμό παιδάκι, πίστεψε με: να σε γεννήσω δεν μου κάνει κέφι. Δεν το αντέχω να κυκλοφορώ στους δρόμους με φουσκωμένη την κοιλιά, να σε θηλάζω, να σε πλένω, να σε μαθαίνω να μιλάς. Είμαι γυναίκα εργαζόμενη, μ’ ένα σωρό άλλες υποχρεώσεις και ενδιαφέροντα : στο ξανάλεω, δεν σε έχω ανάγκη… Όμως ο σημερινός συλλογισμός μου μπορεί να αλλάξει έτσι, από τη μια στιγμή στην άλλη. Και πραγματικά, ναι, αυτό παθαίνω: νιώθω κιόλας μπερδεμένη, απροσανατόλιστη. Ίσως γιατί δεν μπορώ ν’ ανοίξω την καρδιά μου σε κανέναν. Είμαι μια γυναίκα που διάλεξε να ζήσει μόνη της . ο πατέρας σου δεν βρίσκεται κοντά μου… στον κόσμο που ετοιμάζεσαι να ζήσεις παιδάκι, όσο κι αν ισχυρίζονται το άλλαξαν οι καιροί, μια γυναίκα ανύπαντρη που περιμένει παιδί θεωρείται γενικά άνθρωπος ανεύθυνος. Στην καλύτερη περίπτωση, την βλέπουν σαν εκκεντρική, που θέλει να προκαλέσει την κοινωνία. Ή και σαν ηρωίδα. Ποτέ όμως σαν γυναίκα όμοια με τις άλλες. … Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί, όταν μια γυναίκα αναγγέλλει ότι είναι νόμιμα σε ενδιαφέρουσα, όλοι τη συγχαίρουν, της αρπάζουν τα πακέτα από τα χέρια, την ικετεύουν να μην κουράζεται, να μην ταράζεται. Στη δική μου όμως περίπτωση, απομένουν βουβοί, μαρμαρωμένοι ή μου μιλάνε για άμβλωση . Θα έλεγε κανείς πως πρόκειται για συνωμοσία, με σκοπό να μας χωρίσουν. Έρχονται στιγμές που νιώθω ανήσυχη, που αναρωτιέμαι ποιος θα νικήσει τελικά : εκείνοι ή εσύ κι εγώ παιδάκι;»
Οριάνα Φαλάτσι, Γράμμα σ’ ένα παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ.
Τι είναι η άμβλωση ;
Πρόκειται για την τεχνητή διακοπή μιας εγκυμοσύνης με απώλεια του κυοφορούμενου, προτού γίνει βιώσιμο ( τέλος της 28ης εβδομάδας της κυήσεως ) Συνήθως, μια άμβλωση πραγματοποιείται όταν απειλείται η ζωή της μητέρας ή όταν έχουν διαπιστωθεί σοβαρές ανωμαλίες στο έμβρυο. Συχνά όμως γίνεται και χωρίς να υπάρχει ιατρική ένδειξη, προκειμένου να αποφευχθεί μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Είναι η συχνότερη και χειρότερη μορφή ελέγχου των γεννήσεων.
Υπάρχουν κοινωνικές προεκτάσεις;
Αν τόσα αντικρουόμενα συναισθήματα εγείρονται στο μυαλό μιας γυναίκας προκειμένου ν’ αποφασίσει αν θα κρατήσει το παιδί ή όχι, φανταστείτε τι κοινωνικές προεκτάσεις μπορεί να έχει ένα τόσο διφορούμενο ζήτημα, σαν αυτό την άμβλωσης. Το ερώτημα κλασσικό: είστε υπέρ ή κατά ; Η απάντηση μονότονη : ναι, υπό προϋποθέσεις , όχι, υπό προϋποθέσεις. Το αποτέλεσμα μηδενικό.
Οι πλέον φιλελεύθεροι (εκπροσωπώντας κατά το μέγιστο το φεμινιστικό κίνημα) υποστηρίζουν ότι το έμβρυο δεν έχει ηθική υπόσταση εφόσον νομικά δεν έχει δικαιώματα ή συμφέροντα. Μόνο η έγκυος γυναίκα έχει δικαιώματα και αυτά πρέπει να προστατεύονται όσο το δυνατόν περισσότερο. Μόνο αυτή είναι σε θέση ν’ αποφασίσει, αν τελικά θέλει να φέρει αυτό το παιδί στον κόσμο ανεξάρτητα από τις αντιξοότητες που μπορεί ν’ αντιμετωπίσει ή αν θα το απορρίψει, επιλέγοντας να ρισκάρει την υγεία της ή ακόμη και την ζωή της με μια άμβλωση. Το έμβρυο δεν λαμβάνεται υπόψη γιατί δεν είναι σε θέση να νιώσει ούτε καν πόνο, εφόσον το νευρικό του σύστημα δεν είναι ακόμη πλήρως ανεπτυγμένο για να αισθανθεί .
Οι εκπρόσωποι της συντηρητικής πλευράς (μέρος της οποίας είναι και η εκκλησία) , αντίθετα, ισχυρίζονται ότι δεν έχει κανείς το δικαίωμα να παύσει τη ζωή ενός άλλου οργανισμού, οποιοιδήποτε κι αν είναι οι λόγοι. Γι’ αυτούς η γυναίκα έχει το δικαίωμα να επιλέξει ανάμεσα στην άμβλωση ή στην συνέχιση της κύησης. Το έμβρυο όχι. Ακριβώς αυτό είναι το σημείο που δεν τα βρίσκουν οι φιλελεύθεροι με τους συντηρητικούς : για τους μεν το έμβρυο είναι ένα κομμάτι κρέας, ένας ιστός. Για τους δε, είναι ένα ολοκληρωμένο άτομο με συναισθήματα, αίσθηση του πόνου και της ευχαρίστησης και δικαιώματα, που συνυπάρχει υποχρεωτικά για 9 μήνες με το σώμα της μητέρας του, προκειμένου να μπορέσει να υπάρξει στη συνέχεια ανεξάρτητα απ’ αυτή.
Τι προκαλεί;
Σίγουρα όποια γυναίκα έχει βρεθεί σε μια τέτοια θέση γνωρίζει πόσο δύσκολη είναι η απόφαση και πόσο μεγάλοι οι κίνδυνοι που διατρέχει από μια τέτοια επέμβαση, τόσο κατά την διάρκεια, όσο και μετά : μολύνσεις, νεφρική ανεπάρκεια , καρκίνος της μήτρας και των ωοθηκών, εκλαμψία, καρδιακή ανεπάρκεια, καρκίνο του στήθους , ανεπάρκεια της μήτρας σε μια πιθανή νέα εγκυμοσύνη , κατάθλιψη, ακόμη και στείρωση σε περιπτώσεις απροσεξίας του γιατρού.
Από ποιον, πότε μπορεί να γίνει και πόσο κοστίζει;
Καλό θα ήταν, αν τελικά πάρετε μια τέτοια απόφαση, να εμπιστευθείτε έναν έμπειρο γιατρό, που να διαθέτει πείρα και να νιώθετε ασφάλεια μαζί του.
Σ’ ότι αφορά το κόστος τώρα, έχει να κάνει με το πότε. Το νωρίτερο (και το προτιμότερο, γιατί έτσι μειώνεται το ρίσκο για τη ζωή της μητέρας) που μπορεί να πραγματοποιηθεί μια άμβλωση είναι η 6η με 8η εβδομάδα της κύησης, ενώ το αργότερο μέχρι την 22η εβδομάδα. Η τιμή ξεκινάει από 80.000 και ανάλογα με τον μήνα της κύησης μπορεί να φτάσει τις 200.000 περίπου. Βέβαια, μετά την 18η-20η εβδομάδα θα ήταν προτιμότερο ν’ αποφεύγεται, καθώς το παιδί έχει αρχίσει να κινείται, οπότε η μητέρα έχει την αίσθηση της παρουσίας του κι αυτό έχει μεγάλες ψυχολογικές και παθολογικές κυρίως συνέπειες, μετά την άμβλωση.
Πώς γίνεται και πού ;
Οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι είναι οι εξής :
1. D & C (Dilatation and Curettage) κατά την οποία το έμβρυο διαμελίζεται με ειδικό αιχμηρό αντικείμενο, σαν νυστέρι, και στην συνέχεια γίνεται αναρρόφηση των υπολειμμάτων του με έναν ειδικό σωλήνα.
2. Υστερεκτομή που είναι ουσιαστικά κανονική εγχείρηση και γίνεται σε περιπτώσεις που το έμβρυο είναι σε μεγάλο μήνα. Είναι κάτι σαν καισαρική, μόνο που το έμβρυο είναι νεκρό.
3. Εκτρωτική ένεση είναι στην ουσία ένα αντισηπτικό αλκαλικό υγρό, που εισάγεται στη μήτρα μέσω ένεσης και θανατώνει το έμβρυο.
Αν αυτοί είναι οι πιο συνηθισμένοι τρόποι για να τερματίσεις μια εγκυμοσύνη, ο πιο συνηθισμένος και ενδεδειγμένος χώρος είναι τα νοσοκομεία και κυρίως τα μεγάλα ιδιωτικά, όπου πραγματοποιούνται 150 εκτρώσεις περίπου την ημέρα και όπως είναι ευνόητο, αυτό αποτελεί και το βασικό οικονομικό τους πόρο. Ανεξάρτητα πάντως από αυτό, είναι ξεκάθαρο ότι ένα γυναικολογικό ιατρείο δεν είναι δυνατόν να διαθέτει όλα εκείνα τα μέσα που μπορούν να εξασφαλίσουν την ασφαλή διεξαγωγή μιας τέτοιας επέμβασης, και καλό θα ήταν να αποφεύγονται πάση θυσία
Τι νομικό καθεστώς επικρατεί σε ότι αφορά την άμβλωση;
Με τη διάταξη του άρθρου 304 ΠΚ, που απαγορεύει την άμβλωση, προστατεύεται ποινικά η ανθρώπινη ζωή στη γένεση της. Το κυοφορούμενο δεν είναι μέρος του σώματος της εγκύου, σε τρόπο που να έχει αυτή το δικαίωμα να το διαθέτει κατά τη θέληση της, αλλά του αναγνωρίζει το δίκαιο μια ξεχωριστή και δικιά του αξία, που δεν είναι όμως απόλυτη, όπως αντίθετα συμβαίνει στην ανθρώπινη ζωή που έχει γεννηθεί κι έχει απόλυτη αξία.
Από αυτή τη σχετική αξία που δίνεται στο κυοφορούμενο έμβρυο, προκύπτει και η αντίστοιχη ποινική του προστασία. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξουν και περιπτώσεις που η άμβλωση κρίνεται θεμιτή από το δίκαιο. Τέτοιες περιπτώσεις στην επιστήμη αναγνωρίζονται τέσσερις, δηλαδή άμβλωση που γίνεται για λόγους :
1. Ιατρικούς ( κίνδυνος ζωής ή σπουδαία και διαρκής βλάβη της υγείας της εγκύου που πιστοποιούνται από δύο γιατρούς)
2. Ηθικούς ( όταν η σύλληψη έγινε από βιασμό, αποπλάνηση, αιμομιξία, κατάχρηση ανίκανου για αντίσταση)
3. Ευγονικούς
4. Κοινωνικούς
Ο ελληνικός ΠΚ στο άρθρο 304 αναγνώριζε μόνο τους δύο πρώτους, πρόσφατα όμως, με το άρθρο 5, παρ 3 του Ν 821/ 1978 « περί αφαιρέσεων και μεταμοσχεύσεων βιολογικών ουσιών ανθρώπινης προέλευσης», αναγνωρίστηκε και ο παραπάνω τρίτος λόγος της εκούσιας διακοπής της κυήσεως (ευγονικός) κι έτσι έμμεσα τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε και το παραπάνω άρθρο του ελλ. ΠΚ.
Τελικά … ( ή απλά , η άποψη μας )
… σε θέματα σαν κι αυτά δεν υπάρχει «τελικά», γιατί απλώς η επιλογή της απόφασης, όποια κι αν είναι αυτή, έχει σχεδόν πάντα ολέθρια αποτελέσματα: συνέχεια ζεις με την αμφιβολία αν έπραξες σωστά, είτε απορρίπτοντας ένα πλάσμα που ούτε καν γνωρίζεις, είτε επιλέγοντας να κρατήσεις ένα παιδί που δεν θέλεις. Όποια κι αν είναι η απόφαση, σίγουρα θα είναι επώδυνη, τουλάχιστον στην αρχή, γιατί όπως λεει ο σοφός λαός, ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός, αφού όλα κάποτε ξεπερνιούνται.
Ένα πάντως είναι δεδομένο: καλό θα ήταν η κάθε γυναίκα να προστατεύει τον εαυτό της από τέτοιου είδους πρακτικές. Όσο φεμινίστρια κι αν είναι, οφείλει να θέτει όρους σε ζητήματα που αφορούν την ίδια και συχνά μπορεί να βάλουν σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή της. Φυσικά δεν μιλάμε για τις περιπτώσεις εκείνες που η άμβλωση μπορεί να είναι διέξοδος ( ο Ποινικός Κώδικας έχει προβλέψει ), αλλά για εκείνες τις φορές που η γυναίκα επέλεξε μια ελεύθερη ερωτική ζωή, χωρίς προφυλάξεις, επιλέγοντας εκείνη ακριβώς τη στιγμή και την πιο επικίνδυνη μέθοδο αντισύλληψης : την άμβλωση.
Αφορμή για το άρθρο αυτό αποτέλεσε η ανάρτηση της
edelweiss με τίτλο:
ΓΙΑΤΙ?
Το χαμομηλάκι ανοίγει την συζήτηση και προσυπογράφει την ευχή της edelweiss :
«Εάν το ποίημα αυτό γίνει αιτία να σωθεί έστω και ένα απ' αυτά τα αγέννητα παιδιά, η δημοσίευση αυτή θα έχει πετύχει το σκοπό της
».
