Είναι ο τύπος της συμπεριφοράς, λεκτικής ή πρακτικής που θέτει την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού σε κίνδυνο. Αδιαφορία απόρριψη εκφοβισμός ταπείνωση απομόνωση εκμετάλλευση όλα αυτά είναι συναισθηματική κακοποίηση.
Παραδείγματα συναισθηματικής κακοποίησης αποτελούν:
- Οι φωνές και οι κραυγές.
- Οι χαρακτηρισμοί «είσαι ηλίθιος», «είσαι κακό παιδί», «είσαι άχρηστος/η».
- Η σύγκριση των παιδιών με άλλα παιδιά, εις βάρος του «δεν αξίζεις τίποτε», «ο ξάδελφος σου πάει καλύτερα από σένα» κλπ.
- Η έλλειψη στοργής, αγάπης και τρυφερών εκδηλώσεων.
- Η δημιουργία ενοχών «θα με κάνεις να πεθάνω», «εσύ φταις για όλα».
- Η ταπείνωση του παιδιού «είσαι για πέταμα», «τι ήθελα και έκανα ένα παιδί σαν και σένα» κλπ
- Οι απειλές εγκατάλειψης ή βίας «θα φύγω και θα σε παρατήσω», «θα σε κλείσω σε ίδρυμα», «θα σου σπάσω τα κόκαλα» κλπ.
- Οι ακραίες μορφές τιμωρίας π.χ. στέρηση φαγητού, νερού, κλείδωμα σε σκοτεινούς χώρους, δέσιμο κλπ.
Αίτια
Η αιτιολογία της συναισθηματικής κακοποίησης μπορεί να αποδοθεί στην επίδραση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας των γονέων-παιδιών, καθώς και του κοινωνικοπολιτιστικού πλαισίου στην εγγενή τάση για κακοποίηση. Οι περισσότερες περιπτώσεις συναισθηματικής κακοποίησης συμβαίνουν για τους ίδιους ακριβώς λόγους για τους οποίους συμβαίνει και η σωματική κακοποίηση. Οι γονείς είναι ευάλωτοι στη δημιουργία σχέσεων κακοποίησης όταν οι πηγές άγχους στη ζωή τους πολλαπλασιάζονται και εκείνοι αποδεικνύονται ανίκανοι να τις χειριστούν. Επιπλέον, είναι πιθανό να έχουν περιορισμένες ικανότητες κατανόησης και χειρισμού παιδιών, λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με τις ανάγκες και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, ίσως πάσχουν από κάποιας μορφής ψυχασθένεια, είναι αλκοολικοί ή χρήστες ουσιών). Ακόμα, ο στόχος του γονέα που κακοποιεί μπορεί να σχετίζεται ή να είναι ο έλεγχος του παιδιού του. Η ύπαρξη ενός από τους αναφερθέντες παράγοντες δε συνεπάγεται κατ' ανάγκη την εκδήλωση κακοποίησης, αλλά ο συνδυασμός τους είναι αυτός που δημιουργεί την απαραίτητη κοινωνικο-συναισθηματική πίεση που οδηγεί οδηγεί στη συναισθηματική κακοποίηση. . Έχουν καταγραφεί συγκεκριμένα προβλήματα που αυξάνουν το ενδοοικογενειακό άγχος και καθιστούν περισσότερο πιθανή την άσκηση συναισθηματικής κακοποίησης. Κοινωνικά (ανεργία, φτώχεια, κοινωνική απομόνωση, διαζύγιο, θάνατος). Υγείας (αρρώστια μέλους διανοητικά (νοητικά ανεπάρκεια, κατάθλιψη) της οικογένειας).
.
Λεκτική κακοποίηση:
Αποτελεί το βασικότερο, ίσως, είδος της συναισθηματικής κακοποίησης. Χαρακτηρίζεται από σχόλια που κάνουν το παιδί να νιώθει ανάξιο και χαζό, τελειομανία, αρνητικές προβλέψεις, συγκρίσεις, προσβολές, απειλές, βρίσιμο, ρίψη ευθυνών .
.
Συμπτώματα
Τα παιδιά που έχουν υποστεί κακοποίηση μπορεί να παρουσιάσουν τα εξής συμπτώματα: χαμηλή αυτο-εικόνα, ανικανότητα να εμπιστευτούν ή/και ν' αγαπήσουν κάποιον, επιθετική και συμπεριφορά με στοιχεία διάσπασης , παράνομες ενέργειες, θυμό/μανία, αυτοκαταστροφικές/αυτοτιμωρητικές πράξεις, παθητική ή/και απόμακρη στάση, ανησυχία και φοβίες, προβλήματα επίδοσης ή σχολική αποτυχία, μελαγχολικές τάσεις, εφιάλτες και πολλά άλλα. Επιπρόσθετα, καθώς η παιδική κακοποίηση καταστρέφει την διαδικασία της προσκόλλησης στους γονείς και τη δημιουργία αποτελεσματικών σχέσεων, τα παιδιά παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Συχνά, ο ενήλικας που έχει υποστεί κακοποίηση στα παιδικά του χρόνια δυσκολεύεται στην εγκαθίδρυση στενών προσωπικών σχέσεων και είναι πολύ πιθανό να του προκαλεί δυσκολία η σωματική εγγύτητα, το άγγιγμα, η οικειότητα και η εμπιστοσύνη στους άλλους. Αποτελέσματα μιας μελέτης συναισθηματικά κακοποιημένων παιδιών που διεξήχθη σε δύο φάσεις, στη νηπιακή και στην προσχολική τους ηλικία, είναι συνεπή στα χαρακτηριστικά του θυμού, της έλλειψης συνεργατικότητας, απουσίας προσκόλλησης στους γονείς, καθώς και στην απουσία δημιουργικότητας, επιμονής και ενθουσιασμού. Επιπλέον, τα παιδιά που έχουν βιώσει την απόρριψη έχουν περισσότερες πιθανότητες από εκείνα που ένιωθαν αποδεκτά να εκδηλώσουν εχθρότητα, παθητική ή επιθετική συμπεριφορά, να δημιουργούν εξαρτητικές σχέσεις, να έχουν αρνητική γνώμη για τον εαυτό και τις ικανότητες τους, καθώς και αρνητική αντίληψη για τον περιβάλλοντα κόσμο.
Η αιτιολογία της συναισθηματικής κακοποίησης μπορεί να αποδοθεί στην επίδραση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας των γονέων-παιδιών, καθώς και του κοινωνικοπολιτιστικού πλαισίου στην εγγενή τάση για κακοποίηση. Οι περισσότερες περιπτώσεις συναισθηματικής κακοποίησης συμβαίνουν για τους ίδιους ακριβώς λόγους για τους οποίους συμβαίνει και η σωματική κακοποίηση. Οι γονείς είναι ευάλωτοι στη δημιουργία σχέσεων κακοποίησης όταν οι πηγές άγχους στη ζωή τους πολλαπλασιάζονται και εκείνοι αποδεικνύονται ανίκανοι να τις χειριστούν. Επιπλέον, είναι πιθανό να έχουν περιορισμένες ικανότητες κατανόησης και χειρισμού παιδιών, λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με τις ανάγκες και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, ίσως πάσχουν από κάποιας μορφής ψυχασθένεια, είναι αλκοολικοί ή χρήστες ουσιών). Ακόμα, ο στόχος του γονέα που κακοποιεί μπορεί να σχετίζεται ή να είναι ο έλεγχος του παιδιού του. Η ύπαρξη ενός από τους αναφερθέντες παράγοντες δε συνεπάγεται κατ' ανάγκη την εκδήλωση κακοποίησης, αλλά ο συνδυασμός τους είναι αυτός που δημιουργεί την απαραίτητη κοινωνικο-συναισθηματική πίεση που οδηγεί οδηγεί στη συναισθηματική κακοποίηση. . Έχουν καταγραφεί συγκεκριμένα προβλήματα που αυξάνουν το ενδοοικογενειακό άγχος και καθιστούν περισσότερο πιθανή την άσκηση συναισθηματικής κακοποίησης. Κοινωνικά (ανεργία, φτώχεια, κοινωνική απομόνωση, διαζύγιο, θάνατος). Υγείας (αρρώστια μέλους διανοητικά (νοητικά ανεπάρκεια, κατάθλιψη) της οικογένειας).
.
Λεκτική κακοποίηση:
Αποτελεί το βασικότερο, ίσως, είδος της συναισθηματικής κακοποίησης. Χαρακτηρίζεται από σχόλια που κάνουν το παιδί να νιώθει ανάξιο και χαζό, τελειομανία, αρνητικές προβλέψεις, συγκρίσεις, προσβολές, απειλές, βρίσιμο, ρίψη ευθυνών .
.
Συμπτώματα
Τα παιδιά που έχουν υποστεί κακοποίηση μπορεί να παρουσιάσουν τα εξής συμπτώματα: χαμηλή αυτο-εικόνα, ανικανότητα να εμπιστευτούν ή/και ν' αγαπήσουν κάποιον, επιθετική και συμπεριφορά με στοιχεία διάσπασης , παράνομες ενέργειες, θυμό/μανία, αυτοκαταστροφικές/αυτοτιμωρητικές πράξεις, παθητική ή/και απόμακρη στάση, ανησυχία και φοβίες, προβλήματα επίδοσης ή σχολική αποτυχία, μελαγχολικές τάσεις, εφιάλτες και πολλά άλλα. Επιπρόσθετα, καθώς η παιδική κακοποίηση καταστρέφει την διαδικασία της προσκόλλησης στους γονείς και τη δημιουργία αποτελεσματικών σχέσεων, τα παιδιά παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Συχνά, ο ενήλικας που έχει υποστεί κακοποίηση στα παιδικά του χρόνια δυσκολεύεται στην εγκαθίδρυση στενών προσωπικών σχέσεων και είναι πολύ πιθανό να του προκαλεί δυσκολία η σωματική εγγύτητα, το άγγιγμα, η οικειότητα και η εμπιστοσύνη στους άλλους. Αποτελέσματα μιας μελέτης συναισθηματικά κακοποιημένων παιδιών που διεξήχθη σε δύο φάσεις, στη νηπιακή και στην προσχολική τους ηλικία, είναι συνεπή στα χαρακτηριστικά του θυμού, της έλλειψης συνεργατικότητας, απουσίας προσκόλλησης στους γονείς, καθώς και στην απουσία δημιουργικότητας, επιμονής και ενθουσιασμού. Επιπλέον, τα παιδιά που έχουν βιώσει την απόρριψη έχουν περισσότερες πιθανότητες από εκείνα που ένιωθαν αποδεκτά να εκδηλώσουν εχθρότητα, παθητική ή επιθετική συμπεριφορά, να δημιουργούν εξαρτητικές σχέσεις, να έχουν αρνητική γνώμη για τον εαυτό και τις ικανότητες τους, καθώς και αρνητική αντίληψη για τον περιβάλλοντα κόσμο.
Το
βίντεο αποτελεί μέρος της σειράς που ετοίμασε το Χαμομηλάκι για την
Παιδική Κακοποίηση. Παρακαλούμε προωθήστε το βίντεο σε όσους
περισσότερους μπορείτε, για την ενημέρωση όλων μας και την προστασία των
παιδιών μας.
Πηγή: Το Χαμόγελο του Παιδιού
Πολύ καλό και επίκαιρο άρθρο φίλη μου το χαμομηλάκι. Όταν ο γονιός δε μπορεί να διαχειριστεί το άγχος που του προκαλεί η δουλειά του, οι υποχρεώσεις του οι οικογενειακές, τότε πολλές φορές ξεσπάει στο παιδί. Το άγχος όμως στο γονιό μπορεί να μην προέρχεται μόνον από τα προηγούμενα που έγραψα, αλλά και από το χαρακτήρα του. Να είναι δηλαδή έντονα αγχώδης χαρακτήρας και αυτό το έντονο άγχος να το μεταδίδει και στο παιδί. Το παιδί είναι ευαίσθητο και κρίμα στο γονιό που το αντιμετωπίζει όχι σαν παιδί με τα ελαττώματά του, τις σκανδαλιές του κλπ, αλλά σαν ένα άτομο ώριμο! Δε γίνεται να έχει την απαίτηση ο γονιός από ένα παιδί να φέρεται σαν ώριμος σε ηλικία παιδική!! Μερικοί γονείς δυστυχώς το κάνουν. Το αποτέλεσμα; Το παιδί δε χαίρεται τα παιδικά του χρόνια, αισθάνεται σαν να περνάει κάθε μέρα από έλεγχο και χάνει την αυτοπεποίθησή του ή μάλλον δε μπορεί να την καλλιεργήσει, αφού δεν έχει πεποίθηση. Η πεποίθησή του, υποσκελίζεται και βάλλεται από τις πεποιθήσεις του γονιού, ο οποίος μέσω της λεκτικής βίας, προσπαθεί να τις επιβάλει. Έτσι μπορεί να μεγαλώσει το παιδί και να λέει μέσα του "εγώ δεν είμαι εγώ, είμαι ο γονιός μου, γιατί ότι έχω κάνει δεν είναι δικές μου επιλογές, αλλά επιλογές των γονιών μου". Δεν έχει να παρουσιάσει στον εαυτό του, κάτι που το έκανε μόνο του. Έχει να παρουσιάσει στον εαυτό του, ότι του είπαν οι γονείς του να κάνει (να είναι άριστος στο σχολείο, να μη δίνει αφορμές για σχόλια, να περάσει στο πανεπιστήμιο, κλπ κλπ). Αυτό που πιστεύω πως μετράει στην επικοινωνία γονέα και παιδιού, είναι ο τρόπος που θα πεις κάτι στο παιδί. Το πιο σωστό πράγμα αν του το πεις με τρόπο λάθος, το παιδί θα μείνει στον τρόπο που του το είπες και όχι στο τι του είπες....Γιατί στο παιδί υπάρχει έντονα μέσα του το συναίσθημα που το καθιστά ευαίσθητο.
ReplyDeleteΚαι κάτι ακόμη. Προσοχή πρέπει να δείχνουν και οι δάσκαλοι στο σχολείο, γιατί τα παιδιά, από το σπίτι όταν φεύγουν έρχονται σε επαφή με τους δασκάλους που και αυτοί ας πούμε κατά κάποιο τρόπο είναι σαν γονείς.
Με αγάπη
Max
Και τί κάνουμε; Όταν δηλαδή διαπιστώσουμε ότι στο κοντινό μας περιβάλλον, π.χ. στο γειτονικό σπίτι ή στο σπίτι του ξαδέλφου, συμβαίνει κάτι τέτοιο, τί μπορούμε να κάνουμε;
ReplyDeleteΘα το καταγγείλετε Arhontia.
ReplyDeleteΤις περισσότερες φορές είναι από το κοντινό περιβάλλον του παιδιού.
Εδώ θα βρείτε τηλέφωνα γι αυτές τις περιπτώσεις: http://hamomilaki.blogspot.com/p/helping.html
Συζητείστε μαζί με τους αρμόδιους στα τηλέφωνα που σας παραπέμπουμε, έστω και ανώνυμα.
Θα βοηθήσετε ένα παιδάκι.
Καλή Δύναμη
Eγω,βλεποντας το βιντεο,και κυριως ακουγοντας τη μουσικη ,επαθα την πλακα μου,μιας και σκεφτομουν παραλληλα τη συμπεριφορα καποιου γνωστου μου,στο παιδακι του,που τωρα ειναι 6 χρονων.Βλεπω ηδη τα συμπτωματα αυτης της συμπέριφορας στο χαρακτηρα που διαμορφωνει το παιδακι,και θυμωνω παρα πολυ.Το κακο ειναι οτι δεν μπορω να κανω και πολλα πραγματα για να βελτιωσω την κατασταση,παρ'ολο που εχω τη δυνατοτητα να κουβεντιαζω με τη μανα του παιδιου,την οποια εχω μεγαλωσει εγω.Δεν εχει τη θεληση να παει κοντρα στον αντρα της.Ετσι,απλως στενοχωριεμαι.
ReplyDelete