«Φάρμακο» η μουσική για ψυχή και σώμα

Ρεπορτάζ: Καρολίνα Παπακώστα,
kpapakosta@dolnet.gr

«Συχνά βάζω μουσική στο αυτοκίνητο και κάνω μια βόλτα. Έτσι “φεύγω”. Αλλάζει η διάθεσή μου όταν τραγουδώ και ακούω παράλληλα τις μικρές στιγμές του κάθε καλλιτέχνη», λέει στα «ΝΕΑ» ο τραγουδοποιός Νίκος Ζιώγαλας, ο οποίος έχει την ευκαιρία να «ζει» τη μουσική και από την πλευρά του δημιουργού και από αυτήν του ακροατή.

Όπως λέει: «Για μένα η πιο ενδιαφέρουσα στιγμή είναι η διαδικασία δημιουργίας της. Όταν κάθομαι στο τραπέζι με την κιθάρα μου και επικαλούμαι τις δυνάμεις της θα τολμούσα να πω ότι με θεραπεύει και με εξιτάρει παράλληλα.

»Όμως και σαν ακροατής κερδίζω, όπως ο καθένας όταν προσέρχεται άδειος, χωρίς προκαταλήψεις και ακούει με καλή διάθεση. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της μουσικής είναι ότι δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς αυτή αλλά από την άλλη δεν είναι πρωτεύον στοιχείο όπως το φαγητό».

Η μουσική πλέον δεν «εξημερώνει τα ήθη» απλά, αλλά αναγνωρίζεται από αρκετούς γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων ως ένα όπλο κατά του στρες και ως συμπληρωματικό θεραπευτικό εργαλείο για μια σειρά παθήσεων.

«Η έρευνα που γίνεται σήμερα για τη μουσική και τον ρόλο της στη νευρολογία, είτε μιλάμε για την απλή μουσική είτε αναφερόμαστε στην επεξεργασμένη με ειδικό μηχάνημα, αναγνωρίζει ότι η μουσική λειτουργεί πια ως φάρμακο», σημειώνει η κ. Θεώνη Ευαγγελοπούλου, ψυχολόγος - ακουστικοψυχοφωνολόγος.

Η ηχοθεραπεία...

Η ηχοθεραπεία λοιπόν αποτελεί ένα εργαλείο στη διάθεση της νευρολογίας, όμως όπως υπογραμμίζει η κ. Ευαγγελοπούλου, «η μουσική μπορεί να βοηθήσει αρκετά τον καθημερινό άνθρωπο όχι μόνο γιατί χαλαρώνει αλλά επειδή ενεργοποιεί και ενδυναμώνει τον εγκέφαλό μας».

Η κύρια μέθοδος ηχοθεραπείας, η ακουστικοφωνολογία (Τomatis) βασίζεται κυρίως στον Μότσαρτ και όπως αναφέρει η ειδικός «η “θεραπεία” γίνεται μέσω της ακουστικής εξάσκησης και ενεργοποίησης του ατόμου μέσω ενός ηλεκτρονικού αυτιού. Πρόκειται για ένα σύστημα ηχητικής ενεργοποίησης και ακουστικοφωνητικών ασκήσεων σχεδιασμένο να επανεκπαιδεύσει το αυτί οστεομυϊκά για να δώσει στο άτομο το μέγιστο όλων των λειτουργιών του».

Συμπληρώνει δε, ότι «οι μπάσοι ήχοι καταλήγουν στα χαμηλότερα σημεία του σώματος ενώ τα πρίμα στα ψηλότερα και τον εγκέφαλο, γεγονός που καθιστά τους δεύτερους χαλαρωτικούς και θεραπευτικούς μιας και οι χαμηλές συχνότητες έχουν αποδεδειγμένα σχετιστεί με πτώση των νευρολογικών δυνάμεων».

... και η μουσικοθεραπεία

Μια «συγγενής» μέθοδος είναι η μουσικοθεραπεία. Απευθύνεται σε άτομα κάθε ηλικίας και μπορεί να εφαρμοστεί και σε ατομικό αλλά και σε ομαδικό επίπεδο. Είναι μια μέθοδος με παράδοση τουλάχιστον 50 ετών σε Αμερική και Ευρώπη και σχεδόν το 90% της παγκόσμιας έρευνας πάνω σε αυτή γίνεται σε πανεπιστημιακές κλινικές.

«Πρόκειται βέβαια για μια μέθοδο η οποία δεν στηρίζεται στην παθητική ακρόαση μουσικής αλλά κυρίως στη διαπροσωπική σχέση που αναπτύσσει κανείς με τον εξειδικευμένο μουσικοθεραπευτή», τονίζει στα «ΝΕΑ» η κ. Εύη Παπανικολάου, πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Καταρτισμένων Επαγγελματιών Μουσικοθεραπευτών.

«Δεν πρόκειται για κάποια εναλλακτική μορφή θεραπείας, αλλά μέθοδο συμπληρωματική προς την ιατρική».

Βοηθά και την καρδιά

Για τον Αμερικανό καρδιολόγο-ερευνητή Μike Μiller, η μουσική καταπολεμά το στρες. Μετρώντας τη διάμετρο των αιμοφόρων αγγείων την ώρα που οι άνθρωποι ακούν κάποιο τραγούδι ανακάλυψε ότι οι βραχίονές τους χαλάρωναν, διαστέλλονταν και παρήγαγαν χημικές ουσίες που προστατεύουν την καρδιά, αφού περιορίζουν τον κίνδυνο θρόμβων και τη συσσώρευση κακής χοληστερόλης.

Όπως έχει δηλώσει ο δρ Μiller, «η ευεργετική επίδραση λειτουργεί μόνο για μερικά δευτερόλεπτα, αλλά το σωρευτικό όφελος έχει διάρκεια».

Ειδικά στις ΗΠΑ πολλά νοσοκομεία έχουν εντάξει τη μουσική στο πρόγραμμα αποθεραπείας των ασθενών. Ακόμη και η διάσημη Κλινική Μάγιο, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα, χρησιμοποιεί τη μουσικοθεραπεία έπειτα από επεμβάσεις του καρδιαγγειακού συστήματος για να μειώσει το στρες των χειρουργημένων.

πηγή