Καλές προθέσεις έχει η κορτιζόλη. Απλά εκτροχιάζεται μερικές φορές.
Ξεχνάει να σταματήσει. Διότι, απλά δεν γνωρίζει πότε να το κάνει. Όταν
βρίσκεται υπό έλεγχο όμως μας δίνει εγκεφαλική διαύγεια, μας αδυνατίζει
και μας προστατεύει απο τις ιώσεις.
Στον υπέρ πάντων αγώνα ενάντια στο άγχος, οι «εύκολες» λύσεις της γιόγκα, των ασκήσεων αναπνοής και των μπάνιων με ροδοπέταλα και αιθέρια έλαια στα spa, δεν είναι οι πιο ανδροπρεπείς επιλογές. Η λύση της πάταξης του στρες, χωρίς να απαιτείται και ο τραυματισμός του αντρικού εγώ, βρίσκεται αλλού. Ο εχθρός είναι πολύ πιο ύπουλος απ' ό,τι θα υπολόγιζε κανείς. Σε αντίθεση με τη χοληστερίνη, που σχεδόν τη φαντάζεσαι να μπουκώνει βουλιμικά μία μία τις αρτηρίες, το άγχος πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν τους ακροβολιστές στον πόλεμο του Αφγανιστάν: βρίσκεται παντού και πουθενά. Και δεν αστειεύεται.
Ο υπονομευτής της ψυχικής μας ισορροπίας δεν είναι άλλος από την
ορμόνη του στρες, ονόματι κορτιζόλη.
Ο φάκελός της ολοένα και μεγαλώνει, βγάζοντας την απειλή της
χοληστερίνης και του ανεβασμένου ζαχάρου εκτός συναγωνισμού. Οι
τελευταίες ιατρικές έρευνες καταλήγουν πως η κορτιζόλη ευθύνεται
-τελικά- για τις περισσότερες απειλές κατά της ηρεμίας μας
συμπεριλαμβανομένης της βουλιμίας, της απώλειας μυϊκού όγκου, διαβήτη,
απώλειας μνήμης, κατάθλιψης και -saving the best for last- καρκίνου του
προστάτη. Μακροχρόνια, αν η κορτιζόλη χτυπήσει tilt μπορεί να αποβεί
καταστροφική.
Οι έρευνες βέβαια βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο και, όποτε μια ουσία
σχετίζεται με ασθένειες, είναι πρώιμο να παίζουμε με κοσμογονικά ερωτήματα.
Αν όμως ψάχνατε καιρό τη φωτογραφία κάποιου ανήλεου εχθρού για εξάσκηση στα
βελάκια, τότε bulls eye. Βρήκατε την ορμόνη που πάντα αναζητούσατε. Καιρός
λοιπόν να της αλλάξουμε τα κορτιζολούχα φώτα.
I want your stress: Το νέο hit από την πρωτοεμφανιζόμενη κορτιζόλη
Κάτω από ιδιαίτερα πρεσαρισμένες καταστάσεις, τα επινεφρίδια απελευθερώνουν
πολλές ορμόνες, αρκετές από τις οποίες κάνουν το αίμα να σπιντάρει
κατευθείαν στη μυϊκή μάζα. Είναι ο λόγος που έχουμε αρκετή ενέργεια και
δύναμη για να καλυτερεύσουμε το δεξί κροσέ και να προσπεράσουμε το διπλανό
μας στο διάδρομο του γυμναστηρίου. Στην κορτιζόλη έχει ανατεθεί η
τροφοδότηση του αίματος με ανεβασμένη ποσότητα οκτανίου, δίνοντας παράλληλα
και το σήμα για τη γλυκόζη και τα αμινοξέα να υπερχειλίσουν τους ιστούς και
να ξεχυθούν στο κυκλοφορικό. Οπως και με τις περισσότερες ουσίες που μας
διαπερνούν, η κορτιζόλη έχει βάλει και τα δύο της χέρια στην καλή λειτουργία
του σώματός μας κρατώντας το στην απαιτούμενη φόρμα. Στις καλές της μέρες,
μάλιστα, χρησιμεύει ως βασικό συστατικό σε αρκετά φάρμακα. Και όλα χαίρουν
άκρας υγείας, δεδομένου ότι μόλις διαφύγουμε τον κίνδυνο που μας προκαλεί
άγχος τα επίπεδά της επιστρέφουν στην προ-αγχωτική τους βάση.
Αν όμως αυτά χτυπήσουν tilt για περισσότερο από τον αναγκαίο χρόνο, ο
πιστότερος σύμμαχος και προστάτης του σώματος μπορεί εύκολα να
μετατραπεί στα πιο δυσοίωνα νέα που θα ακούσετε από το στόμα του
γιατρού. Για τους περισσότερους από εμάς, κάτι τέτοιο οφείλεται όχι τόσο
σε καταστάσεις πραγματικής ανάγκης, αλλά σε χρόνια και πνεύματα
«ανήσυχα». Κάθε φορά που τρωγόμαστε με τα ρούχα μας, ο εγκέφαλος
ενεργοποιεί την ορμονική αντίδρασή του στο στρες - δώρο από την ίδια τη
φύση για περιπτώσεις πραγματικής φυσικής απειλής. Σύμφωνα με τον δρα
Robert Sapolsky, καθηγητή βιολογίας και νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο του
Στάνφορντ,
«Το σώμα δεν αποθηκεύει την περίσσια ενέργεια που απελευθερώνεται
όποτε αυτό νιώθει ότι απειλείται και κάτι τέτοιο αυξάνει τις
πιθανότητες για ένα μεγάλο αριθμό ασθενειών που σχετίζονται με το
μεταβολισμό».
Παχυσαρκία: Μια έρευνα του Πανεπιστημίου Yale αποκάλυψε πως
άνθρωποι με αυξημένη κορτιζόλη -λόγω στρες- έτρωγαν περισσότερο από
αυτούς με χαμηλά επίπεδα της ορμόνης. Αν η κορτιζόλη διατηρηθεί σε υψηλά
επίπεδα, στο τέλος ενθαρρύνει το σώμα να αποθηκεύει όλο το λίπος αντί να
το καίει. Και για όποιον αναρωτιέται πόσο χειρότερα θα μπορούσαν να
είναι τα νέα, μια τελευταία έρευνα σε 50 παχύσαρκους Σουηδούς έδειξε πως
η κορτιζόλη δεν μένει απλώς εκεί. Ενεργοποιεί άλλο ένα ένζυμο στην
υπηρεσία της που μαγνητίζει όλο το λίπος αποκλειστικά και μόνο -πού
αλλού;- στην κοιλιακή χώρα.
Διαβήτης: Αν και ακόμη δεν έχει προσδιοριστεί ποιο από τα δύο
παρασέρνει το άλλο, η ινσουλίνη και η κορτιζόλη πολύ συχνά πάνε σαν τους
Χιώτες. Ο δρ Sapolsky υποστηρίζει ωστόσο πως με τον καιρό υψηλά επίπεδα
κορτιζόλης «αποδεκατίζοντας τη διαχείριση της γλυκόζης, καθιστούν
αδύνατη την αντίδραση του σώματος στην ινσουλίνη. Αλλη μία πρόσφατη
έρευνα απέδειξε πως πιθανότατα το 64% των ανθρώπων που έχουν πληγεί με
καταστροφικά γεγονότα στη ζωή τους να είναι διαβητικοί χωρίς καν να το
γνωρίζουν».
Η πολλή κορτιζόλη χαζεύει:
Eπιστήμονες του Πανεπιστημίου της Washington αύξησαν τεχνητά τα επίπεδα
κορτιζόλης σε 15 εθελοντές, για να ανακαλύψουν πως 4 μέρες αργότερα οι
14 από αυτούς είχαν προβλήματα απομνημόνευσης. Η μνήμη τους επανήλθε
μόνο όταν τα επίπεδα κορτιζόλης επέστρεψαν στα επιτρεπτά όρια.
Καρκίνος του προστάτη: Εν συντομία, το Stanford μελέτησε μια σπάνια μορφή καρκίνου του
προστάτη, άτρωτη σε ορμονοθεραπείες, και σημείωσε πως η κορτιζόλη
ουσιαστικά έτρεφε τη διόγκωσή του.
Αμυνα, η καλύτερη επίθεση:
Η μείωση του στρες δεν είναι κάτι που παίζεται στα δάχτυλα. Ειδικά όταν
αυτό εξαρτάται από ένα διευθυντή που δεν εκτιμά να του υπενθυμίζουν πως
η τυραννία έχει εκλείψει από την εποχή του Πεισίστρατου. Ακόμα κι αν δεν
καταφέρετε να το ελαττώσετε, τα επόμενα βήματα θα βοηθήσουν, αν όχι να
χαμηλώσουν τα επίπεδά της, τότε σίγουρα να κατεβάσουν τις επιδράσεις της
κορτιζόλης στο μίνιμουμ.
3 με πίτα απ' όλα; Απ' όλα! Αλλά χωρίς γύρο: Η επίθεση του
άγχους καταπολεμάται με άφθονο άμυλο. Οσα άτομα, εκτεθειμένα σε
στρεσαριστικές στιγμές -από Δανούς ερευνητές-, κατανάλωσαν φαγητά χαμηλά
σε πρωτεΐνη αλλά πλούσια σε υδατάνθρακες, παρουσίασαν 14% χαμηλότερες
ενδείξεις κορτιζόλης από αυτά που ακολούθησαν πρωτεϊνούχα δίαιτα χαμηλών
υδατανθράκων. Σύμφωνα με τη διαιτολόγο Ελενα Παραβάντη, οι
υδατανθρακούχες τροφές αυξάνουν την παραγωγή σεροτονίνης, ουσία που
μειώνει την αίσθηση άγχους στο σώμα.
Η μεταμεσονύκτια ζώνη με σκοτώνει: Το περιοδικό Sleep δημοσίευσε
μια έρευνα του Πανεπιστημίου του Chicago, στην οποία όσοι κατανάλωσαν 4
ώρες ημερησίως για βραδινό ύπνο παρουσίασαν επίπεδα κορτιζόλης 37%
υψηλότερα από αυτούς που ξεράθηκαν για 8 γεμάτες ώρες. Οσοι έμειναν
άυπνοι όλο το 24ωρο ανέβασαν την κορτιζόλη τους ψηλότερα κατά 45%.
Εντεχνο και λαϊκό ροχαλητό: Ο «ποιοτικός» ύπνος είναι εξίσου
σημαντικός. Το ίδιο πανεπιστήμιο απέδειξε πως όσοι απολαμβάνουν
περισσότερο σωστό ύπνο εκκρίνουν 65% περισσότερη ορμόνη ανάπτυξης (Human
Growth Hormone). Η ορμόνη HGH αποτρέπει την εξολόθρευση της μυϊκής μάζας
από την κορτιζόλη.
Υou gotta C this: Στα κομβικά σημεία στρες της ζωής σας τα
πορτοκάλια θα μπορούσαν να είχαν μειώσει αισθητά την κορτιζόλη που
παρήγαγε ο οργανισμός σας. Για το μέλλον, ο δρ Sapolsky προτείνει 1.000
μιλιγκράμ βιταμίνης C μοιρασμένα ισόποσα όλη την ημέρα.
Save the last drink: Και αύριο νύχτα είναι. Τα ξίδια και ο καφές
αφυδατώνουν. Νομίζοντας πως το νερό στερεύει -συνήθως μετά το τρίτο
ποτό-, το σώμα απειλούμενο χτυπάει συναγερμό και αρχίζει να παράγει
κορτιζόλη. Οσο για την καφεΐνη, περιοριστείτε στα δύο φλιτζάνια καφέ την
ημέρα.
σχετικά άρθρα:
No comments:
Post a Comment