«Τη Νιά-Παρασκευή» (ή Παρασκευή του Πάσχα), πάλι γιορτή της Παναγιάς, της «Ζωοδόχου Πηγής».
Κέντρο της λατρείας αυτής είναι η Κωνσταντινούπολη, όπου από πολύ παλιά (5ος αιώνας) υπήρχε αγίασμα και εκκλησία.
Ήταν το περίφημο ιστορικό αγίασμα του Βαλουκλή, που έδωσε τη γνωστή παράδοση για τα τηγανισμένα ψάρια του Μοναστηριού του που «πήδησαν στο νερό», όταν οι Τούρκοι πήραν την Πόλη, το 1453. (Βλ. Πολίτου, Παραδόσεις, αρ.31,32).
Πάνω από τον ερειπωμένο χώρο του Αγιάσματος, ξαναϊδρύθηκε, τον περασμένο αιώνα (1833) - με άδεια του Σουλτάνου Μαχμούτ Β'- μεγάλος ναός (και παρεκκλήσι στο αγίασμα) και καθιερώθηκε από τότε (Πατριάρχης Κωνστάντιος), η γιορτή της «Ζωοδόχου πηγής».
 |
| Κωνσταντινούπολη Ιερά Μονά Ζωοδόχου Πηγής (Μπαλουκλί) |
Ήταν το περίφημο ιστορικό αγίασμα του Βαλουκλή, που έδωσε τη γνωστή παράδοση για τα τηγανισμένα ψάρια του Μοναστηριού του που «πήδησαν στο νερό», όταν οι Τούρκοι πήραν την Πόλη, το 1453. (Βλ. Πολίτου, Παραδόσεις, αρ.31,32).
Πάνω από τον ερειπωμένο χώρο του Αγιάσματος, ξαναϊδρύθηκε, τον περασμένο αιώνα (1833) - με άδεια του Σουλτάνου Μαχμούτ Β'- μεγάλος ναός (και παρεκκλήσι στο αγίασμα) και καθιερώθηκε από τότε (Πατριάρχης Κωνστάντιος), η γιορτή της «Ζωοδόχου πηγής».
Ιστορία
Μνημείο 1000 χρόνων - Νεκροταφείο Βογόμιλων στη Ν. Χαλκηδόνα Θεσσαλονίκης, στο δρόμο από Θεσσαλονίκη για Έδεσσα, βρίσκεται η κωμόπολη της Νέας Χαλκηδόνας.
Στο ρεύμα από Θεσσαλονίκη προς Χαλκηδόνα, 500 μέτρα περίπου πριν την είσοδο της πόλης στο δεξί μας χέρι και σε απόσταση 250 μέτρων από τον κεντρικό δρόμο, βρίσκεται μια μικρή πέτρινη εκκλησία, της Ζωοδόχου Πηγής. Φαίνεται σχετικά καθαρά από το δρόμο και η πρόσβαση είναι πανεύκολη μέσω ενός χωματόδρομου που ξεκινάει από τον κεντρικό δρόμο.Στον περίβολο της εκκλησίας, όσο κι αν σας φαίνεται απίστευτο, βρίσκεται ένα πολύ «περίεργο» νεκροταφείο...
Κέλτικοι σταυροί από πέτρα, ύψους μέχρι και 2 μέτρα, διάσπαρτοι εδώ κι εκεί στον περίβολο της εκκλησίας, μικρότεροι πέτρινοι σταυροί μισοθαμμένοι στο μαλακό έδαφος, και παντού τρύπες ... και, όπου κι αν πατήσεις, νομίζεις ότι το όλο μέρος είναι φρεσκοσκαμμένο... αν και 1000 χρόνων παλιό όμως...
Οι τεράστιοι σταυροί έχουν πάνω τους πολύ περίεργα σχέδια σκαλισμένα. Το νεκροταφείο αυτό ανήκει στους Βογόμιλους ... ποιοί είναι αυτοί; ... αίρεση που άκμασε στο Βυζάντιο τον 9ο - 12ο αιώνα, στα εδάφη που στη σημερινή εποχή βρίσκονται η ΠΓΔΜ, η Νότια Σερβία, η Βοσνία η Βουλγαρία και η κεντρική Μακεδονία. Για περισσότερες πληροφορίες για τους Βογόμιλους κάντε κλικ εδώ.
Και για να σας κάνω πιο ενδιαφέρουσα την ιστορία, οι Βογόμιλοι θεωρούνται οι «προπάτορες» των Καθαρών. Η «αίρεση» που αναφέρεται εκτεταμένα στο "Da Vinci Code" του Dan Brown. Οι Σταυροφόροι που περνούσαν από τα μέρη μας, επηρεάζονταν από τους Βογόμιλους και όταν γυρνούσαν στην πατρίδα τους, μετέδιδαν τα πιστεύω και τις δοξασίες τους.
Το συγκεκριμένο νεκροταφείο έχει περίπου 17 τάφους που φαίνονται, και σίγουρα ακόμη περισσότερους από κάτω, διότι η βλάστηση είναι πολύ πυκνή και οι άνθρωποι της παρακείμενης εκκλησίας (όλως τυχαίως) έχουν εντελώς παρατημένο το μέρος.
Ακόμη και η παρακείμενη εκκλησία, έχει κτιστεί από χαλάσματα μιας πολύ παλαιότερης, της Αγίας Ελεούσας, που υπήρχε εκεί τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Αν παρατηρήσετε γύρω γύρω την εκκλησία, θα βρείτε πάρα πολλές περίεργες επιγραφές και σύμβολα στον εξωτερικό τοίχο.Από όσο έχω μάθει, το Μουσείο Βυζαντινής Ιστορίας της Θεσσαλονίκης έχει ανακηρύξει το μέρος μνημείο, αλλά αμφιβάλλω αν κάποιος σήμερα γνωρίζει κάτι για το αν θα καθαριστεί, προβληθεί και θα μελετηθεί το νεκροταφείο όπως πρέπει...
Αξίζει πάντως να το επισκεφθείτε, στο κάτω κάτω, όσοι μένουν Βόρειο Ελλάδα, η Χαλκηδόνα είναι 20-30 λεπτά από Θεσσαλονίκη. «Πληροφορίες και από BigTelas: Ιούλιος 07, 2007»
Σε εισήγησή του, στο 8ο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης (1988), ο εκλιπών βυζαντινολόγος Νικόλαος Οικονομίδης είχε επισημάνει την ομοιότητα αυτών των μνημείων με αντίστοιχες δισκοειδείς στήλες της Νότιας Γαλλίας, της Βουλγαρίας και της Βοσνίας, που αποδίδονται στους Βογόμιλους και τη "θυγατρική" τους δυτικοευρωπαϊκή μεσαιωνική αίρεση των Καθαρών. Με αντίστοιχο προφανώς σκεπτικό, το υπουργείο Πολιτισμού επί Μελίνας Μερκούρη κήρυξε διατηρητέο το παλαιό νεκροταφείο της Χαλκηδόνας, όπου συναντάμε άλλους 53 τέτοιους σταυρούς (απόφαση αρ. Β2/Φ34/29280/756 της 4.8.88). iospress, Ελευθεροτυπία, 25/5/2002
Παντελώς άγνωστο στον πολύ κόσμο, στην Ν. Χαλκηδόνα, στην πεδιάδα της Θεσσαλονίκης, ανάμεσα στις εντατικές καλλιέργειες και τις μάντρες με γεωργικά μηχανήματα και αποθήκες λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, υπάρχει ένας χώρος-όαση (γύρω στα 15 στρέμματα) όπου συνυπάρχουν τρία μνημεία διαφορετικών πολιτισμών, οι οποίοι είχαν αντιπαρατεθεί η μια στην άλλη:
Ένας μισο-κατεστραμμένος μιναρές, μια παλιά ορθόδοξη εκκλησία και ένα μεσαιωνικό νεκροταφείο Βογομίλων με μεγάλους πέτρινους κέλτικους σταυρούς.
Ένας μισο-κατεστραμμένος μιναρές, μια παλιά ορθόδοξη εκκλησία και ένα μεσαιωνικό νεκροταφείο Βογομίλων με μεγάλους πέτρινους κέλτικους σταυρούς.
No comments:
Post a Comment