Απέβαλα και είμαι χάλια Μύθοι και αλήθειες για τις αποβολές

Συνήθως, η ψυχολογική επιβάρυνση της γυναίκας και του περιβάλλοντός της είναι μεγαλύτερη όσο πιο προχωρημένη είναι η κύηση.

Η εγκυμοσύνη και η γέννηση ενός παιδιού είναι από τα σημαντικότερα γεγονότα στη ζωή μιας γυναίκας και του συντρόφου της. Όταν, λοιπόν, το τεστ κυήσεως βγει θετικό, αρχίζουν να κάνουν όνειρα για το μέλλον. Για την πλειονότητα των γυναικών, περίπου το 80%, η κύηση θα συνεχιστεί και θα καταλήξει στη γέννηση ενός παιδιού. Υπάρχει όμως κι ένα ποσοστό γυναικών, περίπου το 15-20%, που θα βιώσουν μιαν αποβολή.

Αποβολή είναι η διαδικασία που καταλήγει στην απώλεια μιας κύησης, είτε στην αρχή της στο πρώτο τρίμηνο, που είναι και το πιο κρίσιμο, είτε στο δεύτερο τρίμηνο της κυήσεως, όταν θα έχουν παρακολουθήσει την ανάπτυξη του εμβρύου και ξαφνικά αυτό θα χαθεί.

Συνήθως, η ψυχολογική επιβάρυνση της γυναίκας και του περιβάλλοντός της είναι μεγαλύτερη όσο πιο προχωρημένη είναι η κύηση.

Όταν ένα ζευγάρι έρχεται στο ιατρείο για πρώτη φορά ενθουσιασμένο, γιατί η γυναίκα ανακάλυψε ότι είναι έγκυος, προσπαθώ να τους προσγειώσω λίγο, έως ότου βεβαιωθούμε ότι τα πράγματα εξελίσσονται ομαλά.

Το πρώτο σημάδι ότι η κύηση εξελίσσεται ομαλά είναι η εμφάνιση ενός εμβρύου με θετική καρδιακή λειτουργία. Αυτό συμβαίνει περίπου την 6η-7η εβδομάδα από την τελευταία περίοδο. Έως τότε, πολλά μπορούν να συμβούν:

Βιοχημικές κυήσεις: 

Υπάρχουν, καταρχήν, οι βιοχημικές κυήσεις, όπου ενώ το τεστ κυήσεως βγαίνει θετικό και η β-χοριακή γοναδοτροπίνη είναι θετική, ύστερα από λίγο εμφανίζεται περίοδος. Αυτές οι κυήσεις άρχισαν, αλλά δεν εξελίχθηκαν ποτέ, συνήθως λόγω χρωματικών ανωμαλιών του εμβρύου, τις οποίες η φύση διορθώνει εγκαίρως.

Βιοχημικές κυήσεις συνέβαιναν στο παρελθόν και θα συμβαίνουν πάντα, αλλά παλιότερα τα μέσα αναγνώρισης της κύησης με τη μέτρηση της β-χοριακής και τον υπερηχογραφικό έλεγχο δεν ήταν τόσο διαδεδομένα, κι έτσι πολλές γυναίκες είχαν καθυστέρηση και ύστερα από μία με δύο βδομάδες έβλεπαν έμμηνο ρύση, χωρίς να καταλάβουν ότι υπήρξε κύηση και χωρίς να επιβαρυνθούν ψυχολογικά.

Παλίνδρομες κυήσεις: 

Υπάρχουν επίσης οι παλίνδρομες κυήσεις, όπου εμφανίζεται στον υπέρηχο ο σάκος κύησης, αλλά είναι άδειος (δεν περιέχει ένα έμβρυο με κανονική καρδιακή λειτουργία). 

Τότε, το στρες της γυναίκας είναι μεγαλύτερο, γιατί, εκτός από την απώλεια της κύησης, συνήθως πρέπει να υποβληθεί και σε απόξεση για να καθαριστεί η μήτρα και να μην δημιουργηθούν συμφύσεις που μπορεί να επηρεάσουν μελλοντικές κυήσεις.

Ξεχάστε τις ενοχές

Πολλές γυναίκες μετά από μια αποβολή νιώθουν ενοχές, γιατί θεωρούν ότι ο τρόπος ζωής τους οδήγησε στην αποβολή. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουν ότι στα πρώτα στάδια της κύησης πολύ λίγα πράγματα μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξή της (κυρίως η λήψη φαρμάκων κυτταροτοξικών ή για την ακμή, γεγονός μάλλον σπάνιο). 

Ακόμα και μια τυχαία ακτινογραφία που έγινε όταν η γυναίκα ήταν στα πρώτα στάδια της κύησης και δεν το γνώριζε συνήθως δεν επηρεάζει την εξέλιξη του εμβρύου. Γενικά, το ανθρώπινο είδος επιβίωσε σε πολύ δύσκολες εποχές, και στην αρχή μιας κύησης η γυναίκα δεν μπορεί να την επηρεάσει θετικά ή αρνητικά. Άλλωστε, αν η επιθυμία των ανθρώπων μπορούσε ν’ αλλάξει την πορεία μιας εγκυμοσύνης, τότε οι γυναίκες που δεν επιθυμούν μια κύηση θα μπορούσαν να την τερματίσουν μόνο με τη σκέψη τους.

Τι «φταίει» για τις αποβολές

Στο πρώτο τρίμηνο, πολλές αποβολές οφείλονται σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου, σε λάθη κατά την ένωση των χρωμοσωμάτων και γι’ αυτό αποβάλλονται ως μέσο προστασίας της φύσης από τη γέννηση παιδιών με προβλήματα. Αυτό το γεγονός πρέπει να συνειδητοποιήσει το ζευγάρι που βιώνει μια αποβολή, για να μπορεί να προχωρήσει μπροστά και να ξαναπροσπαθήσει.

Πολλές γυναίκες ρωτούν αν μια αποβολή θα επαναληφθεί στο μέλλον και η αγωνία τους είναι μεγάλη, ιδιαίτερα αν η αποβολή συνέβη στην πρώτη εγκυμοσύνη. Αυτό που τις διαβεβαιώνω είναι ότι η αποβολή είναι τυχαίο γεγονός και ότι την επόμενη φορά η εγκυμοσύνη θα εξελιχθεί φυσιολογικά, γεγονός που συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις.

Οι καθ’ έξιν αποβολές

Υπάρχει όμως και μια άλλη κατηγορία αποβολών, οι καθ’ έξιν, που ορίζονται ως απώλεια περισσότερων από τριών κυήσεων, συνήθως στο πρώτο τρίμηνο, χωρίς το ζευγάρι να μπορεί να αποκτήσει ένα ζωντανό παιδί. Τότε, η ψυχολογική επιβάρυνση είναι μεγάλη, γιατί το ζευγάρι αναγκάζεται να υποστεί πάρα πολλές εξετάσεις για να μάθει τον λόγο που συμβαίνουν αυτές οι αποβολές, χωρίς πάντοτε να υπάρχει ξεκάθαρη αιτία.  
Ακόμα και τότε, όμως, η κατάσταση δεν είναι απελπιστική, γιατί συνήθως με φαρμακευτική βοήθεια οι περισσότερες γυναίκες καταφέρνουν να φέρουν εις πέρας μια κύηση και να αποκτήσουν το παιδί που τόσο επιθυμούν. 

Σημασία έχει να μην απελπίζονται, γιατί η αρνητική ψυχολογική διάθεση καταστρέφει τη ζωή τους και πολλές φορές διαταράσσει τη σχέση με τον σύντροφό τους. Τέλος, η απώλεια μιας κύησης σε πιο προχωρημένο στάδιο, όταν η γυναίκα έχει αισθανθεί το έμβρυο και το έχει δει να μεγαλώνει μέσω των υπερηχογραφημάτων, έχει πολύ μεγαλύτερη ψυχολογική επιβάρυνση, γιατί η γυναίκα βιώνει έναν θάνατο και χρειάζεται αρκετό χρόνο και υποστήριξη για να το ξεπεράσει. Γενικά, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία της γυναίκας και τον χαρακτήρα της, επηρεάζεται σε διαφορετικό βαθμό από μιαν αποβολή. Σημασία έχει και το περιβάλλον της και ο τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης από τον σύντροφό της.  

Επίσης, είναι καλύτερα για το ζευγάρι, που μαθαίνει ότι η γυναίκα είναι έγκυος, να μην σπεύσει να το ανακοινώσει στο περιβάλλον τους, πριν βεβαιωθούν ότι όλα εξελίσσονται ομαλά, γιατί αν τυχόν συμβεί μια αποβολή, η επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη, αφού πρέπει να απαντούν ξανά και ξανά σε ερωτήσεις για το τι έφταιξε, με αποτέλεσμα να ξαναζούν το τραυματικό γεγονός πολλές φορές και για πολύ καιρό.

Η συμβουλή μας: Μια αποβολή είναι τραυματική εμπειρία για τη γυναίκα, αλλά πρέπει, αφού συζητήσει με τον γιατρό της, να κατανοήσει ότι συνήθως είναι τυχαίο γεγονός, το οποίο πιθανότατα δεν θα επαναληφθεί σε μια επόμενη κύηση, και να προχωρήσει, δοκιμάζοντας ξανά, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα το επιτρέψει ο γιατρός της.

Της  δρ Ευθυμίας Ν. Κουτρουμπή,
μαιευτήρος-γυναικολόγου