Νεανική παραβατικότητα - Βία στο σχολείο School Violence

Το νεανικό έγκλημα παρουσιάζεται σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, δεν έχει σχέση με τη φτώχεια.

School Violence: How Prevalent is it?

Ούτε το σχολείο ούτε η οικογένεια δεν έχει διδάξει τρόπους στα παιδιά για τη πολιτισμένη λύση των προβλημάτων. 
Τα παιδιά δεν έχουν μάθει να διαπραγματεύονται, να συμβιβάζονται, να υποχωρούν. 

---

Πήραμε τις πιο κάτω πληροφορίες μέσα από συνεντεύξεις με την κυρία Κοννή, κοινωνική λειτουργό στο Τμήμα Ευημερίας και από τον κύριο Καπαρδή, εγκληματολόγο στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου.

Το πρόβλημα της νεανικής παραβατικότητας άρχισε να απασχολεί την κοινωνία μας τα τελευταία χρόνια μετά από μερικά έντονα ξεσπάσματα εφηβικής επιθετικότητας, προκλητικότητας, σχολικής απειθαρχίας καθώς και εκδηλώσεων αντικοινωνικής συμπεριφοράς.

Η νεανική παραβατικότητα μπορεί να θεωρηθεί επίσης σαν ένα είδος γλώσσας ή μηνύματος μέσα στο σύστημα επικοινωνίας μεταξύ των «νεαρών» πομπών και των «ενηλίκων» δεχτών. Το μήνυμα αυτό μπορεί να εκφράζει μια κάποια σύγχυση και αμηχανία απορία ή αίτημα ή και στην πράξη μια ορισμένη σωματική ανησυχία που προκαλεί ένα αριθμό σημαντικών αντιδράσεων.

Στην Κύπρο παρατηρείται έξαρση της νεανικής παραβατικότητας στο σχολείο, στην οικογένεια, στα σπορτ, στις διαρρήξεις και κλοπές καθώς επίσης και στη χρήση ναρκωτικών.
 

Τα γενικά αίτια της νεανικής παραβατικότητας είναι:

Αλλοίωση των κοινωνικών δομών και αντιλήψεων

Ο νέος έχει περισσότερη ελευθερία και κινητικότητα

Αστικοποίηση

Οι παραδοσιακοί κοινωνικοί έλεγχοι έχουν σπάσει, ο θεσμός της οικογένειας έχει αδυνατίσει

Ναρκωτικά

Οι νεαροί που εκδηλώνουν παραβατική συμπεριφορά προέρχονται από οικογένειες που έχουν κακές σχέσεις μεταξύ τους.

Η βία είναι αταξική, παρουσιάζεται σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, το έγκλημα δεν έχει σχέση με τη φτώχεια.

Βία στο σχολείο

Είναι ένα νέο φαινόμενο που σημειώνει ανησυχητικά επίπεδα και κερδίζει αρκετή προβολή. Μπορούμε να πούμε ότι υπήρχε από πάντα τώρα όμως έχει οξυνθεί. Η βία στο σχολείο είναι  

λεκτική (βρισιές, εξευτελισμός, ταπείνωση), 

σωματική( καβγάδες μεταξύ παιδιών και ομάδων παιδιών) , ψυχολογική (εκβιασμός, κάποιοι μαθητές καταπιέζουν τους αδύνατους μαθητές για διάφορους λόγους ). 

Επίσης κάποιοι μαθητές εκδηλώνουν επιθετικότητα εναντίον των καθηγητών βρίζοντάς τους ή χτυπώντας τους ή καταστρέφοντας  το αυτοκίνητό τους.

Υλικές καταστροφές στα σχολεία γίνονται κυρίως από εξωσχολικούς ( παιδιά που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο πριν τα 15) που τριγυρνούν γύρω από τα σχολεία δίνοντας το μήνυμα ότι χρειάζονται βοήθεια. Με το να σπάζουν τα παράθυρα θέλουν να δείξουν ότι βρίσκονται σε απόγνωση.

Η βία στα σχολεία οφείλεται :

Ατίθασοι νεαροί από φυσικού τους στους οποίους οι καθηγητές δεν μπορούν να επιβληθούν.

Μαθητές που πνίγονται μέσα στο σχολικό περιβάλλον θέλουν να ξεφύγουν.

Σε μερικό βαθμό η σχολική αποτυχία . Οι μαθησιακές δυσκολίες προκαλούν μεγάλα προβλήματα στους εφήβους και είναι ένας από τους λόγους που εγκαταλείπουν το σχολείο πριν τελειώσουν το λύκειο. Έτσι «εξωσχολικοί » πλέον ψάχνουν να βρουν το δρόμο τους. Υπάρχει κίνδυνος να μπλέξουν με κακές παρέες γιατί θέλουν να αποκτήσουν μια ταυτότητα, να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μπλέξουν με τα ναρκωτικά.

Η άσχημη οικογενειακή κατάσταση ( χωρισμένοι γονείς, έλλειψη ποιοτικού οικογενειακού χρόνου, οικονομικά προβλήματα κτλ.) Επίσης παιδιά που προέρχονται από οικογένειες που η βία είναι μέρος της ζωής τους μεταφέρουν αυτή τη συμπεριφορά στο σχολείο.

Ανεπαρκείς υπηρεσίες με ειδικευμένο προσωπικό (ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς κλπ) για να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν δυσπροσάρμοστα και συναισθηματικά διαταραγμένα παιδιά.

Ούτε το σχολείο ούτε η οικογένεια δεν έχει διδάξει τρόπους στα παιδιά για τη πολιτισμένη λύση των προβλημάτων. Τα παιδιά δεν έχουν μάθει να διαπραγματεύονται, να συμβιβάζονται, να υποχωρούν.

Στην Κύπρο ο ρόλος του αγοριού κατασκευάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να συμβάλει στη βία. Πρέπει να είναι σκληρός, να μη δέχεται να τον προκαλούν οι άλλοι, να θέλει να εντυπωσιάζει

Η κυπριακή κοινωνία έχει υποστεί πολλές αλλαγές τα τελευταία 20 χρόνια για τα οποία δεν προετοίμασε τους νέους. Στα σχολεία δε διδάσκεται η κοινωνιολογία, δε γίνεται σωστή ενημέρωση για καυτά θέματα όπως η βία, τα ναρκωτικά, το τσιγάρο κ.α.

Όταν τα σχολεία είναι μεγάλα και ο αριθμός των μαθητών είναι μεγάλος, όταν οι μαθητές δε γνωρίζονται μεταξύ τους τότε δίνεται η ευκαιρία σε ομάδες παιδιών να προκαλέσουν προβλήματα εκμεταλλευόμενοι την ανωνυμία.

Τιμωρίες

Επειδή οι μαθητές είναι ανήλικοι δεν μπορούν να καταγγελθούν και να τιμωρηθούν από το νόμο. Οι τιμωρίες από τα σχολεία είναι αποβολή δια παντός, αποβολή για κάποιο χρονικό διάστημα και μείωση της διαγωγής. Όταν υπάρχει υλική καταστροφή υποχρεώνονται να πληρώσουν τις ζημιές.

Βία στην οικογένεια

Ο θεσμός της οικογένειας εξακολουθεί και σήμερα να αποτελεί το βασικότερο φορέα κοινωνικοποίησης των παιδιών. Είναι πολύ σπάνιο το φαινόμενο τα παιδιά να χτυπούν τους γονείς τους. Αν υπάρχει τέτοιο πρόβλημα είναι στο στάδιο της εφηβείας όπου το παιδί μπορεί να διαπληκτιστεί με το γονιό και εκεί μπορεί να υπάρξει περιστατικό που μπορεί να το χτυπήσει σε ώρα σύγκρουσης και αφού δεν υπάρχουν οι καλές σχέσεις μεταξύ τους. Δεν υπάρχει αυτό το φαινόμενο σε αυξημένο βαθμό στη κυπριακή κοινωνία και δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα.

Τα φαινόμενα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από μεγαλύτερα αδέρφια δεν υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό, τώρα έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στην οικογένεια. 

Όμως σημειώνεται αυξητική τάση στο φαινόμενο αυτό, ανήλικοι 16-17 χρόνων να κακοποιούν σεξουαλικά τα αδέρφια τους. Αυτοί δεν αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες αλλά ως παιδιά που χρειάζονται βοήθεια. Για να κακοποιήσουν σεξουαλικά ένα μικρότερο είναι πιθανόν να έχουν πέσει και οι ίδιοι θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Αυτός είναι κύκλος, ο ίδιος επαναλαμβάνει την πράξη, από θύμα γίνεται θύτης

Δυστυχώς όμως παρατηρούνται προβλήματα στις οικογενειακές σχέσεις λόγω:

Γονεϊκών συμπεριφορών που εκφράζονται με επιβολή αυστηρής και άκαμπτης πειθαρχίας

Γονεϊκών συμπεριφορών που παραμελούν και απορρίπτουν τις συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών.

Διαλυμένες οικογένειες

Συζυγικές δυσαρμονίες, συχνές συγκρούσεις των γονιών .

Οικονομικά προβλήματα

Μέλη Ομάδας . 

Μαρίνα Οδυσσέως, Μαρίνα Σωτηρίου, Μαρία Ι. Ιωάννου, Αλέξανδρος Γεννάρης.