Κλασικός Μαραθώνιος Αθηνών: Από τον Φειδιππίδη στο σήμερα - Athens Classic Marathon - Pheidippides-Nenikékamen, “We have won”

Ο Φειδιππίδης ή Φιλιππίδης (αρχ.) ήταν ένας διάσημος Αθηναίος δρομέας. Στάλθηκε από τους Αθηναίους στην Σπάρτη για να ζητήσει την βοήθεια των Λακεδαιμονίων λίγο πριν την μάχη του Μαραθώνος (490 π.Χ.). Διέτρεξε την απόσταση (μεγαλύτερη των 200 χιλιομέτρων) σε δύο ημέρες, πράγμα που θεωρήθηκε άθλος.

Κατά την επιστροφή του στην Αθήνα, είπε στους συμπολίτες του ότι η νίκη θα ήταν με το μέρος τους, όπως του είχε φανερώσει ο Πάνας. 

Στο κατόρθωμα του Φειδιππίδη οφείλεται πιθανώς η καθιέρωση του «δόλιχου δρόμου» ως ολυμπιακού αγωνίσματος.

Στα νεώτερα χρόνια, σε ανάμνηση του δρόμου του Φειδιππίδη, καθιερώθηκε το Σπάρταθλον, αγώνας υπερμαραθωνίου δρόμου 245,3 χιλιομέτρων από την Αθήνα προς την Σπάρτη. 

Επίσης, προς τιμήν του έχει τελεστεί από ελάχιστους αθλητές ο «Φειδιππίδειος δρόμος», που περιλαμβάνει τη διαδρομή: Αθήνα-Σπάρτη-Αθήνα-Μαραθώνας.

Μία παράδοση, που όμως δεν μαρτυρείται από τις αρχαίες πηγές, ταυτίζει τον Φειδιππίδη με τον οπλίτη εκείνον που έφερε στους Αθηναίους την είδηση τής περιφανούς νίκης του στρατού τους επί των Περσών στον Μαραθώνα. Θεωρήθηκε έτσι ο δρομέας προς τιμήν του οποίου καθιερώθηκε ο Μαραθώνιος.

Κατά μία εκδοχή στο σημερινό Νέο Ψυχικό άφησε την τελευταία του πνοή ο μαραθωνομάχος Φειδιππίδης που ήρθε τρέχοντας να αναγγείλει τη μεγάλη νίκη των Αθηναίων επί των Περσών. 

Όταν έφτασε είπε το περίφημο «Νενικήκαμεν»  και ξεψύχησε (εξ ού και η ονομασία Ψυχικό).

---

Statue of Pheidippides alongside the Marathon Road.

Pheidippides (Greek: Φειδιππίδης, sometimes given as Phidippides or Philippides), hero of Ancient Greece, is the central figure in a story which was the inspiration for a modern sporting event, the marathon.

The traditional story relates that Pheidippides (530 BC–490 BC), an Athenian herald, was sent to Sparta to request help when the Persians landed at Marathon, Greece. He ran 240 km (150 miles) in two days. He then ran the 40 km (25 miles) from the battlefield near Marathon to Athens to announce the Greek victory over Persia in the Battle of Marathon (490 BC) with the word «Νενικήκαμεν» (Nenikékamen, “We have won”) and collapsed and died on the spot from exhaustion.

Painting of Pheidippides
as he gave word of the Greek victory over Persia 
at the Battle of Marathon to the people of Athens.
Luc-Olivier Merson, 1869

Most accounts incorrectly attribute this story to the historian Herodotus, who wrote the history of the Persian Wars in his Histories (composed about 440 BC). In reality, the traditional story appears to be a conflation from several different ancient Greek sources having varying levels of authenticity.

Robert Browning gave a version of the traditional story in his 1879 poem Pheidippides.