Μουσική Αγωγή για τα Παιδιά

Μότσαρτ ή Τσιτσάνης, Χατζιδάκις ή Χατζηγιάννης, Μπιτλς ή Active Member, ηπειρώτικα ή νησιώτικα;

Όλα αυτά μαζί, αλλά και τζαζ, ροκ και καλή ποπ συνθέτουν τα ακούσματα που πρέπει οι γονείς να προσφέρουν στα παιδιά από πολύ νωρίς σύμφωνα με τους ειδικούς. 

Συχνά οι γονείς προβληματίζονται για το είδος της μουσικής στο οποίο πρέπει να εκθέτουν τα παιδιά. Μήπως τα τραγούδια που παίζονται ευρέως από το ραδιόφωνο δεν είναι η καλύτερη επιλογή; Μήπως πρέπει διαρκώς μέσα στο σπίτι να ακούγονται άριες και κλασική μουσική; Ή μήπως καλά είναι και τα ελαφρολαϊκά έως βαριά λαϊκά ακούσματα. Λοιπόν, η μουσική διαπλάθει χαρακτήρες, αλλά ποτέ δεν χρειάζονται υπερβολές. Τα παιδιά είναι ένας εύπλαστος κόσμος.  

Η μουσική με την όποια της μορφή μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του συναισθηματικού τους κόσμου, γι’ αυτό η επαφή και η εξοικείωση μ’ αυτή είναι πρωταρχικής σημασίας.

Σπουδαιότητα της μουσικής
Μέσω της μουσικής τα παιδιά:

• Εκφράζουν συναισθήματα θετικά ή αρνητικά, δημιουργώντας μια πιο ισορροπημένη προσωπικότητα.
• Νιώθουν βαθιά ευχαρίστηση και ψυχική ανάταση.
• Αναπτύσσεται και διοχετεύεται προς τα έξω η ευαισθησία τους.
• Με τη συμμετοχή σε μουσικές δραστηριότητες καλλιεργείται η πειθαρχία, η αντοχή και η ωριμότητα.
• Η ενασχόληση ή η ακρόαση της μουσικής οδηγεί στην αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση, το σεβασμό και την κατανόηση.

Οι έρευνες
Εμπειρικά ή βιωματικά πολλά μπορούν να ειπωθούν για τα οφέλη της μουσικής στην ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού. Ας δούμε όμως και τι έχουν αποφανθεί οι επιστήμονες με βάση τις μελέτες τους. Η μουσική λοιπόν φαίνεται πως επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου των μικρών παιδιών. Οι πρώτες ενδείξεις που έχουν στα χέρια τους οι επιστήμονες δείχνουν ότι ο εγκέφαλος των παιδιών που έχουν συνεχή και ποικίλα μουσικά ακούσματα, τα οποία στη συνέχεια εξελίσσουν μέσα από μια πιο συστηματική ενασχόληση (π.χ. με μαθήματα σολφέζ ή κάποιου οργάνου), αντιδρά με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι ο εγκέφαλος παιδιών που δεν λαμβάνουν καμία μουσική παιδεία.

Νοητικά πλεονεκτήματα
Ο δρ. Λόρελ Τρέινορ, καθηγητής Ψυχολογίας, Νευροεπιστημών και Συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο Mc Master στο Οντάριο, τονίζει ότι οι αλλαγές που παρατηρούνται ανάμεσα στα εξοικειωμένα και μη εξοικειωμένα με τη μουσική παιδιά ίσως οφείλονται στα νοητικά πλεονεκτήματα που προσδίδει η ενασχόληση με τη μουσική. Η μουσική παιδεία έχει αξιοσημείωτα αποτελέσματα στην ενεργοποίηση της προσοχής και της μνήμης, συμπληρώνει ο καθηγητής, και γι’ αυτό θα πρέπει να είναι αναπόσπαστο μέρος των όσων διδάσκονται τα παιδιά στην προσχολική ηλικία.

Μέθοδος Σουζούκι
Ίσως έχετε ακούσει για την περίφημη μέθοδο Σουζούκι, αλλά να μην γνωρίζετε λεπτομέρειες. Ο Σινίχι Σουζούκι ήταν βιολονίστας, δάσκαλος, φιλόσοφος και ανθρωπιστής, ο οποίος τα τελευταία πενήντα χρόνια επηρέασε σοβαρά τη μουσική εκπαίδευση σε όλο τον κόσμο. Στόχος του ήταν να βοηθήσει τα παιδιά να καλλιεργήσουν τις ικανότητές τους ως ανθρώπινες υπάρξεις. Ο ίδιος έλεγε ότι κύριος σκοπός του δεν ήταν η διδασκαλία της μουσικής αλλά η δημιουργία καλών και ευγενικών ανθρώπων. Υποστήριζε ότι εάν ένα παιδί ακούει ωραία μουσική από την ημέρα της γέννησής του και αργότερα μάλιστα μάθει να παίζει και το ίδιο, αναπτύσσει ευαισθησία και πειθαρχία. Η θεωρία του για τον τρόπο διδασκαλίας της μουσικής που ανέπτυξε, βασίζεται στην ιδέα ότι η ικανότητα δεν προέρχεται από έμφυτο ταλέντο αλλά είναι μια ικανότητα που μπορεί να καλλιεργηθεί. Μάλιστα, οποιοδήποτε παιδί έχει κατάλληλα εκπαιδευτεί μπορεί να αναπτύξει μουσική ικανότητα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που οποιοδήποτε παιδί αναπτύσσει την ικανότητα να μιλά τη μητρική του γλώσσα. Το δυναμικό κάθε παιδιού, που είναι απεριόριστο, διαμορφώνεται ανάλογα με τον τρόπο που ανατρέφεται και καλλιεργείται. 

Η επαφή με τη μουσική στην παιδική ηλικία
Η Λέττα Βασιλείου, μουσικός και συγγραφέας παιδικής Λογοτεχνίας, δίνει απάντηση στις ερωτήσεις μας για το πώς πρέπει να γίνεται η γνωριμία των παιδιών με τη μουσική. «Ο σωστότερος τρόπος να οδηγήσει ο γονέας και ο δάσκαλος το παιδί στους δρόμους της μουσικής είναι με το δικό του παράδειγμα», μας τονίζει η κ. Βασιλείου. «Το παιδί μπορεί να μάθει να ακούει τα πάντα, αλλά και να έχει άποψη για τα πάντα, μόνο όταν του προσφέρονται τα πάντα. Ένα ανοιχτό ραδιόφωνο όλη μέρα στο σπίτι, το οποίο είναι συντονισμένο σε σταθμούς που παίζουν όλα τα είδη της μουσικής, μπορεί να γίνει οδηγός σε μουσικούς δρόμους που θεωρούνται “δύσκολοι”, αλλά που τα παιδιά ρουφάν αχόρταγα. Η γνωριμία με τους Έλληνες τραγουδοποιούς και συνθέτες, όπως οι Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Σαββόπουλος, Λοΐζος κ.ά., με τραγούδια αγαπημένα, με στίχους περίτεχνους και μελοποιημένη ποίηση, φέρνει τα παιδιά σε επαφή με τη μουσική ταυτότητα των Ελλήνων, συνεχίζοντας την παράδοση ενός λαού με μνήμη. Οι συναυλίες και οι μουσικές παραστάσεις εισάγουν το παιδί σε έναν μουσικό κόσμο που συνδέεται και με το θέαμα, γνωρίζοντάς του την εξέλιξη των μουσικών πραγμάτων. Ένα παιδί που δεν στερείται μουσικών ακουσμάτων μπορεί να είναι ένας μελλοντικός ακροατής που επιλέγει το «καλό» από το «κακό» τραγούδι, που ξεχωρίζει την «απλή» από την «απλοϊκή» μουσική.»

Όμορφα παιδικά ακούσματα
H κ. Λέττα Βασιλείου προτείνει όμορφα παιδικά CDs με ποικιλία ακουσμάτων, που οι γονείς και οι δάσκαλοι μπορούν να αναζητήσουν σε οποιοδήποτε δισκοπωλείο:

1. Χάρτινο Καράβι – Νότης Μαυρουδής
2. Εδώ Λιλιπούπολη – Ν. Κυπουργός, Δ. Μαραγκόπουλος, Λ. Πλάτωνος και Ν. Χριστοδούλου
3. Ασημοπράσινο Δάσος – Το σχολείο των Ζώων –Λέττα Βασιλείου, Τίμος Παπασωκράτης – Ακρόασης
4. Παιδική όπερα Brudibar – Ακρόασης
5. Ντενεκεδούπολη – Γιάννης Μαρκόπουλος, Ευγενεία Φακίνου
6. Μια καληνύχτα γλυκιά με τη Μάιρα Μηλολιδάκη – Τα ωραιότερα νανουρίσματα από την Ευρώπη -Ακρόασης

πηγή