Να σπάσουμε την αλυσίδα…

Αυτή η ιστορία είναι αφιερωμένη σε όλους εκείνους τους γονείς που βίωσαν την ίδια τραυματική εμπειρία, όταν ήταν παιδιά, με την ευχή να σπάσουν την αλυσίδα του πόνου...

Από τη Συμβουλευτική Επιτροπή Κύπρου για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια.

    Ο πατέρας του Κώστα ήταν αρχιτέκτονας και δεν τον άφηνε να πηγαίνει στους χώρους οικοδομής, γιατί ήταν επικίνδυνo. Ο Κώστας όμως, ως περίεργο πιτσιρίκι που ήταν, πήγε. Ο πατέρας του δούλευε κάπου εκεί κοντά και φυσικά τον είδε. Ο Κώστας θυμάται εκείνη την ημέρα σαν να ήταν χτες! Ο πατέρας του δεν είπε λέξη. Απλά, τον άρπαξε από τα μαλλιά κι άρχισε να τον στριφογυρίζει με μανία. Ήθελε με αυτό τον τρόπο να τονίσει στο γιο του πόσο επικίνδυνο ήταν αυτό που έκανε, ώστε να μην το ξανακάνει στο μέλλον.

    Κάθε αναφορά για μαλλιά ήταν αρκετή για να θυμίζει στον Κώστα τις απέραντες φορές που ο πατέρας του τον είχε τραβήξει από τα μαλλιά, το κοκκίνισμα του προσώπου του και την καρδιά του που κάθε φορά έχανε το χτύπο της. Μετά απ’ αυτό, ο πατέρας του τον έστελνε για τιμωρία στο δωμάτιό του. Ο Κώστας θυμάται να κάθεται εκεί με τις ώρες, να κοιτάζει το ταβάνι και να υπόσχεται στον εαυτό του ξανά και ξανά πως δε θα αρπάξει ποτέ από τα μαλλιά τα δικά του παιδιά, όταν ο ίδιος κάποτε γίνει πατέρας!

    Το «κάποτε» ήρθε, μόνο που τώρα, στην ενηλικίωσή του, ο Κώστας σκέφτεται ότι δεν ήταν και τόσο φοβερή η τιμωρία του πατέρα του σε τελική ανάλυση. Τώρα μπορεί να καταλάβει την αγωνία και το θυμό του πατέρα του, που τον ανάγκαζε να συμπεριφέρεται βίαια όταν η περίπτωση το απαιτούσε. «Δεν έκανε δα και μεγάλο κακό», σκέφτεται ο Κώστας.

    Κάποιος βέβαια θα μπορούσε να τον ρωτήσει τι καλό του έκανε. Γιατί, κάθε φορά που ο πατέρας του τον πονούσε επειδή είχε κάνει κάτι λάθος, ο Κώστας μπορεί να σταματούσε αυτό το «λάθος», αλλά μόνο για εκείνη τη συγκεκριμένη φορά. Μακροπρόθεσμα, ο πατέρας του Κώστα δεν παρείχε καμία βοήθεια ή καθοδήγηση στο παιδί του, αφού ο Κώστας συνέχιζε να κάνει «λάθη» και ο πατέρας του συνέχιζε να τον «διορθώνει», αρπάζοντάς τον από τα μαλλιά ξανά και ξανά και ξανά!...

    Υπήρχε περίπτωση ο πατέρας του Κώστα να τραβούσε τα μαλλιά ενός ενηλίκου, όπως έκανε με το γιο του; Σίγουρα όχι, γιατί θα ήταν εξευτελιστικό τόσο για τον ίδιο όσο και για το άλλο άτομο. Με το να τραβά όμως τα μαλλιά του Κώστα, έδειχνε στο παιδί του ότι δεν το υπολόγιζε ως άνθρωπο. Ότι τον έβλεπε σαν ένα αντικείμενο που μπορούσε να του συμπεριφέρεται όπως εκείνος ήθελε. Αντί ο πατέρας του Κώστα να καθίσει και να συζητήσει το πρόβλημα με το παιδί του, με εκτίμηση και σεβασμό, με την πράξη του αυτή γύριζε την πλάτη στο γιο του, αγνοώντας τις ανάγκες που μπορεί να είχε.

    Ο Κώστας τώρα που μεγάλωσε μπορεί να σκέφτεται ό,τι θέλει. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσο αυτή η συμπεριφορά του πατέρα του τον έχει επηρεάσει συναισθηματικά. Αλήθεια, τι μήνυμα δίνουν οι γονείς τραβώντας τα μαλλιά των παιδιών τους; Ότι δεν επιτρέπεται να πηγαίνουν κοντά στις οικοδομές; Όχι φυσικά! Τα διδάσκουν ξεκάθαρα πως είναι σωστό να πονάς κάποιον που έχει κάνει λάθος.

    Τις προάλλες ο Κώστας είδε το δικό του γιο, τον Άγγελο, να οδηγεί το ποδήλατό του χωρίς κράνος και να ’χει διπλοκαβάλα ένα συμμαθητή του. Ο Κώστας θύμωσε, γιατί επανειλημμένα είχε πει στον Άγγελο να μην οδηγεί χωρίς κράνος και διπλοκαβάλα. 

Έτσι, με το που τον αντίκρισε, του έδωσε ένα γερό χαστούκι από πίσω, θέλοντας να του τονίσει με αυτόν τον τρόπο πόσο επικίνδυνο ήταν αυτό που έκανε. Το βράδυ, βέβαια, ο Κώστας έστειλε τον Άγγελο για τιμωρία στο δωμάτιό του. Ο καθένας μπορεί να συμπεράνει με ευκολία πως ο μικρός καθόταν στο δωμάτιό του με τις ώρες, κοιτάζοντας το ταβάνι και υποσχόμενος στον εαυτό του ξανά και ξανά πως δε θα χαστουκίσει ποτέ τα δικά του παιδιά όταν ο ίδιος κάποτε γίνει πατέρας.

    Κάποιος μπορεί να ελπίζει πως μια μέρα ο Άγγελος θα ξεπεράσει το συναίσθημα της ταπείνωσης που του προκαλεί ο πατέρας του με το να τον χαστουκίζει. Κάποιος μπορεί επίσης να ελπίζει ότι ο Άγγελος δε θα μιμηθεί το πρότυπο συμπεριφοράς του πατέρα του.
    Ο πατέρας του Άγγελου δεν είναι κακό άτομο. Το λάθος που κάνει είναι ότι για να πειθαρχήσει το παιδί του χρησιμοποιεί την ίδια βίαιη συμπεριφορά που χρησιμοποιούσε ο πατέρας του πολλά χρόνια πριν. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι μπορεί να είναι ένας καλός πατέρας χωρίς να μιμείται
το πρότυπο του δικού του.
    Το να υιοθετήσουμε μια συμπεριφορά διαφορετική από αυτήν με την οποία έχουμε ανατραφεί για χρόνια είναι κάτι πολύ δύσκολο αλλά όχι και ακατόρθωτο. Είναι σημαντικό ένα κακό πρότυπο συμπεριφοράς να σταματά, για να μην περάσει ως κληρονομιά στα παιδιά μας. Γιατί μια τέτοια παρακαταθήκη μόνο πόνο και δυστυχία μπορεί να προσφέρει.
    Αυτή η ιστορία είναι αφιερωμένη σε όλους εκείνους τους γονείς που βίωσαν την ίδια τραυματική εμπειρία όταν ήταν παιδιά με την ευχή να σπάσουν την αλυσίδα του πόνου...

Το κείμενο προέρχεται από έκδοση της Επιτροπής με τίτλο «Ιστοριούλες για γονείς»