Σεξουαλική κακοποίηση: ενδείξεις, πρόληψη, αντιμετώπιση

Ενδείξεις ότι υπάρχει πρόβλημα

Αυτή η έγνοια μοιάζει  φανταστικός και ακραίος φόβος, αλλά για κάποιες οικογένειες  αποδεικνύεται πραγματικότητα. 
Η σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να αφήσει  βαθιά σημάδια στην ψυχή ενός παιδιού για όλη του τη ζωή. Όσο νωρίτερα  παρέμβει ο ενήλικας που το κηδεμονεύει και υποψιάζεται πως «κάτι   τρέχει», τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει το παιδί αυτό να γλιτώσει  από τον προσωπικό εφιάλτη του.

Ο γονιός δεν έχει τρόπο  να βεβαιωθεί για το δράμα
που βιώνει το παιδί του εφόσον το παιδί του  δεν του μιλά.

Η πραγματικότητα είναι ότι ελάχιστα  περιστατικά κακοποίησης παιδιών καταγγέλλονται ενώ στην πραγματικότητα  τα περιστατικά είναι πολλαπλάσια.

Γιατί κρύβει το «ένοχο μυστικό»

Ο γονιός δεν έχει τρόπο  να βεβαιωθεί για το δράμα που βιώνει το παιδί του εφόσον το παιδί του  δεν του μιλά. Οι λόγοι που το παιδί σωπαίνει, είναι πολλοί:
Το  ίδιο το παιδί –ειδικά αν είναι πολύ μικρό- μερικές φορές δεν  καταλαβαίνει ότι αυτό που του συμβαίνει είναι μια τραυματική εμπειρία  και νομίζει ότι πρόκειται για  ένα είδος ανάρμοστου παιχνιδιού.

Ποιος είναι συνήθως ο δράστης

Κατά κανόνα εκείνος που  κακοποιεί σεξουαλικά ένα παιδί είναι –δυστυχώς-  γνώριμος της  οικογένειας και σπανιότερα κάποιος  από  τους ανθρώπους που  συναναστρέφεται  το ίδιο.
Υπολογίζεται ότι το ποσοστό της  σεξουαλικής κακοποίησης από ανθρώπους του οικείου περιβάλλοντος φτάνει  το  62% έως 81% για τα κορίτσια και 84 -94% για τα αγόρια.

Πώς να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα

Αν υποψιάζεστε ότι το  παιδί σας είναι θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από οποιονδήποτε, καλό  είναι να απευθυνθείτε άμεσα σε ειδικό ώστε να πάρετε τις πρώτες οδηγίες.  Κατακλύζεστε από ποικίλα συναισθήματα. Τα χάνετε και νιώθετε ενοχές  επειδή δεν το καταλάβατε αμέσως. Ρωτάτε το παιδί τι συνέβη, πόσες φορές,  ζητάτε λεπτομέρειες και γενικά προκαλείτε «συμφόρηση» συναισθημάτων.  Άλλες φορές πάλι, έμμεσα, χωρίς να το θέλετε, υποβάλετε στο παιδί  απαντήσεις, οπότε η κατάσταση περιπλέκεται περισσότερο αντί να  αποσαφηνίζεται. Αυτός ο φαύλος κύκλος αναστάτωσης και ταραχής δεν βοηθά  ιδιαίτερα.

Θα συνέλθει;

Η αντίδραση του παιδιού θα  εξαρτηθεί από πολλές παραμέτρους. Σημαντικό  ρόλο παίζουν η ηλικία του, η  διάρκεια της «σχέσης» που είχε, η συχνότητα των επαφών αυτών, οι  διαστάσεις της κακοποίησης (χάδια ή ολοκληρωμένες σχέσεις), η βία και ο  βαθμός της βίας που άσκησε ο δράστης καθώς και η σχέση του με το παιδί  –αν δηλαδή ήταν συγγενής και αγαπητό πρόσωπο  Ρόλο επίσης παίζει  η  ερμηνεία που έχει δώσει το ίδιο το παιδί στην κακοποίησή του, αν δηλαδή   αισθάνεται ότι έφταιγε εκείνο.

Πρόληψη και πώς να μάθετε το παιδί να αντιδρά

Οι γονείς, χωρίς να δημιουργούν στο παιδί φοβίες και ανασφάλειες, πρέπει να του εξηγούν από πολύ μικρή ηλικία ότι
-Δεν  πρέπει να επιτρέπει σε κανέναν -μεγαλύτερο του, φίλο, ενήλικο,  συμμαθητή του, συγγενή ή μη- να αγγίζει το σώμα του, και  πολύ  περισσότερο  τα γεννητικά του όργανα. Γενικά πρέπει να πεισθεί ότι  το  σώμα του  ανήκει στον ίδιο και σε κανέναν άλλο και μόνον εκείνο θα  αποφασίζει ποιος και που θα το αγγίζει.

Αλεξάνδρα Καππάτου,Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος

Πηγή