Στο σημερινό ανταγωνιστικό μας κόσμο, όλοι οι γονείς θέλουμε να δώσουμε
στα παιδιά μας τα απαραίτητα «όπλα» για να αντιμετωπίσουν τη ζωή. Και
σαφώς η ευφυία είναι ένα από αυτά τα δυνατά όπλα.
Μπορούμε άραγε εμείς οι
γονείς να βοηθήσουμε τα παιδιά να αυξήσουν την ευφυία τους;
5 επιστημονικές μελέτες απαντούν.
1. Τα έξυπνα παιδιά έχουν έξυπνους γονείς
Πολλοί γονείς πιστεύουν ( ή θέλουν να πιστεύουν) ότι η νοημοσύνη είναι ως επί το πλείστον κληρονομική. Οι επιστήμονες μας λένε ότι ναι μεν η ευφυία βρίσκεται και στα γονίδια αλλά σημαντικό ρόλο για την επιτυχία παίζουν το περιβάλλον, η φροντίδα, αλλά και η σκληρή δουλειά του παιδιού.
5 επιστημονικές μελέτες απαντούν.
1. Τα έξυπνα παιδιά έχουν έξυπνους γονείς
Πολλοί γονείς πιστεύουν ( ή θέλουν να πιστεύουν) ότι η νοημοσύνη είναι ως επί το πλείστον κληρονομική. Οι επιστήμονες μας λένε ότι ναι μεν η ευφυία βρίσκεται και στα γονίδια αλλά σημαντικό ρόλο για την επιτυχία παίζουν το περιβάλλον, η φροντίδα, αλλά και η σκληρή δουλειά του παιδιού.
Σύμφωνα με τον Richard Nesbitt, καθηγητή ψυχολογίας στο
Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και συγγραφέα του βιβλίου Intelligence and How
to Get It , η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι απείρως «ευέλικτη». Και η
κληρονομικότητα είναι βοηθητική γιατί κυρίως «προδιαθέτει» ένα παιδί να
είναι πιο ευαίσθητο στις επιδράσεις του περιβάλλοντος. Μερικά παιδιά
αποκτούν κάποιες δεξιότητες γρηγορότερα από άλλα. Για παράδειγμα,
μερικά παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν με ελάχιστη βοήθεια, ενώ άλλα
απαιτούν περισσότερη προσπάθεια από τους γονείς και το δάσκαλό τους.
Συνεπώς αυτό που πρέπει να ξέρουν οι γονείς είναι ότι η εκπαίδευση του
κάθε παιδιού θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις ατομικές του ανάγκες.
2. Τα παιδιά που μαθαίνουν να διαβάζουν νωρίς είναι εξυπνότερα
Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι αν το παιδί τους μάθει να διαβάζει νωρίς θα αποκτήσει γρήγορα και άλλες δεξιότητες. Στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει. Η εκμάθηση της ανάγνωσης πρέπει να γίνεται σε ένα στάδιο ανάπτυξης όπου το παιδί θα κατανοεί αυτό που διαβάζει. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που μαθαίνουν από τους γονείς τους να διαβάζουν νωρίς παρουσιάζουν με την πάροδο του χρόνου περισσότερες μαθησιακές δυσκολίες σε σύγκριση με τα παιδιά που έμαθαν αργότερα ανάγνωση.
3. Αν επαινείς τα παιδιά για κάτι έξυπνο που είπαν ή έκαναν θα συνεχίσουν να είναι έξυπνα
Εννοείται ότι ο έπαινος έχει πολλές θετικές επιπτώσεις στην οικοδόμηση μιας ισχυρής σχέσης γονέα-παιδιού. Ωστόσο, οι ειδικοί μας λένε ότι ο υπερβολικός και σε λάθος κατεύθυνση έπαινος, μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα. Αυτό μας διαβεβαιώνει η Carol Dweck , καθηγήτρια ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Stanford, η οποία ερευνά εδώ και 40 χρόνια το πώς «επιτυγχάνουν» οι άνθρωποι και ποιοι παράγοντες συμβάλουν στην επιτυχία αυτή. Στην τελευταία της έρευνα Parent Praise η Carol Dweck και οι συνεργάτες της δούλεψαν με παιδιά 14-38 μηνών, με σκοπό να μελετήσουν το πως αυτά επηρεάζονται από τους επαίνους των γονιών τους. Συγκεκριμένα μελέτησαν το πόσο διαφορετικά μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά ο έπαινος που εστιάζει στην προσπάθεια («πρέπει να προσπάθησες πολύ για να τα καταφέρεις», «συγκεντρώθηκες τόση ώρα για να έχεις αυτό το αποτέλεσμα») σε σύγκριση με εκείνον τον έπαινο που εστιάζει στις ικανότητες ή χαρακτηριστικά («είσαι πραγματικά πολύ έξυπνος, ικανός »). 'Όταν τα παιδιά που συμμετείχαν στην έρευνα συμπλήρωσαν τα 7 τους χρόνια, οι ερευνητές προσπάθησαν να διαπιστώσουν σε ποιο βαθμό ήταν πρόθυμα να πάρουν ρίσκα και πώς αξιοποιούσαν την εξυπνάδα τους, στην προσπάθεια τους να επιτύχουν διάφορους στόχους. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως παιδιά που οι γονείς τους τα επαινούσαν για την προσπάθεια που κατέβαλαν και όχι για την εξυπνάδα τους, τα κατάφερναν ασύγκριτα καλύτερα από τα άλλα. «Το να επαινεί κάποιος τα παιδιά για την εξυπνάδα τους τα κάνει να φοβούνται τις δυσκολίες, διότι ταυτίζουν την αποτυχία με την ανικανότητα και την ανοησία», παρατηρεί η καθηγήτρια Carol Dweck και συμπληρώνει «είναι σαν να τους λέμε, πως ο κανόνας του παιχνιδιού είναι να φαίνονται έξυπνα, οπότε δεν πρέπει να ρισκάρουν να κάνουν λάθη». Τα παιδιά αυτά όταν αποτυγχάνουν σε κάτι, θεωρούν ότι απέτυχαν λόγω ανικανότητας (κάτι που θεωρούν πως δεν αλλάζει) και έτσι προσπαθούν όλο και λιγότερο στο μέλλον. Τέλος, τα παιδιά που ακούνε συνέχεια πόσο έξυπνα είναι, φαίνεται να αγωνιούν πολύ για τις επιδόσεις τους, χάνοντας την ουσία, που είναι η ίδια η μάθηση. Από την άλλη τα παιδιά που επαινούνται για την προσπάθεια που καταβάλουν, φαίνεται να πιστεύουν πως η εξυπνάδα, όπως και άλλες ικανότητες, μπορούν να βελτιωθούν και έτσι έχουν την τάση να προσπαθούν περισσότερο για τους στόχους τους και να παίρνουν περισσότερα ρίσκα.
4. Ο Μότσαρτ κάνει τα παιδιά πιο έξυπνα
Μία παλαιότερη επιστημονική έρευνα, που είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό Nature, ήταν η πρώτη που είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, μετά από την ακρόαση μουσικών συνθέσεων του Μότσαρτ, οι συμμετέχοντες στο πείραμα τα πήγαιναν καλύτερα σε κάποια νοητικά τεστ. Κι όμως μια νέα αμερικανική μελέτη καταρρίπτει την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι η μουσική παιδεία μεταξύ άλλων προάγει ευφυΐα. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ σε άρθρο τους που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο PLoS One, εξηγούν ότι, η μουσική εκπαίδευση ενισχύει τη δημιουργικότητα του παιδιού, την πνευματική καλλιέργειά του και την αυτοπεποίθησή του, αλλά όχι τη νοημοσύνη του. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής την καθηγήτρια Ψυχολογίας Ελίζαμπεθ Σπέλκε και τον Σάμουελ Μερ, διεξήγαγαν πειράματα σε ομάδα παιδιών, ηλικίας τεσσάρων ετών και τις οικογένειές τους, τα οποία χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, μία που έκανε μαθήματα μουσικής και μία που έκανε μαθήματα εικαστικών τεχνών. Μετά από μια χρονική περίοδο, οι ερευνητές έκαναν τέσσερα τεστ για να ελέγξουν αν στο μεταξύ είχε βελτιωθεί το επίπεδο νοημοσύνης των παιδιών. Το συμπέρασμά τους ήταν ότι η μουσική δεν παρέχει νοητικά-γνωστικά οφέλη, καθώς στην ουσία και οι δύο ομάδες εμφάνισαν παρόμοιες επιδόσεις στα τεστ.
5. Τα «εκπαιδευτικά» βίντεο κάνουν τα παιδιά πιο έξυπνα
Το «εκπαιδευτικό» βίντεο ή οι εκπαιδευτικές σειρές, για μωρά και τα μικρά παιδιά είναι απλώς εμπορικά προϊόντα. Στην πραγματικότητα, αυτά τα βίντεο και οι σειρές σύμφωνα με τον Δόκτορα Vic Strasburger, καθηγητή Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού και εκπρόσωπο της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής είναι ίσως και επιβλαβή. « Τα μωρά χρειάζονται την πρόσωπο με πρόσωπο επαφή καθώς και την αλληλεπίδραση για να μάθουν. Σύμφωνα με τις έρευνες που έγιναν σε μωρά από 8-16 μηνών, όσα περισσότερα βίντεο παρακολουθούσαν τόσο λιγότερες λέξεις ήξεραν.
Από την παιδοψυχολόγο Chacha Tumbokon
2. Τα παιδιά που μαθαίνουν να διαβάζουν νωρίς είναι εξυπνότερα
Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι αν το παιδί τους μάθει να διαβάζει νωρίς θα αποκτήσει γρήγορα και άλλες δεξιότητες. Στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει. Η εκμάθηση της ανάγνωσης πρέπει να γίνεται σε ένα στάδιο ανάπτυξης όπου το παιδί θα κατανοεί αυτό που διαβάζει. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που μαθαίνουν από τους γονείς τους να διαβάζουν νωρίς παρουσιάζουν με την πάροδο του χρόνου περισσότερες μαθησιακές δυσκολίες σε σύγκριση με τα παιδιά που έμαθαν αργότερα ανάγνωση.
3. Αν επαινείς τα παιδιά για κάτι έξυπνο που είπαν ή έκαναν θα συνεχίσουν να είναι έξυπνα
Εννοείται ότι ο έπαινος έχει πολλές θετικές επιπτώσεις στην οικοδόμηση μιας ισχυρής σχέσης γονέα-παιδιού. Ωστόσο, οι ειδικοί μας λένε ότι ο υπερβολικός και σε λάθος κατεύθυνση έπαινος, μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα. Αυτό μας διαβεβαιώνει η Carol Dweck , καθηγήτρια ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Stanford, η οποία ερευνά εδώ και 40 χρόνια το πώς «επιτυγχάνουν» οι άνθρωποι και ποιοι παράγοντες συμβάλουν στην επιτυχία αυτή. Στην τελευταία της έρευνα Parent Praise η Carol Dweck και οι συνεργάτες της δούλεψαν με παιδιά 14-38 μηνών, με σκοπό να μελετήσουν το πως αυτά επηρεάζονται από τους επαίνους των γονιών τους. Συγκεκριμένα μελέτησαν το πόσο διαφορετικά μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά ο έπαινος που εστιάζει στην προσπάθεια («πρέπει να προσπάθησες πολύ για να τα καταφέρεις», «συγκεντρώθηκες τόση ώρα για να έχεις αυτό το αποτέλεσμα») σε σύγκριση με εκείνον τον έπαινο που εστιάζει στις ικανότητες ή χαρακτηριστικά («είσαι πραγματικά πολύ έξυπνος, ικανός »). 'Όταν τα παιδιά που συμμετείχαν στην έρευνα συμπλήρωσαν τα 7 τους χρόνια, οι ερευνητές προσπάθησαν να διαπιστώσουν σε ποιο βαθμό ήταν πρόθυμα να πάρουν ρίσκα και πώς αξιοποιούσαν την εξυπνάδα τους, στην προσπάθεια τους να επιτύχουν διάφορους στόχους. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως παιδιά που οι γονείς τους τα επαινούσαν για την προσπάθεια που κατέβαλαν και όχι για την εξυπνάδα τους, τα κατάφερναν ασύγκριτα καλύτερα από τα άλλα. «Το να επαινεί κάποιος τα παιδιά για την εξυπνάδα τους τα κάνει να φοβούνται τις δυσκολίες, διότι ταυτίζουν την αποτυχία με την ανικανότητα και την ανοησία», παρατηρεί η καθηγήτρια Carol Dweck και συμπληρώνει «είναι σαν να τους λέμε, πως ο κανόνας του παιχνιδιού είναι να φαίνονται έξυπνα, οπότε δεν πρέπει να ρισκάρουν να κάνουν λάθη». Τα παιδιά αυτά όταν αποτυγχάνουν σε κάτι, θεωρούν ότι απέτυχαν λόγω ανικανότητας (κάτι που θεωρούν πως δεν αλλάζει) και έτσι προσπαθούν όλο και λιγότερο στο μέλλον. Τέλος, τα παιδιά που ακούνε συνέχεια πόσο έξυπνα είναι, φαίνεται να αγωνιούν πολύ για τις επιδόσεις τους, χάνοντας την ουσία, που είναι η ίδια η μάθηση. Από την άλλη τα παιδιά που επαινούνται για την προσπάθεια που καταβάλουν, φαίνεται να πιστεύουν πως η εξυπνάδα, όπως και άλλες ικανότητες, μπορούν να βελτιωθούν και έτσι έχουν την τάση να προσπαθούν περισσότερο για τους στόχους τους και να παίρνουν περισσότερα ρίσκα.
4. Ο Μότσαρτ κάνει τα παιδιά πιο έξυπνα
Μία παλαιότερη επιστημονική έρευνα, που είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό Nature, ήταν η πρώτη που είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, μετά από την ακρόαση μουσικών συνθέσεων του Μότσαρτ, οι συμμετέχοντες στο πείραμα τα πήγαιναν καλύτερα σε κάποια νοητικά τεστ. Κι όμως μια νέα αμερικανική μελέτη καταρρίπτει την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι η μουσική παιδεία μεταξύ άλλων προάγει ευφυΐα. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ σε άρθρο τους που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο PLoS One, εξηγούν ότι, η μουσική εκπαίδευση ενισχύει τη δημιουργικότητα του παιδιού, την πνευματική καλλιέργειά του και την αυτοπεποίθησή του, αλλά όχι τη νοημοσύνη του. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής την καθηγήτρια Ψυχολογίας Ελίζαμπεθ Σπέλκε και τον Σάμουελ Μερ, διεξήγαγαν πειράματα σε ομάδα παιδιών, ηλικίας τεσσάρων ετών και τις οικογένειές τους, τα οποία χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, μία που έκανε μαθήματα μουσικής και μία που έκανε μαθήματα εικαστικών τεχνών. Μετά από μια χρονική περίοδο, οι ερευνητές έκαναν τέσσερα τεστ για να ελέγξουν αν στο μεταξύ είχε βελτιωθεί το επίπεδο νοημοσύνης των παιδιών. Το συμπέρασμά τους ήταν ότι η μουσική δεν παρέχει νοητικά-γνωστικά οφέλη, καθώς στην ουσία και οι δύο ομάδες εμφάνισαν παρόμοιες επιδόσεις στα τεστ.
5. Τα «εκπαιδευτικά» βίντεο κάνουν τα παιδιά πιο έξυπνα
Το «εκπαιδευτικό» βίντεο ή οι εκπαιδευτικές σειρές, για μωρά και τα μικρά παιδιά είναι απλώς εμπορικά προϊόντα. Στην πραγματικότητα, αυτά τα βίντεο και οι σειρές σύμφωνα με τον Δόκτορα Vic Strasburger, καθηγητή Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού και εκπρόσωπο της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής είναι ίσως και επιβλαβή. « Τα μωρά χρειάζονται την πρόσωπο με πρόσωπο επαφή καθώς και την αλληλεπίδραση για να μάθουν. Σύμφωνα με τις έρευνες που έγιναν σε μωρά από 8-16 μηνών, όσα περισσότερα βίντεο παρακολουθούσαν τόσο λιγότερες λέξεις ήξεραν.
Από την παιδοψυχολόγο Chacha Tumbokon
No comments:
Post a Comment