Πώς να διαχειριστείτε το παιδί που θέλει να είναι πάντα στο επίκεντρο

Είναι απίστευτο πώς ένα 3χρονο παιδί καταφέρνει να γίνεται πάντα το επίκεντρο της οικογένειας. Πώς με την επιμονή, την γκρίνια, την επιθετικότητα, τις φωνές ή το κλάμα έχει βρει τον τρόπο να διεκδικεί πάντα αυτά που θέλει και, τις περισσότερες φορές, να τα κερδίζει. Οι γονείς, από την άλλη, προκειμένου να αποφύγουν το διαρκές κλαψούρισμα του παιδιού, αναγκάζονται να υποκύψουν, όμως αυτή δεν μπορεί να είναι για πάντα η λύση.

  Το παιδί πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβει ότι δεν γίνεται να ασχολούνται διαρκώς όλοι μαζί του. Ποια είναι, όμως, αυτή η στιγμή και τι πρέπει να κάνετε όταν έρθει; Η παιδοψυχολόγος Dr. Joan Simeo Munson απαντά.

Καταρχάς, όπως λέει η ειδικός, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η διεκδίκηση της προσοχής των γονιών (με κλάμα, γκρίνια και φωνές) είναι ένα απολύτως φυσιολογικό στάδιο στην ανάπτυξη του παιδιού.

Τα παιδιά ηλικίας 3-7 ετών δεν είναι σε θέση να βάλουν σε σειρά προτεραιότητας τις ανάγκες τους και τα θέλω τους, και στην συνέχεια να τα εκφράσουν. Έτσι, για εκείνα είναι πιο εύκολο να απαιτήσουν αυτό που θέλουν δυνατά, ξεκάθαρα και επίμονα. Οι λόγοι που ένα παιδί ζητά την προσοχή είναι πολλοί: Μπορεί να βαριέται, μπορεί να είναι κουρασμένο, να του έχετε λείψει, να πεινάει... Το ζητούμενο δεν είναι τόσο να καταλάβετε τι είναι αυτό που οδηγεί το παιδί στο να συμπεριφέρεται έτσι, αλλά να ξέρετε πώς να αντιδράτε εκείνες τις στιγμές.

Τι να κάνετε

Δείξτε κατανόηση.

Μπορεί αυτό να είναι εξαιρετικά δύσκολο όταν το παιδί συμπεριφέρεται με ενοχλητικό τρόπο, αλλά όταν θα συνειδητοποιήσετε σε τι αναπτυξιακό στάδιο βρίσκεται θα καταλάβετε τι μπορεί και δεν μπορεί να κάνει. Η κατανόηση δεν σημαίνει ότι αποδέχεστε την συμπεριφορά του παιδιού, αλλά ότι αυτή προέρχεται από ένα στάδιο αναπτυξιακής ανωριμότητας.
 

Μάθετε να αγνοείτε.

Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγνοείτε το παιδί κάθε φορά που ζητά την προσοχή σας, αλλά δεν πειράζει κάποιες φορές να του λέτε ότι με την γκρίνια δεν θα κερδίσει αυτό που θέλει και ότι μπορεί να σας το ζητήσει αν μιλήσει ήρεμα.
 

Έχετε πλάνο.

Αναγνωρίστε την διαφορά ανάμεσα στην πραγματική ανάγκη (όταν η προσοχή σας στο παιδί επιβάλλεται) και σε μία συνηθισμένη απαίτηση του παιδιού. Συζητήστε με το παιδί την διαφορά ανάμεσα σε αυτά τα δύο και βρείτε μαζί έναν τρόπο να επικοινωνεί μαζί σας όταν υπάρχει μια επείγουσα ανάγκη, για να καταλάβει και εκείνο ποιες είναι πραγματικά οι προτεραιότητες στην οικογένεια. Μπορείτε, για παράδειγμα, να πείτε στο παιδί ότι αν π.χ. το μικρό αδερφάκι του ανοίξει την πόρτα του σπιτιού, πρέπει να έρθει να σας πει «Μαμά, αυτό είναι σημαντικό» και όχι απλά να φωνάξει «Μαμά, μαμά!».
 

Ξεκαθαρίστε τους κανόνες.

Πείτε στο παιδί ποιες ακριβώς είναι οι προσδοκίες σας από αυτό: Δεν γκρινιάζουμε, δεν ουρλιάζουμε, δεν τρέχουμε μακριά όταν η μαμά μας φωνάζει. Στη συνέχεια πείτε στο παιδί ποιες θα είναι οι επιπτώσεις την επόμενη φορά που θα συμπεριφερθεί έτσι, π.χ. την επόμενη φορά που θα ουρλιάξεις για να γίνει αυτό που θέλεις θα παραμείνεις στο δωμάτιό σου μόνος σου για 5 λεπτά ή δεν θα δεις καθόλου τηλεόραση το βράδυ. Και κυρίως, τηρήστε τους κανόνες αυτούς αν το παιδί τους παραβεί, λέγοντας «λυπάμαι, ο κανόνας είναι ότι δεν ουρλιάζουμε για να πάρουμε αυτό που θέλουμε. Απόψε δεν θα δεις τηλεόραση.»

Η μη επιβολή των επιπτώσεων στους κανόνες της οικογένειας είναι ο βασικότερος λόγος που τα παιδιά δεν διορθώνουν ποτέ την συμπεριφορά τους. Το παιδί σας, όμως, το «σημειώνει» στο μυαλό του κάθε φορά που υποκύπτετε στις απαιτήσεις του και την επόμενη φορά διπλασιάζει την προσπάθειά του να σας επιβάλλει τις απαιτήσεις αυτές.
 

Δώστε σημασία στο παιδί σας.

Φροντίστε να προσέχετε το παιδί σας, όχι τρέχοντας από πίσω του κάθε φορά που σας φωνάζει, αλλά ασχολούμενοι μαζί του καθημερινά ουσιαστικά και με αγάπη. Αυτό μπορεί να γίνει αν π.χ. αφιερώνετε χρόνο για να παίξετε με το παιδί ήρεμα, να διαβάσετε μαζί, να φάτε όλοι μαζί και να μιλήσετε για τη μέρα σας, να ασχοληθείτε λίγο με το διάβασμά του και τις δραστηριότητές του. Κάθε μέρα διαφέρει από την άλλη αναφορικά με το πόση προσοχή μπορείτε να δώσετε στο παιδί σας –εσείς ξέρετε πόσο φορτωμένο είναι το πρόγραμμά σας και πόσο χρόνο μπορείτε να διαθέσετε, βάζοντας και εσείς τις δικές σας προτεραιότητες.

Τι να μην κάνετε

Μην φωνάζετε και εσείς.

Το πιο εύκολο, όταν το παιδί τσιρίζει για να τραβήξει την προσοχή σας, είναι να αρχίσετε τις τσιρίδες και εσείς. Είναι, όμως, και το πιο ανεπιτυχές. Προσπαθήστε να «βγάλετε» τον εαυτό σας έξω...

από την κατάσταση, εν ανάγκη να απομακρυνθείτε από το παιδί αν πρόκειται να εκραγείτε. Πείτε του απλά «θα πάω για 5 λεπτά στην κουζίνα να κάνω μια δουλειά για να ηρεμήσω και θα επιστρέψω όταν θα σταματήσεις και εσύ να φωνάζεις». Πάρτε βαθιές ανάσες και αντιμετωπίστε στη συνέχεια το παιδί πιο ψύχραιμα.
 
Μην κάνετε το παιδί να νιώθει ενοχές.
Τα παιδιά, οι δουλειές, οι σύντροφοι, ο υπόλοιπος φιλικός και οικογενειακός κύκλος, πολλές φορές κάνουν τους γονείς να νιώθουν εξαντλημένοι ή και εκνευρισμένοι. Ένα παιδί, λοιπόν, που συμπεριφέρεται τόσο απαιτητικά είναι το τελευταίο που ένας κουρασμένος γονιός μπορεί να αντέξει. Τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζετε, όμως, δεν πρέπει να μοιράζονται με τα παιδιά. Δεν χρειάζεται να λέτε στο παιδί, π.χ. η μαμά έχει προβλήματα στην δουλειά, η μαμά τσακώθηκε με τον μπαμπά ή οτιδήποτε άλλο έχει καταστρέψει εκείνη την ημέρα την υπομονή σας, γιατί κάτι τέτοιο αποτελεί βάρος για το παιδί και του δημιουργεί στρες. Κάτι τέτοιες μέρες μπορείτε απλά να του πείτε «η μαμά είναι κουρασμένη, έχει λίγο πονοκέφαλο και θέλει λίγη ώρα για να ηρεμήσει.» Δείξτε στο παιδί ότι είστε πιεσμένη, χωρίς περισσότερες λεπτομέρειες.
 
Μην θεωρήσετε ότι κάτι δεν πάει καλά με το παιδί σας.
Πολλοί γονείς λανθασμένα πιστεύουν ότι η εγωκεντρική συμπεριφορά του μικρού παιδιού τους σηματοδοτεί ένα μεγαλύτερο πρόβλημα, και πανικοβάλλονται. Στην πραγματικότητα, όμως, τα περισσότερα παιδιά συμπεριφέρονται έτσι. Είναι ο γονιός που θα πρέπει να αποφασίσει πώς θα ανταποκριθεί για να καταλάβει το παιδί ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή. Φυσικά, αν έχετε δοκιμάσει τις παραπάνω συμβουλές και το παιδί συνεχίζει να συμπεριφέρεται με τρόπους έως και επικίνδυνους για το ίδιο ή για άλλους, ζητήστε την βοήθεια του παιδιάτρου σας.
 
Μην «τρέχετε».
Δεν χρειάζεται να είστε πάντα εκεί κάθε φορά που το παιδί χρειάζεται κάτι. Και μη νιώθετε ενοχές γι'αυτό. Το παιδί δεν νιώθει λιγότερη αγάπη αν δεν μπορείτε πάντα να ανταποκριθείτε στις ανάγκες του. Και αυτό είναι κάτι που ο καλός γονιός πρέπει να εξηγήσει στο παιδί. Αν «τρέχετε» κάθε φορά που το παιδί ζητά κάτι, τότε δεν θα μάθει ποτέ την αξία της υπομονής, τη σημασία του να περιμένει την σειρά του και ότι δεν είναι το κέντρο του κόσμου. Αντίθετα, θα το κάνετε εγωκεντρικό, πλεονέκτη και αλαζόνα –και θα συνεχίσει να είναι έτσι μεγαλώνοντας.

Το να απαιτεί το παιδί διαρκώς να βρίσκεται στο επίκεντρο είναι δύσκολα διαχειρίσιμο από τους γονείς. Όμως, σημασία έχει να θυμάστε ότι είναι φυσιολογικό για την ηλικία του. Ένα ακόμα στάδιο που θα περάσει. Με την συνεπή προσοχή σας, την αγάπη και την κατανόηση των προσδοκιών σας, το παιδί σας θα εξελιχθεί μια χαρά!

από Έλενα Μπούλια  
mama365.gr