Φόβος στο σκοτάδι

Συμβουλές για να βοηθήσετε τα παιδιά
που φοβούνται το σκοτάδι

Οι φόβοι που σχετίζονται με την ώρα της προετοιμασίας του ύπνου είναι πολύ σύνηθες φαινόμενο για τα παιδιά της προσχολικής αλλά και της σχολικής ηλικίας, αναφέρει η Άννα Χατζηδημητρίου, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια. Ο τυπικός φόβος που εκφράζεται την ώρα του ύπνου είναι ο φόβος για το σκοτάδι.

Πού οφείλεται ο φόβος για το σκοτάδι;
Αυτή η αντίδραση θεωρείται φυσιολογική για τα παιδιά της ηλικίας αυτής και είναι μέρος της εξελικτικής τους ανάπτυξης. Ο φόβος για το σκοτάδι αναπτύσσεται όταν το παιδί αρχίζει να αντιλαμβάνεται την αίσθηση του κινδύνου, την πιθανότητα ότι στον κόσμο που το περιβάλλει μπορεί να του συμβεί κάτι δυσάρεστο ή να το βλάψουν.
Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας δυσκολεύονται να καταλάβουν την έννοια του πραγματικού κινδύνου και συχνά τον μπερδεύουν με την έντονη φαντασία τους. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και το γνωσιακό του επίπεδο, αναπτύσσονται συχνά μη ρεαλιστικοί φόβοι για το σκοτάδι, όπως για παράδειγμα μπορεί να φοβάται ότι κάποιο ζώο, φάντασμα ή τερατόμορφο πλάσμα θα το βλάψει τη νύχτα.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Πολλά παιδιά που φοβούνται το σκοτάδι, ζητάνε να έχουν το βράδυ ένα φως αναμμένο στο δωμάτιο τους. Αυτός ο τρόπος έχει βρεθεί ερευνητικά ότι τους ανακουφίζει από τον φόβο τους και την αίσθηση κινδύνου που μπορεί να νιώθουν. Είναι μια συμπεριφορά αντιμετώπισης που δεν επηρεάζει αρνητικά την υγεία τους ή την ψυχοκοινωνική τους εξέλιξη. Πολλά παιδιά συνεχίζουν να θέλουν ένα φως ανοιχτό μέχρι και τα πρώτα σχολικά τους χρόνια.

Ο φόβος για το σκοτάδι είναι από τους παιδικούς φόβους που υποχωρούν σχετικά αργά σε ηλικιακό επίπεδο. Είναι σημαντικό να μην πιεστεί το παιδί στη διαδικασία να αφαιρέσει τη συνήθεια του να κρατάει το φως ανοιχτό. Η αλλαγή πρέπει να γίνει σταδιακά, δίνοντας πληροφόρηση στο παιδί για τους φόβους και την αντιμετώπιση τους. Το ανοιχτό φως είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της φοβίας του σκοταδιού, αλλά δεν είναι από μόνος τους επαρκής.
Οι γονείς πρέπει συμπληρωματικά με το να αφήνουν το φως ανοιχτό, να βοηθήσουν και με άλλους τρόπους το παιδί τους να κατανοήσει τι φοβάται, να το βοηθήσουν να ξεχωρίσει τους πραγματικούς κινδύνους από τους φανταστικούς και να του ενισχύσουν τον έλεγχο που έχει απέναντι στον φόβο του.

• Ακούστε προσεχτικά τους φόβους που κρύβει το παιδί σας για το σκοτάδι και μην το αποπαίρνετε.
• Μην το μαλώνετε, προσφέρετε επιχειρήματα για το γιατί δεν πρέπει να φοβάται το σκοτάδι, προσαρμοσμένα στο γνωσιακό επίπεδο του παιδιού και όχι στη λογική και τη νοημοσύνη ενός ενήλικα.
• Επιβεβαιώστε του ότι είστε κοντά του και η οικογένεια του θα του προσφέρει ασφάλεια και προστασία ό,τι και αν συμβεί.
• Εφαρμόστε ένα σταθερό ωράριο για τον ύπνο και συνδυάστε πριν ξαπλώσει κάποιες δραστηριότητες που αρέσουν στο παιδί σας και του προσφέρουν χαλάρωση (π.χ. ένα μπάνιο, ένα παραμύθι).
• Δώστε του την ώρα του ύπνου κάποιο αγαπημένο του παιχνίδι ή κάποιο αντικείμενο που έχετε παρατηρήσει ότι το έχει συνδυάσει με συναισθήματα ασφάλεια και οικειότητας.
• Μείνετε λίγο μαζί του στο κρεβάτι μέχρι να το πάρει ο ύπνος αν χρειαστεί κάποιες φορές, αλλά ΜΗΝ το αφήνετε να σηκώνεται από το κρεβάτι για να αποφύγει τον φόβο του. Έτσι, του ενισχύετε τον φόβο και είναι σαν να επιβεβαιώνετε ότι όντως κάτι πρέπει να φοβάται.
• Αποφύγετε να υποχωρείτε συνεχώς στις επιθυμίες του την ώρα του ύπνου για να μην μάθει να συνδυάζει τον φόβο που έχει για το σκοτάδι σαν ένα μέσο να κερδίζει την εύνοιά σας π.χ να μην θέλει να πάει στο κρεβάτι επειδή θέλει να δει τηλεόραση και όχι επειδή φοβάται.

Επεξεργασία άρθρου: Μαρία Ιωαννάτου
infokids.gr