Ο ύπνος αργά το βράδυ και η χαλαρή ρουτίνα στο πρόγραμμα του ύπνου μπορεί να πλήττουν τις νοητικές δεξιότητες των παιδιών, προειδοποιούν επιστήμονες από τη Βρετανία.
Μελετώντας τις συνήθειες ύπνου και τις επιδόσεις στην ανάγνωση και τα μαθηματικά περισσότερων από 11.000 παιδιών κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο ύπνος μετά τις 9 το βράδυ, αλλά και το ακατάστατο ωράριο ύπνου, είναι ό,τι το χειρότερο για τη μάθηση. Οι ερευνητές εικάζουν ότι η έλλειψη ύπνου, που διαταράσσει τους βιολογικούς ρυθμούς, εμποδίζει τον εγκέφαλο να αποθηκεύσει νέες πληροφορίες. Όπως γράφουν στην «Επιθεώρηση Επιδημιολογίας & Κοινοτικής Υγείας» (JECH), συνέλεξαν στοιχεία από τα παιδιά στις ηλικίες των 3, των 5 και των 7 ετών, για να ελέγξουν πως τα πήγαιναν με την μάθηση και αν οι επιδόσεις τους σχετίζονταν με τις συνήθειες ύπνου τους. Τα ακατάστατα ωράρια ύπνου ήταν πιο συχνά στην ηλικία των 3 ετών, με το ένα στα πέντε παιδιά να μπαίνουν για ύπνο ό,τι ώρα ήθελαν. Στα 7 τους χρόνια, πάνω από τα μισά παιδιά έμπαιναν για ύπνο κάθε μέρα το αργότερο έως τις 8.30 το βράδυ. Συνολικά, όσα δεν απέκτησαν ποτέ σταθερό ωράριο ύπνου και όσα δεν έμπαιναν νωρίς για ύπνο απέδιδαν πολύ χειρότερα απ’ ό,τι οι συμμαθητές τους στα τεστ ανάγνωσης, μαθηματικών και αντίληψης του χώρου. Η επίπτωση των συνηθειών ύπνου ήταν πιο εμφανής στα κορίτσια απ’ ό,τι στα αγόρια. «Το μήνυμα της παρούσας μελέτης είναι πως η ρουτίνα είναι πολύ σημαντική για τα παιδιά - και η ακολούθηση συγκεκριμένης ρουτίνας στον ύπνο είναι η πιο σημαντική για την εύρυθμη λειτουργία του εγκεφάλου», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Αμάντα Σάκερ, καθηγήτρια στο Τμήμα Επιδημιολογίας & Δημοσίας Υγείας του University College, στο Λονδίνο.
Ένας άνθρωπος βιώνει συναισθηματική κακοποίηση σε σχέσεις, συνεργασίες, καταστάσεις, όταν τα συναισθήματά του ελέγχονται, η επιθυμία του υποβάλλεται, η βούλησή του υποδουλώνεται, οι αξίες και οι αρχές του υποσκάπτονται.
Παραδείγματα συναισθηματικής κακοποίησης αποτελούν: * Οι φωνές και οι κραυγές. * Οι χαρακτηρισμοί «είσαι ηλίθιος», «είσαι κακό παιδί», «είσαι άχρηστος/η». * Η σύγκριση των παιδιών με άλλα παιδιά, εις βάρος του «δεν αξίζεις τίποτε», «ο ξάδελφος σου πάει καλύτερα από σένα» κλπ. * Η έλλειψη στοργής, αγάπης και τρυφερών εκδηλώσεων. * Η δημιουργία ενοχών «θα με κάνεις να πεθάνω», «εσύ φταις για όλα». * Η ταπείνωση του παιδιού «είσαι για πέταμα», «τι ήθελα και έκανα ένα παιδί σαν και σένα» κλπ * Οι απειλές εγκατάλειψης ή βίας «θα φύγω και θα σε παρατήσω», «θα σε κλείσω σε ίδρυμα», «θα σου σπάσω τα κόκαλα» κλπ. * Οι ακραίες μορφές τιμωρίας π.χ. στέρηση φαγητού, νερού, κλείδωμα σε σκοτεινούς χώρους, δέσιμο κλπ.
Η σκέψη του αιχμαλωτίζεται, το δικαίωμα στην ελευθερία του παρεμποδίζεται, οπότε δεν μπορεί να λειτουργήσει αυτόβουλα, γιατί νιώθει φυλακισμένος μιας απαξίωσης που ροκανίζει αλύπητα τις δυνάμεις του.
Ανήμπορος να διαχειριστεί την κατάσταση, που ο αντίκτυπός της εξαπλώνεται σε ολόκληρο το είναι του και τον ακινητοποιεί, χάνεται στους δαιδαλώδεις δρόμους του πόνου και κάθε προσπάθεια να αναζητήσει την έξοδο που θα τον βγάλει από το τούνελ τού φαίνεται μάταιη.
Δυσάρεστα συναισθήματα αναμοχλεύονται με αστραπιαίο ρυθμό στον ψυχικό του κόσμο και η τοξίνη τους τον ακρωτηριάζει ψυχικά.
Η θλίψη και η ενοχή τον καθιστούν ανήμπορο να πράξει, να κινήσει τα νήματα της ζωής του. Κι όσο βυθίζεται σε αυτήν την παθητικότητα, βουλιάζει σε μια απόγνωση και του είναι όλο και πιο δύσκολο να αναζητήσει την όχθη που θα τον λυτρώσει. Σαν να εθίζεται σε αυτήν, την υιοθετεί, γίνεται δέρμα του, πορεύεται με αυτήν και για να την αντέξει, αποκόπτει τους δεσμούς του με οτιδήποτε αποπνέει θετικά συναισθήματα, γιατί, ό,τι είναι παράταιρο με αυτό που βιώνει, του προκαλεί ψυχικούς κλυδωνισμούς, που του προκαλούν μεγαλύτερη ανασφάλεια από αυτή που αισθάνεται.
Βλέποντας αξιόλογους ανθρώπους, που, παρότι υποφέρουν, καταφέρνουν να διατηρήσουν την ανθρωπιά τους και τα ιδεώδη τους αλώβητα και οι οποίοι μπορεί να τα έχουν καταφέρει σε άλλους τομείς της ζωής τους, αδυνατούν όμως να ξεφύγουν από δυσχερείς καταστάσεις, αρχικά είναι πάρα πολύ δύσκολο να κατανοήσουμε τη στάση τους και να καταλάβουμε, γιατί παραμένουν σε συνθήκες που ενώ τους προκαλούν απόγνωση, δεν αναζητούν διέξοδο.
Οι άνθρωποι που είναι θύματα κακοποίησης μοιάζουν με μαριονέτες χωρίς νήματα, όπου λες και περιμένουν από κάποιον να τα κινήσει, για να μπορούν να επιτελέσουν την χορογραφία. Η μακροχρόνια παραμονή σε μια τέτοια κατάσταση τους καθιστά αβοήθητους, γιατί το αίσθημα της απαξίωσης διαποτίζει την ψυχή τους. Η θυματοποίηση γίνεται νόσημα που ασθενεί τους μυς της ψυχής τους και δεν μπορούν να συγκρατήσουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.
Νιώθουν παγιδευμένοι στη διαμελισμένη τους εικόνα, αδυνατούν να συνθέσουν το παζλ του εαυτού τους και να δουν σε εκείνους την ενότητα εκείνη, που θα τους κάνει να πιστέψουν στην αξία τους, για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τα ψυχικά αδιέξοδα, στα οποία τους έχει φέρει η κατάσταση που ζουν.
Εξηγούμε στα παιδιά ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι κακοί, ότι οι περισσότεροι έχουν καλές διαθέσεις απέναντί μας. Εντούτοις, επειδή δεν είναι εύκολο πάντα να ξέρουμε τις διαθέσεις των άλλων και πολλές φορές μας ξεγελούν, πρέπει να γνωρίζουμε πώς να τα προστατεύσουμε.
Τους εξηγούμε τους κινδύνους, ενισχύοντας παράλληλα την αυτοπεποίθησή τους, ούτως ώστε να μειώσουμε τα επίπεδα άγχους που θα τους προκαλέσει αυτή η συζήτηση. Δεν αφηγούμαστε ιστορίες τρόμου για να μην τα πανικοβάλουμε, αλλά εξηγούμε ήρεμα και με απαλό τόνο φωνής τους κινδύνους. Ειδάλλως, το παιδί θα εστιάσει στον φόβο, στον πανικό μας και όχι στο πώς να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο. Εξηγούμε στο παιδί μας τι σημαίνει άγνωστος και τι γνωστός. Εξηγούμε στο παιδί μας ότι δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τους αγνώστους, όταν τηρεί ορισμένους κανόνες. Εξηγούμε στο παιδί ότι μπορεί να πλησιάζει κάποιον άγνωστο μόνο όταν έχει δίπλα του κάποιο οικείο του και έμπιστο ενήλικο άτομο. Ονοματίζουμε στο παιδί μας άτομα που είμαστε βέβαιοι ότι μπορεί να τους έχει εμπιστοσύνη και να ανατρέξει σε αυτά ανά πάσα στιγμή. Εμείς μόνο ξέρουμε ποια άτομα μπορεί να εμπιστεύεται απόλυτα το παιδί μας. Εμείς θέτουμε όρια εμπιστοσύνης. Εξηγούμε στο παιδί μας ότι πρέπει πάντα να ρωτάει τον ενήλικο που τον συνοδεύει αν μπορεί να αφήσει τον ενήλικο να τον πλησιάσει, να του μιλήσει ή να του δώσει κάτι. Εάν το παιδί μας είναι αρκετά μεγάλο, μπορεί να πλησιάσει έναν άγνωστο, εάν είναι απαραίτητο, μόνο σε μέρη με πολύ κόσμο, που θα μπορέσει να τον ακούσει ή να τον βοηθήσει αν χρειαστεί. Μαθαίνω στο παιδί μου το δρόμο για την αστυνομία ή το νοσοκομείο και εξηγώ ότι μπορεί να απευθυνθεί για βοήθεια όταν χρειαστεί. Μαθαίνω σημεία στους δρόμους που κινείται το παιδί μου, όπως καταστήματα κ.λπ. όπου μπορεί να ανατρέξει για βοήθεια όταν είναι επείγον. Εξηγούμε στο παιδί μας ότι πρέπει να μας ενημερώνει πάντα για το πού και με ποιόν θα είναι. Τονίζουμε στο παιδί μας ότι δεν πρέπει να απαντά σε τηλεφωνήματα αγνώστων ή να συνομιλεί με αγνώστους στο διαδίκτυο.
Σε περίπτωση όπου το κυνηγά ένας άγνωστος σε τόπο όπου δεν υπάρχει κανείς, προτείνεται να αρχίσει να χτυπά αυτοκίνητα μέχρι να ακουστεί συναγερμός και να μαζευτεί κόσμος. Μπορεί επίσης να χτυπήσει τα κουδούνια των σπιτιών που είναι στο δρόμο του.
Εξηγούμε ότι κανείς δεν μπορεί να έχει σωματική ή λεκτική επαφή μαζί του, χωρίς τη συγκατάθεσή του. Το μαθαίνουμε να μην υποκύπτει σε δωροδοκίες. Να μην ανέχεται λόγια, καταστάσεις και ανθρώπους που το κάνουν να νιώθει άβολα. Το μαθαίνουμε πώς να προστατεύεται από προσβολές. Του μαθαίνουμε από μικρή ηλικία πληροφορίες για τον τόπο κατοικίας του, για τους γονείς του και σχετικά τηλέφωνα, αλλά τονίζουμε ότι πρέπει να τα αναφέρει μόνο σε περίπτωση που κινδυνεύει ή χαθεί.
Του μαθαίνουμε τα τηλέφωνα άμεσης ανάγκης (100, 166,199) και πού αντιστοιχεί το καθένα και τα τοιχοκολλούμε σε ένα χαρτί με μεγάλα γράμματα πάνω από την τηλεφωνική συσκευή.
Κρατάμε επαφές με γείτονες που εμπιστευόμαστε, ώστε να ανατρέξει το παιδί μας σε ώρα ανάγκης. Δεν δημοσιεύουμε στο διαδίκτυο φωτογραφίες των παιδιών μας, ούτε ανακοινώνουμε δημοσίως το πού βρισκόμαστε. Οι κοινωνικές επαφές αποτελούν ζωτικό κομμάτι της καθημερινότητάς μας και της υγείας μας. Εξηγούμε στα παιδιά τους κινδύνους χωρίς να τα τρομάζουμε και να τα απομονώνουμε.
Σωτηρία Λυμπεροπούλου. Κοινωνιολόγος-ΜΔΕ Εγκληματολογίας. Υπεύθυνη εκπαίδευσης, ανάπτυξης και διασφάλισης της ποιότητας των ΚΔΒΜ Τριφυλίας infokids
