Τα παιδιά δεν γεννιούνται απαιτητικά…, γίνονται!

Κανένα παιδί δε γεννιέται απαιτητικό… απαιτητικό γίνεται! Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν αναφερόμαστε στις ανάγκες του παιδιού αλλά στις επιθυμίες, οι οποίες φυσικά δεν αφορούν τα βρέφη. Δηλαδή είναι απόλυτα λογικό το 6μηνών μωρό να κλαίει γιατί πεινάει ή θέλει να κοιμηθεί. Εκεί μιλάμε για βιολογικές ανάγκες που δεν έχουν σχέση με απαιτήσεις οι οποίες σε αυτές τις ηλικίες δεν υφίστανται.

Ένα παιδί είναι απαιτητικό ή ακόμα περισσότερο κακομαθημένο κυρίως όταν επιδιώκει ή απαιτεί συνεχώς το ενδιαφέρον των γύρω του, εμφανίζει εγωιστικές στάσεις, ανταγωνίζεται τα άλλα παιδιά, ζηλεύει θέλει να περνάει συνεχώς το δικό του,  δεν μοιράζεται, πιστεύει ότι όλα του ανήκουν κλπ.

Δεν γίνεται ένα παιδί ξαφνικά να αρχίσει να έχει τα παραπάνω χαρακτηριστικά… Συνήθως οι έντονες απαιτήσεις του παιδιού είναι αποτέλεσμα λανθασμένης συμπεριφοράς των γονιών του. Αν π.χ το παιδί έχει μάθει να μην υφίσταται καμία συνέπεια για τις πράξεις του ή ότι μπορεί να φερθεί άσχημα, ή ότι πρέπει να γίνει το δικό του, είναι δύσκολο ξαφνικά να μπουν όρια όπως είναι και είναι επίσης δύσκολο να σεβαστεί τους γύρω και τις επιθυμίες τους γιατί ουσιαστικά δεν έχει μάθει να περιορίζεται.

Η λύση είναι μοναδική,  πρέπει οπωσδήποτε στο παιδί να τεθούν συγκεκριμένοι κανόνες και όρια που θα εφαρμοστούν από μικρή ηλικία ώστε να αποκτήσει σιγά-σιγά την αίσθηση ότι δεν γίνεται πάντα να ικανοποιούνται οι επιθυμίες τους γεγονός φυσικά που θα το βοηθήσει σε όλη του τη ζωή.

Εκτός από την υπερβολική  ελαστικότητα ένα παιδί θα γίνει απαιτητικό και κακομαθημένο και στην αντίθετη περίπτωση, όταν οι γονείς δηλαδή είναι υπερπροστατευτικοί και δεν το αφήνουν να παίρνει πρωτοβουλίες, να βρίσκει τρόπους και να λύνει μόνο τα προβλήματά του!

Αυτή η ιδιαίτερη» συμπεριφορά του παιδιού -οι αντιδράσεις δηλαδή του παιδιού- πολλές φορές παραξενεύει τους γονείς. Είναι πολύ πιθανό να επιβάλλει την γνώμη του προσποιούμενο ότι «υποφέρει», να  αρνείται να φάει, να υψώνει τη φωνή του, δεν αποκλείεται ακόμη και να απειλεί….

Ίσως κάποιες φορές να γίνεται και επιθετικό επειδή του φέρνουν αντίρρηση την δεδομένη στιγμή ή μπορεί και  εκδικητικό με διάφορους τρόπους,  σπάζοντας ή πετώντας πράγματα, να χτυπιέται στο πάτωμα κλπ. Αντιδράσεις δηλαδή πολύ έντονες στην άρνηση των γονιών. Από αυτά τα δείγματα συμπεριφοράς το παιδί αποδεικνύει πως δεν μπορεί να δεχτεί τη γνώμη των άλλων και δεν έχει μάθει να το φέρνουν αντίρρηση!

Παρόλο αυτά, υπάρχουν κάποιοι «χρυσοί» κανόνες πειθαρχίας. Οι έρευνες, οι ψυχολόγοι και οι μελετητές υποστηρίζουν πως οι γονείς πρέπει να θέτουν σταθερά όρια στα παιδιά ώστε να μεγαλώσουν με υγιή τρόπο.  Η πειθαρχία είναι μορφή διδασκαλίας και ουσιαστικά ορίζει τον αποδεκτό τρόπο συμπεριφοράς και όχι με μορφή τιμωρίας.

Κάποιοι από τους κανόνες που πρέπει να εφαρμόζονται από μικρή ηλικία στα παιδιά είναι οι παρακάτω:

1. Το παιδί πρέπει να έχει μια λίστα  με κάποιους σταθερούς κανόνες τους οποίους πρέπει να ακολουθεί π.χ. «πηγαίνουμε για ύπνο μόλις το πουν η μαμά και ο μπαμπάς».

2. Ενημερώνουμε το παιδί για θέματα όπως ποια βιβλία μπορεί να διαβάσει και με ποια παιχνίδια μπορεί να παίξει ή να πάρει μαζί του , εξηγώντας του γιατί. Πρέπει δηλαδή να καταλάβει ποιο μπορεί να είναι το φάσμα των επιλογών του και ποιες επιλογές δεν μπορεί να κάνει ακόμα.

3. Κατανοούμε τη διαφορά ανάμεσα στην επιθυμία και στην ανάγκη. Σε καταστάσεις βιολογικών αναγκών όπως είναι π.χ. ο πόνος και ο φόβος φυσικά και αντιδράμε άμεσα και παρηγορούμε / προστατεύουμε το παιδί. Αν όμως κλαίει για άλλους λόγους π.χ. γιατί δεν του πραγματοποιήθηκε μία επιθυμία, δεν υποχωρούμε αλλά και δεν χρειάζεται να του φωνάξουμε.  Απλά πείτε του ότι καταλαβαίνετε πως νιώθει αλλά ότι δεν είναι σωστή αυτή η συμπεριφορά.

4.Το παιδί πρέπει να ξέρει το λόγο για τον οποίο του απαγορεύετε να κάνει κάτι γιατί έτσι μόνο δεν θα το ξανακάνει. Αν δηλαδή του πείτε να μην παίζει με το μαχαίρι, εξηγήσετε γιατί δεν πρέπει να παίζει με το μαχαίρι.

5. Ζητήστε με ήρεμο τόνο να σας εξηγήσει το λόγο που αντέδρασε επιθετικά, γιατί π.χ άρχισε να φωνάζει ή πέταξε το φαγητό του, ή άρχισε τα κλάματα και κατόπιν ρωτήστε το, αν πιστεύει πως αυτή η συμπεριφορά είναι σωστή. Με αυτόν τον τρόπο  θα καταλάβει το ίδιο το παιδί από μόνο το λάθος του.

6. Μην υποχωρείτε στα πείσματα, στο θυμό και στην επιθετική συμπεριφορά ακόμα και αν κάποιες φορές είναι δύσκολο. Σίγουρα δε είναι το καλύτερο δυνατό να βλέπουμε το παιδί μας να κλαίει αλλά μερικές φορές είναι αναγκαίο να μην υποχωρούμε στα πείσματα και στις απαιτήσεις του, επιμένοντας στο »όχι» με σταθερό τρόπο γιατί διαφορετικά δεν περνάμε  σωστά νοήματα στο παιδί.

7. Εξασφαλίζουμε τη δυναμική του ρόλου του γονέα.  Δεν χρειάζεται πάντα να αιτιολογούμε τους κανόνες που θέτουμε γιατί το παιδί ορισμένα πράγματα δεν είναι ακόμα σε θέση να τα κατανοήσει.

8. Δεν απειλούμε και δεν υποσχόμαστε πράγματα στο παιδί αν δεν είμαστε σίγουροι ότι θα τηρήσουμε μετά γιατί έτσι μειώνεται η εμπιστοσύνη του σε εσάς αλλά και την αξιοπιστία σας. Μην λέτε π.χ στο παιδί ότι «αν κάνεις αυτό, θα πας τιμωρία στο δωμάτιό σου», αν δεν είστε σίγουροι ότι αυτό που λέτε θα το κάνετε γιατί το παιδί λαμβάνει διφορούμενα μηνύματα και σταδιακά σας αμφισβητεί.

infokids.gr

Ήρεμοι γονείς, ευτυχισμένα παιδιά

Τα παιδιά σας φέρνουν εκτός εαυτού και τσακίζουν τα νεύρα σας με την συμπεριφορά τους; Είναι απολύτως φυσικό! Ωστόσο, το μεγάλωμα των παιδιών γίνεται πιο εύκολο αν χαλαρώσετε λίγο και δεν χάνετε με το παραμικρό την ψυχραιμία σας.  

Οι ειδικοί συμβουλεύουν: «Βάλτε την ηρεμία στην ζωή σας». Χαλαρώστε και μην είστε μονίμως αγχωμένοι με τα παιδιά».

Εσείς, πάλι σίγουρα σκέφτεστε ότι «αυτό είναι εύκολο να το λες όταν είσαι έξω από τον χορό».

Και τότε περνάει flashback στο μυαλό σας, τα ουρλιαχτά του στο σούπερ μάρκετ επειδή δεν του πήρατε τα πατατάκια ή το πιάτο με τα φασολάκια που έριξε στο πάτωμα επειδή δεν ήθελε να τα φάει…και πολλά άλλα.

Και αμέσως μετά έρχονται οι αμφιβολίες για τις ικανότητες σας. Αισθάνεστε πιεσμένοι, προσπαθείτε να κάνετε ότι καλύτερο μπορείτε, για το παιδί, το σπίτι, τον/η σύντροφο, την εργασία σας και στο τέλος, νιώθετε ανικανοποίητοι από το αποτέλεσμα και φυσικά εξάντληση.

Το μυστικό είναι η ηρεμία και η χαλάρωση.

Αυτός που είναι ήρεμος, μπορεί να δεχτεί λάθη, τόσο τα δικά του όσο και των γύρω του. Γνωρίζει τις αντιφάσεις τις ζωής και ξέρει ότι τα παιδιά είναι ταυτόχρονα γλυκά, τρυφερά πλάσματα για ατελείωτα χάδια και παιχνίδια, αλλά είναι παράλληλα και μικρά, κουραστικά τερατάκια που μπορούν να σε βγάλουν εκτός ορίων με μία μόνο κίνηση, τόσο απλά!

Για να μην μπερδέψουμε τις έννοιες, ο ήρεμος γονιός, δεν είναι «στον κόσμο του», δεν κρατά τις αποστάσεις, ούτε είναι αδιάφορος, το αντίθετο, νιώθει υπεύθυνος για το παιδί του.

Ηρεμία σημαίνει ότι έχω επίγνωση ότι δεν είμαι το κέντρο του κόσμου, ότι δεν μπορώ να είμαι τέλεια/ος σε όλα και ούτε πρέπει να είμαι.

Είναι μια κατάσταση στην οποία μπορείτε να λειτουργείτε με βάση τις δικές σας ανάγκες και όχι με βάση τις πιεστικές απαιτήσεις και προσδοκίες των άλλων. Εμείς σας δίνουμε 6 καλούς λόγους που δείχνουν γιατί είναι προτιμότερο να είστε πιο ήρεμοι στην ζωή σας και ειδικά με τα παιδιά σας.

1. Επειδή το παιδί έχει ανάγκη την εμπιστοσύνη σας

Εσείς ως γονείς μπορείτε να εξασφαλίσετε στο παιδί σας ένα ζεστό, γεμάτο αγάπη σπιτικό και μια σωστή μόρφωση. Τα παιδιά μαθαίνουν επειδή η φύση τα έχει προικίσει με την ικανότητα να εξερευνούν το καινούργιο περιβάλλον και να εξασκούν αυτό που χρειάζονται την δεδομένη στιγμή για να εξελίξουν τις πνευματικές και σωματικές τους δεξιότητες.

Σε αυτή την διαδικασία και πορεία εξερεύνησης και ανακάλυψης, το παιδί σας χρειάζεται εσάς τους γονείς ως «καθοδηγητές» του και όχι ως αυστηρούς, αγχωμένους εξεταστές. Το να είστε ήρεμοι, σημαίνει ότι έχετε εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του παιδιού σας, κάτι που το έχει ιδιαίτερη ανάγκη στην φάση αυτή.

Ο γονιός είναι το άτομο που θα κρατάει τα χέρια του παιδιού του ώστε αυτό να νιώσει ασφάλεια και στη συνέχεια θα του δώσει φτερά για να χαράξει τη δική του πορεία στη ζωή.

2.  Επειδή το παιδί πρέπει να κάνει λάθη

Σίγουρα αρκετά συχνά βρίσκετε αφορμές να διορθώνετε το παιδί σας. Για παράδειγμα, επειδή άργησε να ντυθεί και δεν κούμπωσε σωστά το πουκάμισό του, επειδή έχυσε το ποτήρι με το νερό την ώρα που ήθελε να σας το σερβίρει, ή επειδή ζωγραφίζοντας, εκτός από το χαρτί ζωγράφισε και το τραπέζι μαζί, κλπ.

Είναι προτιμότερο να εγκαταλείψετε αυτή τη μόνιμη τάση για γκρίνια και μουρμούρα. Τα παιδιά μαθαίνουν μόνο κάνοντας λάθη. Έχουν δικαίωμα να συναντούν μικρές δυσκολίες και να παίρνουν χαρά όταν καταφέρνουν να τις προσπερνούν.

Δεν πρέπει να εκνευρίζεστε με τα λάθη του. Ο θυμός σας για το φαγάκι που κατέληξε στο πάτωμα του σαλονιού πρέπει να σας περνάει γρήγορα χωρίς να γίνεται αντιληπτός από το παιδί.

Από την άλλη μεριά, άνθρωπος είστε και έχετε και εσείς το δικαίωμα να ταράζεστε, αλλά προσπαθήστε να χάνετε την ψυχραιμία σας μόνο όταν το παιδί σας κάνει πραγματικά ριψοκίνδυνα πράγματα και κινδυνεύει.

Είναι καλύτερο και για εσάς να μην μεγαλοποιείτε κάποια θέματα γιατί έτσι χάνετε πολύτιμες πληροφορίες για τα παιδιά σας καθώς και υπέροχες στιγμές μαζί τους.

Σίγουρα ένα λερωμένο τραπεζομάντιλο δεν είναι όμορφο θέαμα για μια μαμά που γυρνάει κουρασμένη από την δουλειά της. Μπορεί όμως, αφού λερώθηκε, να γίνει αφορμή για μια υπέροχη στιγμή καλλιτεχνικής συνεύρεσης με το παιδί σας αντί να αρχίσετε το κήρυγμα ή τις φωνές.

Το παιδί μαθαίνει τους κανόνες όταν είστε διατεθειμένοι να μιλήσετε και να επικοινωνήσετε ουσιαστικά μαζί του, όταν εσείς γίνεστε πρότυπο γι’ αυτό και όχι όταν εξαντλείστε σε ηθικολογίες που κουράζουν και τελικά απομακρύνουν.

3. Επειδή το κάθε παιδί είναι διαφορετικό

Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και δεν υπάρχουν κανόνες στους οποίους πρέπει οπωσδήποτε να ανταποκρίνεται η ανάπτυξη, τόσο η σωματική όσο και η συναισθηματική, των παιδιών. Μην κάνετε το λάθος να συγκρίνετε το παιδί σας με ο γειτονόπουλο ή με το παιδί της φίλης σας μόνο και μόνο επειδή έχουν ίδια ηλικία και κυρίως μη κάνετε το λάθος να έχετε υπερβολικές απαιτήσεις από εκείνο για πράγματα που έχουν κατακτήσει ήδη τ’ άλλα παιδάκια. Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υστερεί σε σχέση με τα συνομήλικά του. Η απόκλιση από τον κανόνα είναι φυσιολογική και δεν υπάρχει κανένας λόγος να του δείχνετε την απογοήτευσή σας για κάθε του «αποτυχία».

4. Επειδή η επιρροή σας πάνω του δεν είναι το παν για εκείνο

Σίγουρα ο ρόλος σας στην ζωή του είναι σπουδαίος, η επιρροή σας μεγάλη αλλά όχι και η μοναδική. Και άλλοι άνθρωποι μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την προσωπικότητα του παιδιού σας, όπως ένας αγαπημένος θείος,  ένας τρυφερός παππούς ή μια στοργική γιαγιά, η δασκάλα, ακόμα και η μπέιμπι σίτερ.

Καθώς το παιδί μεγαλώνει, η επιρροή των συνομηλίκων του, των φίλων του και συμμαθητών γίνεται τόσο έντονη που νιώθετε ότι ο ρόλος σας απαξιώνεται από το παιδί και ότι «χάνετε έδαφος» στην  επιρροή σας πάνω του.

Αυτό μπορεί να σας δημιουργήσει κάποια σύγχυση και ταραχή. Το να παραμείνετε όμως ήρεμοι σημαίνει ότι έχετε αίσθηση της αξίας σας για το παιδί, γιατί όπως και να έχει είσαστε τα πιο σημαντικά πρόσωπα γι’ αυτό. Έχετε να «καλωσορίσετε» το μεγάλωμά του το οποίο θα εμπεριέχει και άλλα άτομα, να στέκεστε πλάι του και να καμαρώνετε την εξέλιξή του.

5.  Επειδή αύριο όλα θα σας φαίνονται διαφορετικά

Θυμηθείτε, τίποτα δεν μένει όπως είναι. Ακόμη και η ταλαιπωρία και η αϋπνία των πρώτων μηνών με το μωρό, κάποια στιγμή τελειώνει. Εσείς, βέβαια, που ξυπνάτε τέσσερις και πέντε φορές  κάθε βράδυ λόγω της γκρίνιας του, πιστεύετε ακράδαντα ότι δεν θα ξανακοιμηθείτε ποτέ ξανά ήσυχα το βράδυ. Ωστόσο αυτό είναι ένα στάδιο της ανάπτυξής του που θα περάσει, όπως και η τρομερή ηλικία των δύο χρονών με την άρνηση και τα άπειρα «όχι» ή η φάση όπου θα πρέπει να απαντάτε στα εκατοντάδες «γιατί;» του παιδιού σας.

Οι ηλικίες αυτές φαντάζουν δύσκολες αλλά ταυτόχρονα είναι μαγικές στην ανάπτυξη των παιδιών σας. Μέσα από τα άπειρα «γιατί» τους βλέπετε την αγωνιώδη προσπάθειά τους να μάθουν για τον κόσμο, να τον κάνουν οικείο.

Μην ανυπομονείτε απλά να περάσουν αυτά τα στάδια και τα παιδιά σας να μεγαλώσουν. Όσο δύσκολο κι αν ακούγεται, ζήστε το! Με τρυφερή ματιά παρακολουθήστε τα βήματά τους, με εμπιστοσύνη και υπομονή!

6.  Επειδή δεν είναι υποχρεωτικό να είναι κανείς τέλειος

Ως γονείς θέλετε να κάνετε πάντα το σωστό. Άλλωστε, το παιδί σας χρειάζεται μια πλούσια προσεγμένη διατροφή, πολλά ερεθίσματα και στήριξη και μια ισορροπημένη δόση αγάπης και εξουσίας. Εξίσου μεγάλη ενέργεια, όμως, χρειάζεται και το σπίτι σας, η δουλειά σας και η σχέση με τον σύντροφό σας.

Η ζωή σας έχει μεγάλες απαιτήσεις και εσείς τρέχετε από το πρωί μέχρι το βράδυ για να ανταποκριθείτε σ’ αυτές με τον καλύτερο τρόπο. Τι γίνεται λοιπόν όταν το παιδί σας φτύνει το γεύμα που εσείς ετοιμάσατε γι’ αυτό με τόσο κόπο κι αγάπη;

Ή όταν για τρίτη φορά μέσα με μια ώρα τρέχει πάνω στο χαλί ή στο φρεσκοκαθαρισμένο πάτωμα με τα λασπωμένα του παπούτσια;

Χρειάζεται να καταλάβετε γιατί το παιδί σας φέρεται με αυτόν τον τρόπο. Η πιο εύκολη απάντηση είναι ότι θέλει να κάνει τη ζωή σας δύσκολη. Αυτή όμως είναι μια  απάντηση που αδικεί τόσο εσάς όσο και το παιδί σας. Μήπως οι κανόνες δεν έχουν γίνει κατανοητοί;

Μήπως διεκδικεί περισσότερο χρόνο από εσάς που του είστε σημαντικοί και του λείπετε; Μήπως έχετε περιοριστεί στην απλή μετάδοση των κανόνων χωρίς πραγματικά να το ακούσετε;

Όλα αυτά βέβαια σχετίζονται και με την ηλικία του παιδιού. Στη βρεφική και νηπιακή ηλικία, είναι αναμενόμενο να φτύσει το φαγητό στο πάτωμα ή και να ζωγραφίζει με την κρέμα στο πιάτο. Ακόμη και όταν έχει προκληθεί ο χαμός, μπορείτε να του αναθέσετε, το καθάρισμα με εμπιστοσύνη ότι είναι υπεύθυνο και ότι θα τα καταφέρει και σε καμία περίπτωση με μορφή τιμωρίας.

Θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι η οικογενειακή ζωή γίνεται καλύτερη όταν δεν αναζητάτε με υστερία την τελειότητα. Οι ήρεμοι γονείς μεγαλώνουν πιο ευτυχισμένα παιδιά.

Είναι αλήθεια ότι η ζωή δεν προσφέρει σήμερα πολλές δυνατότητες για ηρεμία. Όχι μόνο η ίδια η πόλη, με τους έντονους ρυθμούς της, αλλά και η κρίση με την γενικότερη ανασφάλεια που γεννά και καθημερινή επαφή με τα παιδιά, δημιουργούν  συνθήκες άγχους και ψυχικής εξάντλησης.

Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να κάνετε την προσπάθεια σας και φυσικά μην περιμένετε η ηρεμία να έρθει σε μία μέρα. Πρέπει σιγά σιγά να ρίξετε τους ρυθμούς και να μειώσετε τις προσδοκίες σας.

Με την συνεργασία της κας Μαρίας Τουλιάτου (ψυχολόγος, οικογενειακή θεραπεύτρια)

Πηγή

Φίλοι Παιδόπολης «Άγιος Ανδρέας»

Το σωματείο αυτό ιδρύθηκε από ανθρώπους που έχουν σαν κοινό στόχο να στηρίξουν με κάθε μέσο τα παιδιά που φιλοξενούνται στην Παιδόπολη Άγιος Ανδρέας στον Άλιμο.

Στην παιδόπολη «Άγιος Ανδρέας» ο Ιερώνυμος

Όποιος ενδιαφέρεται να γίνει μέλος ή εθελοντής ας συνεργασθεί μαζί μας.

Η Παιδόπολη είναι ΝΠΔΔ και αυτή τη στιγμή βιώνει τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης του Δημοσίου.

Τα παιδιά όμως αυτά είναι παιδιά όλων μας.

Χρειάζονται την παρουσία μας και την συνδρομή μας.

Όπως και το προσωπικό που με προσωπική αυτοθυσία επιμένει να μοιράζεται χαρές και λύπες με τα μικρά παιδιά.

Ελάτε μαζί μας.

Αγαπημένο μου χαμομηλάκι, σου έστειλα νέα από το νέο σωματείο Φίλοι Παιδόπολης Άγιος Ανδρέας.

Και πολλοί δάσκαλοι κακοποιούν συναισθηματικά τα παιδιά

Έξι στους 10 μαθητές δημοτικού έχουν βιώσει έστω και μία εμπειρία συναισθηματικής κακομεταχείρισης από εκπαιδευτικό, δείχνει έρευνα που πραγματοποιήθηκε -στο πλαίσιο διδακτορικής διατριβής στο ΑΠΘ- σε δημοτικά σχολεία του Νομού Θεσσαλονίκης και σε δείγμα 345 μαθητών της Δ', της Ε' και της ΣΤ' τάξης.

- "Σου συνέβη τον τελευταίο χρόνο ή σου συμβαίνει τώρα ο δάσκαλος ή η δασκάλα σου να σε προσβάλει μπροστά στους συμμαθητές σου;"
- "Είσαι χαρούμενος, που βρίσκεσαι σε αυτό το σχολείο;"

Απαντήσεις σε ερωτήσεις, όπως οι παραπάνω, τεκμηριώνουν εμπειρίες συναισθηματικής κακομεταχείρισης μαθητών από εκπαιδευτικούς, μια μορφή συναισθηματικής κακοποίησης, οι επιπτώσεις της οποίας μπορεί να είναι ιδιαίτερα δυσμενείς και εξίσου σοβαρές με εκείνες της ενδοοικογενειακής κακοποίησης.

"Ως συναισθηματική κακοποίηση μέσα στην τάξη ορίζεται οποιαδήποτε συμπεριφορά εκπαιδευτικού υποβαθμίζει και επηρεάζει την προσωπικότητα του μαθητή και -χωρίς να υπάρχει σωματική επαφή- έχει επιπτώσεις στην ψυχική λειτουργικότητα του" εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ψυχολόγος, ερευνήτρια και διδάκτορας του Τμήματος Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, Φοινίκη Νεάρχου, η οποία, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας Αριάδνης Στογιαννίδου, εκπόνησε την έρευνα, στο πλαίσιο της διδακτορικής της διατριβής, με τίτλο: "Ανθεκτικότητα ατόμων με εμπειρίες συναισθηματικής κακοποίησης/ παραμέλησης στο σχολικό πλαίσιο: σύγχρονη και αναδρομική διευκρίνηση επιβαρυντικών και προστατευτικών παραγόντων".

"Τα πρώτα διαθέσιμα στοιχεία για τα ελληνικά δεδομένα"
"Πρόκειται για μία μορφή συναισθηματικής κακοποίησης, που στερείται ερευνητικών δεδομένων παγκοσμίως, όμως φαίνεται, ότι με σταθερούς ρυθμούς προσελκύει το ενδιαφέρον των ειδικών και αυτό συμβαίνει, διότι από τις διαθέσιμες έρευνες - δεν ξεπερνούν τις 30 με 40 παγκοσμίως- αποκαλύπτεται, ότι η συχνότητα των αναφερόμενων αυτών εμπειριών είναι μεγάλη και οι επιδράσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα δυσάρεστες" σημειώνει η κ Νεάρχου.

Τα στοιχεία, που καταγράφει η έρευνα του ΑΠΘ, η οποία φέρει την έγκριση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, είναι τα πρώτα διαθέσιμα για τα ελληνικά δεδομένα και βασικό συμπέρασμα, που εξάγεται, είναι ότι "τα υψηλά ποσοστά των αναφερόμενων εμπειριών συναισθηματικής κακοποίησης υποδεικνύουν, ότι το φαινόμενο αποτελεί πραγματικότητα και για τις ελληνικές εκπαιδευτικές μονάδες, τόσο στο παρόν, όσο και στο παρελθόν". 

Αυτό προκύπτει και από την αναδρομική διερεύνηση του φαινομένου, καθώς στα σχετικά ερωτηματολόγια κλήθηκαν, εκτός από τους μαθητές, να απαντήσουν και ενήλικες.

Πιο συγκεκριμένα, η συλλογή των δεδομένων έγινε από ενήλικους συμμετέχοντες και παιδιά. Το δείγμα των παιδιών αποτέλεσαν 345 μαθητές και μαθήτριες δημόσιων και ιδιωτικών δημοτικών σχολείων του νομού Θεσσαλονίκης που φοιτούσαν στη Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη. Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 10,8 έτη, ενώ όσον αφορά το φύλο, 170 ήταν αγόρια και 175 κορίτσια. Το δείγμα των ενηλίκων αποτέλεσαν 112 άτομα με μέσο όρο ηλικίας τα 31,3 έτη, ενώ όσον αφορά το φύλο 82 ήταν γυναίκες και 30 άντρες.

Αναλυτικότερα η έρευνα έδειξε ότι:
-Σε σχέση με τις αναφερόμενες εμπειρίες συναισθηματικής κακοποίησης, τα αποτελέσματα δείχνουν, ότι τα ποσοστά τόσο για τους ενηλίκους όσο και για τα παιδιά είναι αρκετά υψηλά, τόσο συνολικά όσο και για την κάθε εμπειρία κακοποίησης ξεχωριστά.
-Το ποσοστό των μαθητών δημοτικού, που ανέφεραν ότι έχουν βιώσει έστω και μια εμπειρία συναισθηματικής κακοποίησης από εκπαιδευτικό ανέρχεται στο 64,6%.
-Η πλειοψηφία των ενηλίκων συμμετεχόντων (75,9%) αναφέρουν ότι έχουν βιώσει έστω και μια φορά κάποια από τις εμπειρίες συναισθηματικής κακοποίησης κατά τη διάρκεια της σχολικής τους ζωής
-Οι ενήλικοι συμμετέχοντες ανακαλούν μεν τις εμπειρίες που βίωσαν ως παιδιά, χωρίς όμως να αποδεικνύεται η επίδραση των εμπειριών αυτών στη γενική υγεία των συμμετεχόντων. Η διαπίστωση αυτή κρίνεται πολύτιμη, γιατί υποδεικνύει ότι έχει νόημα να ανιχνεύεται η κακοποίηση ανηλίκου στο παρόν, όταν λαμβάνει χώρα η αρνητική επίδραση στη λειτουργικότητα του παιδιού και να αντιμετωπίζεται εγκαίρως.

"Πώς αναγνωρίζεται η συναισθηματική κακομεταχείριση;"
H συναισθηματική κακομεταχείριση των μαθητών από τους εκπαιδευτικούς, σύμφωνα με την κ. Νεάρχου, όχι μόνο ανιχνεύεται, αλλά φέρει και βαρύτητα ανάλογη με τις άλλες μορφές κακοποίησης, που συμβαίνουν τόσο στο σχολικό, όσο και στο ενδοοικογενειακό περιβάλλον.

Πώς μπορεί, όμως να αναγνωριστεί από τον μαθητή και τους οικείους του;
"Υπάρχουν συμπεριφορές συγκεκριμένες, που συνιστούν συναισθηματική κακομεταχείριση, όπως να φωνάζει ο δάσκαλος στον μαθητή, να τον προσβάλει μπροστά στους συμμαθητές του, να του δίνει ασκήσεις για το σπίτι ως τιμωρία, να κοροϊδεύει τον μαθητή, να αναφέρεται σε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, να προβαίνει σε χαρακτηρισμούς, να είναι επιλεκτικός ανάμεσα στους μαθητές και να παραμελεί τον μαθητή, να αγνοεί και να μην ενδιαφέρεται όταν ο μαθητής ζητεί τη βοήθειά του" εξηγεί η κ. Νεάρχου, προσθέτοντας, ότι με τα διαθέσιμα ψυχομετρικά εργαλεία είναι ερευνητικά αποδεδειγμένα ότι τέτοιες συμπεριφορές έχουν επιπτώσεις στα παιδιά, που σχετίζονται με την προσαρμογή τους στο σχολικό περιβάλλον και με συναισθηματικές δυσκολίες.

"Θύματα άγνοιας και αντίξοων συνθηκών οι εκπαιδευτικοί"
Ένα από τα σημαντικά ευρήματα της έρευνας είναι, ότι πολλοί εκπαιδευτικοί δεν γνωρίζουν, πως συγκεκριμένοι τύποι συμπεριφορών συνιστούν συναισθηματική κακομεταχείριση των μαθητών τους. 

"Είναι θέμα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών για το θέμα, κάτι που δε γίνεται σήμερα, ούτε έχει γίνει ποτέ. Επίσης, πρέπει να κατανοήσουμε το πλαίσιο των αντίξοων συνθηκών μέσα στις οποίες διδάσκουν, με το κομμάτι του bullying των παιδιών στους εκπαιδευτικούς να συνιστά ξεχωριστό ερευνητικό πεδίο" εξηγεί η Νεάρχου, προτείνοντας ως αρχή να γίνουν ενημερωτικές δράσεις και εκδηλώσεις για εκπαιδευτικούς και γονείς, "στις οποίες να εξηγούμε με πολύ απλά λόγια τι είναι η συναισθηματική κακομεταχείριση των μαθητών από τους εκπαιδευτικούς, οι επιπτώσεις της, ότι υπάρχει ως φαινόμενο, πως αναγνωρίζεται, μέσα από ποιες συμπεριφορές".

"Πόσο αντέχουν τα παιδιά;"
Στη διατριβή της, η κ. Νέαρχου διερευνά την ανθεκτικότητα των μαθητών, που βίωσαν εμπειρίες συναισθηματικής κακοποίησης από εκπαιδευτικούς. "Ανθεκτικότητα είναι η δυναμική διεργασία, μέσω της οποίας το παιδί, παρά τις αρνητικές συνθήκες που βιώνει, συνεχίζει να επιδεικνύει επάρκεια στη λειτουργικότητά του σε διάφορους τομείς, μπορεί να επανέλθει, να ανακάμψει και να λειτουργήσει ξανά μέσα σε φυσιολογικά πλαίσια, να μην έχει προβλήματα στην καθημερινότητά του" διευκρινίζει η ερευνήτρια- ψυχολόγος.

"Η ανθεκτικότητα συνδέεται με την αρνητική τραυματική εμπειρία. Για πρώτη φορά βλέπουμε εδώ ότι συνδέεται, μετριάζοντας τις αρνητικές επιπτώσεις" προσθέτει, εξηγώντας, ότι οι συγκεκριμένοι παράγοντες, που μετριάζουν τις επιπτώσεις της συναισθηματικής κακοποίησης, εντοπίζονται στο ίδιο το παιδί, καθώς και στο οικογενειακό και το σχολικό περιβάλλον του.

"Διαπιστώσαμε, ότι ένα καλό σχολικό περιβάλλον, η οικογένεια, ατομικά χαρακτηριστικά, όπως η ενσυναίσθηση και η αυτοεκτίμηση, οι κοινωνικές σχέσεις παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανθεκτικότητα των παιδιών, είναι χαρακτηριστικό πως μέσα στο ίδιο σχολικό περιβάλλον της κακομεταχείρισης από έναν εκπαιδευτικό, όταν υπάρχουν άλλοι δάσκαλοι που έχουν θετική σχέση με τα παιδιά αντισταθμίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις" σημειώνει η κ. Νεάρχου.

"Εκατόν έντεκα νέοι επιστήμονες παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους"
Η διδάκτορας του ΑΠΘ, Φοινίκη Νεάρχου θα παρουσιάσει την έρευνα και τη διδακτορική της διατριβή σε ειδική Ημερίδα, που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 29 Σεπτεμβρίου 2015 (9.30 π.μ., στο ΚΕΔΕΑ ΑΠΘ). Πρόκειται για την ημερίδα παρουσίασης των αποτελεσμάτων των ερευνών, που περιλαμβάνονται στις διδακτορικές διατριβές, που εκπονήθηκαν από 111 νέους ερευνητές, στο πλαίσιο του προγράμματος "ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΙΙ".
Τα ερευνητικά αποτελέσματα, που θα παρουσιαστούν, περιλαμβάνουν, θέματα όπως ....
....................
περισσότερα εδώ: madata