Αυτισμός και παιχνίδι

Το παιχνίδι, εκτός από ψυχαγωγία, είναι και μια ευχάριστη διαδικασία εκμάθησης για τα παιδιά. Γι' αυτό και αποτελεί και βασικό θεραπευτικό εργαλείο για τους ψυχολόγους σε περιπτώσεις αναπτυξιακών διαταραχών.

Η ιδιαιτερότητα στον τρόπο που παίζουν τα παιδιά που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού συγκριτικά με τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης, συνοψίζεται συνήθως στο ότι έχουν περιορισμένο ενδιαφέρον για παιχνίδια -πιο συγκεκριμένα, μπορεί το παιδί να παίζει μόνο με ένα παιχνίδι και με επαναλαμβανόμενο τρόπο, π.χ. να περιστρέφει την ρόδα από ένα αυτοκινητάκι.

Το παιχνίδι στα πλαίσια της ελεύθερης ώρας στον παιδικό σταθμό εξυπηρετεί επίσης ως μέσο αλληλεπίδρασης και ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων, όμως τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού δείχνουν να προτιμούν το μοναχικό είδος παιχνιδιού.

Μπορεί για τους γονείς με παιδιά τυπικής ανάπτυξης, η έννοια «παιχνίδι» να είναι κάτι το αυτονόητο, όμως για τα παιδιά με αναπτυξιακές δυσκολίες μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά. Γι' αυτόν τον λόγο οι ειδικοί, όπως οι ψυχολόγοι, εκπαιδεύουμε τους γονείς στο πως να παίζουν σωστά με τα παιδιά τους, προκειμένου να έχουν όσο μεγαλύτερα οφέλη μπορούν.

Τα οφέλη του παιχνιδιού στην ανάπτυξη του παιδιού

Εξερευνητικό και αισθητηριακό παιχνίδι: Τα παιδιά από μικρή ηλικία έρχονται σε επαφή με το περιβάλλον, εξερευνώντας αισθητηριακά, π.χ. αγγίζοντας αντικείμενα όπως η πλαστελίνη, ερχόμενα παράλληλα σε επαφή με την σχέση αίτιο-αποτέλεσμα και παιχνίδια που ενεργοποιούν την ακοή, την αφή και την όσφρηση.

 

Κατασκευαστικό παιχνίδι: Τα παιδιά χρησιμοποιούν αντικείμενα, προκειμένου να δημιουργήσουν κάτι. Το συγκεκριμένο είδος παιχνιδιού βοηθάει το παιδί να μάθει ότι πρέπει να ολοκληρώνει κάθε δραστηριότητα και να μην τα παρατάει ή να μην επαναλαμβάνει άσκοπες κινήσεις χωρίς νόημα. Επίσης, βοηθάει στην ανάπτυξη λεπτής κινητικότητας και στον οπτικοκινητικό συντονισμό. Τέτοια παιχνίδια είναι π.χ. τα παζλ, τα τουβλάκια κτλ.

 

Παιχνίδι δραματοποίησης: Το πρώτο παιχνίδι φαντασίας για τα μικρά παιδιά συνήθως ξεκινάει μοναχικά -π.χ. παιχνίδι με κούκλες, μινιατούρες κτλ, όπου το παιδί ουσιαστικά μιμείται αυτά που έχει μάθει μέσα από παραμύθια ή ακόμα και κοινωνικές καταστάσεις. Αργότερα, το μοναχικό παιχνίδι μπορεί να εξελιχθεί σε παιχνίδι ρόλων, όπου τα παιδιά αναπτύσσουν τις κοινωνικές δεξιότητες μέσα από την μίμηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι εμείς ως ειδικοί χρησιμοποιούμε και τις κοινωνικές ιστορίες, με απώτερο στόχο την εκμάθηση κοινωνικών κανόνων.

 

Συμβολικό και παιχνίδι ρόλων: Όταν για παράδειγμα το παιδί υποκρίνεται ότι πίνει τσάι ή μαγειρεύει. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε ανάπτυξη της φαντασίας και ευελιξία στην σκέψη. Όταν στο συμβολικό παιχνίδι παίρνουν μέρος και άλλα παιδιά, τότε ονομάζεται κοινωνικό-δραματικό.

 

Αισθησιοκινητικό/λειτουργικό παιχνίδι: Άφορα στο σωματικό παιχνίδι -π.χ. τραμπάλα- το οποίο αποσκοπεί κυρίως σε ανάπτυξη αδρής κινητικότητας, στην ισορροπία και την σωστή πλευρίωση.

 

Συνεργατικό παιχνίδι: Τα παιδιά αναπτύσσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες μέσα από παιχνίδια με κανόνες. Μαθαίνουν π.χ. να περιμένουν την σειρά τους, σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, όπου μοιράζονται συναισθήματα. Το παιχνίδι εξελίσσεται από μοναχικό, σε παιχνίδι παρατήρησης, παράλληλο (όπου δεν υπάρχει αλληλεπίδραση), και σε συνεργατικό παιχνίδι (συνεργασία με κανόνες).

Το παιχνίδι ως μέσο εκπαίδευσης πρώιμης παρέμβασης
Ο σκοπός της πρώιμης εκπαίδευσης στην παιδική ηλικία θα πρέπει να είναι να ενεργοποιεί την επιθυμία του παιδιού να θέλει να μάθει και να συνεργάζεται. Η ίδια, ως αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς, που εφαρμόζω συμπεριφοριστική θεραπεία, έχω χρησιμοποιήσει το παιχνίδι ως μέσο εκπαίδευσης σε μικρές ηλικίες παιδιών. Και αυτό, διότι το παιχνίδι βελτιώνει τις επικοινωνιακές, συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες, βοηθώντας παράλληλα στην ψυχοκινητική ανάπτυξη και στη συγκέντρωση - οργάνωση συμπεριφοράς.

Το ελεύθερο παιχνίδι ενισχύει την αυτοπεποίθηση των παιδιών και τα προτρέπει να παίρνουν πρωτοβουλίες, ενώ παράλληλα διδάσκει στους γονείς να βλέπουν τον κόσμο από τα μάτια του παιδιού τους, βγάζοντάς τους από τα συμβατικά «κουτάκια» σκέψης. Συνεπώς, το παιχνίδι γονέα - παιδιού, πέρα από θεραπευτικό τρόπο εκμάθησης και ποιοτικό χρόνο, προσφέρει όφελος όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και στους γονείς!

Ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω, γι' αυτό χαρείτε την κάθε στιγμή με τα παιδιά σας. Καθώς μεγαλώνουν, μοιραστείτε μαζί τους ό,τι πιο πολύτιμο, τον ενθουσιασμό τους για το παιχνίδι και αργότερα για την ζωή!

Προσωπικά ως θεραπεύτρια νιώθω ευλογημένη που έχω δουλέψει με παιδάκια, καθώς μου δίδαξαν το πλέον απλό: το μοίρασμα του συναισθήματος της χαράς και της λύπης. Παίξτε με τα αγγελούδια σας και χαρείτε το κάθε λεπτό!

Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς,
elsabardapsychologist@hotmail.com
protothema.gr

The Prayer - Celine Dion

I pray you'll be our eyes

And watch us where we go

And help us to be wise

In times when we don't know

Let this be our prayer

When we lose our way

Lead us to a place

Guide us with your grace

To a place where we'll be safe

La luce che tu dai

I pray we'll find your light

Nel cuore restera

And hold it in our heart

A ricordarci che

When stars go out each night

L'eterna stella sei

Ooh

Nella mia preghiera

Let this be our prayer

Quanta fede c'e

When shadows fill our day

Lead us to a place

Guide us with your grace

Give us faith so we'll be safe

Sognamo un mondo senza piu violenza

Un mondo di giustizia e di speranza

Ognuno dia la mano al suo vicino

Simbolo di pace, di fraternita

La forza che ci da

We ask that life be kind

E il desiderio che

And watch us from above

Ognuno trovi amore

We hope each soul will find

Intorno e dentro se

Another soul to love

Let this be our prayer

Let this be our prayer

Just like every child

Just like every child

Need to find a place

Guide us with your grace

Give us faith so we'll be safe

E la fede che

Hai acceso in noi

Sento che ci salvera

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Τα συχνότερα λάθη των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες

Χαρακτηριστικά είναι τα λάθη που κάνουν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες στη γραφή και την ορθογραφία.

Τα συχνότερα λάθη είναι τα εξής:
Παραλείπουν γράμματα π.χ. μλο αντί μήλο
Παραλείπουν συλλαβές, ειδικά σε πολυσύλλαβες λέξεις π.χ. παθυρο αντί παράθυρο
Δεν χρησιμοποιούν κεφαλαία, ακόμα και στην αρχή της πρότασης, ή βάζουν κεφαλαίο εκεί που δεν χρειάζεται.
Προσθέτουν συλλαβές ή γράμματα στις λέξεις
Δεν αφήνουν κενό ανάμεσα στις λέξεις- γράφουν κολλητά τις λέξεις
Ξεχνούν να τονίσουν και να βάλουν τελεία.
Μπερδεύουν γράμματα που μοιάζουν ακουστικά π.χ. γ-χ, β-φ, θ-δ
Κάνουν πολλά ορθογραφικά λάθη, ακόμα και σε λέξεις που μόλις έχουν διδαχτεί
Όταν γράφουν δεν σκέφτονται καθόλου τους κανόνες ορθογραφίας
Οι προτάσεις τους δεν έχουν καλή δομή, συχνά δεν βγάζουν νόημα, γιατί λείπει το υποκείμενο ή το ρήμα.

Όταν γράφουν έκθεση: 

Γράφουν πολύ σύντομο κείμενο, συχνά βγαίνουν εκτός θέματος, οι προτάσεις τους είναι ελλιπείς, ο λόγος λιτός, χωρίς χρήση επιθέτων και σημείων στίξης.
Γράφουν "άσχημα" γράμματα, συχνά δυσανάγνωστα

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες συνήθως έχουν σχέση μίσους με τη γραφή, παρουσιάζουν άρνηση να γράψουν, κρύβουν ή ξεχνούν ή αναβάλλουν να κάνουν τις ασκήσεις τους. 

Χρειάζονται βοήθεια ανάλογα με τις δυσκολίες τους, ιδανικά από ειδικό θεραπευτή που θα φτιάξει εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης και αντιμετώπισης των δυσκολιών του κάθε παιδιού, με πολυαισθητηριακή εκπαιδευτική προσέγγιση.

Επίσης είναι σημαντικό η παροχή βοήθειας να υπάρχει αμέσως μόλις αντιληφθούν την δυσκολία, ώστε να μην μεγαλώνουν τα μαθησιακά κενά και οι δυσκολίες στο παιδί.

Πηγή: paidagwgos.blogspot.gr
alfavita.gr

Η «Μέθοδος Σάντουιτς»: πώς θα πειθαρχήσετε ένα Ανυπάκουο Παιδί χωρίς φωνές

Λίγο πολύ, όλοι οι γονείς έχουμε φτάσει στο «αμήν» με κάποια τερτίπια των παιδιών μας. 
Υπάρχουν φορές που μας βασανίζουν τόσο πολύ με το πείσμα τους που χάνουμε την ψυχραιμία μας με αποτέλεσμα να τους φωνάζουμε - χειροτερεύοντας όμως την κατάσταση.

Αν έχετε κουραστεί και θέλετε να βρείτε μια λύση που θα είναι ευνοϊκή και για τις δύο πλευρές, τότε καλό είναι να διαβάσετε προσεκτικά το παρακάτω κείμενο - καθώς η μέθοδος σάντουιτς θα σας βοηθήσει να πειθαρχήσετε το παιδί δείχνοντας του αγάπη.

Όπως έχουν παρατηρήσει αρκετοί παιδοψυχολόγοι οι δύο παγίδες που πέφτουν οι περισσότεροι (αν όχι όλοι) οι γονείς, όταν το παιδί τους ξεπερνάει τα όρια, είναι ο τρόπος χειρισμού: 
άλλες φορές το μαλώνουν έντονα, ενώ άλλες φοβούνται ότι αν του κάνουν την παραμικρή παρατήρηση θα το πληγώσουν.

Και όμως υπάρχει τρόπος να είμαστε ταυτόχρονα και αυστηροί και να δείχνουμε στο παιδί την αγάπη μας.

Δοκιμάστε μια θετική προσέγγιση πριν του πείτε τι κάνει λάθος

Ένα από τα πιο συνηθισμένα λάθη των γονιών όταν συνετίζουν το παιδί, είναι να αρχίζουν την συζήτηση απαριθμώντας τα σφάλματά του ή να του λένε την γνωστή σε όλους φράση «αφού εσύ είσαι καλό παιδί γιατί το κάνεις αυτό;». 

Αν πρόκειται να μιλήσετε για την συμπεριφορά του παιδιού είναι καλύτερο να το προσεγγίσετε θετικά. 

Μιλήστε για ένα συγκεκριμένο πλεονέκτημα του χαρακτήρα του, έτσι ώστε να μην νιώσει ότι το μειώνετε και στην συνέχεια προχωρήστε τη συζήτηση εκεί που θέλετε.

Ρωτήστε το παιδί γιατί συμπεριφέρθηκε με αυτόν τον τρόπο…

…και εξηγήστε του αναλυτικά τι είναι αυτό που σας ενόχλησε. 

Φροντίστε να είστε συγκεκριμένοι σε αυτό που λέτε έτσι ώστε να βοηθήσετε το παιδί να καταλάβει τη διαφορά μεταξύ λάθους και σωστού. 

Γενικές φράσεις του τύπου «μην συμπεριφερθείς ξανά έτσι» ή «μην με στενοχωρείς» φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα καθώς δεν δίνουν λύση στο πρόβλημα - ίσα ίσα που μπερδεύουν ακόμα περισσότερο το παιδί.

Ζητήστε του τη γνώμη του

Ακόμη και αν το παιδί είναι μικρό ηλικιακά είναι σημαντικό να του δείξετε ότι σας ενδιαφέρει η γνώμη του. 

Πέρα από αυτό όμως είναι εξίσου απαραίτητο και για εσάς να δείτε τι έχει καταλάβει από όσα του είπατε. 

Ρωτήστε το μικρό σας αν κατανοεί τι σας ενόχλησε ή γιατί είναι λάθος η συμπεριφορά του. Στην περίπτωση που το παιδί είναι αρκετά μεγάλο και θέλει να διαφωνήσει μαζί σας, διατηρήστε την ψυχραιμία σας, μην το διακόψετε και συζητήστε ξανά μαζί του.

Δείξτε του ότι δεν είστε απογοητευμένοι μαζί του

Όπως είναι σημαντικό για ένα παιδί να καταλάβει που έκανε λάθος, εξίσου σημαντικό είναι να μην νιώσει ότι σας έχει απογοητεύσει. Τα παιδιά παίρνουν κάποια πράγματα πολύ πιο βαριά και υπάρχει η πιθανότητα να θεωρήσουν ότι δεν τα αγαπάτε. Φροντίστε να διώξετε αυτό το σενάριο από το μυαλό τους, δείχνοντας έμπρακτα την αγάπη σας καθημερινά.

mama365
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Οι μικρές αγάπες, που μας οδηγούν στην μεγάλη Αγάπη!!

Να χαίρεσθε όσα μας περιβάλλουν. Όλα μας διδάσκουν και μας οδηγούν στον Θεό. Όλα γύρω μας είναι σταλαγματιές της αγάπης του Θεού. Και τα έμψυχα και τα άψυχα και τα φυτά και τα ζώα και τα πουλιά και τα βουνά και η θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα και ο έναστρος ουρανός. Είναι οι μικρές αγάπες, μέσα απ’ τις οποίες φθάνομε στη μεγάλη Αγάπη, τον Χριστό. 

Τα λουλούδια, για παράδειγμα, έχουν την χάρη τους, μας διδάσκουν με το άρωμά τους, με το μεγαλείο τους. Μας μιλούν για την αγάπη του Θεού. Σκορπούν το άρωμά τους, την ομορφιά τους σε αμαρτωλούς και δικαίους.

https://www.youtube.com/watch?v=53Gzq7ruBQ0

Για να γίνει κανείς Χριστιανός, πρέπει να έχει ποιητική ψυχή, πρέπει να γίνει ποιητής. 

«Χοντρές» ψυχές κοντά Του ο Χριστός δεν θέλει. 

Ο Χριστιανός, έστω και μόνο όταν αγαπάει, είναι ποιητής, είναι μες στην ποίηση. Την αγάπη ποιητικές καρδιές την ενστερνίζονται, τη βάζουν μέσα στην καρδιά τους, την αγκαλιάζουν, την νιώθουν βαθιά.

Να εκμεταλλεύεσθε τις ωραίες στιγμές. Οι ωραίες στιγμές προδιαθέτουν την ψυχή σε προσευχή, την καθιστούν λεπτή, ευγενική, ποιητική. Ξυπνήστε το πρωί, να δείτε το βασιλιά ήλιο να βγαίνει ολοπόρφυρος απ’ το πέλαγος. Όταν σας ενθουσιάζει ένα ωραίο τοπίο, ένα εκκλησάκι, κάτι ωραίο, να μη μένετε εκεί, να πηγαίνετε πέραν αυτού, να προχωρείτε σε δοξολογία για όλα τα ωραία, για να ζείτε τον μόνον Ωραίον. 

Όλα είναι άγια, και η θάλασσα και το μπάνιο και το φαγητό. Όλα να τα χαίρεσθε. Όλα μας πλουτίζουν, όλα μας οδηγούν στην μεγάλη Αγάπη, όλα μας οδηγούν στον Χριστό.

Να παρατηρείτε όσα έφτιαξε ο άνθρωπος, τα σπίτια, τα κτίρια, μεγάλα ή μικρά, τις πόλεις, τα χωριά, τους ανθρώπους, τον πολιτισμό τους. Να ρωτάτε, να ολοκληρώνετε τις γνώσεις σας για το καθετί, να μη στέκεστε αδιάφοροι. Αυτό σας βοηθάει σε βαθύτερη μελέτη των θαυμασίων του Θεού. Γίνονται όλα ευκαιρίες να συνδεόμαστε με όλα και με όλους. Γίνονται αιτίες ευχαριστίας και δεήσεως στον Κύριο του παντός. Να ζείτε μέσα σε όλα, στη φύση, στα πάντα. 

Η φύση είναι το μυστικό Ευαγγέλιο. Όταν, όμως, δεν έχει κανείς εσωτερική Χάρη, δεν τον ωφελεί η φύση. Η φύση μας ξυπνάει, αλλά δεν μπορεί να μας πάει στον Παράδεισο.

Ο πνευματέμφορος, αυτός που έχει το Πνεύμα του Θεού, προσέχει όπου περνάει, είναι όλο μάτια, όλο όσφρηση. Όλες του οι αισθήσεις ζούνε, αλλά ζούνε με το Πνεύμα του Θεού. Είναι αλλιώτικος. Όλα τα βλέπει κι όλα τ’ ακούει· βλέπει τα πουλιά, την πέτρα, την πεταλούδα…. Περνάει από κάπου, αισθάνεται το καθετί, ένα άρωμα, για παράδειγμα. Ζει μέσα σε όλα· στις πεταλούδες, στις μέλισσες κ.λπ. Η Xάρις τον κάνει να είναι προσεκτικός. Θέλει να είναι μαζί με όλα.

https://www.youtube.com/watch?v=XdlIbNrki5o

Α, τι να σας πω! Αυτό το έζησα, όταν με επισκέφθηκε η Θεία Χάρις στο Άγιον Όρος. Θυμάμαι τ’ αηδόνι να ξελαρυγγιάζεται μες στα δέντρα με τα φτερά του κατά πίσω, για να έχει δύναμη. Πω, πω, πω! Να είχα ένα ποτηράκι με νερό, να του έδινα να πίνει κάθε τόσο, να ξεδιψάει… Γιατί να ξελαρυγγιάζεται τ’ αηδόνι, γιατί; Όμως κι αυτό το χαίρεται το κελάηδημά του, το αισθάνεται, γι’ αυτό ξελαρυγγιάζεται.
Μ’ ενέπνεαν πολύ τα πουλάκια στο δάσος. Να πάτε καμιά μέρα στα Καλλίσια ν’ ακούσετε τ’ αηδόνια. Πέτρινη καρδιά να έχεις, θα συγκινηθείς. Πώς να μην αισθανθείς ότι είσαι μαζί με όλα; Να εμβαθύνετε στο σκοπό τους. Ο σκοπός είναι βαλμένος απ’ τον Πλάστη τους. Η σκοπιμότητα της δημιουργίας δείχνει το μεγαλείο του Θεού και την πρόνοιά Του. Σ’ εμάς τους ανθρώπους εκφράζεται διαφορετικά η σκοπιμότητα του Θεού. Έχομε την ελευθερία, τη λογική.
Έκανα μια μέρα ένα σχέδιο για εδώ. Να κάνω μια δεξαμενή ανάμεσα στα πεύκα και να βάλω ένα ντεπόζιτο με δύο κυβικά νερό μέσα και να είναι αυτόματη, για να δίνει νερό. Τότε θα έλθουν τ’ αηδόνια, που θέλουν πολύ το νερό και τις σκνίπες και τις μυίγες…

Κάποτε, τότε που ζούσα στα Καλλίσια, γύριζα στο μοναστήρι μετά από αρρώστια κι η κυρα-Μαρία, η τσοπάνισσα, ήλθε να με πάρει με το γαϊδουράκι. Στο δρόμο την ρώτησα:
– Κυρα-Μαρία, πως πάνε οι ομορφιές, τα λιβάδια, τα χρώματα, οι πεταλούδες, τ’ αρώματα, τ’ αηδόνια;
– Τίποτα, μου λέει, δεν υπάρχει τίποτα.
– Ναι; της λέω. Μάιος μήνας και δεν υπάρχει τίποτα;
– Τίποτα! μου απαντάει.
Σε λίγο συναντάμε όλ’ αυτά, λουλούδια, ευωδιές, πεταλούδες.
– Ε, κυρα-Μαρία, τώρα τι λέεις;
– Α, δεν τα είχα προσέξει!
Προχωρώντας εφθάσαμε στα Πλατάνια. Τ’ αηδόνια χαλούσαν τον κόσμο.
– Κυρα-Μαρία, μου είπες ψέματα!
– Όχι, μου λέει. Δεν τα είχα προσέξει καθόλου!
Κι εγώ στην αρχή ήμουν «χοντρός», δεν καταλάβαινα. Μετά ο Θεός μού έδωσε την Χάρη. Τότε όλα άλλαξαν. Αυτό έγινε, αφού άρχισα την υπακοή.
Θυμάμαι τ’ απολιθωμένα δέντρα, τους κορμούς, που είδαμε στη Μυτιλήνη. Υπάρχουν δεκαπέντε εκατομμύρια χρόνια. Μ’ εντυπωσιάσανε τόσο πολύ! Κι αυτό είναι προσευχή, να βλέπεις τ’ απολιθώματα και να δοξάζεις τα μεγαλεία του Θεού.

Από το βιβλίο Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, «ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ» Εκδ. Ι. Μ. Χρυσοπηγής, Χανιά , Κρήτη, 2003.

πηγές: εδώ και εδώ
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι