Το πείραμα του Γουάτσον που πραγματοποιήθηκε το 1920 και έχει μείνει γνωστό στα εισαγωγικά εγχειρίδια της ψυχολογίας ως το πείραμα του “μικρού Άλμπερτ”, έδειξε ότι τα συναισθήματα θα μπορούσαν να γίνουν εξαρτημένες απαντήσεις.
Γεννιόµαστε µε έµφυτη την προδιάθεση να φοβόμαστε
Αλλά τo πως ανταποκρινόμαστε στο φόβο εξαρτάται από τις εμπειρίες που έχουμε βιώσει
Το 1919 ο ψυχολόγος Τζον Γουάτσον (John B. Watson) έκανε ένα πείραμα για να διαπιστώσει αν είναι εφικτό να μάθουμε να φοβόμαστε.
Έδειξαν στον “μικρό Άλμπερτ” (μόλις έντεκα μηνών), ένα λευκό αρουραίο.
Αρχικά ο Άλμπερτ δεν έδειξε κανένα φόβο για το τρωκτικό.
Αρχικά ο Άλμπερτ δεν έδειξε κανένα φόβο για το τρωκτικό.
Στη συνέχεια παρουσίασαν το λευκό αρουραίο ενώ χτυπούσαν μια σιδερένια βέργα.
Ο ήχος τρόμαζε το παιδί.
Ο ήχος τρόμαζε το παιδί.
Ο “μικρός Άλμπερτ” άρχισε να κλαίει. Αυτή η δεύτερη παρουσίαση επαναλήφθηκε αρκετές φορές.
Τέλος, ο Γουάτσον και η βοηθός του Ρέινερ παρουσίασαν το λευκό αρουραίο χωρίς να κάνουν το θόρυβο, αλλά το αγόρι αυτή τη φορά έδειξε να φοβάται.
Φοβόταν ακόμα και όταν του παρουσίαζαν άλλα τρωκτικά.
Τέλος, ο Γουάτσον και η βοηθός του Ρέινερ παρουσίασαν το λευκό αρουραίο χωρίς να κάνουν το θόρυβο, αλλά το αγόρι αυτή τη φορά έδειξε να φοβάται.
Φοβόταν ακόμα και όταν του παρουσίαζαν άλλα τρωκτικά.
Το συναίσθημα του φόβου είναι πολύπλοκο, αλλά εντοπίζεται σε μία περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται αμυγδαλή και σχετίζεται με τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά.
Ασθενείς που έχουν κατεστραμμένη την αμυγδαλή, δεν αισθάνονται φόβο.
Ασθενείς που έχουν κατεστραμμένη την αμυγδαλή, δεν αισθάνονται φόβο.
Μπορούμε να μειώσουμε το συναίσθημα του φόβου, συσχετίζοντας θετικές εμπειρίες με αυτά που φοβόμαστε.
Αυτή η διαδικασία ονομάζεται ‘εξάλειψη φόβου’ (fear extinction)
Αυτή η διαδικασία ονομάζεται ‘εξάλειψη φόβου’ (fear extinction)
Οπότε μη φοβάστε ν’ αντιμετωπίστε τις φοβίες σας.
Μπορεί να οφείλονται σε συσχετίσεις με αρνητικές εμπειρίες.
Υ.Γ.
Καθώς η ιστορία του “μικρού Άλμπερτ” έγινε ευρέως γνωστή, τέθηκε θέμα για το πόσο ηθικό ήταν το πείραμα του Γουάτσον και της Ρέινερ. (Harris, 1979) Το 2009 οι Beck, Levinson, and Irons αναζήτησαν τον “μικρό Άλμπερτ” για να δουν πώς η μελέτη του Γουάτσον επηρέασε τη ζωή του.
Δυστυχώς, έμαθαν ότι πέθανε από υδροκεφαλία στη νεαρή ηλικία των έξι (6) ετών. Έτσι, δεν μπορούμε να συμπεράνουμε σε ποιο βαθμό αυτή η μελέτη είχε επιδράσει στη ζωή του “μικρού Άλμπερτ” (Beck, Levinson, Irons,2009).
Στο βιβλίο "40 μελέτες που άλλαξαν την Ψυχολογία" (Roger R.Hock, Επιστ.Επιμ. Φίλιππος Καργόπουλος) αναφέρεται πως η ομάδα του Γουάτσον σκόπευε να υποβάλει εκ νέου το μικρό Άλμπερτ σε κλασική εξαρτημένη μάθηση για την εξάλειψη των φοβικών αντιδράσεεων, μα ο Άλμπερτ υιοθετήθηκε και έτσι έφυγε από το νοσοκομείο.
ReplyDeleteΤο εν λόγω βιβλίο περιέχει πολύ αξιόλογες αναφορές σε μελέτες που αξίζει να συζητηθούν, τόσο για τα αποτελέσματά τους, όσο και για το δεοντολογικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο βασίστηκαν οι πειραματικές τους προσεγγίσεις..