Many of kids' so-called "naughty" behaviors are developmental and human.
Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται 10 συνθήκες κατά τις οποίες τα παιδιά μπορεί να φανεί ότι φέρονται «άτακτα», αλλά στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει. Όταν αναγνωρίσουμε τις ομολογουμένως ανεπιθύμητες αυτές συμπεριφορές ως αντιδράσεις σε περιβαλλοντικές καταστάσεις, αναπτυξιακές φάσεις ή σε δικές μας πράξεις, θα μπορέσουμε να δράσουμε προληπτικά και με μεγαλύτερη βεβαίως ενσυναίσθηση.
10 συμπεριφορές των παιδιών που στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο «κακές»
1. Αδυναμία ελέγχου των παρορμήσεων
Πολλές φορές λέμε στο παιδί μας «μην το πετάξεις αυτό!», αλλά εκείνα το πετούν έτσι κι αλλιώς.
Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται 10 συνθήκες κατά τις οποίες τα παιδιά μπορεί να φανεί ότι φέρονται «άτακτα», αλλά στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει. Όταν αναγνωρίσουμε τις ομολογουμένως ανεπιθύμητες αυτές συμπεριφορές ως αντιδράσεις σε περιβαλλοντικές καταστάσεις, αναπτυξιακές φάσεις ή σε δικές μας πράξεις, θα μπορέσουμε να δράσουμε προληπτικά και με μεγαλύτερη βεβαίως ενσυναίσθηση.
10 συμπεριφορές των παιδιών που στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο «κακές»
1. Αδυναμία ελέγχου των παρορμήσεων
Πολλές φορές λέμε στο παιδί μας «μην το πετάξεις αυτό!», αλλά εκείνα το πετούν έτσι κι αλλιώς.
Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στον αυτοέλεγχο είναι ανώριμες μετά τη γέννηση και δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως μέχρι και το τέλος της εφηβείας. Αυτό εξηγεί το γιατί η ανάπτυξη του αυτοελέγχου είναι μια τόσο αργή και μακρόχρονη διαδικασία.
Οι περισσότεροι γονείς υποθέτουν ότι τα παιδιά τους μπορούν να κάνουν πράγματα σε πρωιμότερες ηλικίες από εκείνες που όντως μπορούν. Υπενθυμίζοντας στους εαυτούς μας ότι τα παιδιά δεν μπορούνε πάντα να διαχειρίζονται τις παρορμήσεις τους (επειδή ο εγκέφαλός τους δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένος) μπορεί να συμβάλλει στο να έχουμε μαλακότερες αντιδράσεις στη συμπεριφορά τους.
2. Υπερδιέγερση
Πηγαίνουμε τα παιδιά μας στην παιδική χαρά, στο σούπερ μάρκετ, επίσκεψη σε συγγενείς μέσα σε μια μόνο μέρα και αναπόφευκτα καταλήγουν να έχουν υπερδιέγερση, να καταρρέουν ή να γίνονται γκρινιάρικα. Αυτό το φορτωμένο πρόγραμμα αποτελεί πια σήμα κατατεθέν μιας σύγχρονης οικογενειακής ζωής.
Έχουμε μεταδώσει μέχρι και στα παιδιά μας τους γρήγορους ρυθμούς μας. Τα παιδιά βιώνουν μια «αθροιστική στρεσογόνα απόκριση» από τα πολλά ερεθίσματα, τις δραστηριότητες, τις επιλογές και τα παιχνίδια.
Όμως, χρειάζονται ισορροπία χρόνου. Όταν δημιουργούμε συνθήκες για λίγο χρόνο ηρεμίας και ξεκούρασης, η συμπεριφορά των παιδιών βελτιώνεται δραματικά.
3. Βασικές ανάγκες
Έχετε ποτέ καταλήξει νευριασμένοι ή νευρικοί εξαιτίας της πείνας ή της έλλειψης ύπνου; Τα μικρά παιδιά επηρεάζονται δέκα φορές περισσότερο από την έλλειψη αυτών των βασικών αναγκών, λόγω της κούρασης, της πείνας ή δίψας ή της αρρώστιας.
Η ικανότητα των παιδιών να χειριστούν συναισθήματα και συμπεριφορές μειώνεται κατά πολύ, όταν είναι κουρασμένα. Πολλοί γονείς επίσης παρατηρούν μια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά των παιδιών τους περίπου μία ώρα πριν τα γεύματα, αν ξυπνήσουν στη μέση της νύχτας ή αν αρρωστήσουν.
Τα παιδιά δεν μπορούν πάντα να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους, ότι για παράδειγμα θέλουν νερό, ένα σνακ ή λίγη ξεκούραση.
4. Έκφραση έντονων συναισθημάτων
Ως ενήλικες, έχουμε διδαχθεί να τιθασεύουμε και να αποκρύπτουμε τα έντονά μας συναισθήματα, συχνά απωθώντας τα, αντικαθιστώντας τα ή στρέφοντας αλλού την προσοχή μας.
2. Υπερδιέγερση
Πηγαίνουμε τα παιδιά μας στην παιδική χαρά, στο σούπερ μάρκετ, επίσκεψη σε συγγενείς μέσα σε μια μόνο μέρα και αναπόφευκτα καταλήγουν να έχουν υπερδιέγερση, να καταρρέουν ή να γίνονται γκρινιάρικα. Αυτό το φορτωμένο πρόγραμμα αποτελεί πια σήμα κατατεθέν μιας σύγχρονης οικογενειακής ζωής.
Έχουμε μεταδώσει μέχρι και στα παιδιά μας τους γρήγορους ρυθμούς μας. Τα παιδιά βιώνουν μια «αθροιστική στρεσογόνα απόκριση» από τα πολλά ερεθίσματα, τις δραστηριότητες, τις επιλογές και τα παιχνίδια.
Όμως, χρειάζονται ισορροπία χρόνου. Όταν δημιουργούμε συνθήκες για λίγο χρόνο ηρεμίας και ξεκούρασης, η συμπεριφορά των παιδιών βελτιώνεται δραματικά.
3. Βασικές ανάγκες
Έχετε ποτέ καταλήξει νευριασμένοι ή νευρικοί εξαιτίας της πείνας ή της έλλειψης ύπνου; Τα μικρά παιδιά επηρεάζονται δέκα φορές περισσότερο από την έλλειψη αυτών των βασικών αναγκών, λόγω της κούρασης, της πείνας ή δίψας ή της αρρώστιας.
Η ικανότητα των παιδιών να χειριστούν συναισθήματα και συμπεριφορές μειώνεται κατά πολύ, όταν είναι κουρασμένα. Πολλοί γονείς επίσης παρατηρούν μια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά των παιδιών τους περίπου μία ώρα πριν τα γεύματα, αν ξυπνήσουν στη μέση της νύχτας ή αν αρρωστήσουν.
Τα παιδιά δεν μπορούν πάντα να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους, ότι για παράδειγμα θέλουν νερό, ένα σνακ ή λίγη ξεκούραση.
4. Έκφραση έντονων συναισθημάτων
Ως ενήλικες, έχουμε διδαχθεί να τιθασεύουμε και να αποκρύπτουμε τα έντονά μας συναισθήματα, συχνά απωθώντας τα, αντικαθιστώντας τα ή στρέφοντας αλλού την προσοχή μας.
Τα παιδιά όμως δεν το κάνουν ακόμα αυτό.
Όταν εκφράζουν δυνατά συναισθήματα όπως κλάμα ή φωνές, προτείνεται οι γονείς να αφήνουν τα παιδιά τους ελεύθερα να το κάνουν, χωρίς να τα τιμωρούν ή τα επιπλήττουν κάθε φορά.
5. Αναπτυξιακή ανάγκη για κίνηση
«Μείνε ακίνητη», «Μην κυνηγάς τον αδερφό σου γύρω από το τραπέζι», «Μη χτυπάς συνέχεια αυτή τη μπάλα», «Μη χοροπηδάς πάνω στον καναπέ»!
5. Αναπτυξιακή ανάγκη για κίνηση
«Μείνε ακίνητη», «Μην κυνηγάς τον αδερφό σου γύρω από το τραπέζι», «Μη χτυπάς συνέχεια αυτή τη μπάλα», «Μη χοροπηδάς πάνω στον καναπέ»!
Τα παιδιά έχουν μια έντονη αναπτυξιακή ανάγκη να κινούνται. Έχουν μεγάλη ανάγκη να περάσουν χρόνο έξω, να κάνουν ποδήλατο και skate, να παίξουν με το χώμα, να κυλιστούν κάτω από διάφορα πράγματα και να τρέξουν.
Αντί να χαρακτηρίζουμε «κακό» ένα παιδί επειδή είναι δραστήριο, ίσως είναι καλύτερο να οργανώσουμε μια σύντομη επίσκεψη στην παιδική χαρά. Η κίνηση είναι απαραίτητο στοιχείο της ανάπτυξης τους.
6. Προγραμματισμένα να αντιστέκονται και να δρουν ανεξάρτητα
Αντί να χαρακτηρίζουμε «κακό» ένα παιδί επειδή είναι δραστήριο, ίσως είναι καλύτερο να οργανώσουμε μια σύντομη επίσκεψη στην παιδική χαρά. Η κίνηση είναι απαραίτητο στοιχείο της ανάπτυξης τους.
6. Προγραμματισμένα να αντιστέκονται και να δρουν ανεξάρτητα
Μια ζεστή μέρα μπορεί να προκαλέσει μέχρι και καυγά μέσα σε μια οικογένεια. Ο μαθητής της δευτέρας δημοτικού θα υποστηρίξει ότι έχει αρκετή ζέστη και θέλει να φορέσει σορτς, ενώ η μητέρα θα επιμείνει στο παντελόνι.
Το θεωρητικό μοντέλο του Erik Erikson (1963) υποστηρίζει ότι τα νήπια προσπαθούν μόνα τους να κάνουν πράγματα και ότι παιδιά προσχολικής ηλικίας παίρνουν την πρωτοβουλία να δράσουν μόνα τους.
Αν και είναι ενοχλητικό κάτι τέτοιο, γιατί προφανώς θα κάνουν και λάθη, αυτά κάνουν ό,τι υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουν – τα δικά τους σχέδια, τις δικές του αποφάσεις και χτίζουν την ανεξαρτησία τους.
Αν και είναι ενοχλητικό κάτι τέτοιο, γιατί προφανώς θα κάνουν και λάθη, αυτά κάνουν ό,τι υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουν – τα δικά τους σχέδια, τις δικές του αποφάσεις και χτίζουν την ανεξαρτησία τους.
7. Ικανότητες που τα μπερδεύουν
Όλοι διαθέτουμε κάποιες ιδιαίτερες ικανότητες, κάποια χαρακτηριστικά που όμως σε κάποιες περιπτώσεις μας παγιδεύουν. Ίσως μπορούμε να συγκεντρωθούμε τέλεια, αλλά δυσκολευόμαστε να επανέλθουμε στην πραγματικότητα.
Ίσως είμαστε ευαίσθητοι, αλλά επηρεαζόμαστε και αρνητικά αρκετά εύκολα.
Τα παιδιά λειτουργούν παρομοίως: μπορεί να είναι πολύ καλοί μαθητές, αλλά όταν κάνουν κάπου λάθος, να εκνευρίζονται πολύ. Μπορεί να είναι προσεκτικά, αλλά αυτό να τους εμποδίσει κάποιες φορές να εμπλακούν σε νέες δραστηριότητες. Αν αναγνωρίσουμε πότε οι ανεπιθύμητες συμπεριφορές τους αποτελούν μια άλλη έκφανση των δυνατών τους σημείων, θα μπορέσουμε να αντιδράσουμε με μεγαλύτερη κατανόηση.
8. Έντονη ανάγκη για παιχνίδι
Το παιδί σας πασαλείβει το πρόσωπο του με γιαούρτι, θέλει να παίξετε κυνηγητό, όταν εσείς κάνετε δουλειές, ή σας κρύβει τα ρούχα. Αυτές οι φαινομενικά «κακές» συμπεριφορές είναι στην ουσία κάλεσμα για παιχνίδι.
Τα παιδιά λατρεύουν να κάνουν χαζομάρες και αστεία. Χαροποιούνται με τη σύνδεση που έρχεται μέσω του γέλιου, της έκπληξης και του ενθουσιασμού. Το παιχνίδι σίγουρα απαιτεί κάποιο χρόνο και γι’ αυτό συγκρούεται με το καθημερινό φορτωμένο πρόγραμμα των ενηλίκων.
Όταν όμως οι γονείς βρίσκουν συγκεκριμένο χρόνο για παιχνίδι μέσα στη μέρα, τα παιδιά δεν χρειάζεται να εκλιπαρούν γι’ αυτό.
9. Αντίδραση στη διάθεση των γονέων
Πολυάριθμες είναι οι έρευνες πάνω στην συναισθηματική μετάδοση που δείχνουν ότι χρειάζονται χιλιοστά του δευτερολέπτου για να περάσουν από το ένα άτομο στο άλλο, συναισθήματα όπως ο ενθουσιασμός, η χαρά, η λύπη, ο φόβος και ο θυμός· και αυτό συνήθως συμβαίνει χωρίς συνειδητοποίηση.
Τα παιδιά επηρεάζονται σημαντικά από τη διάθεση των γονιών τους. Αν είμαστε στρεσαρισμένοι, προβληματίζονται κι εκείνα. Αν είμαστε ήρεμοι και προσγειωμένοι, ακολουθούν και τα παιδιά.
10. Απόκριση σε αντικρουόμενα όρια
Στη μία βόλτα, τους αγοράζετε καραμέλες. Στην επόμενη τους το αρνείστε γιατί δεν θα φάνε το βραδινό τους. Και ύστερα εκείνα φωνάζουν και χτυπιούνται.
Το ένα βράδυ διαβάζετε στα παιδιά σας πέντε παραμύθια, αλλά το επόμενο ισχυρίζεστε ότι έχετε χρόνο μόνο για ένα και εκείνα παρακαλούν για περισσότερα.
Όταν οι γονείς είναι ασυνεπείς ως προς αυτά που λένε, είναι φυσικό τα παιδιά να μπερδευτούν και να αρχίζουν να φωνάζουν και να κλαίνε. Όπως ακριβώς και οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά θέλουν να γνωρίζουν τι να περιμένουν. Η ρουτίνα και το καθημερινό πρόγραμμα βελτιώνουν κατά πολύ τη συμπεριφορά των παιδιών.
10. Απόκριση σε αντικρουόμενα όρια
Στη μία βόλτα, τους αγοράζετε καραμέλες. Στην επόμενη τους το αρνείστε γιατί δεν θα φάνε το βραδινό τους. Και ύστερα εκείνα φωνάζουν και χτυπιούνται.
Το ένα βράδυ διαβάζετε στα παιδιά σας πέντε παραμύθια, αλλά το επόμενο ισχυρίζεστε ότι έχετε χρόνο μόνο για ένα και εκείνα παρακαλούν για περισσότερα.
Όταν οι γονείς είναι ασυνεπείς ως προς αυτά που λένε, είναι φυσικό τα παιδιά να μπερδευτούν και να αρχίζουν να φωνάζουν και να κλαίνε. Όπως ακριβώς και οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά θέλουν να γνωρίζουν τι να περιμένουν. Η ρουτίνα και το καθημερινό πρόγραμμα βελτιώνουν κατά πολύ τη συμπεριφορά των παιδιών.
Αν και κατανοούμε τη συμπεριφορά των παιδιών, χρειαζόμαστε ακόμα περαιτέρω διερεύνηση. Ο καθορισμός σαφών ορίων θα συμβάλει στην ανάπτυξη πιο θετικών συμπεριφορικών μοτίβων.
Και ίσως έτσι όταν σκεφτόμαστε αυτούς τους παράγοντες, να μπορούμε να αποφύγουμε να αποκαλούμε συνεχώς τα παιδιά μας «άτακτα». Αντί αυτού να θεωρούμε ότι ανταποκρίνονται σε συνθήκες, στην εξέλιξη και στην επεξεργασία στοιχείων του εγώ τους, όπως ακριβώς και οι ενήλικες.
Erin Leyba, ατομική ψυχοθεραπεύτρια και σύμβουλος γάμου
enallaktikidrasi
No comments:
Post a Comment