Ολοκαύτωµα Χορτιάτη 2-9-1944

Συγκλονιστικές μαρτυρίες επιζώντων

Σαν σήμερα 2 Σεπτεμβρίου το 1944 εισβάλουν τα ναζιστικά στρατεύματα στον μαρτυρικό Χορτιάτη, εκτελούν 149 ανθρώπους και πυρπολούν περίπου 300 σπίτια. 

 Από το φούρνο του Γκουραμάνη, το σπίτι του Νταμπούδη και άλλα σημεία του χωριού θα γλιτώσουν ελάχιστοι.

Απόσπασμα από τη συγκλονιστική μαρτυρία της 10χρονης –τότε- Ελένης Νανακούδη.
«…Μας οδήγησαν μέσα στο φούρνο… έρχεται μετά ένας ταγματασφαλίτης και στήνει ένα οπλοπολυβόλο στην πόρτα. …
Άρχισε να πυροβολεί επάνω μας και να μας βρίζει με χυδαία λόγια… Έριξε μετά μια εμπρηστική σκόνη και ξερά χόρτα για να καούμε καλλίτερα… Γύρισα και είδα τη Μαρίκα του Θεοφάνη με τα μυαλά πεταγμένα από σφαίρα.

Η μάνα μου σκοτωμένη, αλλά και η αδελφή μου, που η σφαίρα τη βρήκε στο κεφάλι, βγήκε και σφηνώθηκε στην αριστερή μου παλάμη. Δύο σφαίρες με είχανε βρει και στα δύο μου γόνατα. 

Αλλά δεν καταλάβαινα τίποτα ακόμη… τότε είδα ζωντανή τη Σοφία, του Παναγιώτη του Αγγελινούδη τη γυναίκα, με το μωρό στην αγκαλιά να κατεβαίνει τη σκάλα. 

Πήγα κοντά της, πιάστηκα από τη φούστα της και κατεβήκαμε μαζί. Ο φούρνος καιγότανε από παντού… Κάτω ήταν όλες σκοτωμένες κα πατούσαμε στα πτώματα. Είχαμε βουτηχτεί στο αίμα! Ακόμη δεν είχα πάρει είδηση ότι είχα τραυματισθεί στα δύο πόδια και στο χέρι.
Ο τρόμος γύρω δεν με άφηνε να σκεφτώ τίποτα. 

Δεν προλάβαμε να κατεβούμε κάτω και εμφανίστηκε στην εξώπορτα ένας ταγματασφαλίτης και με μαχαίρι έκοψε το λαιμό της Σοφίας. Εγώ ήμουνα πίσω της και έτσι χωρίς να με πάρει είδηση τρύπωσα κάτω από έναν πάγκο… Σε λίγο βγήκα έξω, η φωτιά έκαιγε τα πάντα. 

Εκεί είδα καμιά δεκαριά σκοτωμένους.
Έπεσα επάνω τους. Εκεί ήταν και η Τερψιχόρη, η γυναίκα του Γρηγόρη του Λασκαρίδη σκοτωμένη και θήλαζε το παιδί της!
Το αίμα της πεταγότανε σαν βρύση και με έλουζε ολόκληρη. Το μωρό βύζαινε και έκλεγε μαζί. Όμως δεν τολμούσα να το ησυχάσω. Έπρεπε να κάνω κι εγώ την σκοτωμένη.

Σε λίγο ήρθανε 3-4 ταγματασφαλήτες και γελάγανε με το μωρό που βύζαινε και έκλαιγε. Εγώ προύμυτα. Μου ρίχνουνε μια κλωτσιά στα πλευρά να δουν αν ζούσα. Εγώ τσιμουδιά… Μπορεί στη στοίβα να ήταν και άλλοι ζωντανοί που να κάνανε το ίδιο με εμένα. Δεν ξέρω…».

Ο απολογισμός θα είναι τραγικός: 

149 άτομα θα καούν ζωντανά ή θα εκτελεστούν, από τα οποία τα 51 κάτω των 18 ετών.
Ανάμεσα τους ένα βρέφος 2 μηνών, ο Αλέξανδρος Σαρβάνης. Τα μονοχρονίτικα Ανθούλα Τράϊκου και Θανάσης Αγγελινούδης. Τα διχρονίτικα Χριστίνα Ευγενούδη, Γιώργος Κουπαράνης, Χριστόδουλος Λασκαρίδης και Βαγγελίτσα Σκαράγκα. Τα τρίχρονίτικα Ειρήνη Γκουραμάνη και τα δίδυμα αδέλφια Ελισάβετ και Ζαχαρίας Μπουζούδης.
Ο Χορτιάτης θα ζήσει ένα Ολοκαύτωμα, θα γραφεί για πάντα στις σελίδες της ιστορίας ως ένας μαρτυρικός τόπος, που μπορεί να γνώρισε τη φρίκη, την καταστροφή και το θάνατο, αλλά δεν υπέκυψε. Θα γίνει ένα διαχρονικό σύμβολο αντίστασης, αγώνα για ελευθερία και ανεξαρτησία, ιδεών και ιδανικών.

Πηγή:alterthess (το βρήκαμε ΕΔΩ) απόσπασμα από κείμενο του Μπάμπη Νανακούδη

Με λόγια απλά (κείμενο της Μέλιας)
Πολλά χρόνια πριν, όταν ήμουνα παιδί, περίμενα όπως όλα τα παιδιά με λαχτάρα τις διακοπές και τις αργίες. Τη μία μέρα έκλεινε το σχολείο… το ίδιο βράδυ έπρηζα τους γονείς μου… και την επομένη έβαζα πλώρη για το χωριό της γιαγιάς μου το Χορτιάτη. Η γιαγιά μου είχε χηρέψει πολύ νέα. Τον ήρωα παππού μου, τον εκτέλεσαν για αντίποινα οι Γερμανοί μπροστά στα μάτια της γιαγιάς μου… κρατούσε τον μικρό του γιο στην αγκαλιά του για να τον προφυλάξει από την κτηνωδία του κατακτητή, μόνο που δεν τα κατάφερε γιατί η ίδια γερμανική σφαίρα τους διαπέρασε και τους δυο.
Τα στερνά λόγια του παππού μου ήταν: μην κλαις Αναστασία… μη τους δώκεις αυτή τη χαρά… στάσου ορθή… και έκλεισε τα μάτια.

Η γιαγιά μου μαρμάρωσε… δεν ήξερε ποιόν να πρωτοθρηνήσει.
Το στερνοπαίδι της ή τον πατριώτη άντρα της που δεν είχε αφήσει πόλεμο για πόλεμο, υπερασπιζόμενος τα όσια και τα ιερά της πατρίδας του, πολεμώντας σώμα με σώμα τον εχθρό.

Σήκωσε από κάτω το κορμάκι του Νικόλα της, το χωριό καιγότανε μετά μουσικής (είναι ιστορικά καταγεγραμμένο ότι η σφαγή στο Χορτιάτη συνοδευόταν από τους ήχους ενός βιολιού) και φώναξε τα παιδιά της ένα ένα με το όνομα τους, για να σιγουρευτεί ότι είναι όλα ζωντανά. Τα παιδιά μαζεύτηκαν σαστισμένα, μπαρουτοκαπνισμένα. Η μεγάλη της κόρη ξέσπασε σε κλάματα και ουρλιαχτά.

Η γιαγιά μου τότε αντέδρασε απρόσμενα βίαια. Της έριξε ένα σβουριχτό χαστούκι (που ακόμα το θυμάται) και έδωσε εντολές: Σκάσε… πάμε να βοηθήσουμε τον κόσμο που καίγεται και κλαις αργότερα… πιάσε τα παιδιά απ’ το χέρι.
Ξάπλωσε το στερνοπούλι της δίπλα στον πατέρα του και άρχισε να τρέχει σαν τρελή με τα παιδιά ξοπίσω της.
Ήταν Σάββατο 2 Σεπτεμβρίου του 1944.

Η γιαγιά μου από κείνη τη μέρα στέρεψε το δάκρυ της, ζώστηκε τα μαύρα ρούχα μέχρι τον θάνατό της, αντριώθηκε και ανάστησε τα παιδιά της.
Κατά την διάρκεια του πολέμου βοήθησε το χωριό της ενεργά και γενναία.
Θα αναρωτηθήτε και με το δίκιο σας γιατί βρε Μέλια πρέπει να τα μάθουμε όλα αυτά;
Τι μας ενδιαφέρουν εμάς τα οικογενειακά σου και μας ζαλίζεις;
Εξηγώ: κάθε φορά που λυγίζω και που θέλω να το βάλω στα πόδια σκέφτομαι τη γιαγιά μου που γονάτισε και… που στάθηκε ορθή… τον παππού μου που πολέμησε σώμα με σώμα στον πόλεμο και εκτελέστηκε τόσο άνανδρα έξω από το σπίτι του και όλο το γενναίο χωριό που μαρτύρησε για να ζω εγώ σε μια ελεύθερη Ελλάδα.
Και θυμώνω με τον εαυτό μου που αρκετές φορές λιγοψυχώ… γιατί είμαι άνθρωπος και το βάζω κάτω… και ανεβάζω πίεση, που μου περνάει από το μυαλό να ξενιτευτώ για ένα καλύτερο αύριο.
Και που να πάω ρε;
Πώς θα ξεχάσω τόσους νεκρούς που έχυσαν το αίμα τους γι’ αυτόν τον τόπο;
Ωραία με γονατίσαν με ξεφτιλίσαν… αλλά να με δουν και νεκρή;
Ε όχι αυτή τη χάρη δεν θα τους την κάνω!
Με λάθος άνθρωπο και με λάθος λαό τα βάλανε.
Αυτές τις δύσκολες μέρες που βιώνει η πατρίδα μας (πείνα, εξαθλίωση, προδοσία, ξεπούλημα) είναι χρέος μας να σταθούμε δίπλα στον γνωστό άγνωστο της γειτονιάς μας, να τον στηρίξουμε με και να του ανεβάσουμε το ηθικό με πράξεις και με προσωπικό παράδειγμα.

Όχι άλλος νεκρός Έλληνας…
Όχι άλλος ξενιτεμός….
Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες… και σε κανέναν άλλο π….!
Η Ελλάδα, μας χρειάζεται όλους…
Ας τους πετάξουμε στη θάλασσα… λάθος η θάλασσα μας ανήκει και δεν θα τη μαγαρίσουμε με δαύτους….
Και επειδή δεν τους χαλαλίζω τίποτα… ας τους στείλουμε στα τσακίδια…..
Μέλια

ΒΙΝΤΕΟ με μαρτυρίες

ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ!