(1541–7 Απριλίου 1614)
Σαν σήμερα πεθαίνει ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος
Ο Κρης! Ο Κρητικός!
«Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ο Κρής εποίει…»
Έτσι υπέγραφε τα έργα του ο ανυπόταχτος Κρητικός! Το παλικάρι που ξεκίνησε με πίστη στον εαυτό του από το Φόδελε Ηρακλείου για να κατακτήσει τον κόσμο και που όντως τελικά τον κατάκτησε.
Δεν έπεσε έξω στους στόχους μηδέ και στους στοχασμούς του
Πολλές από αυτές τις κατακτητικές δημιουργίες του, αφού φυσικά προϋπήρχε η φλόγα της ιδιαιτερότητας μέσα του, τις ανακάλυψε προσφέροντας τους διέξοδο για να βγουν προς τα έξω, σε συνοδοιπορίες που ο ίδιος ισχυρίζεται ότι έκαμε με τον Άγιο Φραγκίσκο.
Βέβαια, ο καθένας εκτός τέχνης μπορεί να τις ονομάσει και ξυπνοφαντασιές, όμως γι’ αυτόν θα ήταν προφανώς η λύτρωση που τον βοήθησε για την δική του ανακάλυψη.
Την αποκάλυψη των ζωγραφικών του οραμάτων που του έδωσε το δικαίωμα να υπερηφανευτεί λέγοντας:
«Θα μιλήσει για μένα κάποτε η ιστορία!»
Τα ζωγραφικά τούτα οράματα χάρισαν όμως σε κάποιους συγκαιρινούς, ή μετέπειτα μελετητές του, το έναυσμα να τον χαρακτηρίσουν τρελό.
Μα εκείνος μέσα από τέτοια μεγαλουργήματα κατάφερε να βροντοφωνάζει ότι ο άνθρωπος αιωρείται και πέραν της ύλης του.
Κι έτσι αιωρούμενος ο ίδιος έφτασε ως εμάς σήμερα νικώντας το χθες…
Νικώντας το αύριο…
Νικώντας το πάντα…
Έχοντας την ασφαλή βεβαιότητα πως ο χρόνος , ο πλέον αμείλικτος εχθρός που δεν χαρίζεται σε κανέναν, θα τον δικαιώσει, το έργο του διέσχισε τα πυκνά σκοτάδια της ιεράς εξέτασης.
Μπλέχτηκε στο φως και στο ημίφως της Αναγέννησης.
Είδε, αποδέχτηκε, μα και απέρριψε επιρροές μεγάλων δασκάλων της Δύσης αλλά στην πεμπτουσία του ποτέ δεν ξεκόπηκε από τον τόπο που τον ανάστησε.
Από το νησί του, την Κρήτη, την περηφάνια και την λεβεντιά της.
Το πείσμα και την κουζουλάδα της.
Την παράδοση και την ζωγραφική της.
Με μοναδικά κριτήρια την στεγνή λογική, προσπάθησαν πολλοί να εξηγήσουν το παράδοξο τούτο φαινόμενο.
Πως δηλαδή αν και ζούσε, διέπρεπε και μεγαλουργούσε αλλού, κι έπρεπε πια κι ο εαυτός του να αποδεχτεί το «ΝτομινίκοΤεοτοκόπουλο» εν τούτοις σε εκείνον η κραυγή του τόπου του και της καταγωγής του, σαν απέθαντη ρίζα είχε διακλαδωθεί και κυριαρχήσει μέσα του σβήνοντας όλους τους υπόλοιπους ψευδεπίγραφους τίτλους που προσπάθησαν να την επικαλύψουν.
Ο ΕΛΛΗΝΑΣ!
Παντού και πάντα Ο ΕΛΛΗΝΑΣ!!!
Έτσι όπως επιθυμούσε θα τον τραγουδούσαν οι μελλούμενοι καιροί και οι μελλούμενοι άνθρωποι.
Ήταν και παρέμεινε δια παντός ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος που όπως όλοι οι συμπατριώτες του δεν εξηγούνται με καμιά λογική, έτσι κι αυτός.
Σε ολόκληρη την ζωή του διαφύλαξε μέσα του σαν τα πολυτιμότερα από τα τιμαλφή του, την αστραπή και τον κεραυνό.
Με δυο λόγια την Κρητική γενιά του.
Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη
Βιβλιογραφία: Το συναξάρι του Δομήνικου Γκρέκο του Νέστορα Μάτσα
cretablog.gr
Σαν σήμερα 7 Απριλίου 1614 πεθαίνει ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος EL GRECO
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (1541–7 Απριλίου 1614), γνωστός επίσης με το ιταλικό προσωνύμιο El Greco δηλαδή ο Έλληνας, ήταν Κρητικός ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας της Ισπανικής αναγέννησης. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μακριά από την πατρίδα του, δημιουργώντας το κύριο σώμα του έργου του στην Ιταλία και στην Ισπανία. Εκπαιδεύτηκε αρχικά ως αγιογράφος στην Κρήτη, που αποτελούσε τότε τμήμα της ενετικής επικράτειας, και αργότερα ταξίδεψε στη Βενετία. Στην Ιταλία επηρεάστηκε από τους μεγαλύτερους δασκάλους της ιταλικής τέχνης, όπως τον Τιντορέτο και τον Τιτσιάνο, του οποίου υπήρξε μαθητής, υιοθετώντας στοιχεία από τον μανιερισμό. Το 1577 εγκαταστάθηκε στο Τολέδο, όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του και ολοκλήρωσε ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα του.
ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ
Η ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΥΡΙΚΙΟΣ
Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
ΠΑΙΔΙ ΜΕ ΚΕΡΙ
Υφολογικά, η τεχνοτροπία του Ελ Γκρέκο θεωρείται έκφραση της Βενετικής σχολής και του μανιερισμού όπως αυτός διαμορφώθηκε στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα Παράλληλα χαρακτηρίζεται από προσωπικά στοιχεία, προϊόντα της τάσης του για πρωτοτυπία, τα οποία όμως δεν βρήκαν μιμητές στην εποχή του, γεγονός που δεν ευνόησε και τη συνέχειά τους.
Η μπαρόκ τεχνοτροπία που εκτόπισε τον μανιερισμό, αλλά και τα αμέσως μεταγενέστερα καλλιτεχνικά ρεύματα που δεν αντιμετώπισαν ευμενώς το ύφος του, είχαν ως αποτέλεσμα να αγνοηθεί το έργο του Γκρέκο τους επόμενους αιώνες.
Στη διάρκεια του 20ού αιώνα, αναγνωρίστηκε ως πρόδρομος της μοντέρνας τέχνης που αξιοποίησε στοιχεία της Ανατολικής και Δυτικής παράδοσης, και το έργο του επανεκτιμήθηκε, διατηρώντας μέχρι σήμερα δεσπόζουσα θέση ανάμεσα ...
