Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που οι γονείς καλούνται να αντιμετωπίσουν
Ένα παιδί έχει αυτοπεποίθηση όταν αντιλαμβάνεται τον εαυτό του θετικά και πιστεύει στις δυνατότητες και τις ικανότητές του. Η αυτοπεποίθηση αντανακλάται μέσα από τη συμπεριφορά και τις αποφάσεις του ατόμου. Ένα παιδί που έχει αυτοπεποίθηση λειτουργεί ανεξάρτητα, αναλαμβάνει ευθύνες, υπερηφανεύεται για τις επιτυχίες του, ανέχεται απογοητεύσεις, δοκιμάζει νέα πεδία και προκλήσεις, ενώ μπορεί να διαχειρίζεται τα θετικά και τα αρνητικά συναισθήματα. Ακόμη, ένα παιδί που έχει αυτοπεποίθηση είναι ένα παιδί που μπορεί να προσφέρει βοήθεια στους άλλους. Ωστόσο, ένα παιδί που δεν αποφεύγει τις νέες εμπειρίες, αισθάνεται μονίμως πως δεν το αγαπούν και δεν το θέλουν, κατηγορεί τους άλλους για τις δικές του αδυναμίες, δεν μπορεί να ανεχθεί απογοητεύσεις, αυτομειώνεται και είναι ευάλωτο.
Πώς κτίζεται όμως η αυτοπεποίθηση;
Η αυτοπεποίθηση κτίζεται όταν εκφράζει κανείς σταθερά τις επιθυμίες του, όταν μαθαίνει να παίρνει την ευθύνη για τα συναισθήματα του, όταν εστιάζεται σε αυτά που μπορεί να καταφέρει και όταν φέρεται κανείς στον εαυτό του με τον τρόπο που θέλει οι άλλοι να του φέρονται.
Οι γονείς μπορούν να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση των παιδιών τους όταν δείχνουν ότι χαίρονται με τις επιτυχίες των παιδιών τους και το δείχνουν, και όταν είναι γενναιόδωροι με τους περιγραφικούς επαίνους. Ακόμη οι γονείς ενισχύουν τα παιδιά τους όταν τα μαθαίνουν να κάνουν θετικές αυτο-δηλώσεις, όταν αποφεύγουν τη γελοιοποίηση των παιδιών, αλλά και όταν διδάσκουν στα παιδιά τους τρόπους για το πώς να λαμβάνουν και να αξιολογούν τις αποφάσεις τους. Ένας πολύ εποικοδομητικός τρόπος είναι η άσκηση των παιδιών στην αυτοπειθαρχία.
Ένα παιδί το οποίο πιστεύει και εκτιμά τον εαυτό του είναι πιο επιδέξιο σε κοινωνικές δεξιότητες. Με τον όρο κοινωνικές δεξιότητες ονομάζουμε τις καλές κοινωνικές δεξιότητες που επιτρέπουν στο παιδί να γνωρίζει τι πρέπει να πει και πώς να κάνει καλές επιλογές, αλλά και πώς να συμπεριφερθεί σε διαφορετικές συνθήκες. Οι καλές κοινωνικές δεξιότητες αποτελούν τη βάση για την καλή σχολική επίδοση, την ορθή συμπεριφορά, τις υγιείς οικογενειακές σχέσεις, καθώς και τη συμμετοχή σε εξωσχολικές δραστηριότητες.
Πώς όμως αποκτά ένα παιδί θετικές κοινωνικές δεξιότητες;
Συνήθως η διαχείριση του θυμού και των συγκρούσεων, η κατανόηση κι αναγνώριση της γνώμης των άλλων, η δυνατότητα διαπραγμάτευσης και αντίστασης με τους συνομηλίκους, η ενεργητική ακρόαση και η αποδοχή και ανοχή του διαφορετικού λειτουργούν υποβοηθητικά στη δόμηση θετικών κοινωνικών δεξιοτήτων.
Αν τοποθετούσαμε τις κοινωνικές δεξιότητες σε κατηγορίες, θα αναφέραμε τέσσερεις κατηγορίες: τις δεξιότητες επιβίωσης, τις διαπροσωπικές δεξιότητες, τις δεξιότητες λύσης προβλημάτων και τις δεξιότητες λύσης των συγκρούσεων. Θα λέγαμε λοιπόν πως ένα παιδί που μπορεί να ακολουθεί οδηγίες και αγνοεί περισπάσεις έχει έναν επαρκή δείκτη δεξιοτήτων επιβίωσης. Όσον αφορά τις διαπροσωπικές δεξιότητες, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι ένα παιδί που μπορεί να συμμετάσχει στις δραστηριότητες και να περιμένει τη σειρά του έχει μια επαρκή ανταπόκριση διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ακόμη, ένα παιδί που μπορεί να λύνει προβλήματα, να ζητά βοήθεια, να απολογείται και να δέχεται τις συνέπειες των πράξεών του, και ένα παιδί που αντιμετωπίζει την ήττα, τις κατηγορίες και την πίεση της ομάδας μπορεί να χαρακτηριστεί ως κοινωνικά δεξιότεχνο.
Οι βασικές δεξιότητες αυτοελέγχου είναι πολύ σημαντικές για να αντεπεξέλθει το παιδί στις κοινωνικές προκλήσεις. Αναγνωρίζοντας τα συναισθήματά του το παιδί, παρατηρώντας προσεκτικά, καθυστερώντας την αντίδρασή του και γνωρίζοντας εναλλακτικές αντιδράσεις του, μπορεί να ελέγξει τις παρορμήσεις του αποτελεσματικά και να αντεπεξέλθει στις κοινωνικές προκλήσεις!
Πώς κτίζεται όμως η αυτοπεποίθηση;
Η αυτοπεποίθηση κτίζεται όταν εκφράζει κανείς σταθερά τις επιθυμίες του, όταν μαθαίνει να παίρνει την ευθύνη για τα συναισθήματα του, όταν εστιάζεται σε αυτά που μπορεί να καταφέρει και όταν φέρεται κανείς στον εαυτό του με τον τρόπο που θέλει οι άλλοι να του φέρονται.
Οι γονείς μπορούν να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση των παιδιών τους όταν δείχνουν ότι χαίρονται με τις επιτυχίες των παιδιών τους και το δείχνουν, και όταν είναι γενναιόδωροι με τους περιγραφικούς επαίνους. Ακόμη οι γονείς ενισχύουν τα παιδιά τους όταν τα μαθαίνουν να κάνουν θετικές αυτο-δηλώσεις, όταν αποφεύγουν τη γελοιοποίηση των παιδιών, αλλά και όταν διδάσκουν στα παιδιά τους τρόπους για το πώς να λαμβάνουν και να αξιολογούν τις αποφάσεις τους. Ένας πολύ εποικοδομητικός τρόπος είναι η άσκηση των παιδιών στην αυτοπειθαρχία.
Ένα παιδί το οποίο πιστεύει και εκτιμά τον εαυτό του είναι πιο επιδέξιο σε κοινωνικές δεξιότητες. Με τον όρο κοινωνικές δεξιότητες ονομάζουμε τις καλές κοινωνικές δεξιότητες που επιτρέπουν στο παιδί να γνωρίζει τι πρέπει να πει και πώς να κάνει καλές επιλογές, αλλά και πώς να συμπεριφερθεί σε διαφορετικές συνθήκες. Οι καλές κοινωνικές δεξιότητες αποτελούν τη βάση για την καλή σχολική επίδοση, την ορθή συμπεριφορά, τις υγιείς οικογενειακές σχέσεις, καθώς και τη συμμετοχή σε εξωσχολικές δραστηριότητες.
Πώς όμως αποκτά ένα παιδί θετικές κοινωνικές δεξιότητες;
Συνήθως η διαχείριση του θυμού και των συγκρούσεων, η κατανόηση κι αναγνώριση της γνώμης των άλλων, η δυνατότητα διαπραγμάτευσης και αντίστασης με τους συνομηλίκους, η ενεργητική ακρόαση και η αποδοχή και ανοχή του διαφορετικού λειτουργούν υποβοηθητικά στη δόμηση θετικών κοινωνικών δεξιοτήτων.
Αν τοποθετούσαμε τις κοινωνικές δεξιότητες σε κατηγορίες, θα αναφέραμε τέσσερεις κατηγορίες: τις δεξιότητες επιβίωσης, τις διαπροσωπικές δεξιότητες, τις δεξιότητες λύσης προβλημάτων και τις δεξιότητες λύσης των συγκρούσεων. Θα λέγαμε λοιπόν πως ένα παιδί που μπορεί να ακολουθεί οδηγίες και αγνοεί περισπάσεις έχει έναν επαρκή δείκτη δεξιοτήτων επιβίωσης. Όσον αφορά τις διαπροσωπικές δεξιότητες, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι ένα παιδί που μπορεί να συμμετάσχει στις δραστηριότητες και να περιμένει τη σειρά του έχει μια επαρκή ανταπόκριση διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ακόμη, ένα παιδί που μπορεί να λύνει προβλήματα, να ζητά βοήθεια, να απολογείται και να δέχεται τις συνέπειες των πράξεών του, και ένα παιδί που αντιμετωπίζει την ήττα, τις κατηγορίες και την πίεση της ομάδας μπορεί να χαρακτηριστεί ως κοινωνικά δεξιότεχνο.
Οι βασικές δεξιότητες αυτοελέγχου είναι πολύ σημαντικές για να αντεπεξέλθει το παιδί στις κοινωνικές προκλήσεις. Αναγνωρίζοντας τα συναισθήματά του το παιδί, παρατηρώντας προσεκτικά, καθυστερώντας την αντίδρασή του και γνωρίζοντας εναλλακτικές αντιδράσεις του, μπορεί να ελέγξει τις παρορμήσεις του αποτελεσματικά και να αντεπεξέλθει στις κοινωνικές προκλήσεις!
Δρ. Αριστονίκη Θεοδοσίου Τρυφωνίδου, MA, Msc, MAAT, PgP, PHD, Ψυχολόγος Εξελικτικής-Σχολικής κατεύθυνσης-Ψυχοθεραπεύτρια
infokids.gr
No comments:
Post a Comment