Σελίδες

Tuesday, 22 May 2018

Εφηβεία: Πρώιμη, μέση, όψιμη....

H εφηβεία αποτελεί την ηλικία από τα 10 μέχρι και τα 19 χρόνια σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Συνοδεύεται από διάφορες και συχνά έντονες σωματικές, ορμονικές και ψυχοσυναισθηματικές αλλαγές. 
Χωρίζεται σε τρεις σημαντικές περιόδους, η καθεμιά από τις οποίες παρουσιάζει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

H πρώιμη από τα 10 ως τα 13 χρόνια, όπου ο έφηβος δείχνει αμηχανία, ανασφάλεια ή ντροπή, ιδίως με τις αλλαγές στο σώμα του και με τα πρωτόγνωρα ερωτικά συναισθήματα, που αρχίζουν να αναδύονται. 
Αναζητά την παρέα με συνομηλίκους του ίδιου φύλου. Κάποιες φορές αντιδρά με ξεσπάσματα που δυσκολεύουν τους γονείς.

Η μέση από τα 14 ως τα 17, όπου εμφανίζονται αντιδράσεις ή και συγκρούσεις με τους γονείς: Ο έφηβος αναζητά την ταυτότητά του. Διεκδικεί την ελευθερία του. 
Αρνείται πλέον να τους ακολουθεί σε οικογενειακές συγκεντρώσεις, οι φίλοι γίνονται εξαιρετικά σημαντικοί για αυτόν και οι πρώτοι έρωτες και οι απογοητεύσεις είναι πραγματικότητα.

Η όψιμη από τα 17 χρόνια μέχρι τα 19, ίσως και λίγο πιο μετά, όπου ο έφηβος ξεκαθαρίζει και σταθεροποιεί την εικόνα για τον εαυτό του, κάνει σχέδια για το μέλλον, ξεκινά τη σεξουαλική του ζωή (χαμομηλάκι: όχι απαραιτήτως), ενώ η σχέση με τους γονείς του μπαίνει σε νέα βάση. 
H έναρξη της εφηβείας είναι σχετικά εύκολο να καθοριστεί, γιατί αντιστοιχεί στις πρώτες ενδείξεις της ήβης, τις πρώτες εκφράσεις δηλαδή των χαρακτηριστικών του φύλου που αποκαλούνται δευτερογενή, και τοποθετείται χρονικά γύρω στα 10-13 χρόνια.
H ήβη είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο και ορίζεται ως το σύνολο των βιολογικών και ανατομικών αλλαγών που καταλήγουν στο σώμα του ενηλίκου και στην ικανότητα αναπαραγωγής. 
Οι μεταμορφώσεις αυτές αφορούν το σώμα και, κυρίως, την ανάπτυξη των οστών, των γεννητικών οργάνων και του εγκεφάλου, και διαρκούν για μια περίοδο 5-6 χρόνων κατά μέσο όρο.

H ηλικία στην οποία αρχίζουν οι αλλαγές δεν συμπίπτει σε όλα τα παιδιά· ούτε η διάρκεια της κάθε φάσης είναι ίδια για το καθένα. Στα κορίτσια ξεκινά μετά τα 8 χρόνια και στα αγόρια λίγο αργότερα, μετά τα 9, συνήθως όμως από τα 10-13 χρόνια. 
Το παιδί σας μέσα σε πολύ λίγα χρόνια θα μεταμορφωθεί, από παιδάκι που χαμηλώνατε το βλέμμα για να το κοιτάξετε, σε ένα νεαρό αγόρι ή κορίτσι που μπορεί να σας περνάει ένα κεφάλι.  
Από τη μια στιγμή στην άλλη θα του κάνουν τα ρούχα σας, τα ξυριστικά σας, τα καλλυντικά σας, και σίγουρα το πορτοφόλι σας…
Όλα αλλάζουν μέσα του και γύρω του –το σώμα του, οι συναισθηματικοί του δεσμοί, τα ενδιαφέροντά του– χωρίς να μπορεί να έχει την παραμικρή βεβαιότητα για το αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών.
Αν παρατηρήσετε, θα διαπιστώσετε ότι ο έφηβος φαίνεται πάντα λίγο πολύ μπερδεμένος· από τη μια επιθυμεί να μεγαλώσει κι από την άλλη νοσταλγεί την παιδική του ηλικία, έχει ανάγκη να επιβεβαιωθεί αλλά ταυτόχρονα φοβάται να συγκρουστεί με τον εξωτερικό κόσμο κ.λπ. 
Αυτές οι αντιφάσεις τού προκαλούν μια εσωτερική ένταση ή πόνο χωρίς πραγματικά ο ίδιος να γνωρίζει γιατί. 
Ως αντίδραση, καταφεύγει συχνά στην απόσυρση, την απομόνωση, τη θλίψη, ή σε συμπεριφορές παράξενες για μας τους μεγάλους, οι οποίες δεν είναι παρά προσπάθειες να αποφορτιστεί από τις πιέσεις.

Το σύνολο αυτών των αντιφάσεων που εμφανίζονται μπορεί να συνοψιστεί σε ένα μόνο παράδοξο, στην επιθυμία του εφήβου να «αρπάξει» από τους ενηλίκους τη δύναμη που του λείπει προκειμένου να αντισταθεί στην επιθυμία του για αυτονομία και επιβεβαίωση. 
Οι πληροφορίες που αφορούν τις αλλαγές που προκαλούνται στο σώμα κατά την ήβη είναι γνωστές στους σύγχρονους εφήβους κυρίως από τις συζητήσεις μεταξύ τους, από τις παρέες τους, από τους γονείς τους, από τα MME κ.λπ.

Ο έφηβος παρατηρεί ταυτόχρονα ότι έχει διαφοροποιηθεί ο τρόπος που του συμπεριφέρονται οι άλλοι, δηλαδή οι γονείς, το ευρύτερο περιβάλλον αλλά και οι καθηγητές στο σχολείο του. 
Συχνά δυσκολεύεται να ερμηνεύσει σωστά τη συμπεριφορά όχι μόνον των μεγάλων αλλά και των συνομηλίκων του. 
Ίσως παρεξηγεί απλά αστεία θεωρώντας τα προσβλητική συμπεριφορά, είναι εύθικτος και εκνευρίζεται με το παραμικρό.
Αυτό ίσως είναι και το πιο δύσκολο κομμάτι της ανατροφής, δεδομένου ότι πολλοί μεγάλοι δεν ξέρουν ούτε οι ίδιοι να ερμηνεύουν τους λόγους που «έχουν γενικά τα νεύρα τους», τι κρύβει ο θυμός ή πώς θα αμβλύνουν μια κατάσταση με ένταση χωρίς να καταπνίξουν τα συναισθήματά τους.

Το παιδί όμως καλό είναι να κατορθώσει να μάθει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, ώστε να καταφέρει σταδιακά να «διαβάζει» τα συναισθήματα των άλλων, γιατί από αυτή την ικανότητά του θα εξαρτηθούν οι κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις του.

Από το βιβλίο: «παιδιά στην εφηβεία, γονείς σε κρίση»
Το Χαμομηλάκι

No comments:

Post a Comment