Όταν λέμε «όχι» στα παιδιά πρέπει να το εννοούμε

Γιατί όταν λέμε «όχι» στα παιδιά πρέπει να το εννοούμε
και να μην το παίρνουμε πίσω

Μερικές φορές, όταν λέμε ένα αποφασιστικό όχι» στα παιδιά, ακολουθεί ένας μικρός εμφύλιος στο σπίτι. Το στοίχημα είναι να μην υποκύψουμε και να μείνουμε σταθεροί στην απόφασή μας…

Ένα παιδί για να μεγαλώσει με ασφάλεια και ισορροπία, χρειάζεται όρια. Για να μπουν τα όρια, πρέπει οι γονείς να λέμε μερικά «όχι». Όταν, όμως, λέμε «όχι», συνήθως ακολουθεί ένας μικρός εμφύλιος μέσα στο σπίτι. Έτσι, συχνά υποκύπτουμε στο συναισθηματικό εκβιασμό των παιδιών και η αποφασιστική μας άρνηση μετατρέπεται γρήγορα σε προδομένη κατάφαση.

Ένα πράγμα που πρέπει να θυμάστε κάθε φορά που βρίσκεστε σε αυτήν την δύσκολη κατάσταση, είναι πως το «όχι» που τελικά γίνεται «ναι», είναι χειρότερο από το να κάνατε εξ αρχής το χατίρι του παιδιού. Όταν τα κροκοδείλια δάκρυα ή η επιθετική συμπεριφορά του μας αναγκάζει να κάνουμε πίσω στην απόφασή μας, χαλαρώνουμε τα όρια, χαλάμε τη διάθεσή μας και βλάπτουμε το παιδί μας. Όταν, λοιπόν, λέμε όχι σε μία παιδική απαίτηση, πρέπει να μείνουμε σταθεροί στην απόφασή μας, ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις που θα ακολουθήσουν.

Όταν το «όχι» γίνεται «ναι», το παιδί νιώθει ανασφάλεια

Μπορεί φαινομενικά να ηρεμεί αφού πέρασε το δικό του, όμως στην πραγματικότητα θα προτιμούσε να μην είχατε υποκύψει. Μία τέτοια εξέλιξη του γεννά το συναίσθημα πως μπορεί να παίρνει αποφάσεις και να ηγείται της οικογένειας. Κι αυτό είναι κάτι που του δημιουργεί άγχος, αφού είναι παιδί και προτιμά να έχετε εσείς τα ηνία και να το προστατεύετε. Εάν μία τέτοια συμπεριφορά επαναλαμβάνεται, τότε θα παρατηρήσετε πως το παιδί είναι μονίμως ανήσυχο, κλαίει με το παραμικρό και απαιτεί με φωνές να του κάνετε τα χατίρια. Πολύ πρόχειρα, θα μπορούσε κάποιος να το αποκαλέσει κακομαθημένο. Στην ουσία, όμως, είναι ο τρόπος του να διεκδικήσει ουσιαστική προσοχή, όρια και ασφάλεια.

Σταδιακά μαθαίνει να διεκδικεί με λάθος τρόπους

Ένα επαναλαμβανόμενο τέτοιο μοτίβο, κατά το οποίο οι γονείς δεν μπορούν να διαχειριστούν τον εκβιασμό του παιδιού και τελικά ενδίδουν στις απαιτήσεις του, το βλάπτει μακροπρόθεσμα. Είναι σαν να του διδάσκετε πως, κάθε φορά που θα κλαίει, θα χτυπιέται στο πάτωμα ή θα φωνάζει, θα κερδίζει αυτό που θέλει. Εκείνη τη στιγμή, άθελά σας, του στερείτε αυτόματα το δικαίωμα να υπακούσει σε έναν κανόνα κι έπειτα να διεκδικήσει αυτά που θέλει με ευγένεια, διάλογο και λογικά επιχειρήματα. Όταν, λοιπόν, θα βγει από το προστατευμένο οικογενειακό περιβάλλον και θα αντιμετωπίσει άλλα, μεγαλύτερα κοινωνικά σύνολα όπως το σχολείο, θα δυσκολευτεί πολύ.

Μεγαλώνει χωρίς αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση

Όσο κι αν η αυτοπεποίθηση και η υπακοή μοιάζουν να είναι αντιστρόφως ανάλογα, στην πραγματικότητα είναι αλληλένδετα. Όσο περισσότερο μάθει το παιδί να υπακούει σε κανόνες και να τηρεί τα όρια που του θέτετε, τόση περισσότερη ασφάλεια, αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό του αποκτά. Το οριοθετημένο παιδί έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τον εαυτό του και τα όριά του, να λειτουργήσει σωστά μέσα σε αυτά και με τον καιρό, χωρίς να κινδυνεύει, να τα προσαρμόζει στα μέτρα του. Όλα συμβαίνουν ομαλά και στον καιρό τους, οπότε αποφεύγονται στραβοπατήματα, πληγές και απορρίψεις που ενδέχεται να πλήξουν την αυτοπεποίθησή του.

Νιώθει απροστάτευτο και χωρίς συμμάχους

Ο προστάτης – φροντιστής γονιός, ξέρει καλύτερα από το παιδί πως θα του παρέχει σωματική και συναισθηματική ασφάλεια. Θέτει τους κανόνες και φροντίζει να τηρούνται. Εάν ο γονιός αδυνατεί να μείνει σταθερός σε αυτό που θεωρεί σωστό, τότε το παιδί χάνει την εμπιστοσύνη του σε αυτόν. Νιώθει πως δεν υπάρχει κάποιος ισχυρός να τον προστατεύσει και μεγαλώνοντας νιώθει μόνος και χωρίς συμμάχους. Μερικές φορές, οι πολύ καλοί γονείς, που δεν χαλάνε χατίρι στα παιδιά, ενδέχεται να τα πληγώνουν περισσότερο από τους πιο αυστηρούς και οριοθετημένους. 

mama365.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Να διαβάζεις για σένα παιδί μου. Όχι για μένα.

Γυρνάω τον χρόνο πίσω σ’ εκείνο το πρωινό. Σαν να ήταν χθες. Πρώτο μάθημα Έκθεση. Θυμάμαι τη μαμά μου. Ένα – να μοιάζει ψύχραιμο – φιλί, μια αγκαλιά, η πόρτα να κλείνει πίσω μου κι εγώ να νιώθω ότι βρέθηκα μεσοπέλαγα ναυαγός σε ξύλινη σχεδία. Ολομόναχη εγώ κι ο εαυτός μου.

Ήρθε η ώρα της αναμέτρησης με όσα διάβασα, με όσα σκέφτηκα, με τα ξενύχτια μου, με εκατοντάδες ή μάλλον με χιλιάδες ασκήσεις. Οι αντιστάσεις να μπερδεύονται με τα πηνία και η μονοτονία των συναρτήσεων να προσπαθεί να ξεδιαλύνει τα ηλεκτρολυτικά διαλύματα. Και να πρέπει να γράψω και Έκθεση!
Δε νιώθω έτοιμη. Θα ήθελα ακόμη μια εβδομάδα.

Περνάω την καγκελένια πόρτα του σχολείου κι έπειτα την ξύλινη της τάξης. Όλα μου φαίνονται μουντά και κάπως σαν σε όνειρο. Αισθάνομαι ένα βάρος.
Κι αν δεν γράψω καλά; Τι θα πουν οι δικοί μου; Τι θα πουν οι καθηγητές μου; Τόσο διάβασμα! Όλη μου η ζωή να κρίνεται σε δύο ώρες. Το μέλλον μου!
Παίρνω μια βαθιά ανάσα και βουτάω. Σηκώνω το κεφάλι μου και το πρώτο πράγμα που αντικρίζω είναι τα κάγκελα του σχολείου. Τα μετράω ένα ένα.
Σήμερα την ώρα που περίμενα έξω από την καγκελένια πόρτα του δημοτικού για να πάρω τον γιο μου, το βλέμμα μου χάθηκε στα κάγκελα του σχολείου και η ανάσα μου έγινε πιο γρήγορη. Σαν να…
Εκείνη τη στιγμή τα μάτια μου συνάντησαν τα μάτια του γιου μου. Το βλέμμα του έψαχνε το βλέμμα μου και δεν ήταν χαμογελαστό.
«Έγραψα τα φύλλα με ένα λάμδα. Χάλια!»
Ο γιος μου τελειώνει την πρώτη δημοτικού. Μέσα στην τοσοδούλικη απογοήτευσή του είδα να καθρεφτίζονται όλα τα μελλοντικά του άγχη.
Κι αν δεν γράψω καλά; Τι θα πουν οι δικοί μου; Τι θα πουν οι καθηγητές μου; Τόσο διάβασμα! Όλη μου η ζωή να κρίνεται σε δύο ώρες. Το μέλλον μου!

Και θέλω να φωνάξω…
Μην ψάχνεις το δικό μου βλέμμα παιδί μου. Αυτό είναι δικό σου ταξίδι, όχι δικό μου. Να διαβάζεις για σένα παιδί μου. Όχι για μένα. Να κάνεις λάθη για να μπορείς να τα διορθώνεις. Δεν υπάρχει πιο χρήσιμο εργαλείο από τα λάθη.

Αρκούμαι σε μια αγκαλιά και σε ένα μεγάλο χαμόγελο.
Δεν πειράζει αγόρι μου. Πες μου πώς πέρασες τη μέρα σου! Τι παιχνίδι παίξατε σήμερα;
Περνάω για άλλη μια φορά την καγκελένια πόρτα του σχολείου χωρίς να δώσω καμία σημασία στα κάγκελα. Στέκομαι μπροστά στο παράθυρο όπου είναι τοιχοκολλημένα τα αποτελέσματα. Τμήμα Χημείας. Θεσσαλονίκη. Τα πόδια μου τρέμουν.

Κι έπειτα..
Κι άλλες αγωνίες. Κι άλλα ξενύχτια. Κι άλλα πτυχία.
Αν με ρωτήσεις σήμερα θα σου πω ότι τελικά τίποτα δε κρίθηκε σε εκείνες τις δύο ώρες. Στη δική μου ζωή. Πόσο μάλλον στις ζωές όλων των υπολοίπων που σαν βαρίδιο κουβάλησα μαζί μου τη μέρα που έγραφα Πανελλήνιες. Και να σκεφτεί κανείς ότι δεν με πίεσε και δεν με άγχωσε ποτέ κανένας για να «περάσω». Αλλά είναι τέτοιο το κλίμα στο σχολείο και στην κοινωνία, τουλάχιστον μέσα στην ελληνική πραγματικότητα, που σε κάνει να νομίζεις ότι μαζί με το μηχανογραφικό καταθέτεις και το ποιόν σου.

Οι γνώσεις που θα αποκτήσεις, η προσπάθειά σου, το πείσμα σου, η εργατικότητά σου, το μεράκι σου πάνω σε αυτό που κάνεις καλά, ο τρόπος με τον οποίο συνεργάζεσαι και πάνω απ’ όλα η ποιότητα του χαρακτήρα σου… ναι. Αυτά θα κρίνουν το μέλλον σου. Όχι ο βαθμός σου στις εξετάσεις. Όχι το πτυχίο σου.

Να διαβάζεις για σένα λοιπόν. Να προσπαθείς για σένα. Για τον εαυτό σου, όχι για μένα. Εμένα δε χρειάζεται να μου αποδείξεις ποτέ τίποτα επειδή ξέρω ποιος είσαι. Σε κανέναν δε χρειάζεται να αποδείξεις τίποτα. Και στο λέω τώρα που είναι νωρίς. Θα στο λέω κάθε μέρα όσο χρονών κι αν γίνεις. Όσες καγκελένιες πόρτες κι αν περάσεις. Κι αν θες τη γνώμη μου μην τα μετρήσεις ποτέ τα κάγκελα. Κοίτα πέρα από αυτά.

prototupo.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι