Όλοι οι γονείς επιθυμούν τα παιδιά τους να γίνουν δυνατά και να βγουν στη ζωή εφοδιασμένα με όλα όσα χρειάζονται για να πετύχουν και να ευτυχήσουν.
Δυστυχώς όμως πολύ συχνά στην προσπάθειά τους να επιτύχουν αυτό το στόχο κάποιοι γονείς πέφτουν σε παγίδες με κίνδυνο να οδηγηθούν στο αντίθετο ακριβώς αποτέλεσμα.
Το άρθρο αυτό έχει σαν στόχο να φωτίσει μερικές από αυτές τις παγίδες και έτσι να σας βοηθήσει να προφυλαχτείτε από αυτές, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές που θα βρεθούν στο δρόμο σας.
1. Αφιερώστε τους χρόνο
Το πιο σημαντικό αγαθό που κάθε γονιός μπορεί να προσφέρει στο παιδί του είναι ο υπερπολύτιμος χρόνος του.
Το άρθρο αυτό έχει σαν στόχο να φωτίσει μερικές από αυτές τις παγίδες και έτσι να σας βοηθήσει να προφυλαχτείτε από αυτές, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές που θα βρεθούν στο δρόμο σας.
1. Αφιερώστε τους χρόνο
Το πιο σημαντικό αγαθό που κάθε γονιός μπορεί να προσφέρει στο παιδί του είναι ο υπερπολύτιμος χρόνος του.
Όταν περνάτε χρόνο κάνοντας πράγματα μαζί με τα παιδιά σας εκείνα αντιλαμβάνονται ότι είναι πραγματικά σημαντικά για εσάς. Αυτό τα βοηθάει να αναγνωρίσουν την αξία που έχουν ως πρόσωπα.
Επίσης δίνετε η ευκαιρία τόσο σε εσάς όσο και στα παιδιά σας να γνωρίσετε καλύτερα ο ένας των άλλων και να μοιραστείτε σκέψεις και συναισθήματα που μένουν «κλειδωμένα» όταν μέσα στην βιασύνη της καθημερινότητας είμαστε προσανατολισμένοι στη δράση αντί στη σχέση.
Επιπλέον τις στιγμές αυτές έχετε την ευκαιρία να διδάξετε τα παιδιά σας μέσα από το παράδειγμα των ενεργειών σας και να χτίσετε κοινές αναμνήσεις που ενισχύουν και θωρακίζουν την μεταξύ σας σύνδεση αλλά και την αυτοεικόνα των παιδιών. Θα πρότεινα να αφιερώνεται μερικά λεπτά κάθε μέρα για να κάνετε μαζί κάτι που ευχαριστεί και τους δύο και να συζητήσετε για αυτό. Η δραστηριότητα μπορεί να είναι μια βόλτα στη φύση, ένα άθλημα, ένα παιχνίδι, μαγείρεμα, χειροτεχνία ή ότι άλλο σας αρέσει!
2. Αγκαλιάστε τα συναισθήματα τους
Τα παιδιά πολλές φορές εκφράζουν τα συναισθήματα τους με ασυνήθιστους τρόπους. Για παράδειγμα μπορεί να δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν ότι τα μαθήματα τους προκαλούν άγχος και να το εκφράζουν γκρινιάζοντας για το τι θα φορέσουν στο σχολείο.
Μπορεί να μην τολμούν να πουν ότι φοβούνται γιατί ο μπαμπάς φωνάζει πολύ τελευταία και να το εκφράζουν σαν δυσκολία να συγκεντρωθούν στη μελέτη. Άλλες φορές πάλι μπορεί να εκφράζουν ένα συναίσθημα με τρόπο που μοιάζει δυσανάλογος σε αυτό που συμβαίνει. Για παράδειγμα μπορεί να ουρλιάζουν επειδή δεν τους αγοράζουμε πατατάκια.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται να τους δώσουμε χρόνο να μιλήσουν για αυτό που τους συμβαίνει. Να προσπαθήσουμε να δούμε τον κόσμο με τα δικά τους μάτια. Να τους μιλήσουμε για το πώς νιώθουμε εμείς με την αντίδραση τους και κάνοντας ανοιχτές ερωτήσεις να τα βοηθήσουμε να ονομάσουν το συναίσθημά τους και να σκεφτούν εναλλακτικές λύσεις για ότι τα απασχολεί.
3. Αφήστε τα να πειραματιστούν
Επειδή οι ενήλικες έχουμε περισσότερες εμπειρίες από τη ζωή πολλές φορές μας φαίνεται εύκολο να προσφέρουμε στα άπειρα παιδιά μας έτοιμες τις «δοκιμασμένες μας λύσεις».
Επίσης δίνετε η ευκαιρία τόσο σε εσάς όσο και στα παιδιά σας να γνωρίσετε καλύτερα ο ένας των άλλων και να μοιραστείτε σκέψεις και συναισθήματα που μένουν «κλειδωμένα» όταν μέσα στην βιασύνη της καθημερινότητας είμαστε προσανατολισμένοι στη δράση αντί στη σχέση.
Επιπλέον τις στιγμές αυτές έχετε την ευκαιρία να διδάξετε τα παιδιά σας μέσα από το παράδειγμα των ενεργειών σας και να χτίσετε κοινές αναμνήσεις που ενισχύουν και θωρακίζουν την μεταξύ σας σύνδεση αλλά και την αυτοεικόνα των παιδιών. Θα πρότεινα να αφιερώνεται μερικά λεπτά κάθε μέρα για να κάνετε μαζί κάτι που ευχαριστεί και τους δύο και να συζητήσετε για αυτό. Η δραστηριότητα μπορεί να είναι μια βόλτα στη φύση, ένα άθλημα, ένα παιχνίδι, μαγείρεμα, χειροτεχνία ή ότι άλλο σας αρέσει!
2. Αγκαλιάστε τα συναισθήματα τους
Τα παιδιά πολλές φορές εκφράζουν τα συναισθήματα τους με ασυνήθιστους τρόπους. Για παράδειγμα μπορεί να δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν ότι τα μαθήματα τους προκαλούν άγχος και να το εκφράζουν γκρινιάζοντας για το τι θα φορέσουν στο σχολείο.
Μπορεί να μην τολμούν να πουν ότι φοβούνται γιατί ο μπαμπάς φωνάζει πολύ τελευταία και να το εκφράζουν σαν δυσκολία να συγκεντρωθούν στη μελέτη. Άλλες φορές πάλι μπορεί να εκφράζουν ένα συναίσθημα με τρόπο που μοιάζει δυσανάλογος σε αυτό που συμβαίνει. Για παράδειγμα μπορεί να ουρλιάζουν επειδή δεν τους αγοράζουμε πατατάκια.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται να τους δώσουμε χρόνο να μιλήσουν για αυτό που τους συμβαίνει. Να προσπαθήσουμε να δούμε τον κόσμο με τα δικά τους μάτια. Να τους μιλήσουμε για το πώς νιώθουμε εμείς με την αντίδραση τους και κάνοντας ανοιχτές ερωτήσεις να τα βοηθήσουμε να ονομάσουν το συναίσθημά τους και να σκεφτούν εναλλακτικές λύσεις για ότι τα απασχολεί.
3. Αφήστε τα να πειραματιστούν
Επειδή οι ενήλικες έχουμε περισσότερες εμπειρίες από τη ζωή πολλές φορές μας φαίνεται εύκολο να προσφέρουμε στα άπειρα παιδιά μας έτοιμες τις «δοκιμασμένες μας λύσεις».
Ξεχνάμε όμως ότι η δοκιμή και η πλάνη είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μάθει όποιος χρειάζεται να χτίσει γνώσεις. Επίσης μας ξεφεύγει πως έτσι τους στερούμε τη χαρά ότι τα κατάφεραν με τις δικές τους δυνάμεις.
Αφήστε τα παιδιά να δοκιμάσουν. Αν καούν λιγάκι από το μάτι της κουζίνας θα μάθουν να προσέχουν την επόμενη φορά. Όταν αγγίξουν ένα καρφί θα ανακαλύψουν ότι τρυπάει. Όταν λερωθούν στον κήπο θα μάθουν πως μυρίζει το χώμα και πώς φροντίζουμε ένα φυτό και αν λερωθεί το παντελόνι, διδάξτε τα πώς πλένεται και αν σκιστεί ράψτε το μαζί.
Ο λεκές θα φύγει, η τρύπα θα κλείσει η αίσθηση όμως ότι οι γονείς μου με εμπιστεύονται και ο κόσμος είναι ένα μέρος όπου μπορώ να πειραματίζομαι θα είναι πάντα εκεί να τα ωθεί να ανακαλύπτουν συνεχώς καινούριες ικανότητες.
Ας κάνουν μισή ώρα να δέσουν τα κορδόνια. Την επόμενη φορά θα είναι πιο γρήγορα. Αν τους τα δένετε δεν θα μάθουν ποτέ.
Αφήστε τα παιδιά να δοκιμάσουν. Αν καούν λιγάκι από το μάτι της κουζίνας θα μάθουν να προσέχουν την επόμενη φορά. Όταν αγγίξουν ένα καρφί θα ανακαλύψουν ότι τρυπάει. Όταν λερωθούν στον κήπο θα μάθουν πως μυρίζει το χώμα και πώς φροντίζουμε ένα φυτό και αν λερωθεί το παντελόνι, διδάξτε τα πώς πλένεται και αν σκιστεί ράψτε το μαζί.
Ο λεκές θα φύγει, η τρύπα θα κλείσει η αίσθηση όμως ότι οι γονείς μου με εμπιστεύονται και ο κόσμος είναι ένα μέρος όπου μπορώ να πειραματίζομαι θα είναι πάντα εκεί να τα ωθεί να ανακαλύπτουν συνεχώς καινούριες ικανότητες.
Ας κάνουν μισή ώρα να δέσουν τα κορδόνια. Την επόμενη φορά θα είναι πιο γρήγορα. Αν τους τα δένετε δεν θα μάθουν ποτέ.
Όσο τα παιδιά σας πειραματίζονται βεβαιώστε τα ότι θα είστε κάπου κοντά για να προσφέρετε όση βοήθεια χρειάζονται αν κάτι πάει στραβά!
4. Συμμαχήστε με τα λάθη τους
Να θυμάστε ότι τα λάθη είναι αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας της μάθησης. Όταν ένα παιδί κάνει λάθος μην πανικοβάλλεστε, διερευνήστε μαζί του πως οδηγήθηκε σε αυτό. Ίσως ανακαλύψετε ότι πίσω από μια «χαζομάρα» κρύβεται μια έξυπνη ιδέα. Κάποτε για παράδειγμα ένα τρίχρονο έσκισε τη σελίδα του παραμυθιού και την έβαλε στο DVD PLAYER πιστεύοντας ότι έτσι θα έβλεπε το παραμύθι στην τηλεόραση. Το μηχάνημα μπορεί να χάλασε, άλλα σίγουρα είναι άδικο να χαρακτηρίσουμε τον πιτσιρίκο ηλίθιο.
Στη συνέχεια αφού αναγνωρίσετε ότι μια συγκεκριμένη ενέργεια ήταν λάθος, προσανατολιστείτε στο να βοηθήσετε το παιδί να επανορθώσει όσο καλύτερα γίνεται τις συνέπειες του λάθους του και αναζητήστε μαζί του πιο αποτελεσματικούς τρόπους να πετύχει το στόχο του. Αντιμετωπιζόμενα έτσι τα λάθη γίνονται πραγματικά οδηγεί προς τη γνώση καθώς ότι μάθαμε κάνοντας λάθη είναι γνώση βαθιά θεμελιωμένη στην εμπειρία.
Το παιδί στο προηγούμενο παράδειγμα θα μπορούσε να μάθει ότι: Δεν χρησιμοποιώ μηχανήματα αν δεν έχω παρατηρήσει πολύ καλά πώς το κάνει κάποιος ενήλικας, Υπάρχει ένα DVD μέσα στο κεφάλι μου και το λένε φαντασία, Αν δεν είμαι σίγουρος πώς δουλεύουν τα πράγματα του μπαμπά μπορώ να τον ρωτήσω, Είναι καλό να μοιράζομαι τις σκέψεις μου με τη μαμά ή τον μπαμπά πριν τις κάνω πράξη, Ο μπαμπάς και η μαμά με αγαπούν ακόμα κι όταν κάνω λάθη, Τα παραμύθια δεν μπαίνουν στο DVD, Επειδή ο μπαμπάς θα δουλέψει λίγο πιο πολύ για να πληρώσει τον μάστορα, εγώ θα κρατήσω το σπίτι καθαρό ώστε να μην κουραστεί να το μαζέψει και δεν θα παίξω μαζί του ποδόσφαιρο για σήμερα.
Όλα τα παραπάνω είναι υπέρ- πολύτιμες γνώσεις που βοηθάνε το παιδί να χτίσει αυτοεκτίμηση. Όλες αυτές οι ευκαιρίες μπορεί να χαθούν, αν χάσουμε απλώς την ψυχραιμία μας μπροστά στη ζημιά.
5. Δώστε τους επιλογές
Καθώς η ζωή είναι μικρή είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε συνεχώς επιλογές.
4. Συμμαχήστε με τα λάθη τους
Να θυμάστε ότι τα λάθη είναι αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας της μάθησης. Όταν ένα παιδί κάνει λάθος μην πανικοβάλλεστε, διερευνήστε μαζί του πως οδηγήθηκε σε αυτό. Ίσως ανακαλύψετε ότι πίσω από μια «χαζομάρα» κρύβεται μια έξυπνη ιδέα. Κάποτε για παράδειγμα ένα τρίχρονο έσκισε τη σελίδα του παραμυθιού και την έβαλε στο DVD PLAYER πιστεύοντας ότι έτσι θα έβλεπε το παραμύθι στην τηλεόραση. Το μηχάνημα μπορεί να χάλασε, άλλα σίγουρα είναι άδικο να χαρακτηρίσουμε τον πιτσιρίκο ηλίθιο.
Στη συνέχεια αφού αναγνωρίσετε ότι μια συγκεκριμένη ενέργεια ήταν λάθος, προσανατολιστείτε στο να βοηθήσετε το παιδί να επανορθώσει όσο καλύτερα γίνεται τις συνέπειες του λάθους του και αναζητήστε μαζί του πιο αποτελεσματικούς τρόπους να πετύχει το στόχο του. Αντιμετωπιζόμενα έτσι τα λάθη γίνονται πραγματικά οδηγεί προς τη γνώση καθώς ότι μάθαμε κάνοντας λάθη είναι γνώση βαθιά θεμελιωμένη στην εμπειρία.
Το παιδί στο προηγούμενο παράδειγμα θα μπορούσε να μάθει ότι: Δεν χρησιμοποιώ μηχανήματα αν δεν έχω παρατηρήσει πολύ καλά πώς το κάνει κάποιος ενήλικας, Υπάρχει ένα DVD μέσα στο κεφάλι μου και το λένε φαντασία, Αν δεν είμαι σίγουρος πώς δουλεύουν τα πράγματα του μπαμπά μπορώ να τον ρωτήσω, Είναι καλό να μοιράζομαι τις σκέψεις μου με τη μαμά ή τον μπαμπά πριν τις κάνω πράξη, Ο μπαμπάς και η μαμά με αγαπούν ακόμα κι όταν κάνω λάθη, Τα παραμύθια δεν μπαίνουν στο DVD, Επειδή ο μπαμπάς θα δουλέψει λίγο πιο πολύ για να πληρώσει τον μάστορα, εγώ θα κρατήσω το σπίτι καθαρό ώστε να μην κουραστεί να το μαζέψει και δεν θα παίξω μαζί του ποδόσφαιρο για σήμερα.
Όλα τα παραπάνω είναι υπέρ- πολύτιμες γνώσεις που βοηθάνε το παιδί να χτίσει αυτοεκτίμηση. Όλες αυτές οι ευκαιρίες μπορεί να χαθούν, αν χάσουμε απλώς την ψυχραιμία μας μπροστά στη ζημιά.
5. Δώστε τους επιλογές
Καθώς η ζωή είναι μικρή είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε συνεχώς επιλογές.
Από σημαντικές όπως οι επιλογές επαγγέλματος και συντρόφων έως λιγότερο σημαντικές όπως τι θα περιλαμβάνει το πρωινό μας.
Αυτή η διαδικασία κάποιες φορές μπορεί να είναι τόσο επώδυνη ώστε να μας μπλοκάρει ψυχικά.
Γι’ αυτό το λόγο είναι καλό να προπονούμε τα παιδιά από νωρίς σε αυτό. Συχνά δυσκολευόμαστε να το κάνουμε επειδή προϋποθέτει να παραιτηθούμε από ένα μέρος από την εξουσία που ως ενήλικες μπορούμε να ασκήσουμε στα παιδιά, αλλά πολύ περισσότερο επειδή νιώθουμε σίγουροι ότι εμείς θα επιλέξουμε για εκείνα καλύτερα από ότι τα ίδια για τον εαυτό τους.
Ακόμα κι αν ισχύει κάτι τέτοιο με τον τρόπο αυτό τους στερούμε μέρος της ελευθερίας τους, δεν τα βοηθάμε να γίνουν υπεύθυνα και να χαρούν τη ζωή όπως εκείνα θέλουν. Φυσικά τα παιδιά δεν έχουν τις γνώσεις που απαιτούνται για να διαλέξουν σε ποίο σχολείο θα φοιτήσουν.
Μπορούν όμως να διαλέξουν τα ρούχα που θα φορέσουν, αποφασίσουν αν θα μάθουν ένα μουσικό όργανο και ποιο. Μπορούν να επιλέξουν με ποιους θα γιορτάσουν τα γενέθλια τους και θα είναι πολύ χαρούμενα αν μια -φορά την εβδομάδα επιλέγουν αυτά το φαγητό για όλη την οικογένεια.
6. Αφήστε τα να περάσουν δύσκολα
Οι περισσότεροι γονείς εξαιτίας της αγάπης τους για τα παιδιά τους επιθυμούν να τα προστατεύσουν από τις μικρές ή μεγαλύτερες δυσκολίες με τις οποίες η ζωή θα τα φέρει αντιμέτωπα. Αναλαμβάνουν να σηκώσουν εκείνοι το βάρος που θα αναλογούσε στα παιδιά τους και προσπαθούν να τους εξασφαλίσουν μια ανέφελη καθημερινότητα.
Αυτή η προσπάθεια μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους. Από το να σηκώνουν οι γονείς τη σχολική τσάντα στη διαδρομή από το σπίτι στο σχολείο, μέχρι το να φτιάχνουν εκείνοι αντί για τα παιδιά τις σχολικές εργασίες ή να επισκέπτονται το σχολείο για να «ξεκαθαρίσουν» τι συνέβη ακριβώς ανάμεσα στο παιδί τους και τον τάδε συμμαθητή του.
Όσοι γονείς κάνουν τέτοιες επιλογές, στερούν εν αγνοία τους από τα παιδιά τους την ευκαιρία να διαπιστώσουν ότι είναι ικανά να ανταποκριθούν σε δυσκολίες της καθημερινής ζωής και να ανακαλύψουν τους δικούς τους τρόπους να τα βγάζουν πέρα στα δύσκολα. Τους περνούν έτσι άθελά τους το μήνυμα ότι η ζωή είναι υπερβολικά απαιτητική και τα ίδια είναι ανίκανα να τα καταφέρουν. Ένα μήνυμα που μπορεί να υπονομεύσει πολύ σοβαρά την πορεία τους ως ενήλικες.
Θα αναρωτηθείτε βέβαια τώρα, εντάξει με τις καθημερινές δυσκολίες, τι να κάνουμε όμως αν η ζωή φέρει τα παιδιά μας αντιμέτωπα με γεγονότα που είναι δυσβάστακτα ακόμα και για εμάς τους ενήλικες. Όπως μια σοβαρή ασθένεια ή ο θάνατος κάποιου οικείου προσώπου.
Η προτροπή μου και σε αυτή την περίπτωση είναι η ίδια. Από τη στιγμή που το γεγονός συνέβη είναι μέρος της προσωπικής τους ιστορίας και χρειάζεται να μάθουν με την επίγνωσή του. Είναι καλό λοιπόν να πείτε στα παιδιά την αλήθεια, με λόγια απλά που να καταλαβαίνουν και μετά να τα αφήσετε να ζήσουν και να εκφράσουν τον φόβο και τον πόνο τους όπως μπορούν και αντέχουν.
Έτσι θα μάθουν να χωράνε μέσα τους και αυτά τα συναισθήματα και θα ξέρουν ότι μπορούν να μετατρέψουν ότι τους φέρει η ζωή σε μια ευκαιρία για την προσωπική τους ανάπτυξη. Αν αντίθετα προσπαθήσετε να τα «προστατεύσετε» θα πιστέψουν ότι κάποια κομμάτια της ζωής δεν αντέχονται ή τουλάχιστον εκείνα δεν είναι ικανά να τα αντέξουν.
7. Αποφύγετε τους υπερβολικούς επαίνους
Πολλοί γονείς στην προσπάθεια τους να τονώσουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού τους το επαινούν για τα πάντα, ακόμα και για πράγματα στα οποία δεν κατέβαλε καθόλου προσπάθεια ή για πράγματα στα οποία ξέρει το ίδιο ότι δεν έχει πετύχει.
Έτσι όμως συνήθως η αυτοεκτίμηση του παιδιού υπονομεύεται γιατί μοιάζει σαν να πιστεύεται πως αυτά τα πολύ μικρά πράγματα είναι για τις «πενιχρές» του δυνάμεις μεγάλα κατορθώματα. Ή σαν ο έπαινος να είναι κάτι που προσφέρεται χωρίς προσπάθεια, οπότε πράγματι έχει πετύχει κάτι πολύ σπουδαίο.
Καλό είναι να αποφεύγουμε τις υπερβολικές ζητωκραυγές γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος το παιδί να πιστέψει ότι αν αποτύχει μια επόμενη φορά αυτό θα είναι καταστροφικό. Μπροστά σε κάθε επιτυχία είναι καλό να προσφέρουμε στο παιδί τον χώρο να εκφράσει το δικό του συναίσθημα με την ένταση που εκείνο το βιώνει και να μετέχουμε σε αυτό.
Ακόμα κι αν είναι φόβος ή ανησυχία για τη συνέχεια. Επίσης είναι χρήσιμο να υποστηρίζουμε το παιδί να αυτοαξιολογείτε και να παρατηρεί το ίδιο την διαδρομή μέσα από την οποία οδηγήθηκε στην επιτυχία ώστε να μπορέσει να επαναλάβει τις ενέργειες που το βοήθησαν. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται να δώσουμε στο παιδί χώρο να αφηγηθεί την ιστορία της επιτυχίας του όταν το θελήσει, με όσο περισσότερες λεπτομέρειες γίνεται και με όσο λιγότερες δικές μας παρεμβάσεις είναι εφικτό.
8. Αποφύγετε τις συγκρίσεις
Πολλές φορές οι γονείς θέλοντας να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους προς μια κατεύθυνση τα συγκρίνουν με άλλα άτομα, κυρίως με παιδιά του συγγενικού και φιλικού τους περιβάλλοντος, που οι ίδιοι πιστεύουν πως είναι επιτυχημένα σε κάτι. Αυτό μπορεί να είναι πολύ επιβλαβές για την ανάπτυξη των παιδιών.
Έτσι, υποτιμάται η μοναδικότητα τους, την οποία καλούνται να αναδείξουν και τους δημιουργείτε έντονο άγχος να ανταποκριθούν στην προσδοκία που κάποιος άλλος έβαλε για αυτά. Καλό είναι λοιπόν να αποφεύγουμε ακόμα και την έμμεση σύγκριση που ενέχουν προτάσεις όπως: Κοίτα τι καλό παιδί που είναι ο Γιωργάκης!, Δες πόσο καλά τα καταφέρνει η Μαρία, Κοίτα ο Γιαννάκης το έκανε!. Ας έχουμε πάντα στο νου ότι η σύγκριση ενέχει την κρίση και η κρίση σε κάθε της μορφή, ακόμα κι όταν είναι θετική, συνιστά εμπόδιο στην ψυχική άνθιση κάθε μοναδικού ανθρώπου.
9. Διδάξτε τα να απολαμβάνουν τη διαδρομή
Ζούμε σε έναν πολιτισμό που τείνει να εστιάζει στο αποτέλεσμα και όχι στη διαδικασία. Το πιο απλό παράδειγμα που αφορά στη ζωή των παιδιών είναι ότι τα ρωτάμε πολύ συχνά τι βαθμό πήραν, αλλά πολύ σπάνια τι έκαναν για να πάρουν αυτό το βαθμό. Έτσι, τα προετοιμάζουμε για μια ζωή με ελάχιστες στιγμές ευτυχίας αφού πάντα θα υπάρχει κάπου να φτάσουν και ποτέ δεν θα έχουν μάτια για τη διαδρομή, συνήθως όμως η διαδρομή έχει διάρκεια, το φτάσιμο είναι μια μόνο στιγμή.
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα μαθαίνετε ορθογραφία στο παιδί σας αντί να μετράτε τα λάθη του και να επαναλαμβάνετε πενήντα φορές τους κανόνες, δοκιμάστε να δείτε τις λέξεις σαν ζωγραφιές που έχουν κάτι να μας πουν. Αντί λοιπόν να λέμε και να ξαναλέμε ότι όλες οι λέξεις που αρχίζουν με την πρόθεση συν γράφονται με ύψιλον και αν κανείς το ξεχάσει ήρθε η απόΣΥΝθεση του κόσμου, μπορούμε να φανταστούμε ότι το συν έχει δύο χέρια απλωμένα δεξιά και αριστερά για να ενώσει δύο πράγματα που θέλουν να πάνε μαζί και αν το ξεχάσω δεν πειράζει για σήμερα στο δικό μου μυαλό το συν δεν είχε όρεξη για παρέα, μάζεψε λοιπόν τα χέρια του και έγινε σιν! Έχει πιο πολύ πλάκα έτσι! Δε συμφωνείτε;
10. Μιλήστε τους με ειλικρίνεια
Κάποιες φορές οι ενήλικες δοκιμάζουμε να κρύψουμε από τα παιδιά τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας νομίζοντας ότι έτσι τα προφυλάσσουμε.
Γι’ αυτό το λόγο είναι καλό να προπονούμε τα παιδιά από νωρίς σε αυτό. Συχνά δυσκολευόμαστε να το κάνουμε επειδή προϋποθέτει να παραιτηθούμε από ένα μέρος από την εξουσία που ως ενήλικες μπορούμε να ασκήσουμε στα παιδιά, αλλά πολύ περισσότερο επειδή νιώθουμε σίγουροι ότι εμείς θα επιλέξουμε για εκείνα καλύτερα από ότι τα ίδια για τον εαυτό τους.
Ακόμα κι αν ισχύει κάτι τέτοιο με τον τρόπο αυτό τους στερούμε μέρος της ελευθερίας τους, δεν τα βοηθάμε να γίνουν υπεύθυνα και να χαρούν τη ζωή όπως εκείνα θέλουν. Φυσικά τα παιδιά δεν έχουν τις γνώσεις που απαιτούνται για να διαλέξουν σε ποίο σχολείο θα φοιτήσουν.
Μπορούν όμως να διαλέξουν τα ρούχα που θα φορέσουν, αποφασίσουν αν θα μάθουν ένα μουσικό όργανο και ποιο. Μπορούν να επιλέξουν με ποιους θα γιορτάσουν τα γενέθλια τους και θα είναι πολύ χαρούμενα αν μια -φορά την εβδομάδα επιλέγουν αυτά το φαγητό για όλη την οικογένεια.
6. Αφήστε τα να περάσουν δύσκολα
Οι περισσότεροι γονείς εξαιτίας της αγάπης τους για τα παιδιά τους επιθυμούν να τα προστατεύσουν από τις μικρές ή μεγαλύτερες δυσκολίες με τις οποίες η ζωή θα τα φέρει αντιμέτωπα. Αναλαμβάνουν να σηκώσουν εκείνοι το βάρος που θα αναλογούσε στα παιδιά τους και προσπαθούν να τους εξασφαλίσουν μια ανέφελη καθημερινότητα.
Αυτή η προσπάθεια μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους. Από το να σηκώνουν οι γονείς τη σχολική τσάντα στη διαδρομή από το σπίτι στο σχολείο, μέχρι το να φτιάχνουν εκείνοι αντί για τα παιδιά τις σχολικές εργασίες ή να επισκέπτονται το σχολείο για να «ξεκαθαρίσουν» τι συνέβη ακριβώς ανάμεσα στο παιδί τους και τον τάδε συμμαθητή του.
Όσοι γονείς κάνουν τέτοιες επιλογές, στερούν εν αγνοία τους από τα παιδιά τους την ευκαιρία να διαπιστώσουν ότι είναι ικανά να ανταποκριθούν σε δυσκολίες της καθημερινής ζωής και να ανακαλύψουν τους δικούς τους τρόπους να τα βγάζουν πέρα στα δύσκολα. Τους περνούν έτσι άθελά τους το μήνυμα ότι η ζωή είναι υπερβολικά απαιτητική και τα ίδια είναι ανίκανα να τα καταφέρουν. Ένα μήνυμα που μπορεί να υπονομεύσει πολύ σοβαρά την πορεία τους ως ενήλικες.
Θα αναρωτηθείτε βέβαια τώρα, εντάξει με τις καθημερινές δυσκολίες, τι να κάνουμε όμως αν η ζωή φέρει τα παιδιά μας αντιμέτωπα με γεγονότα που είναι δυσβάστακτα ακόμα και για εμάς τους ενήλικες. Όπως μια σοβαρή ασθένεια ή ο θάνατος κάποιου οικείου προσώπου.
Η προτροπή μου και σε αυτή την περίπτωση είναι η ίδια. Από τη στιγμή που το γεγονός συνέβη είναι μέρος της προσωπικής τους ιστορίας και χρειάζεται να μάθουν με την επίγνωσή του. Είναι καλό λοιπόν να πείτε στα παιδιά την αλήθεια, με λόγια απλά που να καταλαβαίνουν και μετά να τα αφήσετε να ζήσουν και να εκφράσουν τον φόβο και τον πόνο τους όπως μπορούν και αντέχουν.
Έτσι θα μάθουν να χωράνε μέσα τους και αυτά τα συναισθήματα και θα ξέρουν ότι μπορούν να μετατρέψουν ότι τους φέρει η ζωή σε μια ευκαιρία για την προσωπική τους ανάπτυξη. Αν αντίθετα προσπαθήσετε να τα «προστατεύσετε» θα πιστέψουν ότι κάποια κομμάτια της ζωής δεν αντέχονται ή τουλάχιστον εκείνα δεν είναι ικανά να τα αντέξουν.
7. Αποφύγετε τους υπερβολικούς επαίνους
Πολλοί γονείς στην προσπάθεια τους να τονώσουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού τους το επαινούν για τα πάντα, ακόμα και για πράγματα στα οποία δεν κατέβαλε καθόλου προσπάθεια ή για πράγματα στα οποία ξέρει το ίδιο ότι δεν έχει πετύχει.
Έτσι όμως συνήθως η αυτοεκτίμηση του παιδιού υπονομεύεται γιατί μοιάζει σαν να πιστεύεται πως αυτά τα πολύ μικρά πράγματα είναι για τις «πενιχρές» του δυνάμεις μεγάλα κατορθώματα. Ή σαν ο έπαινος να είναι κάτι που προσφέρεται χωρίς προσπάθεια, οπότε πράγματι έχει πετύχει κάτι πολύ σπουδαίο.
Καλό είναι να αποφεύγουμε τις υπερβολικές ζητωκραυγές γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος το παιδί να πιστέψει ότι αν αποτύχει μια επόμενη φορά αυτό θα είναι καταστροφικό. Μπροστά σε κάθε επιτυχία είναι καλό να προσφέρουμε στο παιδί τον χώρο να εκφράσει το δικό του συναίσθημα με την ένταση που εκείνο το βιώνει και να μετέχουμε σε αυτό.
Ακόμα κι αν είναι φόβος ή ανησυχία για τη συνέχεια. Επίσης είναι χρήσιμο να υποστηρίζουμε το παιδί να αυτοαξιολογείτε και να παρατηρεί το ίδιο την διαδρομή μέσα από την οποία οδηγήθηκε στην επιτυχία ώστε να μπορέσει να επαναλάβει τις ενέργειες που το βοήθησαν. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται να δώσουμε στο παιδί χώρο να αφηγηθεί την ιστορία της επιτυχίας του όταν το θελήσει, με όσο περισσότερες λεπτομέρειες γίνεται και με όσο λιγότερες δικές μας παρεμβάσεις είναι εφικτό.
8. Αποφύγετε τις συγκρίσεις
Πολλές φορές οι γονείς θέλοντας να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους προς μια κατεύθυνση τα συγκρίνουν με άλλα άτομα, κυρίως με παιδιά του συγγενικού και φιλικού τους περιβάλλοντος, που οι ίδιοι πιστεύουν πως είναι επιτυχημένα σε κάτι. Αυτό μπορεί να είναι πολύ επιβλαβές για την ανάπτυξη των παιδιών.
Έτσι, υποτιμάται η μοναδικότητα τους, την οποία καλούνται να αναδείξουν και τους δημιουργείτε έντονο άγχος να ανταποκριθούν στην προσδοκία που κάποιος άλλος έβαλε για αυτά. Καλό είναι λοιπόν να αποφεύγουμε ακόμα και την έμμεση σύγκριση που ενέχουν προτάσεις όπως: Κοίτα τι καλό παιδί που είναι ο Γιωργάκης!, Δες πόσο καλά τα καταφέρνει η Μαρία, Κοίτα ο Γιαννάκης το έκανε!. Ας έχουμε πάντα στο νου ότι η σύγκριση ενέχει την κρίση και η κρίση σε κάθε της μορφή, ακόμα κι όταν είναι θετική, συνιστά εμπόδιο στην ψυχική άνθιση κάθε μοναδικού ανθρώπου.
9. Διδάξτε τα να απολαμβάνουν τη διαδρομή
Ζούμε σε έναν πολιτισμό που τείνει να εστιάζει στο αποτέλεσμα και όχι στη διαδικασία. Το πιο απλό παράδειγμα που αφορά στη ζωή των παιδιών είναι ότι τα ρωτάμε πολύ συχνά τι βαθμό πήραν, αλλά πολύ σπάνια τι έκαναν για να πάρουν αυτό το βαθμό. Έτσι, τα προετοιμάζουμε για μια ζωή με ελάχιστες στιγμές ευτυχίας αφού πάντα θα υπάρχει κάπου να φτάσουν και ποτέ δεν θα έχουν μάτια για τη διαδρομή, συνήθως όμως η διαδρομή έχει διάρκεια, το φτάσιμο είναι μια μόνο στιγμή.
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα μαθαίνετε ορθογραφία στο παιδί σας αντί να μετράτε τα λάθη του και να επαναλαμβάνετε πενήντα φορές τους κανόνες, δοκιμάστε να δείτε τις λέξεις σαν ζωγραφιές που έχουν κάτι να μας πουν. Αντί λοιπόν να λέμε και να ξαναλέμε ότι όλες οι λέξεις που αρχίζουν με την πρόθεση συν γράφονται με ύψιλον και αν κανείς το ξεχάσει ήρθε η απόΣΥΝθεση του κόσμου, μπορούμε να φανταστούμε ότι το συν έχει δύο χέρια απλωμένα δεξιά και αριστερά για να ενώσει δύο πράγματα που θέλουν να πάνε μαζί και αν το ξεχάσω δεν πειράζει για σήμερα στο δικό μου μυαλό το συν δεν είχε όρεξη για παρέα, μάζεψε λοιπόν τα χέρια του και έγινε σιν! Έχει πιο πολύ πλάκα έτσι! Δε συμφωνείτε;
10. Μιλήστε τους με ειλικρίνεια
Κάποιες φορές οι ενήλικες δοκιμάζουμε να κρύψουμε από τα παιδιά τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας νομίζοντας ότι έτσι τα προφυλάσσουμε.
Δεν θέλουμε για παράδειγμα να καταλάβει το παιδί μας ότι είμαστε στεναχωρημένοι ή φοβισμένοι, όμως αυτό που προσπαθούμε να του κρύψουμε είναι κομμάτι της αληθινής ζωής για την οποία καλούμαστε να το προετοιμάσουμε.
Επίσης επειδή είμαστε πολύ σημαντικοί για εκείνο είναι απίθανο να μην καταλάβει το συναίσθημά μας ακόμα και αν δεν το εκφράσουμε λεκτικά. Είναι προτιμότερο λοιπόν να είμαστε ειλικρινείς, έτσι ανοίγει ο δίαυλος επικοινωνίας με τα παιδιά και μαθαίνουν ότι η σχέση μεταξύ μας είναι μια σχέση εμπιστοσύνης που λειτουργεί σε όλες τις περιστάσεις.
Προσοχή: δεν σας προτρέπω να αναζητάτε από τα παιδιά υποστήριξη που υπερβαίνει τις δυνάμεις τους. Ας ενθαρρύνω μόνο να μην τους κρύβετε αλήθειες που αντιλαμβάνονται είτε το θέλετε είτε όχι. Αν για παράδειγμα είστε στενοχωρημένοι γιατί είχατε ένα διαπληκτισμό με τον προϊστάμενο δεν είναι κακό να πείτε στο παιδί σας: Σήμερα δεν έχω πολύ κέφι, με μάλωσε ο κύριος διευθυντής το πρωί στη δουλειά και έχω στεναχωρηθεί, αύριο όμως θα μιλήσω μαζί του και νομίζω όλα θα φτιάξουν.
Αν δεν το κάνετε είναι πολύ πιθανόν το παιδί να πιστεύει πως ευθύνεται εκείνο με κάποιον τρόπο για τη στεναχώρια σας. Αν πάλι όντως ευθύνεται είναι καλό να το ξέρει και να αναζητήσετε μαζί τρόπους να επανορθώσετε ότι έχει συμβεί. Πείτε για παράδειγμα στο παιδί σας: Με στεναχώρησε πολύ αυτό που είπες είναι η δική σας αλήθεια που το διδάσκει πως η συμπεριφορά του επηρεάζει τους ανθρώπους γύρω του, άρα το προσκαλεί να τους σκεφτεί και να δράσει. Είναι πολύ καλύτερο από το να πείτε: Δεν ντρέπεσαι, είσαι αγενέστατος/η! Το σχόλιο αυτό ενέχει κριτική και έχει τη δύναμη να μπλοκάρει την μεταξύ σας επικοινωνία.
11. Αφήστε τα να σας εκπλήξουν
Είτε το ομολογούν είτε όχι σχεδόν όλοι οι γονείς έχουν πλάσει πολλές φανταστικές εικόνες για τα παιδιά τους πολύ πριν αυτά γεννηθούν. Νομίζω είναι ουτοπικό να προσπαθήσει κανείς να σταματήσει αυτή τη διαδικασία.
Κατά την γνώμη μου το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναγνωρίσουμε ποια είναι αυτά τα δικά μας όνειρα και πως χτίστηκαν και στη συνέχεια να προσπαθήσουμε να επιτρέψουμε στα παιδιά μας να επιλέξουν μόνα τους αν θα τα ακολουθήσουν ή όχι. Ας προσπαθήσουμε να τους μιλάμε για αυτά διευκρινίζοντας πως είναι τα δικά μας όνειρα, αντί να τα παρουσιάζουμε ως το μοναδικό σίγουρο δρόμο προς την ευτυχία.
Στη συνέχεια ας αφήνουμε χώρο να μας μιλήσουν για τα δικά τους όνειρα κι ας συγκρατήσουμε την παρόρμησή μας να τα κρίνουμε ως λιγότερο αξιόλογα από τα δικά μας. Τα παιδιά γεννιούνται για να κάνουν την έκπληξη ας μην τα εμποδίζουμε. Αλήθεια αν ο γιός σας λατρεύει τη μουσική ποιος μπορεί να εγγυηθεί πως δεν θα αποκτήσει ως μουσικός περισσότερη φήμη και χρήματα από όσα μπορεί να έχει ως γιατρός που ασκεί την ιατρική με το ζόρι για να σας βλέπει ικανοποιημένους;
Ποίος μπορεί να σας βεβαιώσει ότι η κόρη σας θα βρει την ευτυχία μεγαλώνοντας τα παιδιά κάποιου που παντρεύτηκε για να χαρείτε το γάμο της; Βάλτε καλύτερα τα όνειρα σας σε παρένθεση και θυμηθείτε πως στην ευτυχία φτάνει κανείς μονάχα ακολουθώντας το δρόμο της καρδιάς του!
12. Απολαύστε μαζί παραμύθια
Τα παραμύθια έχουν κατηγορηθεί από αρκετούς ότι μιλούν στα παιδιά για καταστάσεις που δεν ταιριάζουν με το σύγχρονο τρόπο ζωής. Όμως η αλήθεια είναι μάλλον ότι περιγράφουν τον κόσμο όπως φαίνεται με τα μάτια ενός μικρού παιδιού. Σχεδόν κάθε παιδί της κοινωνίας μας νιώθει σαν να είναι το πριγκιπόπουλο στο βασίλειο του μπαμπά και της μαμάς. Πολλές φορές όμως ο κόσμος των μεγάλων είναι για κείνο ακατανόητος και τρομακτικός σαν να κατοικείται από δράκους και κακές μάγισσες.
Είναι σημαντικό λοιπόν για ένα παιδί να βρίσκει όλες αυτές τις εμπειρίες του αποτυπωμένες σε μια ιστορία που μιλάει για κάποιους άλλους που ζούσαν κάποτε, κάπου αλλού, διότι έτσι του δίνεται η ευκαιρία να διεργαστεί τα δύσκολα συναισθήματα του, για παράδειγμα μπορεί αντί να εκφράσει θυμό για τη μαμά που σήμερα το μάλωσε, να θυμώσει με την κακιά μητριά της πριγκιποπούλας που ήταν αυστηρή μαζί της.
Επιπλέον, το παιδί έχει την ευκαιρία επεξεργαζόμενο την ιστορία του παραμυθιού να εξασκήσει νοητικές και συναισθηματικές δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά της δυσκολίες της πραγματικής ζωής. Τέτοιες δεξιότητες μπορεί να είναι για παράδειγμα η υπομονή, η αντοχή στη ματαίωση, η ενσυναίσθηση, η διαπραγματευτική ικανότητα και πολλές ακόμα.
Αν λοιπόν, επιθυμείτε να ενδυναμώσετε τα παιδιά σας προτείνω να τους λέτε πολλά παραμύθια και στη συνέχεια να συζητάτε μαζί τους για αυτά. Μάλιστα θα έλεγα να πάτε ένα βήμα πιο πέρα, να αλλάζετε μαζί τους τις ιστορίες, να αναρωτιέστε τι θα συνέβαινε αν…
Για παράδειγμα: Τι θα συνέβαινε αν το ρολόι στο παλάτι είχε χαλάσει και η σταχτοπούτα δεν καταλάβαινε ποτέ ότι η ώρα πήγε δώδεκα;, Τι θα συνέβαινε αν η χιονάτη είχε φάει μια ολόκληρη τούρτα σοκολάτας, λίγο πριν η κακία μητριά της προσφέρει το μήλο;
Μάλιστα γιατί να μην τολμήσετε κάτι περισσότερο, να φτιάξετε μαζί με τα παιδιά εντελώς δικά σας παραμύθια που θα υπάρξουν ακριβώς για να τα παρηγορήσουν (η λέξη παραμύθι προέρχεται από την λέξη παραμυθία που στα αρχαία σημαίνει παρηγοριά) από τις δυσκολίες της δικής τους ζωής. Φτιάξτε για παράδειγμα ένα παραμύθι για μια χώρα όπου στα σχολεία τα παιδιά θα δίδασκαν τους δασκάλους ή για έναν ελέφαντα που ήταν υπερβολικά αδύνατος. Μην διστάσετε να πειραματιστείτε. Τα παραμύθια χωράνε τα πάντα. Καλά ταξίδια!
psychologynow
eleftheriaonline
Επίσης επειδή είμαστε πολύ σημαντικοί για εκείνο είναι απίθανο να μην καταλάβει το συναίσθημά μας ακόμα και αν δεν το εκφράσουμε λεκτικά. Είναι προτιμότερο λοιπόν να είμαστε ειλικρινείς, έτσι ανοίγει ο δίαυλος επικοινωνίας με τα παιδιά και μαθαίνουν ότι η σχέση μεταξύ μας είναι μια σχέση εμπιστοσύνης που λειτουργεί σε όλες τις περιστάσεις.
Προσοχή: δεν σας προτρέπω να αναζητάτε από τα παιδιά υποστήριξη που υπερβαίνει τις δυνάμεις τους. Ας ενθαρρύνω μόνο να μην τους κρύβετε αλήθειες που αντιλαμβάνονται είτε το θέλετε είτε όχι. Αν για παράδειγμα είστε στενοχωρημένοι γιατί είχατε ένα διαπληκτισμό με τον προϊστάμενο δεν είναι κακό να πείτε στο παιδί σας: Σήμερα δεν έχω πολύ κέφι, με μάλωσε ο κύριος διευθυντής το πρωί στη δουλειά και έχω στεναχωρηθεί, αύριο όμως θα μιλήσω μαζί του και νομίζω όλα θα φτιάξουν.
Αν δεν το κάνετε είναι πολύ πιθανόν το παιδί να πιστεύει πως ευθύνεται εκείνο με κάποιον τρόπο για τη στεναχώρια σας. Αν πάλι όντως ευθύνεται είναι καλό να το ξέρει και να αναζητήσετε μαζί τρόπους να επανορθώσετε ότι έχει συμβεί. Πείτε για παράδειγμα στο παιδί σας: Με στεναχώρησε πολύ αυτό που είπες είναι η δική σας αλήθεια που το διδάσκει πως η συμπεριφορά του επηρεάζει τους ανθρώπους γύρω του, άρα το προσκαλεί να τους σκεφτεί και να δράσει. Είναι πολύ καλύτερο από το να πείτε: Δεν ντρέπεσαι, είσαι αγενέστατος/η! Το σχόλιο αυτό ενέχει κριτική και έχει τη δύναμη να μπλοκάρει την μεταξύ σας επικοινωνία.
11. Αφήστε τα να σας εκπλήξουν
Είτε το ομολογούν είτε όχι σχεδόν όλοι οι γονείς έχουν πλάσει πολλές φανταστικές εικόνες για τα παιδιά τους πολύ πριν αυτά γεννηθούν. Νομίζω είναι ουτοπικό να προσπαθήσει κανείς να σταματήσει αυτή τη διαδικασία.
Κατά την γνώμη μου το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναγνωρίσουμε ποια είναι αυτά τα δικά μας όνειρα και πως χτίστηκαν και στη συνέχεια να προσπαθήσουμε να επιτρέψουμε στα παιδιά μας να επιλέξουν μόνα τους αν θα τα ακολουθήσουν ή όχι. Ας προσπαθήσουμε να τους μιλάμε για αυτά διευκρινίζοντας πως είναι τα δικά μας όνειρα, αντί να τα παρουσιάζουμε ως το μοναδικό σίγουρο δρόμο προς την ευτυχία.
Στη συνέχεια ας αφήνουμε χώρο να μας μιλήσουν για τα δικά τους όνειρα κι ας συγκρατήσουμε την παρόρμησή μας να τα κρίνουμε ως λιγότερο αξιόλογα από τα δικά μας. Τα παιδιά γεννιούνται για να κάνουν την έκπληξη ας μην τα εμποδίζουμε. Αλήθεια αν ο γιός σας λατρεύει τη μουσική ποιος μπορεί να εγγυηθεί πως δεν θα αποκτήσει ως μουσικός περισσότερη φήμη και χρήματα από όσα μπορεί να έχει ως γιατρός που ασκεί την ιατρική με το ζόρι για να σας βλέπει ικανοποιημένους;
Ποίος μπορεί να σας βεβαιώσει ότι η κόρη σας θα βρει την ευτυχία μεγαλώνοντας τα παιδιά κάποιου που παντρεύτηκε για να χαρείτε το γάμο της; Βάλτε καλύτερα τα όνειρα σας σε παρένθεση και θυμηθείτε πως στην ευτυχία φτάνει κανείς μονάχα ακολουθώντας το δρόμο της καρδιάς του!
12. Απολαύστε μαζί παραμύθια
Τα παραμύθια έχουν κατηγορηθεί από αρκετούς ότι μιλούν στα παιδιά για καταστάσεις που δεν ταιριάζουν με το σύγχρονο τρόπο ζωής. Όμως η αλήθεια είναι μάλλον ότι περιγράφουν τον κόσμο όπως φαίνεται με τα μάτια ενός μικρού παιδιού. Σχεδόν κάθε παιδί της κοινωνίας μας νιώθει σαν να είναι το πριγκιπόπουλο στο βασίλειο του μπαμπά και της μαμάς. Πολλές φορές όμως ο κόσμος των μεγάλων είναι για κείνο ακατανόητος και τρομακτικός σαν να κατοικείται από δράκους και κακές μάγισσες.
Είναι σημαντικό λοιπόν για ένα παιδί να βρίσκει όλες αυτές τις εμπειρίες του αποτυπωμένες σε μια ιστορία που μιλάει για κάποιους άλλους που ζούσαν κάποτε, κάπου αλλού, διότι έτσι του δίνεται η ευκαιρία να διεργαστεί τα δύσκολα συναισθήματα του, για παράδειγμα μπορεί αντί να εκφράσει θυμό για τη μαμά που σήμερα το μάλωσε, να θυμώσει με την κακιά μητριά της πριγκιποπούλας που ήταν αυστηρή μαζί της.
Επιπλέον, το παιδί έχει την ευκαιρία επεξεργαζόμενο την ιστορία του παραμυθιού να εξασκήσει νοητικές και συναισθηματικές δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά της δυσκολίες της πραγματικής ζωής. Τέτοιες δεξιότητες μπορεί να είναι για παράδειγμα η υπομονή, η αντοχή στη ματαίωση, η ενσυναίσθηση, η διαπραγματευτική ικανότητα και πολλές ακόμα.
Αν λοιπόν, επιθυμείτε να ενδυναμώσετε τα παιδιά σας προτείνω να τους λέτε πολλά παραμύθια και στη συνέχεια να συζητάτε μαζί τους για αυτά. Μάλιστα θα έλεγα να πάτε ένα βήμα πιο πέρα, να αλλάζετε μαζί τους τις ιστορίες, να αναρωτιέστε τι θα συνέβαινε αν…
Για παράδειγμα: Τι θα συνέβαινε αν το ρολόι στο παλάτι είχε χαλάσει και η σταχτοπούτα δεν καταλάβαινε ποτέ ότι η ώρα πήγε δώδεκα;, Τι θα συνέβαινε αν η χιονάτη είχε φάει μια ολόκληρη τούρτα σοκολάτας, λίγο πριν η κακία μητριά της προσφέρει το μήλο;
Μάλιστα γιατί να μην τολμήσετε κάτι περισσότερο, να φτιάξετε μαζί με τα παιδιά εντελώς δικά σας παραμύθια που θα υπάρξουν ακριβώς για να τα παρηγορήσουν (η λέξη παραμύθι προέρχεται από την λέξη παραμυθία που στα αρχαία σημαίνει παρηγοριά) από τις δυσκολίες της δικής τους ζωής. Φτιάξτε για παράδειγμα ένα παραμύθι για μια χώρα όπου στα σχολεία τα παιδιά θα δίδασκαν τους δασκάλους ή για έναν ελέφαντα που ήταν υπερβολικά αδύνατος. Μην διστάσετε να πειραματιστείτε. Τα παραμύθια χωράνε τα πάντα. Καλά ταξίδια!
psychologynow
eleftheriaonline
No comments:
Post a Comment